Gerechtshof Amsterdam, 29-04-2025, ECLI:NL:GHAMS:2025:1852, 24/160

2.1.

De rechtbank heeft de volgende feiten vastgesteld:

2. Tot de huwelijkse gemeenschap behoorde het appartementsrecht gelegen aan de [straat] te [Z] (hierna: de woning). De woning is in 2008 aangekocht voor € 1.226.000. Voor de financiering van de aankoop en verbouwingskosten van de woning zijn geldleningen aangegaan bij [bedrijf 1] en [bedrijf 2] . (een vennootschap waar eiser (middellijk) enig aandeelhouder is). Voor 2017 zijn de volgende gezamenlijke geldleningen (aanvang en eind 2017) en rentebetalingen (eind 2017) bekend:

3. De gezamenlijke schulden van in totaal € 1.700.000 zijn door eiser en de ex-partner aanvang 2017 geheel als eigenwoningschuld opgegeven. In het kader van de echtscheiding is de woning eind 2017 toebedeeld aan eiser, uitgaande van de taxatiewaarde die de woning had op 12 januari 2017 van € 1.200.000. Na verdeling heeft eiser een eigenwoningschuld aangegeven van
€ 1.450.000.

4. In het op 18 juli 2017 ondertekende echtscheidingsconvenant (dat bekrachtigd is op 20 september 2017 door rechtbank Amsterdam) zijn, voor zover van belang, de volgende afspraken gemaakt:

2.2

Partijen spreken af dat indien en voor zover de (fiscaal geaccepteerde) vergoeding lager uitvalt dan de vergoeding welke partijen in dit convenant hebben vastgelegd, dit leidt tot een verplichting voor de man tot betaling van een bijdrage in de kosten van haar levensonderhoud aan de vrouw ter grootte van 150% van het bedrag dat niet als vergoeding wordt aangemerkt, ter verduidelijking van welke afspraak onderstaand voorbeeld staat opgenomen.

2.3

Partijen spreken af dat de in dit convenant opgenomen afspraken over de vergoeding en de mogelijke partneralimentatieverplichting over de periode tot 1 augustus 2020 niet bij rechterlijke uitspraak kunnen worden gewijzigd op grond van een wijziging van omstandigheden, […]

3.3

De woning wordt voor de daaraan volgens het taxatierapport van [bedrijf 3] per 12 januari 2017 toegekende waarde van € 1.200.000,= toegedeeld aan de man, met inachtneming van het navolgende:

3.4

In de overeenkomst van lening tussen [bedrijf 2] . en de man is geen hypothecaire zekerheid opgenomen, doch wel een positief/negatief hypotheekverklaring. Gelet op de onderwaarde van de woning en de omstandigheid dat het totale vermogen van partijen negatief is, heeft [bedrijf 2] . gebruik gemaakt van het recht het hypothecaire zekerheidsrecht in te roepen en aan de voortzetting van de lening € 800.000,= de volgende voorwaarden gesteld:

3.10

De eigenaarslasten van de echtelijke woning komen vanaf de datum van levering van de woning aan de man. Tot die datum van levering zijn partijen overeengekomen dat de man eveneens deze kosten draagt.”

5. Bij akte van verdeling van 12 december 2017 is de woning aan eiser toebedeeld en zijn de leningen bij de [bedrijf 1] van € 900.000 en bij [bedrijf 2] . van € 800.000 door eiser voortgezet (zie de akte van hypotheek van 12 december 2017 die herzien is bij schuldbekentenis van 28 december 2020). Zowel de [bedrijf 1] als [bedrijf 2] . hebben aan de voortzetting van de geldleningen de voorwaarde gesteld dat de ex-partner zich hoofdelijk aansprakelijk zou houden en stellen.

6. Eiser neemt bij ingediende aangifte IB/PVV 2017 van 9 juni 2018 met een aangegeven eigen woningschuld van € 1.450.000 op 31 december 2017 een bedrag van € 158.130 voor aftrek eigen woning in aanmerking als volg gespecificeerd:

7. De eigen woningschuld ad € 1.450.000 en de aftrekbare rente ad € 55.305 en de financieringskosten ad € 110.244 zijn door eiser als volgt gespecificeerd:

8. Bij de definitieve aanslag IB/PVV 2017 van 28 april 2021 is de eigenwoningschuld door verweerder vastgesteld op € 850.000 met een saldo aftrek eigen woning van € 43.543 (waarvan
€ 42.966 als aftrekaandeel aan eiser is toegerekend). De aftrek eigen woning is als volgt gespecificeerd:

9. In de bezwaarfase is verweerder op een lager saldo aftrek eigen woning gekomen, als volgt gespecificeerd:

2.2.

