Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 02-06-2015, ECLI:NL:GHARL:2015:4050, 14-00482

1.1

Aan belanghebbende is voor het jaar 2003 een navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (IB/PVV) opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 394.278 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 20.000. Tegelijk met dit besluit heeft de Inspecteur bij beschikking een bedrag van € 44.796 aan heffingsrente in rekening gebracht en een vergrijpboete opgelegd van € 151.024.

1.2

Aan belanghebbende is voor het jaar 2004 een navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen (IB/PVV) opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 159.218 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 20.000. Tegelijk met dit besluit heeft de Inspecteur bij beschikking een bedrag van € 14.869 aan heffingsrente in rekening gebracht en een vergrijpboete opgelegd van € 59.154.

1.3

Op het daartegen gerichte bezwaarschrift van belanghebbende heeft de Inspecteur bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar de navorderingsaanslag over 2003 verminderd tot een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 385.860 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 20.000, de boetebeschikking verminderd tot € 147.741 en de beschikking heffingsrente tot € 43.793.

1.4

Op het daartegen gerichte bezwaarschrift van belanghebbende heeft de Inspecteur bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar de navorderingsaanslag en de beschikkingen over 2004 gehandhaafd.

1.5

Belanghebbende is tegen die uitspraken in beroep gekomen bij de rechtbank Noord-Nederland (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft de beroepen bij uitspraak van 3 april 2014, verzonden op 4 april 2014, de beroepen gegrond verklaard, de uitspraken op bezwaar vernietigd, de navorderingsaanslag IB/PVV 2003 verminderd tot een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 256.160, met dien verstande dat het bedrag van de belasting over een deel van het inkomen ten bedrage van € 9.800 niet hoger wordt vastgesteld dan € 980, en berekend naar een inkomen uit sparen en beleggen van € 381.241, met dien verstande dat voor het gehele bedrag van dit inkomen (van € 381.241) een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting wordt toegepast, de navorderingsaanslag IB/PVV 2004 verminderd tot een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 76.770, met dien verstande dat op de berekende belasting een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting wordt toegepast over een bedrag aan Spaanse bestanddelen van het inkomen van € 55.670 en dat het bedrag van de belasting over een deel van het inkomen ten bedrage van € 34.600 niet hoger wordt vastgesteld dan € 3.460, en berekend naar een inkomen uit sparen en beleggen van € 343.183, met dien verstande dat voor het gehele bedrag van dit inkomen een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting wordt toegepast, de beschikkingen heffingsrente over 2003 en 2004 dienovereenkomstig verminderd, de boetebeschikkingen over 2003 en 2004 vernietigd, de Inspecteur veroordeeld tot het betalen van een immateriële schadevergoeding aan belanghebbende tot een bedrag van € 2.000, het verzoek om schadevergoeding voor het overige afgewezen, de Inspecteur opgedragen het betaalde griffierecht van € 82 (2 x € 41) aan belanghebbende te vergoeden en de Inspecteur veroordeeld in de proceskosten tot een bedrag van € 1.376,50 voor de zaak 11/465 (IB/PVV 2003) en tot een bedrag van € 890,50 voor de zaak 10/2658 (IB/PVV 2004), te betalen aan belanghebbende.

1.6

Zowel belanghebbende als de Inspecteur heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld. Partijen hebben over en weer een verweerschrift ingediend. 1.7 Tot de stukken van het geding behoren, naast de hiervoor vermelde stukken, de van de Rechtbank ontvangen dossiers die op deze zaken betrekking hebben alsmede alle stukken die nadien, al dan niet met bijlagen, door partijen in hoger beroep zijn overgelegd.

1.8

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 4 maart 2015 te Leeuwarden. Daarbij zijn verschenen en gehoord belanghebbende en [A], als de gemachtigde van belanghebbende, alsmede mr. [B], namens de Inspecteur, bijgestaan door mr. [C], [D] en [E].

1.9

Belanghebbende heeft ter zitting van het Hof zijn hoger beroep voor zover dat is gericht tegen de uitspraak van de Rechtbank in het geschil over de navorderingsaanslag IB/PVV 2004 ingetrokken. (In hoger beroep was het kenmerk van deze zaak 14/00481.)

1.10

Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat aan deze uitspraak is gehecht.

1.11

2.1

Belanghebbende, geboren [in] 1946, heeft de Nederlandse nationaliteit en is gehuwd met mevrouw [F]. Belanghebbende heeft een pilotenopleiding genoten en was werkzaam als piloot.

2.2

Belanghebbende is eigenaar van een woning staande en gelegen aan [a-straat] 6 te [G] en heeft sinds 1997 ook een woning op Mallorca. De zoon van belanghebbende woonde in de onderhavige jaren in de woning aan [a-straat] 6 te [G]. Belanghebbende en zijn echtgenote verbleven in deze woning tijdens hun periodieke verblijf in Nederland.

2.3

Belanghebbende bezit 50% van de aandelen in [H] BV, gevestigd te [G]. De andere (50%-)aandeelhouder is [I]. Belanghebbende stond in de onderhavige jaren in het handelsregister vermeld als bestuurder van deze BV. [H] BV is beherend vennoot in de commanditaire vennootschappen [J] CV en [K] CV. In deze commanditaire vennootschappen worden de gelijknamige motorschepen [L] respectievelijk [M] geëxploiteerd. [H] BV heeft deze schepen laten bouwen bij Scheepswerf [N] te [O]. [H] BV heeft 100 percent van de aandelen in het kapitaal van [P] BV.

