Gerechtshof Amsterdam, 19-02-2025, ECLI:NL:GHAMS:2025:1048, 24/307
Gerechtshof Amsterdam, 19-02-2025, ECLI:NL:GHAMS:2025:1048, 24/307
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof Amsterdam
- Datum uitspraak
- 19 februari 2025
- Datum publicatie
- 7 mei 2025
- Formele relaties
- Eerste aanleg: ECLI:NL:RBNHO:2023:13881, (Gedeeltelijke) vernietiging en zelf afgedaan
- Zaaknummer
- 24/307
- Relevante informatie
- Art. 5b AWR
Inhoudsindicatie
Art. 5b AWR. ANBI. Belanghebbende kwalificeert naar het oordeel van het Hof niet als ANBI. Belanghebbende richt zich primair en rechtstreeks (nagenoeg) uitsluitend op particuliere belangen en dient niet rechtstreeks het algemeen belang.
Uitspraak
kenmerk 24/307
19 februari 2025
uitspraak van de vijfde meervoudige belastingkamer
op het hoger beroep van
de inspecteur van de Belastingdienst, de inspecteur,
tegen de uitspraak van 22 december 2023 in de zaak met kenmerk HAA 21/3373 van de rechtbank Noord-Holland (hierna: de rechtbank) in het geding tussen
[X] , gevestigd te [Z] , belanghebbende
(gemachtigde: mr. M.J.S. Langedijk RB),
en
de inspecteur.
1 Ontstaan en loop van het geding
De inspecteur heeft belanghebbendes verzoek om te worden aangemerkt als een algemeen nut beogende instelling (ANBI) bij beschikking van 18 december 2020 afgewezen.
De inspecteur heeft bij uitspraak op bezwaar de beschikking gehandhaafd.
Belanghebbende heeft daartegen beroep ingesteld. De rechtbank heeft als volgt op het beroep beslist (in de uitspraak van de rechtbank wordt belanghebbende aangeduid als ‘eiseres’ en de inspecteur als ‘verweerder’):
“De rechtbank:
- -
-
verklaart het beroep gegrond;
- -
-
vernietigt de uitspraak op bezwaar;
- -
-
kwalificeert eiseres met ingang van 8 september 2020 als ANBI;
- -
-
bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van de vernietigde uitspraak op bezwaar;
- -
-
veroordeelt verweerder in de proceskosten van eiseres tot een bedrag van € 1.674, en
- -
-
draagt verweerder op het betaalde griffierecht van € 360 aan eiseres te vergoeden.”
Na het instellen van het hoger beroep door de inspecteur zijn de volgende stukken door partijen ingediend:
- -
-
de motivering van het hoger beroep door de inspecteur, en
- -
-
een verweerschrift door belanghebbende.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 8 januari 2025. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt dat met deze uitspraak wordt meegezonden.
2. Feiten
Het Hof gaat uit van de volgende, door de rechtbank vastgestelde, feiten:
“1. [A] is directeur-grootaandeelhouder van [B] B.V. ( [B] BV). Op de website van [B] BV staat vermeld:
“Wat doet [B] ?
[B] is een full-service adviesbureau op het gebied van tijd en workforce management.”
2. Eiseres is op 7 april 2009 opgericht door [B] BV. Eiseres heeft haar zetel in de gemeente [Z] . Haar bestuurders zijn [A] en [C] . Het doel van de stichting is in artikel 2 van de statuten (versie 11 augustus 2020) als volgt omschreven:
“DOEL
Artikel 2
l. De stichting heeft ten doel:
a. een belangrijke fysieke en virtuele ontmoetingsplaats te vormen rond het thema 'tijd & planning, teneinde deze onderwerpen - in het hart van onze samenleving - structureel te agenderen en uit te bouwen, met als uiteindelijk doel de bevordering van welvaart en welzijn in de Nederlandse samenleving en samenlevingen daarbuiten, en
b. voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord.
2. De stichting tracht dit doel te bereiken door het bundelen en delen van kennis en ervaring op dit thema en door innovatie in het gebruik van 'tijd & planning' op individueel, organisatie en maatschappelijk niveau te stimuleren.
