Rechtbank Noord-Nederland, 10-07-2014, ECLI:NL:RBNNE:2014:5564, AWB - 11 _ 2599

Op de van de Bijzondere belastinginspectie te België ontvangen fotokopieën van een microfiche staan onder andere de volgende gegevens vermeld:

“JUSTIFICATIF DES SOLDES PAR RUBRIQUES IML AU 31/01/1994

(…)

Devise : 040

(…)

[rekeningnummer] VUE [naam] -38,12”

en

“JUSTIFICATIF DES SOLDES PAR RUBRIQUES IML AU 31/01/1994

(…)

Devise : 860

(…)

[rekeningnummer] VUE [naam] 69,64”

Ter zitting heeft verweerder onweersproken gesteld dat de code ‘040’ staat voor Nederlandse guldens en dat de code ‘860’ staat voor Australische dollars.

Verweerder heeft bij brief van 4 februari 2002 aan eiser, naar aanleiding van de onder 2.7 bedoelde identificatie verzocht gegevens en inlichtingen te verstrekken over de bankrekeningen bij KBL. In deze brief heeft verweerder onder meer geschreven:

“Ik wijs u erop dat u op grond van artikel 47, lid 1, letter a van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) verplicht bent de gevraagde gegevens en inlichtingen te verstrekken. In artikel 49 AWR is bepaald dat de gegevens duidelijk, stellig en zonder voorbehoud moeten worden verstrekt op de aangegeven wijze en binnen een door de inspecteur te stellen termijn. Indien u niet of niet volledig aan deze verplichtingen voldoet is op grond van artikel 25, lid 6, letter b en artikel 27e, letter b AWR omkering van de bewijslast van toepassing. In dat geval moet u in een latere procedure overtuigend aantonen dat, en in hoeverre, een hierop betrekking hebbende (navorderings)aanslag onjuist is.”.

Bij brief van 22 augustus 2002 heeft eiser verweerder onder meer als volgt geïnformeerd:

“Tot heden hebben we géén reactie van K.B.L. mogen ontvangen. Wel is intussen vast komen te staan dat de rekening in 1995 is opgeheven. Het grootste deel van het tegoed was reeds in 1984 overgeboekt (zie mijn brief van 05-02-2002 aan U.) Het resterende deel is in 1995 (tijdens een grote renovatie en een meer dan 100% uitbreiding en een meer dan verviervoudiging van onze financiële lasten en een steeds weer andere omschrijving van welzijns- en milieu-regels) wegens een voortdurend tekort aan ,,leefgeld” opgehaald. Ik heb KBL meerdere malen gebeld en geschreven om bedoelde overzichten op te sturen.”.

Bij brief van 27 augustus 2002 schrijft verweerder aan eiser en zijn echtgenote onder meer:

“Betreft

Peremptoirstelling

(…)

Wij verzoeken u dan ook nogmaals, eventueel aangetekend, een schriftelijk verzoek te doen aan de K.B.L om toezending van uw rekeningafschriften over de periode 1992 tot heden.

Indien zij niet aan uw verzoek kunnen voldoen krijgt u hiervan schriftelijk bericht. Indien u een dergelijk schrijven ontvangt verzoeken wij u deze per omgaande aan ons toe te zenden.

In uw brief stelt u dat inmiddels is komen vast te staan dat de rekening in 1995 is opgeheven.

Wij verzoeken u ons de bescheiden toe te zenden waaruit dit blijkt.

Indien u niet voldoet aan dit laatste verzoek, heeft u niet voldaan aan artikel 47 AWR, derhalve zijn wij genoodzaakt omkering van de bewijslast te stellen.

Wij zullen alsdan navorderingsaanslagen inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen en vermogensbelasting opleggen op basis van onze opgedane ervaringen.

Wij wijzen u er nogmaals op dat u op grond van artikel 47, lid 1 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) verplicht bent de gevraagde gegevens en inlichtingen te verstrekken, alsmede bescheiden en andere gegevensdragers beschikbaar te stellen, die voor de belastingheffing van belang kunnen zijn. In artikel 49 AWR is bepaald dat de gegevens duidelijk, stellig en zonder voorbehoud moeten worden verstrekt.

Indien u niet of niet volledig aan deze verplichting voldoet is op grond van artikel 25, lid 6 letter b en artikel 27e, letter b AWR omkering van de bewijslast van toepassing.

In dat geval moet u in een latere procedure overtuigend aantonen dat, en in hoeverre, een hierop betrekking hebbende (navorderings) aanslag onjuist is.”.

