Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 01-06-2022, ECLI:NL:GHSHE:2022:2261, BKDH-21/00594 t/m BKDH-21/00596 en BKDH-21/00599

Team Belastingrecht

meervoudige kamer

nummers BKDH-21/00594 tot en met BKDH-21/00596 en BKDH-21/00599

Uitspraak van 1 juni 2022

in de gedingen tussen:

[X] te [Z] , belanghebbende,

en

de inspecteur van de Belastingdienst, de Inspecteur,

(vertegenwoordiger: […] )

op het hoger beroep van belanghebbende tegen de uitspraken van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant (de Rechtbank) van 14 mei 2021, nummers BRE 18/3214 tot en met BRE 18/3216 en BRE 19/1411.

Procesverloop

2011

1.1.1. Bij beschikking inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (IB/PVV) is

over het jaar 2011 het verzamelinkomen van belanghebbende herzien en vastgesteld naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 1.705 negatief, een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van € 2.454 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 7.979 (de herziene beschikking 2011). Bij gelijktijdig gegeven beschikking is het verlies uit werk en woning vastgesteld op € 1.705.

2012

1.1.2. Aan belanghebbende is over het jaar 2012 een navorderingsaanslag IB/PVV

opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 17.631, een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van € 15.998 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 7.685 met verrekening van € 45 aan voorheffingen (de navorderingsaanslag 2012). Gelijktijdig met het vaststellen van de navorderingsaanslag 2012 heeft de Inspecteur bij beschikking het inkomen uit werk en woning van het onderhavige jaar verminderd door verrekening van een verlies uit werk en woning van € 3.663 en door verrekening van buitenlandse bronheffing van € 165. Bij gelijktijdig gegeven beschikkingen is € 1.706 aan belastingrente in rekening gebracht en is een vergrijpboete opgelegd van € 983.

2013

1.1.3. Aan belanghebbende is over het jaar 2013 een navorderingsaanslag IB/PVV

opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van nihil, een belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang van € 6.122 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 38.022 met verrekening van € 23 aan voorheffingen (de navorderingsaanslag 2013). Gelijktijdig met het vaststellen van de navorderingsaanslag 2013 heeft de Inspecteur bij beschikking het inkomen uit werk en woning van het onderhavige jaar verminderd door verrekening van een verlies uit werk en woning van € 1.186. Bij gelijktijdig gegeven beschikkingen is € 1.418 aan belastingrente in rekening gebracht en is een vergrijpboete opgelegd van € 1.091.

2011 tot en met 2013

1.1.4. Belanghebbende heeft tegen de herziene beschikking 2011, de navorderingsaanslag

2012, de navorderingsaanslag 2013 en de bijbehorende beschikkingen bezwaar gemaakt.

1.1.5. Bij brief van 29 maart 2018 heeft belanghebbende de Inspecteur schriftelijk in

gebreke gesteld voor het niet tijdig doen van uitspraak op bezwaar.

1.1.6. Bij uitspraken op bezwaar met dagtekening 10 april 2018 heeft de Inspecteur

belanghebbendes bezwaren afgewezen.

1.1.7. Bij beschikking van 12 april 2018 heeft de Inspecteur aan belanghebbende medegedeeld dat hij geen dwangsom vaststelt omdat er binnen 14 dagen na het indienen van de ingebrekestelling uitspraak op bezwaar is gedaan.

1.1.8. Belanghebbende heeft tegen de uitspraken op bezwaar beroep bij de Rechtbank ingesteld. De Rechtbank heeft een griffierecht geheven van € 46. De beslissing van de Rechtbank ten aanzien van de jaren 2011 tot en met 2013 luidt:

“De rechtbank:

- verklaart het beroep wat betreft de dwangsom ongegrond;

- verklaart het beroep gegrond;

- vernietigt de uitspraken op bezwaar;

- vernietigt de navorderingsaanslag IB/PVV 2011;

- vernietigt de navorderingsaanslag IB/PVV 2012;

- vernietigt de beschikking belastingrente bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2012;

- vernietigt de boetebeschikking bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2012;

- vernietigt de verliesverrekeningsbeschikking bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2012;

- vernietigt de verliesvaststellingsbeschikking bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2012;

- vermindert de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 tot een aanslag naar een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 34.422;

- vermindert de beschikking belastingrente bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 dienovereenkomstig;

- vernietigt de boetebeschikking bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2013;

- veroordeelt de minister tot vergoeding van immateriële schade aan belanghebbende tot een bedrag van € 1.125;

- gelast dat de inspecteur het door belanghebbende betaalde griffierecht van € 46 aan deze vergoedt.”

