Gerechtshof Den Haag, 26-07-2023, ECLI:NL:GHDHA:2023:1675, 2200291322

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum],

adres: [adres].

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg en het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van dit hof.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen namens de verdachte naar voren is gebracht.

Procesgang

In eerste aanleg is de verdachte van het onder feit 1 primair en subsidiair, onder feit 2 primair en subsidiair en onder feit 3 tenlastegelegde vrijgesproken en ter zake van het onder feit 2 meer subsidiair tenlastegelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 3 maanden met aftrek van voorarrest.

Tevens is een beslissing genomen omtrent de inbeslaggenomen goederen zoals nader omschreven in het vonnis waarvan beroep.

Namens de verdachte is tegen het vonnis hoger beroep ingesteld.

Ontvankelijkheid van de verdachte in het hoger beroep

De verdachte is door de rechtbank Rotterdam vrijgesproken van hetgeen aan hem onder 1 primair, 1 subsidiair en onder 3 is tenlastegelegd. Het hoger beroep is door de verdachte onbeperkt ingesteld en is derhalve mede gericht tegen de in eerste aanleg gegeven beslissing tot vrijspraak. Gelet op hetgeen is bepaald in artikel 404, vijfde lid, van het Wetboek van Strafvordering staat voor de verdachte tegen deze beslissing geen hoger beroep open. Het hof zal de verdachte mitsdien niet-ontvankelijk verklaren in het ingestelde hoger beroep, voor zover dat is gericht tegen de in het vonnis waarvan beroep gegeven vrijspraak ten aanzien van het onder 1 en 3 tenlastegelegde.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is – voor zover nog inhoudelijk aan het oordeel van het hof onderworpen - tenlastegelegd dat:

subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

een tot op heden onbekend gebleven persoon op of omstreeks 23 januari 2021 te Capelle aan den IJssel, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, [slachtoffer] heeft bedreigd met enig misdrijf tegen het leven gericht en/of met zware mishandeling, door meermalen, althans eenmaal, met een (semi)(automatisch) vuurwapen op een pand van die [slachtoffer] ([adres]) te schieten tot en/of bij het plegen van welk misdrijf hij, verdachte, op of omstreeks 23 januari 2021 te Capelle aan den IJssel en/of Amsterdam, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen opzettelijk behulpzaam is geweest en/of opzettelijk gelegenheid, middelen en/of inlichtingen heeft verschaft door de schutter te vervoeren en/of een auto ter beschikking te stellen;

meer subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

hij, op of omstreeks 23 januari 2021 te Capelle aan den IJssel, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, opzettelijk een tot op heden onbekend gebleven persoon, die schuldig was aan of verdachte was van enig misdrijf, te weten de vernieling van een gebouw aan/nabij [adres] en/of de bedreiging van [slachtoffer], heeft verborgen en/of behulpzaam is geweest in het ontkomen aan de nasporing van en/of de aanhouding door een of meer ambtenaren van justitie of de politie, door de schutter van de plaats delict te vervoeren.

Vordering van de advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd en dat de verdachte ter zake van het onder 2 subsidiair tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 3 maanden met aftrek van voorarrest.

De advocaat-generaal heeft gevorderd de inbeslaggenomen Volkswagen Polo Wit [kenteken] verbeurd te verklaren.

Het vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep kan niet in stand blijven omdat het hof zich daarmee niet verenigt.

Vrijspraak

Met de advocaat-generaal en de verdediging is het hof van oordeel dat het onder 2 primair tenlastegelegde niet wettig en overtuigend is bewezen, zodat de verdachte daarvan zal worden vrijgesproken.

Met de verdediging is het hof van oordeel dat het onder 2 subsidiair tenlastegelegde niet wettig en overtuigend is bewezen, nu niet kan worden vastgesteld dat de verdachte het opzet (ook niet in voorwaardelijke zin) op de tenlastegelegde bedreiging van [slachtoffer] heeft gehad, zodat hij daarvan zal worden vrijgesproken.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 2 meer subsidiair tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

Hetgeen meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.

Bewijsvoering

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat en die reden geven tot de bewezenverklaring.

In die gevallen waarin de wet aanvulling van het arrest vereist met de bewijsmiddelen dan wel, voor zover artikel 359, derde lid, tweede volzin, van het Wetboek van Strafvordering wordt toegepast, met een opgave daarvan, zal zulks plaatsvinden in een aanvulling die als bijlage aan dit arrest zal worden gehecht.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het onder 2 meer subsidiair bewezenverklaarde levert op:

opzettelijk iemand die verdacht wordt van enig misdrijf, behulpzaam zijn in het ontkomen aan de nasporing van of aanhouding door ambtenaren van de justitie of politie.

Strafbaarheid van de verdachte

De verdediging heeft betoogd dat verdachte moet worden ontslagen van alle rechtsvervolging, omdat de bijzondere strafuitsluitingsgrond van artikel 189, derde lid van het Wetboek van Strafrecht (hierna ook: Sr), van toepassing is. De verdediging heeft bepleit – kort gezegd – dat verdachte niet alleen een ander probeerde te laten ontkomen aan de politie, maar bovenal zichzelf. Bij verdachte was sprake van paniek en angst. De verdediging stelt (zo begrijpt het hof) dat deze angst betreft, de angst om vervolgd te worden.