Bij brief van 28 augustus 2002 informeert eiser verweerder als volgt:

“Naar aanleiding van Uw brief d.d 27 augustus 2002 heb ik KBL nogmaal verzocht afschriften beschikbaar te stellen zie copieën van 28-08 en 12-04-2002

Zodra ik een reactie ontvang laat ik het U meteen weten.”.

In de hiervoor bedoelde kopie van 12 april 2002 heeft eiser geschreven:

“Wij hebben op 5-2-2002 een verzoek ingediend om vanaf 1990 jaaroverzichten te sturen van onze rekening bij K.B.L. Tot heden hebben wij niets van U vernomen. Ik voeg hierbij een copie van de belastingdienst i.v.m. een voorgenomen bezoek op 18 april 2002. Wij stellen het op prijs bedoelde overzicht voor 18-04-2002 te mogen ontvangen”.

In de hiervoor bedoelde kopie van 28 augustus 2002 heeft eiser geschreven:

“Middels dit schrijven verzoek ik U nogmaals de jaaroverzichten van onze rekening ten Uwent (opgeheven 1995) zo spoedig mogelijk beschikbaar te stellen. Mocht dit niet mogelijk zijn stuur dan s.v.p. bericht, (ingesloten copieën belastingdienst).

Eiser heeft bij beide brieven een verzendbewijs van een door PTT Post aangetekend verzonden poststuk bijgevoegd, waarbij de naam van de geadresseerde luidt: Kredietbank S.A. en de postcode en plaats van bestemming: [postcode] Luxembourg.

Op 7 februari 2011 heeft een hoorgesprek plaatsgevonden waarbij eiser en zijn echtgenote, alsmede [X] en [Y] namens verweerder aanwezig waren. Van het gesprek is een verslag gemaakt. Daarin staat onder meer vermeld:

“[eiser] heeft samen met zijn vrouw [in het buitenland] gewerkt. Zijn vrouw werkte in het

ziekenhuis en hij was leraar. Omdat er tijdens de uitzending geen pensioen werd opgebouwd werd gebruik gemaakt van een speciale regeling., een soort particuliere pensioenvoorziening. De overheid en zijzelf storten geld in een fonds. Deze pensioenpot is wegens vetrek [uit het buitenland] te gelde gemaakt. [in het buitenland] heeft een medewerker van een bank aldaar (in casu de [bank]) [eiser] aangeraden een rekening te openen bij de KB-Lux bank omdat hij daar goede ervaringen mee had. Er werden goede rendementen uitgekeerd. [eiser] en [echtgenote] kregen [in het buitenland] het eigen salaris uitgekeerd in [valuta]. Ik vraag [eiser] waarom er dan een guldenrekening en een Australische dollarrekening in Luxemburg werd aangehouden. Dit weet [eiser] niet meer, waarschijnlijk heeft de medewerker van de [bank] dit aangeraden of was de rente op een guldenrekening hoger.

In 1982 heeft de familie [eiser] [het buiteland] verlaten. Het plan was te vertrekken naar [A], via [B] omdat de tickets daar goedkoper waren. De kinderen wilden echter niet naar een Engelstalig land en daarom is in 1982 besloten naar Nederland terug te keren. Het geld van het “pensioenfonds” kwam vrij en is volgens [eiser] middels twee stortingen op de KB-Lux rekening gestort. In Nederland is [eiser] direct naar terugkomst een varkensopfokbedrijf gestart. Daar zijn een aantal investeringen voor gedaan, de eerste in 1984 en toen heeft [eiser] het geld van de KB-Lux rekening afgehaald. Zeker weet hij dat bij de tweede bouw in 1987 een eventueel restant er toen is afgehaald. De rekening is in 1987 opgeheven, Op mijn vraag hoe het dan kan dat uit het microfiche blijkt dat er een saldo was op 31januari 1994 blijft hij het antwoord schuldig. Na doorvragen komen we tot de conclusie dat de rekening niet kan zijn opgeheven omdat de KBBL-rekening nooit formeel is opgeheven. [eiser] gaat ervan uit dat de rekening is leeggehaald. Hierbij is er misschien een klein bedrag achter gebleven wat het saldo per 31 januari 1994 moet verklaren.

(…)

De volgende afspraken zijn gemaakt:

[eiser] gaat naar Luxemburg om langs de KB-Lux bank te gaan. Hij zal daar expliciet vragen om een afschrift van het openings- en sluitingsformulier van de rekening genummerd [rekeningnummer] en, indien mogelijk, om afschriften van de tussenliggende mutaties.”.