3. De stichting beoogt het algemeen nut.
4. De stichting heeft geen winstoogmerk.”
3. Op 8 september 2020 heeft eiseres verweerder verzocht om bij beschikking als bedoeld in artikel 5b, zesde lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) te worden aangemerkt als ANBI. In het daarbij gevoegde ‘ANBI Beleidsplan [X] 2020-2022’ (het Beleidsplan) staat het volgende van belang zijnde vermeld:
“Missie
Tijd en tijdsbeleid zijn in onze maatschappij onlosmakelijk verbonden met welzijn, welvaart en geluk. Toch zijn dit thema's die niet hoog op de agenda's staan van opinieleiders. [X] heeft als doel om bij de bevolking van heel Nederland het belang van tijd en tijdsbeleid te doen inzien en daarmee een beweging op gang te brengen naar een andere en betere tijdsordening. Een tijdsordening die voorwaardelijk is voor het oplossen van een aantal structurele, maatschappelijke problemen zoals: vergrijzing, congestieproblematiek, werkdruk, arbeidsmarktkrapte en een beperkte werkprivébalans.
Visie
De Stichting pleit voor het actief en betekenisvol omgaan met de tijd, vandaar de naam [X] . Wij zien als verantwoordelijkheid van de overheid onder meer het mede concipiëren van een coherent tijdsbeleid en het faciliteren van de uitvoering daarvan. Daarnaast ziet zij organisaties als het scharnierpunt naar een betere temporele ordening. Een essentieel kenmerk van de aanpak van de tijdsordening is: het harmoniseren, op elkaar afstemmen van tijdsgerelateerde aspecten van menselijk gedrag.
Ambitie
Wij richten onze missie en visie op alle bevolkingsgroepen: jong/oud, man/vrouw en autochtoon/allochtoon. Daarnaast richten wij ons in het bijzonder op jongeren, omdat er in het Nederlandse onderwijs weinig aandacht wordt besteed aan de onderwerpen tijd, tijdsbeleving en praktische zaken als plannen. Uitgaande van de gedachte dat tijd een van de belangrijkste levensader is, dient een actieve en betekenisvolle omgang met tijd dominant in onderwijsprogramma's vertegenwoordigd te zijn.
De stappen die wij hierin willen maken is ten eerste de bewustmaking van het feit dat tijd een enorme impact heeft op tal van zaken in onze maatschappij, op weg naar een betere omgang met de tijd. Ten tweede verdient het willen de aandacht. Ten derde gaat het om het doen, waarbij vaardigheden zoals goed plannen relevant zijn.
Doelstelling
Om een grotere bewustwording in Nederland te creëren omtrent het thema tijd zijn onze activiteiten opgedeeld in drie niveaus: maatschappij, organisatie en individu. Onze doelstelling is om elk van deze niveaus te bereiken met onze activiteiten.
Strategie
Op maatschappelijk niveau zullen wij activiteiten ondernemen die voor iedereen in Nederland toegankelijk zijn:
Het publiceren van een onderzoek naar de economische effecten van een nieuwe tijdsstructuur (2020).
De publicatie van een boek over hoe bekende Nederlanders omgaan met tijd (2020)
Een documentaire over het thema tijd uitzenden (2021).
Op organisatieniveau richten wij ons voornamelijk op organisaties en trachten wij zowel de werknemers als werkgevers aan te spreken door:
Het genereren van aandacht voor nachtwerkers door het jaarlijks organiseren van de [D-activiteit] (2021).
Ten slotte richten wij ons ook op het individu en zullen we door middel van workshops een meer intensieve en interactieve manier gebruiken om kennis te delen:
Workshops geven aan scholieren van 14-17 jaar over hoe je slim met tijd om kan gaan (2020).
Trainingen aanbieden aan managers en werknemers over het omgaan met tijd (2021).
Een uitgebreid overzicht van alle geplande activiteiten met bijbehorende doelstellingen zijn te vinden in hoofdstuk 4.”
4. Met betrekking tot de (geplande) activiteiten is in het Beleidsplan het volgende vermeld:
“Jaarlijkse activiteiten vanaf 2014
[D-activiteit]
Sinds 2014 is er ieder jaar in mei een [D-activiteit] georganiseerd om aandacht te vragen voor de fysieke, mentale en sociale belasting die nachtwerk met zich meebrengt. Een aantal organisaties is actief benaderd om mee te doen en solidair met de nachtwerkers een nacht te werken. In 2019 bijvoorbeeld heeft [B] drie nachten achter elkaar gewerkt.
Omdat is aangetoond dat het regelmatig verrichten van nachtwerk de kans op hart- en vaatziekten vergroot, worden de nachtdiensttoeslagen van de deelnemers gedoneerd aan de Hartstichting. Daarnaast wordt er via social media jaarlijks een fotowedstrijd georganiseerd met als opdracht een foto die de vraag ' [E] ' illustreert. Van de inzendingen wordt de beste foto beloond met een overnachting in een 5-sterrenhotel. De afgelopen jaren is er met uiteenlopende acties geëxperimenteerd, waaronder een ' [F] ' verkiezing, interviews met nachtwerkers en werkgevers die hun werknemers in het zonnetje zetten met een leuke mok.