Dat deze angst terecht was blijkt ook uit de tenlastelegging nu het OM de verdachte medeplegen, subsidiair medeplichtigheid aan de betreffende feiten verwijt, aldus de verdediging.

Gelet op de strekking van art. 189 Sr betekent dit dat, wanneer de verdachte de bewezenverklaarde handeling tevens heeft verricht teneinde gevaar van vervolging voor zichzelf te ontgaan, art. 189, derde lid, Sr meebrengt dat het eerste lid van die bepaling niet van toepassing is.

Naar het oordeel van het hof is de bijzondere strafuitsluitingsgrond van artikel 189, derde lid, van het Wetboek van Strafrecht, niet op verdachte van toepassing. Het hof overweegt hiertoe het volgende.

De verdachte heeft bij de politie verklaard dat hij wel dacht dat er iets zou gaan gebeuren (al wist hij niet wat, misschien een inbraak of zo) en dat hij, nadat hij de inzittenden had afgezet, zijn auto al had gedraaid en even later twee tot vier knallen hoorde waarna de inzittenden weer kwamen terugrennen, in zijn auto stapten en zeiden “rijden, rijden, rijden” waarna de verdachte richting het centrum van Rotterdam reed.

Het hof leidt hieruit af dat de verdachte de opdracht, althans het plan had om de inzittenden naar een plaats te brengen “waar wat ging gebeuren, misschien een inbraak ofzo”, daar op die inzittenden te wachten en vervolgens van die plaats weg te brengen.

De verdachte heeft voorts verklaard dat hij, toen hij in het centrum van Rotterdam was aangekomen, parkeerde nadat hij opeens sirenes achter zich hoorde, waarna iedereen uitstapte. Over dit moment van uitstappen verklaart de verdachte dat hij toen in paniek was en angst had.

Daargelaten dat noch uit deze verklaring noch uit het dossier duidelijk wordt wat de oorzaak van deze beweerde paniek en angst was, stelt het hof vast dat de verdachte de inzittenden op dat moment al van de plaats delict naar elders (het centrum van Rotterdam) had vervoerd. Niet aannemelijk is geworden dat het wegrijden van de plaats delict – met de inzittenden – bij de verdachte werd ingegeven teneinde daardoor zijn eigen vervolging te ontgaan.

Het hof verwerpt het verweer.

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit. De verdachte is dus strafbaar.

Strafmotivering

Het hof heeft de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en op grond van de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals daarvan is gebleken uit het onderzoek ter terechtzitting.

Daarbij heeft het hof in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen.

De verdachte heeft zich door het besturen van een vluchtauto schuldig gemaakt aan begunstiging. De verdachte heeft een bijdrage geleverd aan ernstige misdrijven door de nasporing of vervolging van ernstige misdrijven, te weten bedreiging van de eigenaar van een pand en vernieling van een pand door beschieting, te bemoeilijken. Door, terwijl hij wist dat er iets stond te gebeuren, de betreffende personen te vervoeren worden dergelijke misdrijven, die in de maatschappij veel onrust en gevoelens van onveiligheid veroorzaken, bevorderd en in stand gehouden. Het hof rekent de verdachte dit zwaar aan.

Het hof heeft acht geslagen op een de verdachte betreffend uittreksel Justitiële Documentatie d.d. 30 juni 2023, waaruit blijkt dat de verdachte niet eerder onherroepelijk is veroordeeld voor het plegen van een soortgelijk strafbaar feit.

Voorts heeft het hof acht geslagen op het reclasseringsadvies d.d. 30 april 2021. Het Hof is van oordeel dat de informatie en conclusies in het reclasseringsadvies tamelijk verouderd zijn en houdt rekening met de persoonlijke omstandigheden zoals deze ter terechtzitting naar voren zijn gebracht door de raadsman.

Het hof is - alles afwegende - van oordeel dat een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van na te melden duur een passende en geboden reactie vormt. Een lichtere strafsoort acht het hof, mede gelet op de ernst van het bewezenverklaarde, niet passend.

In beslag genomen voorwerpen

De inbeslaggenomen en nog niet teruggegeven Volkswagen Polo Wit [kenteken], volgens opgave van verdachte aan hem toebehorend, is vatbaar voor verbeurdverklaring, nu het een voorwerp is met behulp waarvan het onder 2 meer subsidiair bewezenverklaarde is begaan. Het hof zal daarom dit voorwerp verbeurd verklaren. Het hof heeft hierbij rekening gehouden met de draagkracht van verdachte.

Ten aanzien van de inbeslaggenomen en nog niet teruggegeven IPhone 8 plus Zwart, volgens opgave van verdachte aan hem toebehorend, zal het hof de teruggave aan verdachte gelasten, nu het belang van strafvordering zich daartegen niet verzet.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 24, 33, 33a en 189 van het Wetboek van Strafrecht, zoals zij rechtens gelden dan wel golden.