Eiser heeft op een reactieformulier met betrekking tot voormeld hoorverslag, ten aanzien van het hiervoor geciteerde, geen opmerkingen gemaakt.

Eiser heeft een aan hem gerichte brief van KBL European Private Bankers S.A. van 8 mei 2012 overgelegd. Daarin staat vermeld:

“Wij bevestigen dat wij Uw brief op 7 mei 2012 jongstleden in goede orde hebben ontvangen.

Wij wijzen U erop dat onze bank, in overeenstemming met het Algemeen Reglement der Verrichtingen, over het recht beschikt om de gearchiveerde documenten en bewijsstukken te vernietigen die de wettelijke bewaartijd van 10 jaar overschrijden.

Wij bevinden ons hierdoor in de onmogelijkheid, informatie te bezorgen betreffende de voorafgaande periode.”.

Eiser schrijft in zijn beroepschrift onder meer:

“De rekening bij Kredietbank Luxemburg (K.B.L.) is geopend in de jaren 1970-1974 (de preciese datum is ons niet bekend) en was bedoeld het pensioenverlies te compenseren. (zie hoorverslag [X] 8 februari 2011 (…)

Van november 1969 tot augustus 1982 hebben we [in het buitenland] gewerkt met een jaar onderbreking voor studie in [C] (…)

In 1982 zijn we teruggekeerd in Nederland

In 1984 zijn we begonnen met ons varkensbedrijf in [vestigingsplaats] met een lening van mijn vader van 150.000 gulden (…)

De bouw in 1984 bleef niet binnen het budget. We waren genoodzaakt het tegoed bij KBL aan te spreken (…)

Op ons bedrijf worden alle transportformulieren na 5 jaar en de boekhouding na 7 jaar vernietigd. Het is ons niet bekend wanneer de rekening bij K.B.L. opgeheven is.

(…)

Op verzoek van [X] heb ik op 18 april 2011 de KBL in Luxemburg bezocht. Helaas heb ik daarna niets meer vernomen.”.

Bij het beroepschrift heeft eiser onder andere een e-mailbericht aan [X] van 28 april 2011 gevoegd. Daarin staat:

“Op maandag 18 april 2011 heb ik KBL Luxemburg bezocht en gesproken met [Z]. Zij vertelde dat alle dossiers na 10 jaar standaard vernietigd worden.

Elektronisch wordt wel het nodige bewaard.

Omdat de rekening is opgeheven, kon zij het rekeningnummer niet meer op haar scherm krijgen. Ik heb een copie van het hoorverslag achter gelaten.

Slechts een beperkt aantal mensen bij KBL hebben toegang tot oude rekeningen.

Zij zou zich inzetten om aan het gevraagde te voldoen, maar kon niet aangeven hoe lang het zou duren.”.

Verweerder heeft in de verweerschriften in de zaken, waarbij een boete is opgelegd onder meer geschreven:

“Gegeven de laatste jurisprudentie op dit gebied ben ik van mening dat ik in casu niet in staat ben om het strafrechtelijke bewijs te leveren.

Op die grond ben ik van mening dat de opgelegde boete dient te worden teruggenomen.”.

Verweerder heeft bij brief van 4 december 2012 nog nadere stukken ingediend. In de brief schrijft verweerder:

“Bij bestudering van het dossier inzake bovenvermelde procedure is mij gebleken dat niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken zijn ingebracht.

Derhalve ontvangt u hierbij (in tweevoud) het draaiboek en de nieuwsbrieven. Het betreft een geschoonde versie conform uitspraken Hof Amsterdam aangevuld met errata Breda 3 januari 2007 en uitspraak Hof Arnhem 16 maart 2010.

Voor de weggelaten passages beroep ik mij op artikel 8.29 Algemene wet bestuursrecht. Uiteraard ben ik, op uw verzoek, bereid om aan uw rechtbank de integrale versie te verstrekken en uitgebreid te motiveren waarom bepaalde passages niet aan belanghebbende ter inzage worden verstrekt.”.

Bij brief van 19 december 2012 heeft de rechtbank eiser, zijn echtgenote en verweerder onder meer als volgt geïnformeerd:

“Teneinde in een ultieme poging alsnog te proberen om gegevens te verkrijgen van de Kredietbank Luxembourg (KBL) zijn partijen ter zitting akkoord gegaan met de volgende afspraken.

