Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 20-05-2016, ECLI:NL:GHSHE:2016:1996, 15/00481
Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 20-05-2016, ECLI:NL:GHSHE:2016:1996, 15/00481
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof 's-Hertogenbosch
- Datum uitspraak
- 20 mei 2016
- Datum publicatie
- 17 augustus 2016
- ECLI
- ECLI:NL:GHSHE:2016:1996
- Formele relaties
- Eerste aanleg: ECLI:NL:RBZWB:2015:1474, (Gedeeltelijke) vernietiging en zelf afgedaan
- Zaaknummer
- 15/00481
- Relevante informatie
- Algemene wet inzake rijksbelastingen [Tekst geldig vanaf 01-01-2023 tot 01-01-2024] art. 67a, Algemene wet bestuursrecht [Tekst geldig vanaf 01-08-2023 tot 01-01-2024] art. 3:2, Algemene wet bestuursrecht [Tekst geldig vanaf 01-08-2023 tot 01-01-2024] art. 7:15, Algemene wet bestuursrecht [Tekst geldig vanaf 01-08-2023 tot 01-01-2024] art. 8:75, Algemene wet bestuursrecht [Tekst geldig vanaf 01-08-2023 tot 01-01-2024] art. 5:46, Wetboek van Strafrecht [Tekst geldig vanaf 01-07-2023] art. 1
Inhoudsindicatie
Art. 67a AWR. BBBB 1998. Art. 3:2 Awb. Art. 7:15 Awb. Art. 8:75 Awb. Art. 5:46, lid 4 Awb. Art. 1, lid 2 Wetboek van Strafrecht.
Straftoemeting en strafverminderende omstandigheden. Dictum
Belanghebbende wordt uitgenodigd tot het doen van aangifte. Na een aanmaning stuurt belanghebbende alsnog de aangifte in. De aangifte is aldus te laat gedaan, maar voordat de aanslag is opgelegd. De Inspecteur legt een verzuimboete op van € 226. Belanghebbende betoogt dat de Inspecteur de omstandigheid dat belanghebbende, voordat de aanslag was opgelegd, alsnog een aangifte heeft ingestuurd als een strafverminderende omstandigheid in aanmerking had moeten nemen. Belanghebbende meent dat de vermindering van de boete bij uitspraak op bezwaar te wijten is aan de Inspecteur te wijten onrechtmatigheid en dat daarom de kosten van bezwaar moeten worden vergoed. Straftoemeting kent volgens het Hof een ruime beoordelingsmarge, zodat de vermindering van de boete bij uitspraak op bezwaar niet te wijten is aan de Inspecteur te wijten onrechtmatigheid. Het verzoek om vergoeding van de kosten van bezwaar wordt afgewezen.
Omdat de Inspecteur in het dictum in de uitspraak op bezwaar ten onrechte het bezwaar heeft afgewezen en in het dictum de verzuimboete niet heeft verminderd dient uitspraak op bezwaar te worden vernietigd en heeft belanghebbende recht op vergoeding van de kosten van het beroep.
Uitspraak
Team belastingrecht
Enkelvoudige Belastingkamer
Kenmerk: 15/00481
Uitspraak op het hoger beroep van
[belanghebbende] ,
gevestigd te [woonplaats] ,
hierna: belanghebbende,
tegen de uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant (hierna: de Rechtbank) van 6 februari 2015, nummer AWB 14/2065, in het geding tussen
belanghebbende,
en
de inspecteur van de Belastingdienst,
hierna: de Inspecteur,
betreffende de na te noemen bij beschikking opgelegde verzuimboete.
1 Ontstaan en loop van het geding
De Inspecteur heeft over het jaar 2011 met dagtekening 6 december 2013 een aanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen opgelegd. Tegelijkertijd, en in één geschrift verenigd met de aanslag, heeft de Inspecteur bij beschikking een verzuimboete opgelegd van € 226. Bij uitspraak op bezwaar van 18 maart 2014 is het bezwaar afgewezen en is beslist geen tegemoetkoming in de kosten van het bezwaar te verlenen.
Belanghebbende is van deze uitspraak in beroep gekomen bij de Rechtbank. Ter zake van dit beroep heeft de griffier van de Rechtbank van belanghebbende een griffierecht geheven van € 45. De Rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard.
Tegen deze uitspraak heeft belanghebbende hoger beroep ingesteld bij het Hof. Ter zake van dit beroep heeft de griffier van belanghebbende een griffierecht geheven van € 123. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgehad op 8 april 2016 te ‘s-Hertogenbosch. Aldaar zijn toen verschenen en gehoord namens belanghebbende, de heer [A] , gemachtigde, alsmede, namens de Inspecteur, de heer [B] .
Het Hof heeft aan het einde van de zitting het onderzoek gesloten.