2014

1.2.1. Aan belanghebbende is voor het jaar 2014 een aanslag IB/PVV opgelegd naar een

belastbaar inkomen uit werk en woning van € 2.164 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 24.987 met verrekening van € 27 aan voorheffingen (de aanslag 2014). Gelijktijdig met het vaststellen van de aanslag 2014 heeft de Inspecteur bij beschikking het inkomen uit sparen en beleggen van het onderhavige jaar verminderd door verrekening van buitenlandse bronheffing van € 415. Bij gelijktijdig gegeven beschikking is € 417 aan belastingrente in rekening gebracht.

1.2.2. Belanghebbende heeft tegen de aanslag 2014 en beschikkingen bezwaar

gemaakt.

1.2.3. Bij brief van 18 maart 2019 heeft belanghebbende de Inspecteur schriftelijk in

gebreke gesteld voor het niet tijdig doen van uitspraak op bezwaar.

1.2.4. Bij brief van 20 maart 2019 heeft belanghebbende tegen het niet tijdig doen van

uitspraak op bezwaar beroep ingesteld bij de Rechtbank.

1.2.5. Bij uitspraak op bezwaar met dagtekening 27 maart 2019 heeft de Inspecteur het bezwaar afgewezen.

1.2.6. Bij brief van 27 maart 2019 heeft de Inspecteur aan belanghebbende medegedeeld

dat hij geen dwangsombeschikking vaststelt omdat de beslistermijn nog niet is verstreken.

1.2.7. De Rechtbank heeft een griffierecht geheven van € 47. De beslissing van de Rechtbank ten aanzien van het jaar 2014 luidt:

“De rechtbank:

- verklaart het beroep wat betreft de dwangsom ongegrond;

- verklaart het beroep voor het overige gegrond;

- vernietigt de uitspraak op bezwaar;

- vermindert de aanslag tot een aanslag naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 2.164 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 30.727;

- vermindert de beschikking belastingrente bij de aanslag dienovereenkomstig;

- veroordeelt de minister tot vergoeding van immateriële schade aan belanghebbende tot een bedrag van € 375;

- gelast dat de inspecteur het door belanghebbende betaalde griffierecht van € 47 aan deze vergoedt.”

Alle jaren

1.3. Belanghebbende heeft hoger beroep ingesteld bij het Hof. In verband daarmee is tweemaal een griffierecht geheven van € 134. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.4. In de Tijdelijke aanwijzing gerechtshof Den Haag voor hoger beroepszaken rijksbelastingen van het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch (Stcrt. 2021, 9365) is het gerechtshof Den Haag aangewezen als gerechtshof waarvan de zittingsplaats tijdelijk mede wordt aangemerkt als zittingsplaats van het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch. Op grond van voornoemde regeling heeft de mondelinge behandeling plaatsgevonden in Den Haag op 19 april 2022. Partijen zijn verschenen. Belanghebbende heeft ter zitting een pleitnota overgelegd. Ter zitting is tevens behandeld het hoger beroep van belanghebbende in de zaken met nummers BKDH-21/00597 en BKDH-21/00598 en de zaken van [A B.V.] met nummers BKDH-21/00584 tot en met BKDH-21/00593. Al hetgeen in een zaak is aangevoerd wordt, voor zover van belang, geacht ook in de andere zaken te zijn aangevoerd, tenzij het specifiek op een bepaalde zaak betrekking heeft. Van het verhandelde ter zitting is door de griffier een proces-verbaal opgemaakt.

Feiten

Algemeen

2.1. Belanghebbende is directeur en enig aandeelhouder van [A B.V.] (de BV).

2.2.1. Belanghebbende is eigenaar van een onroerende zaak gelegen aan de [adres] te [vestigingsplaats] (het bedrijfspand). Tot en met 31 maart 2012 verhuurde belanghebbende het bedrijfspand aan de BV.

2.2.2. Met ingang van 1 april 2012 verhuurt belanghebbende het bedrijfspand aan een derde, zijnde [B B.V.] . Belanghebbende en [B B.V.] zijn een aanvangshuurprijs van € 88.000 per jaar exclusief omzetbelasting overeengekomen. De huurovereenkomst is aangegaan voor de duur van vijf jaar, zijnde van 1 april 2012 tot en met 31 maart 2017 met een optie tot verlenging van telkens vijf jaar.