Eisers zullen een notaris, met wie zowel eisers als verweerder kunnen instemmen, machtigen om door middel van een brief alsnog de Kredietbank Luxembourg (KBL) in elk geval te vragen een zogeheten sluitingsformulier te overleggen.

De tekst van de brief van de notaris zal worden aangeleverd door verweerder en de notaris zal de brief eerst na goedkeuring van verweerder versturen.

Als retouradres zal het adres van het notariskantoor worden opgegeven.

Eisers zullen de notaris voorts opdracht geven dat alle correspondentie die de notaris ontvangt met betrekking tot de door hem verzonden brief, rechtstreeks, zonder tussenkomst van eisers, in kopie zal worden doorgestuurd aan verweerder.

Indien op een nog nader te bepalen moment blijkt dat er geen correspondentie naar aanleiding van de door de notaris te verzenden brief is ontvangen, zal de notaris van die omstandigheid een akte opmaken.

De kosten van de werkzaamheden van de notaris komen voor rekening van eisers.”.

Bij brief van 17 mei 2013 heeft verweerder de rechtbank onder meer als volgt geïnformeerd:

“Hierbij deel ik u mede dat ik dinsdag 14 mei jongstleden [eiser] heb bezocht.

Op genoemde datum heeft [eiser] en ik een gezamenlijk stuk ondertekend waarin

notariskantoor [notariskantoor] te [vestigingsplaats] opdracht wordt gegeven om namens [eiser] informatie in te winnen bij de Kredietbank S.A. Luxembourgeoise.

[eiser] heeft tevens een volmacht getekend voor het notariskantoor.

Na mijn bezoek aan [eiser] ben ik doorgereisd naar het notariskantoor alwaar ik gesproken heb met de [notaris]. Deze zou voor uitvoering van de opdracht zorgdragen.

Ik heb [notaris] tevens een opzet voor de op te stellen brief overhandigd. De bedoeling is dat hij of het notariskantoor op eigen briefpapier een brief naar de bank zou sturen. Hierbij is tevens afgesproken dat niet de letterlijke tekst hoeft te worden gevolgd doch dat de uiteindelijke brief wel zo veel moegelijk in overeenstemming is met de bedoeling van de door mij opgestelde brief.”.

Notaris [notaris] te [vestigingsplaats] heeft op 17 mei 2013 de volgende brief aan Kredietbank S.A. Luxembourgeoise te Luxemburg gestuurd:

“Geachte mevrouw/heer,

Op dit moment zijn [eiser] en [echtgenote] in een ernstig geschil met de Nederlandse belastingdienst verwikkelend op basis van gegevens welke van uw bank afkomstig zijn. Zoals u ongetwijfeld zult weten zijn in het verleden gegevens van uw

administratie in handen van diverse belastingdiensten gekomen. In deze gegevens staan [eiser] casu quo [echtgenote] vermeld als rekeninghouder met als rekeningnummer [rekeningnummer]. Een en ander heeft geleid tot hoge navorderingsaanslagen op hun naam.

[eiser] heeft naar zijn zeggen in het verleden meerdere brieven aan u geschreven doch daarop nimmer antwoord mogen ontvangen.

Naar aanleiding van een zitting van de belastingrechter is [eiser] nog eenmaal in staat gesteld om de benodigde bewijsstukken te verzamelen. Dit moet echter wel geschieden door tussenkomst van een notaris.

Met betrekking tot rekeningnummer [rekeningnummer], ten name van [eiser] en/of [echtgenote] verzoek ik u om mij een kopie van rekeninguittreksels, een staat van tegoeden en verbintenissen en een tabel met roerende inkomsten/saldo’s te verstrekken.

Ook verzoek ik u om mij een sluitingsbewijs van de hiervoor genoemde rekening te verstrekken. Op dit sluitingsbewijs moet in ieder geval het rekeningnummer en de datum van sluiting staan vermeld.

Een machtiging van [eiser] om deze gegevens aan mij te verstrekken is bij dit schrijven gevoegd.”.

Bij brief van 7 oktober 2013 heeft [notaris] verweerder onder meer als volgt geïnformeerd:

“Overeenkomstig uw verzoek deel ik, [notaris], notaris te [vestigingsplaats], u mede dat ik op 17 mei 2013 een brief heb gezonden naar Kredietbank S.A. Luxembourgeoise, van welke brief de inhoud luidt als volgt:

(…)

Tot dusver heeft gemelde bank niet op mijn verzoek gereageerd en ook geen contact met mij

opgenomen.”.