Het Hof gaat uit van de hiervoor vermelde feiten en vult deze als volgt aan.

2.3.

In het op 18 juli 2017 ondertekende echtscheidingsconvenant (hierna het convenant, zie tevens onder 4 van de uitspraak van de rechtbank) is verder, voor zover van belang, het volgende opgenomen:

-

de man spant zich in om per 1 augustus 2020 (of zo spoedig mogelijk daarna) de vrouw te laten ontslaan uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de lening bij de [bedrijf 1] en [bedrijf 2] ., zie hierna artikel 3.7 e.v.;

-

de man stelt na 1 augustus 2020, doch uiterlijk binnen een jaar na de beëindiging van de hoofdelijke aansprakelijkheid, een bedrag beschikbaar van in totaal maximaal € 100.000,= netto (voor de vrouw) of € 150.000,= bruto (voor de vrouw) ten behoeve van de aankoop van een eigen woning in de zin van de Wet op de inkomstenbelasting 2001.

-

de man en/of zijn vennootschap verstrekt een lening aan de vrouw van maximaal € 200.000,= ten behoeve van de aankoop van een eigen woning welke lening zal worden verstrekt onder de voorwaarden van een hypothecair zekerheidsrecht tot een bedrag van 130% van de verstrekte lening. Indien en voor zover het hypothecair zekerheidsrecht vervalt, dient de lening te worden afgelost.

2.11

Indien de vrouw hertrouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat, is het in art. 1:160 BW bepaalde zonder meer van toepassing. Dit betekent dat de eventuele alimentatieverplichting definitief eindigt met ingang van de datum van hertrouwen, respectievelijk het laten registreren van het partnerschap.

2.12

2.13

In het geval in de toekomst sprake zou zijn van meerdere perioden van samenleving, die telkens binnen de overeengekomen periode van één jaar worden verbroken, dan geldt deze regeling voor iedere periode van (onderbroken) samenleving met verschillende personen. Een tweede of meerdere perioden van samenleving met dezelfde partner wordt voor wat betreft de duur van de samenleving als één ononderbroken samenleving beschouwd.

2.14

Het bepaalde in de voorgaande artikelen 2.11 tot en met 2.13 geldt nadrukkelijk niet voor de vergoeding in verband met de voortgezette hoofdelijke aansprakelijkheid van de vrouw, waarvoor wordt verwezen naar het bepaalde in artikel 2.2.

3.5

In verband met de verdeling van de woning wordt de vrouw overbedeeld en is zij uit hoofde van de overbedeling een bedrag van € 250.000,= aan de man verschuldigd. Het bedrag van € 250.000,= wordt verrekend met het bedrag dat de man aan de vrouw is verschuldigd in verband met het in stand blijven van de hoofdelijke aansprakelijkheid, zie hierna artikel 3.6 e.v.

3.6.

In verband met de voortgezette hoofdelijke aansprakelijkheid voor de eigen woningschulden, is de man aan de vrouw een vergoeding verschuldigd, hierna: de vergoeding. Bij de bepaling van de omvang van de vergoeding is rekening gehouden met de volgende factoren:

-

er is sprake van een forse onderwaarde op de woning waardoor de “loan to value” ratio ruim 40% afwijkt van de in de Gedragscode Hypothecaire financieringen (GHF) vastgelegde norm. Het overige vermogen van de man is eveneens negatief en biedt nauwelijks verhaalsmogelijkheden Indien de vrouw in de toekomst zou worden aangesproken voor de verplichtingen uit de hypothecaire leningen;

-

het (salaris)inkomen van de man bedraagt € 120.000,= bruto per jaar op basis waarvan een woning Financiering van maximaal € 668.000,= kan worden verstrekt binnen de GHF. De werkelijke schuldenlast is ruim 2,5 maal het maximale leenbedrag zodat ook de “loan to income” ratio sterk afwijkt van de vastgelegde normen;

-

de man heeft getracht de vrouw te laten ontslaan uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de leningen bij [bedrijf 1] , De bank heeft dit geweigerd. Indien de vrouw niet zou meewerken aan de voortgezette hoofdelijke aansprakelijkheid voor de hypothecaire leningen, leidt dit tot verkoop van de woning en realisatie van de onderwaarde.

