Aflevering 5

Op 19 juni 2009 heeft de Hoge Raad een aantal arresten gewezen over de belastingheffing over pensioen- en/of lijfrenteaanspraken bij emigratie.HR 19 juni 2009, nr. 44.050, NTFR 2009/1437; HR 19 juni 2009, nr. 43.978, NTFR 2009/1438; HR 19 juni 2009, nr. 07/13267, NTFR 2009/1439; HR 19 juni 2009, nr. 08/02288, NTFR 2009/1440. De arresten zien op de situatie dat een emigrant een pensioen- of lijfrenteaanspraak in Nederland met fiscale facilitering heeft opgebouwd en na emigratie overgaat tot een voor de Nederlandse belastingwetten oneigenlijke handeling (bijvoorbeeld afkoop). De Hoge Raad overwoog dat het invorderen van de opgelegde conserverende aanslag in strijd was met de internationale (goede) verdragstrouw. Reden voor staatssecretaris De Jager om direct met reparatiewetgeving te komen, de zogenoemde conserverende aanslag ‘nieuwe stijl’.

De kredietcrisis heeft de nodige sporen achtergelaten in pensioenland. Zo waren beleggingsportefeuilles binnen een paar maanden nog maar 60% waard van hun oude waarde. Kregen pensioenfondsen van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vijf jaar de tijd om weer een acceptabel niveau te bereiken. En hebben bankverzekeraars op grote schaal kapitaalinjecties ontvangen van de overheid om overeind te blijven. Maar hoe zit het met de deelnemers van pen­sioenregelingen waarbij de deelnemer het beleggingsrisico loopt? Toch pijnlijk als je aan de vooravond van je pensioen nog maar 60% van je kapitaal beschikbaar hebt. Voor deze groep introduceert de minister de ‘pensioenknip’.

Uit het rapport ‘Ouderdomspensioen op zijn retour?’Door mij vervaardigd in opdracht van het VU-Expertisecentrum Pensioenrecht, onder leiding van prof.dr. E. Lutjens. blijkt dat veel ontwikkelingen in de periode 1997-2007 sterk van invloed zijn geweest op de hoogte van het ouderdomspensioen. Hierin gesterkt door prof.mr. Pieter de Lange in zijn afscheidsrede,Prof.mr. Pieter M.C. de Lange, Wat is oud? Sfeerovergangen in het pensioenrecht, Radboud Universiteit Nijmegen. wil ik in dit artikel nog één keer aandacht besteden aan enkele conclusies uit dit rapport. Deze breng ik in verband met het lage pensioenbewustzijn en de houdbaarheid van de 70%-norm.

In Pensioen Actief 2008, nr. 5 heb ik uitvoerig stilgestaan bij de situatie dat een openindexpensioen van een directeur- grootaandeelhouder werd overgedragen aan een ander eigen lichaam in het licht van het besluit van 3 juli 2008.Besluit van 3 juli 2008, nr. CPP2008/447M, NTFR 2008/1437. In dit besluit wordt bepaald dat de overdrachtprijs moet worden bepaald tegen de waarde in het economische verkeer, rekeninghoudend met de indexatie in de uitkeringsfase. Hiermee heeft de staatssecretaris zich in het besluit geconformeerd aan het bepaalde in het arrest van de Hoge Raad van 14 april 2006.HR 14 april 2006, nr. 41.596, BNB 2006/278. In de praktijk is sinds 14 april 2006 veel discussie ontstaan met de Belastingdienst over de aftrekbaarheid van de overdrachtsprijs bij het overdragende lichaam.Zie ook WFR van 1 mei 2009 (mr. P.A. ter Beest MPLA en mr. J.T Gommer MPLA). Gezien de discussies in de praktijk (jaarwinst of totaalwinst) was het wachten op een procedure. Op 21 juli 2009 was het dan zover: Rechtbank Den HaagRechtbank Den Haag 21 juli 2009, nr. AWB 08/709, LJN: BJ4477. heeft op deze datum een uitspraak gedaan inzake de overdracht van een openindexpensioen van in een Beheer-bv opgebouwd pensioen aan twee personal holdings.

Op Prinsjesdag 2009 werden maar liefst zes fiscale wetsvoorstellen ingediend bij de Tweede Kamer, waaronder het Belastingplan 2010. Net als vorig jaar bevatten de wetsvoorstellen veel nieuws op het terrein van oudedagsvoorzieningen. Meest in het oogspringend is het voorstel om goudenhanddrukstamrechten ook in een bancair product fiscaal te faciliteren.In dit artikel geef ik een overzicht van de wijzigingen op het terrein van de oudedagsvoorzieningen, de eigen woning en enkele andere wijzigingen.

In deze column breng ik maatregelen onder uw aandacht die oorspronkelijk zijn bedoeld om de eigenwoningbezitter te ondersteunen en zo de stagnerende woningmarkt in beweging te houden. In eerste instantie lijken deze maatregelen sympathiek. Echter, wanneer de hypotheekrenteaftrek in box 1 door deze steunmaatregelen (gedeeltelijk) komt te vervallen is de eigenwoningbezitter vaak nog verder van huis!

In het artikel ‘De Bezemwet Pensioenwet; einde pensioenwetgeving (nog niet) in zicht?!’Pensioen Actief 2009 nr. 1., is reeds aandacht besteed aan het wetsvoorstel ‘Verzamelwet SZW-wetgeving 2009’. Op 2 juli 2009 is de Verzamelwet SZW-wetgeving 2009 in het Staatsblad gepubliceerd.Stb. 2009, 318. In het oorspronkelijke wetsvoorstel waren in eerste instantie slechts vier wijzigingen in de Pen­sioenwet opgenomen, waarvan maar twee met materiële betekenis. Aan het uiteindelijke wetsvoorstel dat naar de Eerste Kamer is gestuurd zijn nog enkele onderwerpen toegevoegd. In dit artikel zullen deze laatste onderwerpen de revue passeren.