Bij brief van 11 december 2013 overlegt verweerder een zestal kopieën van brieven van KBL European Private Bankers S.A. Deze brieven hebben betrekking op andere personen dan eiser en zijn echtgenote. De brieven kennen onder meer de volgende inhoud.

-In de brief van 23 augustus 2013 staat onder meer: “Naar aanleiding van uw verzoek bevestigen wij u hierbij dat de rekening nr. (…) in onze boeken werd afgesloten op datum 2 juni 1995.”.

-In de brief van 14 december 2011 staat onder meer: “Naar aanleiding van uw verzoek bevestigen wij u hierbij dat: de rekening nr. (…) werd opgeheven op datum van 23 mei 2001; de rekening nr. (…) werd opgeheven op datum van 19 september 2000.”.

-In de brief van 2 februari 2012 staat onder meer: “We hereby confirm you that the account (…) has been closed in our books on 6 March 1995.”.

-In de brief van 16 november 2012 staat onder meer: “Naar aanleiding van uw verzoek bevestigen wij u hierbij dat de rekening nr. (…) in onze boeken werd opgeheven op datum 24 mei 2002.”.

-In de brief van 25 juni 2009 staat onder meer: “Op uw verzoek bevestigen wij u dat de rekening onder stamnummer (…) in onze boeken werd geopend op datum van 1 oktober 1991 en geschrapt op datum van 15 mei 2009.”.

-In de brief van 26 augustus 2013 staat onder meer: “Naar aanleiding van uw verzoek, bevestigen wij u hierbij dat er voor de jaren 1996, 1997 en 1998 geen staten van tegoeden en verbintenissen van uw rekeningen beschikbaar waren. Deze documenten werden vóór het jaar 2004 slechts opgesteld indien er zich waarden in het effectendepot bevonden, wat dus niet het geval was.”.

Geschil en beoordeling

Verweerder voert daartoe – kort gezegd – aan dat eiser is geïdentificeerd als de rekeninghouder van de op de fotokopieën van de microfiche (zie onder 2.6) vermelde bankrekening bij KBL, met nummer [rekeningnummer], en dat de gegevens op de fotokopie zien op de bankgegevens per 31 januari 1994. Verweerder voert verder aan dat eiser geen bewijs van opheffing van de bankrekening heeft overgelegd, terwijl volgens verweerder uit ervaringen binnen het zogenoemde rekeningenproject – daartoe heeft verweerder een zestal voorbeelden (zie 2.23) overgelegd – blijkt dat de KBL desgevraagd op verzoek bevestigt dat een rekening op een bepaalde datum is opgeheven.

Verweerder heeft aangevoerd dat uit de gegevens van belastingplichtigen die hebben meegewerkt, gebleken is dat in vrijwel alle gevallen met de zichtrekening ook andere (achterliggende) rekeningen verbonden waren, veelal depositorekeningen en/of effectenrekeningen, die niet op de microfiches zijn vermeld, en dat het totale bij KBL aangehouden vermogen derhalve hoger kan zijn. Verweerder trekt hieruit de conclusie dat het saldo van de rekening welke op de fotokopie is vermeld niet representatief behoeft te zijn voor het werkelijk bij KBL aangehouden saldo. Gelet op het inmiddels bekende systeem van zicht- en spaarrekeningen bij KBL, waarbij aan elke zichtrekening ten minste één spaarrekening is gekoppeld, acht de rechtbank deze conclusie aannemelijk. Dit betekent dat het saldo dat vermeld staat op de fotokopie geen uitsluitsel geeft over het vermogen dat op de gezamenlijke rekeningen staat en evenmin een indicatie geeft over de daadwerkelijke omvang van de genoten inkomsten. Het voorgaande rechtvaardigt het vermoeden dat eiser beschikte over vermogen en dat hij daarvan inkomsten genoot. Daarbij overweegt de rechtbank dat het op de weg van eiser had gelegen om dit vermoeden te ontzenuwen door middel van het overleggen van gegevens afkomstig van KBL. Gelet op hetgeen onder 5. is overwogen, heeft eiser dit vermoeden met al hetgeen hij heeft aangevoerd niet ontzenuwd.

Gelet op de samenhang in de onderhavige zaken kent de rechtbank aan eiser in de zaak LEE AWB 11/2599 een schadevergoeding toe ter hoogte van dit bedrag van € 1.000, en wordt in de overige zaken volstaan met de constatering dat de redelijke termijn is overschreden.