Aflevering 5

Prinsjesdag 2009 ligt weer achter ons. Zoals gebruikelijk is ook nu weer een aanzienlijk pakket aan (fiscale) maatregelen getroffen. Het Fiscaal Pakket 2010 bevat deels al eerder aangekondigde wetswijzigingen. In denk hierbij onder meer aan de reparatie van de blijkens jurisprudentie mogelijke dubbele aftrek van periodieke giften (persoonsgebonden aftrek, daarnaast een box 3-schuld). De staatssecretaris van Financiën heeft naar mijn mening terecht ook maar een voorschot genomen op de inmiddels, als gevolg van de hiervoor bedoelde jurisprudentie, opgestarte procedures over alimentatieverplichtingen. Voor de belastingplichtigen die deze procedures nog voeren, wordt in ieder geval duidelijk dat het succes slechts van korte duur is. Procedures als hier bedoeld, illustreren naar mijn mening de functie die we als belastingadviseur kunnen vervullen bij het tot stand brengen van duidelijke wettelijke regels. De dubbele aftrek was immers onder het regime van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 niet mogelijk. Het bij invoering van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) gemaakte ‘foutje’ wordt nu hersteld.

Tijdens de Landelijke Studiebijeenkomst van 19 februari 2009 hebben we stilgestaan bij de fiscale ontwikkelingen in de Europese Unie. In dit artikel wordt een aantal daarvan samengevat en wordt aandacht besteed aan enige belangrijke ontwikkelingen die zich sinds februari hebben voorgedaan.

Met ingang van 1 januari 2008 is art. 3.64 Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001) belangrijk gewijzigd. Vanaf die datum is het mogelijk de herinvesteringsreserve toe te passen over de ondernemingsgrens heen. Indien sprake is van staking van de onderneming, bestaat toch uitzicht op de faciliteit van art. 3.54 Wet IB 2001. Vóór dat tijdstip was dit ook wel het geval, maar toen werd daar wel de eis aan gesteld dat sprake diende te zijn van overheidsingrijpen. De laatste voorwaarde die op zich al aanleiding gaf tot vele discussies, is komen te vervallen.

In de serie fiscale belangenbehartiging zijn wij te gast bij het Verbond van Verzekeraars. Het Verbond van Verzekeraars is gevestigd in een transparant en modern gebouw in Rijswijk. We interviewen Ludger de Bruijn en Muriel van der Starre, beleidsadviseurs bij het Verbond.

Belastingheffing is – vrij naar Olivier B. Bommel – ‘een ragfijn spel’ Voor de Bommelkenners onder ons: De uitdrukking is afkomstig van AWS (Amos W. Steinhacker), het bedoelde fijne spel wordt echter doorgaans gespeeld door OBB himself Een ernstig spel weliswaar, voor geld (ook dat nog), en duidelijk is ook dat het iets anders is dan patience. Het kan namelijk niet alleen gespeeld worden. Het spel wordt veelal gespeeld in de driehoeksverhouding belastingplichtige, belastingadviseur en belastinginspecteur. Er bestaat ook een eenvoudiger variant, waarbij de adviseur niet meedoet, maar die versie is beduidend minder amusant. In het spel heeft iedereen zijn eigen rol, zijn eigen belangen en zijn eigen verantwoordelijkheid. Maar net zoals in het voetbal kan men een duidelijke spelverruwing waarnemen. Dat de spelregels (na een door de fiscus verloren wedstrijd) onmiddellijk worden veranderd, is zo gewoon geworden dat we er niet eens meer over klagen. Dat er met grote regelmaat op de man wordt gespeeld en dat er wordt nagetrapt, is al wat lastiger te begrijpen. Maar het feit dat slechts aan één partij gele en rode kaarten worden uitgedeeld, is ronduit onsportief. In Engelse termen: ‘That’s not cricket’.

In dit artikel behandel ik enkele recente ontwikkelingen op het formeelrechtelijke gebied. Dat het formele belastingrecht in beweging is, mag u als professional op het fiscale vlak niet zijn ontgaan. Afgaande op de artikelen in diverse dagbladen staat ons nog wat te wachten op het gebied van de modernisering van de aangifteverplichtingen en aanslagregeling. Kennelijk voldoen de oude regels niet meer als het erom gaat deze zaken te automatiseren. Als we onze belastingen automatisch willen heffen, is de grote vraag wie het risico loopt als het automatisch misgaat, en wie het risico loopt als het vooropgezet misgaat. Eenvoudige vragen waarop je, als het om een antwoord gaat, kunt promoveren. Er staat ons dus nog wat te wachten.

Bij bedrijfsoverdrachten gaan in veel gevallen de in de onderneming gebruikte onroerende zaken mee over naar de bedrijfsopvolger. De Wet op belastingen van rechtsverkeer (hierna: Wet BRV) kent diverse vrijstellingen die dan toepasbaar kunnen zijn. Opvallend is wel dat de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten in lang niet alle gevallen aansluiten op de faciliteiten in de Wet inkomstenbelasting 2001 en de Successiewet 1956, waardoor onder omstandigheden toch overdrachtsbelasting wordt geheven bij een bedrijfsoverdracht. In deze bijdrage zal ik met name ingaan op de ‘familievrijstelling’, bedoeld in art. 15, lid 1, onderdeel b, Wet BRV. Daarnaast zullen alternatieven worden besproken, voor het geval dat de aansluitings- of synchronisatieproblemen aan de orde zijn.

Het bundelen van krachten om tot een nog sterkere organisatie voor de fiscale adviseurs voor het MKB te komen: dat heeft er in juni 2008 mede toe geleid dat de Nederlandse Federatie van Belastingadviseurs (NFB) en het College Belastingadviseurs (CB) de handen ineen sloegen in de koepelorganisatie Register Belastingadviseurs (RB). De twee beroepsverenigingen voor fiscale adviseurs werken samen op het gebied van belangenbehartiging, kwaliteitsbevordering, ondersteuning en opleidingen. Het laatstgenoemde samenwerkingsgebied heeft in 2009 geresulteerd in een behoorlijke verbreding van de fiscale opleidingen, waardoor het RB zich met recht de grootste fiscale opleider van Nederland mag noemen. Binnen deze opleidingspoot is een scala aan in- en uitstapmogelijkheden voor fiscalisten. Uniek is onder meer, dat men in zes jaar de meestertitel kan behalen.