Van de zitting is een proces-verbaal opgemaakt, dat in afschrift aan partijen is verzonden.
2 Feiten
Op grond van de stukken van het geding zijn in deze zaak de volgende feiten en omstandigheden voor het Hof komen vast te staan:
Belanghebbende is op 28 februari 2012 uitgenodigd tot het doen van aangifte inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen over het jaar 2011.
Er is uitstel voor het doen van aangifte verleend tot 1 mei 2013.
Bij brief van 23 mei 2013 heeft de Inspecteur aan belanghebbende een herinnering gestuurd voor het doen van aangifte. Hierin is medegedeeld dat de aangifte uiterlijk 6 juni 2013 binnen moet zijn.
Bij brief van 19 juli 2013 heeft de Inspecteur belanghebbende aan aanmaning tot het doen van aangifte gestuurd. Hierin is medegedeeld dat de aangifte uiterlijk 2 augustus 2013 binnen moet zijn.
Het aangiftebiljet is op 5 november 2013 ingediend.
Met dagtekening 6 december 2013 is een aanslag in de inkomstenbelasting en de premie volksverzekeringen opgelegd overeenkomstig het onder 2.5 vermelde aangiftebiljet. Tegelijkertijd, en in één geschrift verenigd met de aanslag, heeft de Inspecteur bij beschikking een verzuimboete opgelegd van € 226.
Op 26 november 2013 heeft belanghebbende bezwaar gemaakt tegen de beschikking verzuimboete en heeft belanghebbende verzocht om vergoeding van de kosten van bezwaar.
Op of rond 21 februari 2014 heeft er telefonisch overleg plaatsgevonden tussen belanghebbende en de Inspecteur. In dit telefoongesprek is door de Inspecteur toegezegd dat de verzuimboete zou worden gematigd tot € 49, doch is ook besproken dat verschil van inzicht bestond over de vergoeding van de kosten van bezwaar. Bij brief van belanghebbende aan de Inspecteur van 4 maart 2014 heeft belanghebbende gereageerd. Hierin stelt belanghebbende dat de vaststelling van de verzuimboete bij beschikking te wijten is aan de Inspecteur te wijten onrechtmatigheid en dat daarom de kosten van bezwaar moeten worden vergoed.
Op 13 maart 2014 hebben belanghebbende en de Inspecteur met elkaar gemaild over het houden van een hoorgesprek en de verlenging van de termijn voor het beslissen op bezwaar. Belanghebbende heeft ingestemd met verlenging van deze termijn tot 1 mei 2014.
Op 18 maart 2014 heeft het hoorgesprek plaatsgevonden. In dit gesprek is medegedeeld dat de verzuimboete zou worden verminderd tot € 49.
Op 18 maart 2014 heeft de Inspecteur uitspraak op bezwaar gedaan. Deze luidt, voor zover te dezen van belang, als volgt:
‘Samenvatting van uw bezwaar
Uw bezwaar is gericht tegen de verzuimboete. En u verzoekt om een onkostenvergoeding. U bent van mening dat deze onrechtmatig is opgelegd. Als argumenten noemde u in het hoorgesprek vandaag;
-Verzuimboetes zijn in het leven geroepen om het arbeidsintensieve proces van de ambtshalve aanslagen te verminderen. Dit is geen arbeidsintensief proces geweest. De aangifte was ingediend en is gevolgd. Er had geen verzuimboete opgelegd mogen worden.
-Ten tijde van het opleggen van de aanslag waren de gegevens bekend, de aangifte was ingediend. Het is geen ambtshalve aanslag. Dus geen verzuimboete.
-Er wordt bij het opleggen van de verzuimboete geen onderscheid gemaakt tussen de niet tijdig ingediende aangifte en de niet ingediende aangifte. Dat zou wel moeten.
-Het opleggen van de verzuimboete is zo goed als automatisch gedaan. De rechter heeft in een zaak in Leeuwarden bepaald dat dit not done is.
-De matiging die ik u telefonisch dag datum 21 februari 2014 voorstelde, had tijdens het opleggen van de verzuimboete kunnen plaatsvinden. Reden voor u om de onkostenvergoeding te vragen; de verzuimboete had niet zo hoog opgelegd hoeven te worden.
Beoordeling van uw bezwaar tegen de verzuimboete
Op 29 februari 2012 is er een uitnodiging tot het doen van aangifte naar [belanghebbende] gestuurd. Door de vorige adviseur is becon uitstel gevraagd. Dat is verleend tot 1 mei 2013. In mei 2013 is geen aangifte ontvangen. Op 23 mei 2013 is een herinnering naar [belanghebbende] gestuurd. Hij kreeg de tijd tot 6 juni 2013. Omdat er nog steeds geen aangifte is ontvangen, werd op 19 juli een aanmaning gestuurd naar [belanghebbende] gestuurd. In deze brief werd de mogelijkheid van een verzuimboete benoemd. Op 2 augustus 2013 was de termijn genoemd in de aanmaning afgelopen. Op 5 november 2013 is de aangifte binnen. Dat is te laat. De verzuimboete wordt opgelegd bij het niet of niet tijdig indienen van de aangifte. Ik ben van mening dat de verzuimboete terecht is opgelegd.