Ook heeft het verspreiden van deze artikelen in samenwerking met onze Belgische collega's plaatsgevonden. Deze actie ontving veel positieve reacties; het onderwerp werd opgepikt door de PvdA en vervolgens door de media. Ook heeft het AD een artikel gewijd aan de [D-activiteit] . In 2020 heeft de [D-activiteit] helaas niet plaats kunnen vinden in verband met het coronavirus.
Incidentele activiteiten 2016 - 2019
Whitepaper
De afgelopen jaren heeft [X] onderzoek verricht naar maatschappelijk relevante thema's omtrent tijd. In 2016 publiceerden wij ' [G] '. Uit ons grootschalige onderzoek, uitgevoerd over nachtwerkers uit Nederland en België, kwam naar voren dat er sprake is van negatieve mentale en sociale gevolgen bij personen die werken in nachtdiensten. Onderzoek van [X] laat zien dat onregelmatige diensten hier een sterke invloed op kunnen hebben en het werkvermogen van werknemers daardoor negatief kunnen beïnvloeden. De stichting brengt in kaart hoe de tijdsbeleving van werknemers van invloed is op de uitvoering van hun werk.
Daarnaast hebben wij in 2018 onderzoek gedaan naar de relatie tussen tijdsgerelateerde karaktereigenschappen (zoals goed kunnen omgaan met slaaptekort) en het vermogen om te werken. Voor het eerst in Nederland is er onderzoek gedaan naar de rol van tijd in duurzame inzetbaarheid van personeel. De resultaten tonen het grote belang en de positieve rol van het effectief omgaan met tijd aan. Hieruit is het artikel ' [H] ' voortgekomen, waarin wij handvatten geven aan medewerkers en organisaties over hoe karaktereigenschappen en het type werk goed op elkaar afgestemd kunnen worden.
Congres
Op 6 september 2019 heeft het congres [I] plaatsgevonden in samenwerking met [B] . Het congres werd gehouden in het [J] en had als thema de turbulente ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Uiteraard was er tijdens het congres met zo'n 200 bezoekers ook ruimte voorde stichting en haar boodschap. Tijdens deze middag verzorgden toonaangevende en erudiete sprekers de verschillende presentaties. Uiteraard werden de verhalen gelardeerd met enige (tijd)kunst. De middag stond onder de bezielende leiding van [K] , bekend van [L] .
(…)
4 Geplande activiteiten en evenementen 2020-2022
De thematiek en activiteiten van de [X] hebben uiteraard alle betrekking op tijd. Zij hebben echter een divers karakter. Om de fragmentarische initiatieven integraal in te steken, maken wij onderscheid tussen activiteiten op maatschappelijk, organisatie- en individueel niveau. In de onderstaande alinea's worden per niveau de activiteiten en bijbehorende doelstellingen voor de jaren 2020-2022 nader toegelicht.
Maatschappelijk niveau
Onderzoek naar de gevolgen van een nieuwe tijdsstructuur
De stichting heeft reeds onderzoek gedaan naar de mentale gesteldheid van nachtwerkers en naar duurzame inzetbaarheid. Momenteel werken we aan een onderzoek naar de economische gevolgen van het afstappen van de '9 tot 5 cultuur' en het toepassen van een nieuwe tijdsstructuur. Denk hierbij aan positieve gevolgen voor de congestieproblematiek en toename van de arbeidsparticipatie.
Doelstelling: Voor eind 2020 zal het onderzoek namens [X] gepubliceerd zijn in een wetenschappelijk tijdschrift en/of ingekort als opiniestuk in een krant, waardoor een breed publiek zal worden bereikt.
Boek over tijd en succes
Naast de wetenschappelijke onderzoeken wordt er op dit moment door de stichting aan een boeiend boek gewerkt dat de werktitel heeft: [M] . Een mooi vormgegeven boek over de zoektocht naar de rol van tijd in het leven van mensen en bij het behalen van succes. Het boek bestaat uit interviews met bekende Nederlanders, uiteraard over het genoemde thema. Het doel van het boek is om dit thema goed te belichten en het toegankelijk te maken voor het grote publiek. Het boek zal uit zo'n 15 interviews bestaan. Personen worden gekozen uit verschillende beroepsgroepen, van verschillende leeftijden en geslacht. Onder andere de volgende personen zijn al geïnterviewd: [N] , [O] en [P] .
