Aflevering 8

De directeur-grootaandeelhouder (dga) mag zich de afgelopen tijd wederom in een toenemende mate van fiscale belangstelling verheugen: in de literatuur, jurisprudentie en van overheidswege.

Enige tijd geleden is door de staatssecretaris van Financiën al aangekondigd, dat de successiewetgeving ingrijpend zou worden herzien. Inmiddels is het wetsvoorstel hiertoe ook verschenen. In deze bijdrage ga ik op hoofdlijnen in wat in het wetsvoorstel is opgenomen met betrekking tot uitkeringen uit levensverzekeringsovereenkomsten.

Op 29 april 2009 heeft Staatssecretaris van Financiën De Jager in een notitie een aantal maatregelen aangekondigd om de positie van de directeur-grootaandeelhouder te verbeteren. Daarmee geeft de Staatssecretaris (eindelijk) gevolg aan zijn toezegging aan de Vaste Commissie van de Tweede Kamer van 6 november 2007. De notitie bevat ontegenzeggelijk een aantal welkome verbeteringen. Toch blijven er nog wel de nodige vragen.

Net voor het zomerreces heeft de regering nog een wet door het Parlement gejaagd op het gebied van conserverende aanslagen bij pensioen- en lijfrenteaanspraken. Hiervoor waren welgeteld tien dagen nodig! Ongekend snel.

In artikel 3.111 Wet IB 2001 is geregeld dat een woning pas kwalificeert wanneer deze als hoofdverblijf wordt gebruikt. Voor een box 1-kwalificatie is het feitelijk gebruik van de woning als hoofdverblijf een voorwaarde. Op deze eis worden slechts enkele uitzonderingen toegelaten die in de wet limitatief zijn opgesomd. Eén van deze uitzonderingen is dat de woning tijdelijk niet langer als hoofdverblijf dient ten gevolge van uitzending. De woning kan gedurende deze periode de box 1-status behouden mits aan een aantal voorwaarden is voldaan. De uitspraak van Hof Amsterdam van 4 juni jl.Hof Amsterdam 4 juni 2009, nr. 06/00555, NTFR 2009/1423. beschrijft een casus waarbij de vraag aan de orde komt in hoeverre aan de voorwaarde voor blijvende box 1-kwalificatie is voldaan.

In mei 2009 diende de staatssecretaris van financiën zijn al eerder aangekondigde wetsontwerp voor een herziening van de Successiewet 1956 in. Deze reeds meer dan vijftig jaar oude wet had dringend behoefte aan modernisering, meende hij.

Het zou onjuist en zelfs een beetje ongepast zijn om de afdeling communicatie van het Ministerie van Financiën te vergelijken met het toenmalige Irakese ‘Ministerie van Informatie’ en haar grote baas Mohammed Said al-Sahhaf. Laatstgenoemde stond beter bekend onder zijn bijnaam ‘Comical Ali’, niet te verwarren overigens met zijn collega van defensie Ali Chemicali. Terwijl de hoofdstad met de grond gelijk werd gemaakt, beweerde de minister nog met droge ogen: ‘There are no American infidels in Baghdad. Never’. Die vergelijking zal ik dan ook niet maken. Maar dat de voornoemde afdeling van het ministerie en ondergetekende zich – al dan niet tijdelijk – niet op hetzelfde astrale plan bevinden, is een feit. Wat is er aan de hand?

Onlangs werd ik uitgenodigd voor een uitstapje van de personeelsvereniging, waarbij de partners van de werknemers/-sters eveneens werden uitgenodigd. Een aan beroepsdeformatie lijdende belastingadviseur vroeg zich af of de meegekomen partners ook partners in fiscale zin zouden zijn. Het antwoord op de vraag wie de fiscale partner is, is afhankelijk van de toepasselijke wettelijke regeling. Het partnerbegrip voor de Wet IB 2001 wijkt bijvoorbeeld fors af van het partnerbegrip in de Successiewet 1956. In het kader van de herziening van SW 1956 (wetsvoorstel 31.930) heeft de staatssecretaris van Financiën aangegeven dat hij plannen heeft voor een meer uniform partnerbegrip.Zie kamerstukken II, 2008-2009, 27.789, nr. 18. Overwogen wordt daarbij om de keuzevrijheid voor ongehuwd samenwonenden in de inkomstenbelasting te laten vervallen. Yme Knaap van de FNV Belastingservice heeft onlangs al gewaarschuwd dat ongehuwd samenwonenden zonder samenlevingscontract dan te maken kunnen krijgen met een flink belastingnadeel.De internetsite www.accountancynieuws.nl meldde dit bericht op 15 juni 2009 met een verwijzing naar het ANP.In dit artikel zal ik ingaan op het partnerbegrip in de Wet IB 2001 en deze vergelijken met het partnerbegrip in de voorgestelde wijzigingen van SW 1956, aangeven voor welke regelingen het partnerbegrip relevant is en vervolgens aangeven wat de gevolgen kunnen zijn als het partnerbegrip in de Wet IB 2001 wordt vervangen door de voorgestelde wijzigingen van de SW 1956.