-

op basis van de bovenstaande afwegingen stellen partijen de vergoeding voor de voortgezette hoofdelijke aansprakelijkheid van de vrouw op een basisvergoeding van l% per jaar vermeerderd met een risico opslag van 7,0%, De vergoeding bedraagt derhalve 8,0% van het bedrag van de hypothecaire leningen per jaar. De door de man te betalen vergoeding welke hij naast de in dit convenant genoemde verplichting (tot het betalen van een vergoeding voor de voortgezette hoofdelijke aansprakelijkheid) verschuldigd is, bedraagt maximaal € 100.000,=. Indien en voor zover de man een vergoeding aan de vrouw voldoet, wordt dit voor zover mogelijk toegerekend aan de betaling uit hoofde van de inspanningsverplichting zoals omschreven in artikel 2.10. Rekening houdend met de periode waarin de hoofdelijke aansprakelijkheid van de vrouw wordt voortgezet (te weten van 1 juli 2017 tot 1 augustus 2025) stellen partijen de contante waarde van de door de man daadwerkelijk uit hoofde van dit convenant te betalen vergoeding aan de vrouw uit hoofde van de voortgezette hoofdelijke aansprakelijkheid vast op maximaal (€ 433.782,= + € 100.000,= =) € 533.782,= derhalve inclusief een eventuele betaling voortvloeiend uit artikel 2.10.

3.7

Op het door de man aan de vrouw verschuldigde bedrag van maximaal € 533.782,= strekken allereerst de hierna gespecificeerde betalingen uit hoofde van de voortgezette hoofdelijke aansprakelijkheid in mindering en vervolgens komt daarop in mindering het bedrag van € 250.000,= dat de vrouw in verband met de verdeling van de woning aan de man dient te betalen, zie hiervoor artikel 3.5 alsmede het bedrag van € 67.997,= dat de vrouw uit hoofde van de afwikkeling van de overige bestanddelen behorende tot de huwelijksgemeenschap aan de man dient te betalen, zie hierna artikel 4 en ten slotte op de mogelijke betalingsverplichting van de man uit hoofde van artikel 2.10 van dit convenant. Het bedrag van de vergoeding voor de voortgezette hoofdelijke aansprakelijkheid welke een contante waarde vertegenwoordigd van
€ 115.785,= wordt als volgt maandelijks door de man aan de vrouw voldaan:

4.20

Uit hoofde van bovenstaande verdeling is de vrouw aan de man een bedrag wegens overbedeling verschuldigd van € 67.997,00. Het bedrag van € 67.997,00 strekt in mindering op de vergoeding die de man in verband met de voortgezette hoofdelijke aansprakelijkheid aan de vrouw dient te betalen, zie hiervoor artikel 3.6 ev.”

2.4.

Door belanghebbende is zijn nader stuk van 27 maart 2025 opgenomen dat hij in 2017 “een bedrag van afgerond € 343.497 aan de ex-partner [heeft] betaald.” Volgens belanghebbende is dit bedrag betaald “door middel van verrekening van de overbedelingsvordering van € 317.997 (i.e. € 250.000 en € 67.997); en maandelijkse vooruitbetalingen tot een bedrag van € 25.500 (i.e. 9 maanden á € 2.833,33)”.

2.5.

Tot de gedingstukken behoort een schrijven van de inspecteur van 28 november 2023 aan de ex-echtgenote met als aanhef “Mededeling navorderingsaanslagen 2017”. Onder meer is het volgende opgenomen:

-

de woning en de schulden aan uw ex-partner worden toebedeeld; en

-

u tijdelijk hoofdelijk aansprakelijk blijft voor de eigen woningschulden; en

-

zolang u nog niet ontslagen bent uit de hoofdelijk aansprakelijkheid, uw ex-partner aan u een vergoeding van maximaal € 533.782 is verschuldigd (zie artikel 3.6 van het convenant en nader uitgewerkt in 3.7);

-

in beginsel over en weer geen partneralimentatie is verschuldigd. Wel kan er een alimentatieverplichting ontstaan als de fiscaal geaccepteerde vergoeding voor de tijdelijke voorzetting van de hoofdelijke aansprakelijkheid lager uitvalt. Alsdan ontstaat er een (alimentatie)verplichting voor uw ex-partner aan u ter grootte van 150% van het bedrag dat niet als (fiscaal geaccepteerde) vergoeding wordt aangemerkt.

2.6.

Ter zitting bij het Hof is door belanghebbende verklaard dat de ex-echtgenote in 2017 medeschuldenaar van de leningen is gebleven in de relatie tot de geldverstrekkers.