Zoals telefonisch besproken heb ik u een aanbod gedaan de verzuimboete te verminderen tot € 49. U heeft mijn aanbod geaccepteerd en kon u in de vermindering vinden.
Beoordeling van uw verzoek om onkostenvergoeding
De aanslag is handmatig door een collega gedaan. Deze collega heeft beoordeeld of er sprake van een verzuim was en ingevuld dat dit het eerste verzuim was. Ten tijde van het opleggen van de aanslag was de aangifte weliswaar binnen maar niet op tijd. De verzuimboete is terecht opgelegd. De werkwijze om onder voorwaarden de verzuimboete te matigen tot € 49 was ten tijde van aanslagregeling nog niet bekend. Daarom is het opleggen van een verzuimboete van € 226 niet onrechtmatig geschied. Een onkostenvergoeding wordt gegeven als er kosten gemaakt zijn door een adviseur, en als er door de belastingdienst een onrechtmatig besluit genomen is. Daar is hier geen sprake van. Ik wijs uw verzoek om onkostenvergoeding af.
Beslissing op uw bezwaar
Ik wijs uw bezwaar af.
(…).’
Pas nadat belanghebbende in januari 2015, hangende het beroep bij de Rechtbank, de Inspecteur erop had gewezen dat de verzuimboete nog niet was verminderd tot € 49, heeft de Inspecteur bij ambtshalve genomen besluit van 20 januari 2015 de verzuimboete alsnog verminderd tot € 49.
Relevante regelgeving
Art. 67a, lid 1 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR; tekst 2013), luidt, voor zover te dezen van belang, als volgt:
‘Indien de belastingplichtige de aangifte voor een belasting welke bij wege van aanslag wordt geheven niet, dan wel niet binnen de ingevolge artikel 9, derde lid, gestelde termijn heeft gedaan, vormt dit een verzuim ter zake waarvan de inspecteur hem, uiterlijk bij de vaststelling van de aanslag, een bestuurlijke boete van ten hoogste € 4 920 kan opleggen.’.
Art. 5:46, lid 4 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) luidt, voor zover te dezen van belang, als volgt:
‘4 Artikel 1, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht is van overeenkomstige toepassing.’
Artikel 1, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht luidt, voor zover te dezen van belang, als volgt:
‘Bij verandering in de wetgeving na het tijdstip waarop het feit begaan is, worden de voor de verdachte gunstigste bepalingen toegepast.’
In het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 1998 (hierna: BBBB 1998), St.crt. 2011, 23178, zoals dat luidde ten tijde van het opleggen van de verzuimboete, is, voor zover te dezen van belang, het volgende vermeld:
Ԥ 6. Straftoemeting
1. Bij het opleggen van een boete gaat de inspecteur uit van de percentages of bedragen vermeld in dit besluit. Het opleggen van een boete is een vorm van straftoemeting. (…) Gelet hierop is de inspecteur bij de uiteindelijke vaststelling van de hoogte van de boete dus niet gebonden aan vaste bedragen of percentages. (…)
2. Bij het in aanmerking nemen van individuele omstandigheden vindt een afweging plaats tussen zowel strafverminderende feiten en omstandigheden als strafverzwarende feiten en omstandigheden. Het resultaat van de afweging zal moeten leiden tot een boete die passend is te achten bij de geconstateerde beboetbare gedraging.
3. Bij de meeste verzuimboeten zal, vanwege de wijze van oplegging, individueel getinte straftoemeting eerst in bezwaar aan de orde kunnen komen.
(…)
5. De stelplicht en bewijslast van strafverzwarende factoren rust op de inspecteur; de stelplicht en bewijslast van strafverminderende factoren op belanghebbende. Indien de inspecteur op de hoogte is van bijzondere omstandigheden, zal hij bij het opleggen van de boete daarmee rekening houden. De inspecteur hoeft niet ambtshalve te onderzoeken of van strafverminderende factoren sprake is.
(…)
HOOFDSTUK 2 VERZUIMBOETEN
§ 21. Aangifteverzuimboete aanslagbelasting artikel 67a van de AWR
1. Het niet of niet binnen de termijn doen van aangifte voor de aanslagbelastingen wordt aangemerkt als een verzuim.
2. Ter zake van een aangifteverzuim legt de inspecteur een verzuimboete op van € 226.
(…)
4. Bij het niet of niet binnen de termijn doen van aangifte voor de aanslagbelastingen is alleen sprake van een verzuim, indien belanghebbende de aangifte niet binnen een door de inspecteur gestelde termijn heeft gedaan en hij geen gevolg heeft gegeven aan een aanmaning van de inspecteur.