Aanslagen 2011 tot en met 2013

2.3. Belanghebbende heeft in de belastingjaren 2011 tot en met 2013 het bedrijfspand in het kader van de terbeschikkingstellingsregeling (TBS-regeling) aangegeven in zijn aangifte IB/PVV. Het aangegeven inkomen uit sparen en beleggen bedraagt € 7.979 (2011), € 7.685 (2012) en € 9.222 (2013).

2.4. De Inspecteur heeft de aanslagen IB/PVV voor de jaren 2011, 2012 en 2013 vastgesteld conform de ingediende aangiften op respectievelijk 19 april 2014, 29 april 2014 en 14 juni 2014.

Boekenonderzoek

2.5.1. Bij brief van 3 april 2015 heeft de Inspecteur aangekondigd bij belanghebbende een boekenonderzoek in te stellen naar de aanvaardbaarheid van de aangiften omzetbelasting over het tijdvak 1 januari 2011 tot en met 31 januari 2015. Naar aanleiding van zijn bevindingen heeft de Inspecteur bij brief van 24 juli 2015 aangekondigd dat het boekenonderzoek zal worden uitgebreid naar de jaren 2009 tot en met 2013 van de IB/PVV. De inhoud van deze brief luidt, voor zover van belang, als volgt:

“Het boekenonderzoek beperkt zich tot de fiscale aspecten aangaande uw onroerende zaken die aan vennootschap(pen) ter beschikking zijn gesteld ([het bedrijfspand] en de loods [adres 2] [vestigingsplaats 2] België).”

2.5.2. Van het boekenonderzoek zijn met datum 26 oktober 2017 controlerapporten opgemaakt. In deze rapporten is, voor zover van belang, het volgende opgenomen:

“2.1.2 [Het bedrijfspand]

[Belanghebbende] verhuurt dit pand per 1 april 2012 niet meer aan [de BV] maar aan een niet-gelieerde derde ([ [B B.V.] ]).

2012

Het pand valt vanaf 1 april 2012 niet meer onder de TBS regeling in box 1 maar kwalificeert zich als box 3 pand. Dit leidt tot een boekresultaat in box 1 (TBS). Voor de bepaling van het boekresultaat heeft de taxateur van de Belastingdienst de eindwaarde gewaardeerd op € 720.000. De inbrengwaarde bedraagt € 746.339. In totaal is in de aangifte inkomstenbelasting van de jaren 2001 tot en met 2011 € 48.407 afgeschreven op dit pand. Zoals reeds aangekondigd in de brief van 3 november 2016 leidt het einde van de terbeschikkingstelling derhalve tot een boekresultaat van € 22.068 in 2012. In de aangifte inkomstenbelasting 2012 is geen boekresultaat aangegeven.

Resultaat eindafrekening: € 22.068.

2013

Vanaf 2013 dient het pand voor de waarde economische verkeer in box 3 te worden aangegeven. Omdat [belanghebbende] dit niet heeft aangegeven in de aangifte inkomstenbelasting volgt een correctie uit sparen en beleggen (box 3).

Bij het vaststellen van de correctie ben ik uitgegaan van de getaxeerde eindwaarde

van € 720.000, welke de taxateur van de Belastingdienst heeft vastgesteld. Hierdoor

wordt de grondslag in box 3 met € 720.000 verhoogd en bedraagt daardoor € 992.838 in 2013 en 2014.

Rendementsgrondslag box 3 2013

Aangegeven bezittingen € 272.838

Correctie € 720.000

Gecorrigeerde bezittingen € 992.838

Heffingsvrije vermogen € 42.278

Rendementsgrondslag € 950.560

Gecorrigeerd inkomen box 3 € 950.560 * 4% = € 38.022

Aangegeven inkomen uit sparen en beleggen € 9.222

Correctie voordeel uit sparen en beleggen € 28.800

(…)

3.1 Inkomstenbelasting

Overeenkomstig de berekeningen in dit hoofdstuk worden over de jaren 2011 tot en met 2013 navorderingsaanslagen inkomstenbelasting opgelegd.

De aangifte inkomstenbelasting 2014 is ingediend. In deze aangifte zijn de bezittingen voor een te laag bedrag aangegeven. De inspecteur zal bij de regeling van deze aangifte rekening houden met de bevindingen uit dit boekenonderzoek.