2.4

Op 9 mei 2003 is een overeenkomst, met nummer [00000], gesloten tussen belanghebbende en B.V. Scheepswerf [N]. In deze overeenkomst is onder meer het volgende bepaald:

- op 9 mei 2003 het contract (…) voor de bouw en levering van een nieuwbouwschip (…) is gesloten tussen [H] BV (…) en werf,

- intermediair terzake van voornoemd contract intermediaire werkzaamheden heeft verricht,

- terzake van deze werkzaamheden een commissie worden verstrekt, indien er door de werf en afnemer een onherroepelijke overeenkomst tot stand is gekomen,

- dat in de werfprijs van Euro 5.900.000,00 een lump-sum bedrag van Euro 260.000,-- is inbegrepen;

- dat dit bedrag van Euro 260.000,-- een vergoeding is voor aanbrengcommissie scheepsnieuwbouwproject;

- dat het bedrag van Euro 260.000,-- door werf aan intermediair zal worden overgemaakt op een door de intermediair aan te geven bankrekening, direct na oplevering van het nieuwbouwschip aan [H] en na ontvangst door de werf van alle betalingstermijnen overeenkomstig het nieuwbouwcontract (…);

- betaling zal geschieden via de aangegeven notaris, in het kader van oplevering en betaling van het nieuwbouwschip (…)”.

2.5

2.6

Tot de stukken van het geding behoort een afschrift van een factuur met dagtekening 16 oktober 2003 waarop het volgende is vermeld:

2.7

In de jaarrekening 2003 van [H] BV, opgesteld door de toenmalige accountant [R] belastingadviseurs, is het volgende opgenomen:

2.8

Op 27 februari 2004 is een overeenkomst, met nummer [00001], gesloten tussen belanghebbende en BV Scheepswerf [N]. De inhoud van deze overeenkomst is overeenkomstig die van de overeenkomst onder 2.4, met dien verstande dat de aanbrengcommissie in dit geval € 156.733,50 bedraagt.

2.9

Op 27 februari 2004 is eveneens een overeenkomst, met nummer [00002], gesloten tussen belanghebbende en BV Scheepswerf [N] met soortgelijke bepalingen als de overeenkomst onder 2.8, waarin is bepaald dat een bedrag van € 156.733,50, als vergoeding voor projectontwikkelingskosten scheepsnieuwbouwproject, door de werf aan belanghebbende zal worden overgemaakt. In de considerans van de overeenkomst is vermeld dat belanghebbende een scheepsnieuwbouwproject heeft ontwikkeld, wat erin geresulteerd heeft dat een motorschip gerealiseerd kan worden, en dat ter zake van de projectontwikkeling een vergoeding aan belanghebbende verstrekt zal worden, indien tussen de werf en de afnemer een onherroepelijke overeenkomst is gesloten.

2.10

2.11

Met dagtekening 30 september 2004 heeft de notaris, verbonden aan [Q] Advocaten en Notarissen, een afrekening opgemaakt voor [P] BV inzake motorschip [M]. Op deze afrekening staat vermeld dat deze BV – onder meer – een bedrag van € 940.401 te verrekenen heeft (“Te ontvangen”) van [N].

2.12

Bij brief van 12 april 2013 heeft de gemachtigde van belanghebbende een afschrift van de winst- en verliesrekening over 2004 van [P] BV overgelegd, waarop een bedrag van € 940.401 is vermeld als netto-omzet.

2.13

Tot de stukken van het geding behoren afschriften van twee facturen, overeenkomstig die vermeld onder 2.6, ten bedrage van elk € 156.733,50, met vermelding van de respectievelijke nummers van de overeenkomsten, genoemd onder 2.8 en 2.9.

2.14

2.15

2.16

2.17

Aan belanghebbende is over 2003 geen aangiftebiljet uitgereikt en belanghebbende heeft geen aangifte IB/PVV 2003 gedaan.

2.18

Belanghebbende heeft op 20 augustus 2008 over 2004 een aangifte IB/PVV gedaan als buitenlands belastingplichtige naar een verzamelinkomen van nihil. De aanslag is conform de ingediende aangifte opgelegd.

2.19

Door de Inspecteur is een boekenonderzoek ingesteld, gericht op een onderzoek naar de feitelijke woonplaats van belanghebbende en zijn echtgenote. De bevindingen zijn vastgelegd in een rapport met dagtekening 11 november 2008.

2.20

2.21

In zijn brief van 16 juni 2010 heeft de Inspecteur de toenmalige belastingadviseur van belanghebbende gerappelleerd (onder meer de hiervoor onder 2.20 bedoelde) informatie te verschaffen.

2.22

De Inspecteur heeft na de zitting van 4 april 2013 bij de Rechtbank aan de hand van de nadien door belanghebbende verstrekte stukken een overzicht gemaakt van het wereldinkomen en het aan Spanje toe te rekenen deel daarvan. In dit overzicht, dat door de Inspecteur als bijlage bij zijn brief van 20 augustus 2013 is gevoegd, is – voor zover van belang – het volgende opgenomen: