Aflevering 10-11

De staatssecretaris van Financiën heeft afgelopen voorjaar een wetsvoorstel ingediend tot wijziging van de huidige SuccessiewetWetsvoorstel 39 930, 20 april 2009, ‘Wijziging van de Successiewet 1956 en enige andere belastingwetten.’. Dit voorstel is met name bedoeld om meer draagvlak te creëren voor deze niet al te populaire wet. De meest belangrijke kritiekpunten op de huidige wet die de staatssecretaris probeert weg te nemen, is het grote aantal fictiebepalingen die de wet onnodig gecompliceerd maken, de hoogte van de tarieven en de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten die onduidelijk zijn en soms het doel voorbij schieten. Verder is het de bedoeling dat constructies worden aangepakt. Een constructie waar de staatssecretaris zich vooral aan stoort, betreft het gebruik van Anglo-Amerikaanse trusts, Nederlands Antilliaanse SPF’s of soortgelijke rechtsfiguren. Door de nieuw voorgestelde fiscale behandeling van deze Afgezonderde Particuliere Vermogens (APV’s) zou een groot deel van de voorstellen kunnen worden gefinancierd. Ervan uitgaande dat het wetsvoorstel zal worden aangenomenOp het moment van schrijven van dit artikel nog niet bekend. én vanwege het grote belang, is het noodzakelijk om nog dit jaar een plan te trekken indien er betrokkenheid bij een trust bestaat.

Met ingang van 2004 is de fiscale eigenwoningregeling uitgebreid met de zogenoemde ‘bijleenregeling.’ In de Fiscale Vereenvoudigingswet 2010 wordt deze regeling aangepast.

De titel van dit artikel zou op een aanslagbiljet IB/PVV moeten staan dat betrekking heeft op mijn inkomen. En niet bijvoorbeeld B.A.F. van Huijgevoort, B.F.A. van Huygevoort of B.F.A. van Huijgevoord. In de laatste gevallen zou er in beginsel sprake zijn van een onjuiste tenaamstelling die in het algemeen niet kan leiden tot een belastingverplichting (onder andere HR 31 augustus 1998, nr. 33.569, BNB 1998/335). De kwestie of een aanslag een juiste tenaamstelling kende, is ook onlangs in een paar arresten aan de orde gesteld.

Na een lange voorbereidingstijd is het bijna zover. Op 1 januari 2010 treden de Richtlijnen 2008/8/EG en 2008/9/EG en 2008/117/EG in werking. Deze richtlijnen bevatten het zogenoemde btw-pakket dat op 1 januari 2010 in de Europese lidstaten moet zijn geïmplementeerd.

Op 3 juli jl. is het wetsvoorstel ‘Wijziging van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek houdende regels voor de vereniging of stichting tot instandhouding van een maatschappelijke onderneming’Kamerstukken II, 2008-2009, 32 003, nr. 2 (kortweg: het wetsvoorstel maatschappelijke onderneming) bij de Tweede Kamer ingediend. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de afspraken uit het coalitieakkoord waarin voorzien is in het opnemen in het Burgerlijk Wetboek van een rechtsvorm voor de maatschappelijke onderneming die door verenigingen of stichtingen wordt gedreven. De rechtsvorm is bedoeld voor instellingen die een belangrijke maatschappelijke taak uitvoeren: scholen, zorginstellingen en woningcorporaties en andere instellingen in de ‘semipublieke sfeer’. Een korte impressie.

Dat de Wet op de loonbelasting 1964 (hierna: Wet LB 1964) sterk aan verandering onderhevig is, blijkt maar weer eens uit het fiscaal pakket 2010 dat het kabinet op Prinsjesdag heeft gepresenteerd. Het fiscaal pakket 2010 bestaat uit het Belastingplan 2010, het wetsvoorstel ‘Overige Fiscale Maatregelen 2010’, de Fiscale Onderhoudswet 2010, het wetsvoorstel ‘Fiscale Vereenvoudigingswet 2010’, het wetsvoorstel ‘Uniformering Loonbegrip’ en het wetsvoorstel ‘Afschaffen vliegbelasting’. Alle wetsvoorstellen uit het fiscaal pakket 2010 – met uitzondering van het wetsvoorstel ‘Uniformering Loonbegrip’ – zijn inmiddels aangenomen door de Tweede Kamer. Speerpunten van het kabinet zijn het bevorderen van innovatief ondernemerschap, vergroening en vereenvoudiging. Voorts zijn maatregelen voorgesteld gericht op het bevorderen van de arbeidsparticipatie. In de beschouwing hierna worden – op hoofdlijnen – de belangrijkste wijzigingen in de Wet LB 1964 en enkele andere voor de werkgever relevante wetten besproken. Enkele wijzigingen die zijn opgenomen in het fiscaal pakket 2010 worden pas ingevoerd per 1 januari 2011.

Op 3 november jongstleden heeft de Tweede Kamer ingestemd met het wetsvoorstel tot wijziging van de Successiewet 1956 en enige aanverwante belastingwetten. In het wetsvoorstel – dat nog goedgekeurd dient te worden door de Eerste Kamer – is aangegeven dat de criteria om gerangschikt te worden als een algemeen nut beogende instelling (hierna: anbi) aangescherpt worden. De belangrijkste wijziging betreft de mate van gerichtheid op het algemeen belang van een instelling. In de huidige wetgeving hoeft een anbi slechts voor 50% gericht te zijn op het algemeen belang. Teneinde vanaf 1 januari 2010 (de beoogde inwerkingtreding van het wetsvoorstel) als anbi aangemerkt te kunnen worden en blijven, dient de instelling voor ten minste 90% gericht te zijn op het algemeen belang.

Deze vraag is aan de orde in een zaak die momenteel bij de Hoge Raad ligt. Enkele maanden geleden heeft de procureur-generaal een conclusie gepubliceerd over dit onderwerp.

Normaal kijk ik niet vaak terug op het verleden. De blik moet immers (en zeker bij een adviseur) gericht zijn op de toekomst. Wat gebeurd is, is gebeurd en is voltooid verleden tijd. Dat wil niet zeggen dat we geen lering kunnen trekken uit gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden. Bovendien kom je in literatuur vaak opmerkelijke zaken tegen die je nu en/of in de toekomst wellicht kunt gebruiken. Daaraan moest ik denken, toen ik onlangs een boek las van G.A. Bredero (1585-1618). Het devies van Bredero was: ‘al siet men de lui, men kent se niet’. Bovendien schreef hij onder al zijn werken: Het kan verkeren. Aan dat postpostscriptum, dat tegenwoordig wordt gebruikt als spreekwoord, moest ik direct denken toen ik een recent praktijkgeval als basis nam voor deze bijdrage. Het mag ook geen verwondering meer wekken dat ook deze casus betrekking heeft op de (fiscale) relatie tussen Nederland en België, nu ik met enige regelmaat daarover publiceer.

In de discussie omtrent de modernisering van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) worden heilige huisjes niet gespaard. ICT-managers en ‘out-of-the-box-thinking’ goeroe’s dreigen ‘onze’ AWR te verbouwen tot niet meer dan een efficiënt, procesbegeleidend document. De wet zou echter bepalingen dienen te bevatten die de uitkomst vormen van een zuivere afweging van de belangen van de overheid bij efficiëntie tegenover de gerechtvaardigde rechten van de burger.

In niet-woningen zijn soms gedeelten aan te wijzen die in hoofdzaak dienen tot woning, dan wel in hoofdzaak dienstbaar zijn aan woondoeleinden, zoals bedoeld in artikel 220e Gem.w. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn in verzorgingshuizen en eventueel verpleeghuizen. Deze objecten kennen appartementen waarin ouderen wonen en waarin zij zoveel als mogelijk zelfstandig leven. In de lagere rechtspraak is inmiddels aangenomen dat in verzorgingshuizen en mogelijk ook in verpleeghuizen, woondelen zoals hiervoor bedoeld aanwezig kunnen zijn. Vooral met betrekking tot de toerekening van grondwaarde aan die woondelen, bestaat in de praktijk discussie. Ook in de rechtspraak is daarover nog geen eenduidig beeld geschapen. Dit vormt aanleiding om deze vraag nader te beschouwen.

Op 14 juni 2009 is het consultatiedocument vennootschapsbelasting gepubliceerd.Kamerstukken II, 2008-2009, 31 369, nr. 6. De staatssecretaris schetst in dit consultatiedocument enkele mogelijke alternatieven om de grondslag-erosie in de vennootschapsbelasting te bestrijden. Daarbij wil de staatssecretaris met name het zogenoemde Bosalgat dichten. Dit ‘gat’ is overigens het gevolg van het verschil in behandeling van eigen- en vreemd vermogen. In internationaal verband leidt het verschil in behandeling tot arbitragemogelijkheden en juist de mogelijkheden om deze arbitrage tegen te gaan, wil de staatssecretaris onderzoeken. Op zich een lovenswaardig besluit. Tot dat men verder gaat kijken. De anti-arbitragemaatregelingen die de staatssecretaris voorstelt, lijken te gaan dienen als flankerende maatregelen bij de in te voeren rentebox, terwijl de rentebox als doel heeft gebruik te maken de mogelijkheden tot internationale rentearbitrage.

In het op Prinsjesdag 2009 aan de Tweede Kamer aangeboden wetsvoorstel ‘Overige fiscale maatregelen’ is een belangrijke wijziging van de deelnemingsvrijstelling opgenomenKamerstukken II, 2009-2010, 32 129, nrs. 2 en 3.. Dit betreft een ‘verbeterde versie’ van de wijzigingen die zouden voortvloeien uit de conceptteksten opgenomen in het op 15 juni 2009 op de website van het Ministerie van Financiën gepubliceerde ‘consultatiedocument’ getiteld ‘Mogelijke aanpassingen in de vennootschapsbelasting’Kamerstukken II, 2009-2010, 31 369, nr. 6.. De in het wetsvoorstel ‘Overige fiscale maatregelen 2010’ opgenomen wijzigingen van de deelnemingsvrijstelling zijn het onderwerp van deze beschouwing.