Doelstelling: Het boek zal eind 2020 gepubliceerd worden en gepaard gaan met een bescheiden boekpresentatie om aandacht te genereren voor de ideeën van de stichting.
Platform creëren voor andere initiatieven omtrent tijd
Een van de doelstellingen van [X] is de integratie van huidige gefragmenteerde initiatieven rondom het onderwerp tijd. Denk hierbij aan onderwerpen als stress, zorg en milieu. Wij zullen contact opnemen met deze partijen om te kijken of er een samenwerking mogelijk is.
Doelstelling: Eind 2020 zullen wij een overzicht op onze site plaatsen met minstens tien stichtingen en andere initiatieven die in ruime zin overeenkomen met het thema waar wij ons voor inzetten.
Documentaire
In samenwerking met een publieke omroep, willen wij de documentaire [Q] maken over het belang van tijd en welke rol tijd speelt in de levens van mensen. In navolging op het boek [M] willen wij niet alleen bekende Nederlanders interviewen over het aspect tijd, maar ook wetenschappers, professionals uit het bedrijfsleven en mensen die een (on)regelmatig ritme hebben door de aard van hun werk. Wij willen met deze documentaire de Nederlandse bevolking een bredere visie op tijd te geven. Vragen zoals of je tijd als vriend of vijand moet zien, hoe het aantal (toenemende) ziekte- en burn-outklachten samenhangt met de utilisatie van tijd en hoe organisaties concurreren op tijdsintelligentie (zelfroosteren, ploegendiensten, vrijheid). Daarnaast zal er aandacht worden besteed aan de nieuwe werkelijkheid in lijn met de coronamaatregelen, bijvoorbeeld de toename van thuiswerken. Het doel van deze documentaire is om bewustwording te creëren over tijd, mensen aan het denken te zetten en tot actie aan te zetten.
Doelstelling: Uiterlijk oktober 2020 willen wij de uitwerking van het plan voor de documentaire voorleggen aan een van de publieke omroepen, zoals KRO-NRCV of VPRO. Deze zenders richten zich op het maatschappelijke debat. Het plan is om medio maart 2021 de documentaire uit te zenden.
Organisatieniveau
[D-activiteit]
Nachtwerk is niet vanzelfsprekend, maar toch werken veel mensen regelmatig in de nacht. Naar schatting bestaat de groep die soms of regelmatig in de nacht werkt uit zo’n 1,3 miljoen mensen. Dat komt neer op zo’n 14% van de Nederlandse beroepsbevolking. Nachtwerk is helaas niet zonder (gezondheids)risico's. Zo hebben nachtwerkers bijvoorbeeld vaak te kampen met verschillende fysieke, mentale en sociale uitdagingen. Bovendien is de kans op bedrijfsongevallen en fouten aanzienlijk groter tijdens de nachtelijke uren.
Om aandacht te vragen voor de fysieke, mentale en sociale belasting die nachtwerk met zich meebrengt organiseren wij jaarlijks rond begin mei de [D-activiteit] . In lijn met voorgaande jaren, zullen organisaties actief benaderd worden om vrijwillig een nacht te werken en hun nachtdiensttoeslagen doneren aan de Hartstichting. Wij hebben voor dit goede doel gekozen omdat verschillende onderzoeken aantonen dat het regelmatig verrichten van nachtwerk de kans op hart- en vaatziekten vergroot. Ook kunnen werkgevers als blijk van waardering voor hun personeel 'glow in the dark' mokken met de tekst ' [R] ' bij ons opvragen voor een kleine bijdrage.
Doelstelling: Voor de editie van mei 2021 zullen vijf organisaties die normaliter overdag werken solidair 's nachts werken. Daarnaast is ons streven om minstens 500 mokken te verkopen om aandacht te vragen voor nachtwerkers. Ook zal de media actief benaderd worden, wat zal leiden tot minstens één nieuwsartikel over de [D-activiteit] .
Projectruimte
Momenteel wordt er hard gewerkt aan het inrichten van een projectruimte voor [X] , geschonken door een sponsor. Deze ruimte zal dienen als werk- en ontmoetingsplek voor workshops en vergaderingen.
Doelstelling: De projectruimte zal uiterlijk augustus 2020 klaar zijn voor gebruik.