5. Een aangifte die wordt ingediend nadat de aanslag (ambtshalve) is opgelegd, geldt niet alsnog als een (niet binnen de termijn) gedane aangifte.
(…).’
In het BBBB 1998, St.crt. 2013, 35876, zoals dat luidde vanaf 1 januari 2014, is, voor zover te dezen van belang, het volgende vermeld:
‘HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN
§ 1. Reikwijdte
(…)
3. Op beboetbare feiten die zijn begaan vóór de inwerkingtredingsdatum van dit besluit blijven de (oude) beleidsregels van toepassing, zoals deze luidden ten tijde van het begaan het beboetbare feit. Indien ter zake van deze feiten op het moment van inwerkingtreding van dit besluit nog geen boete is opgelegd of de boetebeschikking nog niet onherroepelijk vaststaat, dan zijn de beleidsregels van dit (nieuwe) besluit van toepassing voor zover deze gunstiger zijn voor belanghebbende.
(…)
§ 6. Straftoemeting
[Hof: zien onder 2.14]
HOOFDSTUK 2 VERZUIMBOETEN
§ 21. Aangifteverzuimboete aanslagbelasting artikel 67a van de AWR
1. Het niet of niet binnen de termijn doen van aangifte voor de aanslagbelastingen wordt aangemerkt als een verzuim.
2. Ter zake van een aangifteverzuim legt de inspecteur een verzuimboete op van zeven procent van het wettelijk maximum van artikel 67a van de AWR.
(…)
4. Bij het niet of niet binnen de termijn doen van aangifte voor de aanslagbelastingen is alleen sprake van een verzuim, indien belanghebbende de aangifte niet binnen een door de inspecteur gestelde termijn heeft gedaan en hij geen gevolg heeft gegeven aan een aanmaning van de inspecteur.
5. Een aangifte die wordt ingediend nadat de aanslag (ambtshalve) is opgelegd, geldt niet alsnog als een (niet binnen de termijn) gedane aangifte.
(…)
8. Indien de inspecteur de verzuimboete oplegt bij afzonderlijke beschikking vóór de aanslag, dan kan het alsnog indienen van de aangifte een omstandigheid zijn die aanleiding geeft de verzuimboete te matigen. Van een dergelijke strafverminderende omstandigheid is sprake, als de belanghebbende alsnog de aangifte doet in de periode die aanvangt met het verstrijken van de termijn in de aanmaning en uiterlijk in voorkomende gevallen eindigt op de dag dat de inspecteur uitspraak op bezwaar tegen de boetebeschikking doet. Het voorgaande geldt dus ook als de belanghebbende alsnog de aangifte doet kort na het verstrijken van de termijn in de aanmaning. In dergelijke gevallen zal de inspecteur de verzuimboete ambtshalve verminderen.
In de in dit lid genoemde gevallen wordt de verzuimboete voor de inkomstenbelasting gematigd tot 1 procent van het wettelijk maximum van artikel 67a van de AWR (…).
(…)
§ 40. Inwerkingtreding
(…)
2. Voor de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting is paragraaf 21 van dit besluit van toepassing op belastingjaren vanaf 2014.
3. Dit besluit treedt in werking op 1 januari 2014.
(…).’
3 Geschil, alsmede standpunten en conclusies van partijen
Het geschil betreft het antwoord op de volgende vragen:
I. Dient aan belanghebbende een tegemoetkoming in de kosten van het bezwaar te worden verleend, omdat de vermindering van de bij beschikking opgelegde boete van € 226 te wijten is aan de Inspecteur te wijten onrechtmatigheid als bedoeld in art. 7:15, lid 2 van de Awb?
II. Indien vraag I ontkennend moet worden beantwoord: Dient aan belanghebbende een tegemoetkoming in de kosten van het beroep te worden verleend, omdat belanghebbende in verband met een onjuist dictum in de uitspraak op bezwaar in beroep heeft moeten komen om zijn rechten veilig te stellen?
Belanghebbende beantwoordt deze vragen bevestigend. De Inspecteur is de tegenovergestelde opvatting toegedaan.
Partijen doen hun standpunten in hoger beroep steunen op de gronden, welke daartoe door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken, van al welke stukken de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt. Voor hetgeen hieraan ter zitting is toegevoegd, wordt verwezen naar het van deze zitting opgemaakte proces-verbaal.
Belanghebbende concludeert tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, tot vernietiging van de uitspraak op bezwaar, tot handhaving van de boetebeschikking, zoals nader vastgesteld bij ambtshalve besluit van 20 januari 2015, en tot het verlenen van een tegemoetkoming in de kosten van bezwaar, van het beroep en het hoger beroep. De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.