Individueel niveau
Workshop ' [S] ' voor jongeren tussen de 14 en 17 jaar
Zoals eerder genoemd richten wij ons in het bijzonder op jongeren. Bij het toenemen van de leeftijd is de omgang met de tijd een belangrijke bron van zaken als stress, burn-out en eenzaamheid. Daarmee is het thema tijd, wanneer daar niet goed mee omgegaan wordt, een bedreiging voor ons levensgeluk. In een gezonde, welvarende samenleving is het dan ook van eminent belang dat de ins en outs van de tijdsbesteding en -beleving in een vroeg stadium van het leven worden aangeleerd. Omdat in het Nederlandse onderwijs hier weinig aandacht wordt besteed, willen wij hier verandering in brengen.
Het doel van de workshop is om jongeren bewust te maken van hun tijdprofiel/tijdpersoonlijkheid. Deze doelgroep is met name relevant omdat het aantal jongeren met burn-out klachten de afgelopen jaren is toegenomen, wat benadrukt dat er bewustwording gecreëerd dient te worden over hoe je zinvol omgaat met je tijd.
In deze workshop geven we de scholieren handvatten die hen helpen om beter om te gaan met hun tijdprofiel/tijdpersoonlijkheid. Op deze manier willen wij hen helpen om een zo succesvol en gelukkig mogelijk leven te leiden. Verder is het ook belangrijk dat het tijdsprofiel/tijdpersoonlijkheid van een persoon wordt meegenomen in de beroepskeuze, aangezien het van grote invloed kan zijn op het functioneren. Uiteraard wordt dan ook het onderdeel 'passende beroepskeuze' meegenomen in de workshop. Bovendien zal er worden ingegaan op hoe je zo efficiënt mogelijk (huiswerk) kunt plannen.
Doelstelling: Uiterlijk november 2020 zullen twintig middelbare scholen in de regio Noord-Holland benaderd zijn voor de workshop ' [S] '. In december 2020 zullen met deze scholen concrete afspraken gemaakt worden om in het schooljaar 2020-2021 voor minstens tien klassen de workshop te geven. Elke workshop zal na afloop geëvalueerd worden met de deelnemers en de docenten van de klas. Nadat er een vijftal workshops zijn gegeven zal er een bijeenkomst georganiseerd worden voor alle vrijwilligers om met elkaar te evalueren en ideeën uit te wisselen.
Kleinschalige trainingen faciliteren voor organisaties
In deze trainingen zal aandacht besteed worden aan de vaardigheden en het gedrag inzake tijd. Het doel van deze trainingen is het aanwakkeren van tijdsintelligentie onder managers en werknemers. De trainingen zullen gegeven worden in de projectruimte van [X] die eind 2020 gereed is.
Doelstelling: Uiterlijk september 2020 zal de precieze invulling van de training bepaald zijn. Uit dit plan zal voortvloeien of hier een professionele kracht voor moet worden aangenomen of dat de training gegeven zal worden door vrijwilligers. Uiterlijk november 2020 zal de geschikte persoon voor deze positie gevonden zijn.
Ontwikkelen applicatie
Wij willen een app creëren die, in navolging op de workshops, inzicht geeft in iemands chronotype, tijdsbeeld en aan de hand hiervan dagelijkse handvatten biedt voor de gebruiker.
Doelstelling: Medio april 2021 willen wij het proces opstarten van een app ontwikkelen.
TimeLib
Op de site van [X] wordt er een pagina toegevoegd die nagaat welke apps bij kunnen dragen aan het optimaal benutten van je tijd, een tijdsbewust leven te leven en hoe om te gaan met het chronotype waarover je beschikt. Ofwel: apps die in het teken staan van tijd. Per app wordt er een kernachtige omschrijving gegeven van de functionaliteiten, de voor- en nadelen en een eindbeoordeling.
Doelstelling: Uiterlijk augustus 2020 willen wij tien apps uitvoerig gerecenseerd hebben door vrijwilligers.”
5. Bij brief van 17 oktober 2020 heeft verweerder eiseres medegedeeld voornemens te zijn om eiseres niet als ANBI aan te merken. Eiseres heeft hier bij brief van 26 november 2020 inhoudelijk op gereageerd.
6. Bij brief van 29 november 2020 heeft verweerder eiseres medegedeeld dat hij ook in de reactie van eiseres van 26 november 2020 geen aanleiding ziet om zijn voornemen tot afwijzing te heroverwegen.
7. Bij beschikking van 18 december 2020 heeft verweerder de aanvraag van eiseres afgewezen.”
3 Geschil in hoger beroep
Evenals bij de rechtbank is in hoger beroep tussen partijen in geschil of de inspecteur het verzoek van belanghebbende om als ANBI aangemerkt te worden terecht heeft afgewezen.