(…)

2013 Aangegeven Correctie Vastgesteld

Box 1 € 0 0 0

Box 2 (…)

Box 3 € 9.222 28.800 (voordeel uit 38.022

sparen en beleggen)

Het gecorrigeerde verzamelinkomen € 44.144

bedraagt”

Herziene beschikking 2011 en navorderingsaanslagen 2012 en 2013

2.6.1. De Inspecteur heeft op basis van de uitkomsten van het boekenonderzoek de herziene beschikking 2011 met dagtekening 27 november 2017 opgelegd.

2.6.2. De Inspecteur heeft op basis van de uitkomsten van het boekenonderzoek de navorderingsaanslag 2012 met dagtekening 9 december 2017 en navorderingsaanslag 2013 met dagtekening 25 november 2017 opgelegd met vergrijpboetes van 10%.

2.7. Belanghebbende heeft bij brieven van 11 december 2017 (2011 en 2013) en 15 december 2017 (2012) bezwaar gemaakt tegen de herziene beschikking 2011, de navorderingsaanslag 2012 en de navorderingsaanslag 2013.

Aanslag 2014

2.8.1. Belanghebbende heeft op 7 juli 2016 voor het jaar 2014 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 198.356 negatief, bestaande uit een negatief resultaat uit ter beschikking gestelde vermogensbestanddelen van € 198.356. In de aangifte IB/PVV 2014 heeft belanghebbende een bedrag van € 228.932 ten laste van het resultaat uit terbeschikkingstelling van vermogensbestanddelen gebracht met als omschrijving “boekverlies [bedrijfspand] wegens einde tbs 01-04-2012”. In de aangifte IB/PVV 2014 heeft belanghebbende het bedrijfspand als bestanddeel van de rendementsgrondslag gerekend voor een waarde van € 521.000. Belanghebbende heeft een bedrag van € 719.190 als rendementsgrondslag box 3 aangegeven. Als aandeel van belanghebbende in de rendementsgrondslag heeft belanghebbende in de aangifte een bedrag van € 465.676 opgenomen. Het aangegeven belastbaar inkomen uit sparen en beleggen bedraagt € 17.686 (€ 18.627 -/- € 941).

2.8.2. De Inspecteur heeft bij brieven van 31 mei 2018 en 7 september 2018 verzocht om informatie over de aangifte IB/PVV 2014. Tevens heeft de Inspecteur aangekondigd dat hij voornemens is af te wijken van de aangifte en, onder meer, de kosten bij het resultaat uit TBS en de waarde van het bedrijfspand te corrigeren.

2.8.3. Bij het vaststellen van de aanslag IB/PVV 2014 met dagtekening 22 november 2018 heeft de Inspecteur het aangegeven boekverlies op het bedrijfspand van € 228.932 niet geaccepteerd en het inkomen uit ter beschikking gestelde vermogensbestanddelen dienovereenkomstig gecorrigeerd. Het gecorrigeerde resultaat uit ter beschikking gestelde vermogensbestanddelen is als volgt opgebouwd:

Voorts heeft de Inspecteur de waarde van het bedrijfspand als bestanddeel van de rendementsgrondslag in box 3 gecorrigeerd naar een waarde van € 680.000. Rekening houdend met het aandeel van de partner in de rendementsgrondslag van € 253.514 zoals volgt uit de aangifte IB/PVV 2014 heeft de Inspecteur de rendementsgrondslag als volgt berekend:

De Inspecteur heeft het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen aldus vastgesteld op € 24.987.

2.8.4. Belanghebbende heeft bij brief van 2 januari 2019 bezwaar gemaakt tegen de aanslag 2014.

2.9. Belanghebbende heeft in hoger beroep een brief van 19 april 2012 overgelegd. Deze brief is geadresseerd aan de “Administratie Omzetbelasting” van de Belastingdienst Oost-Brabant. De inhoud van deze brief luidt, voor zover van belang, als volgt:

“Naar aanleiding van uw brief van 11 april 2012 deel ik u mee dat mijn registratie als ondernemer in de zin van de omzetbelasting gehandhaafd dient te blijven. De redenen daarvoor zijn de navolgende.

Met ingang van 1 april 2012 het aan mij toebehorende object [het bedrijfspand] verhuurd is aan [ [B B.V.] ], kantoorhoudende aan de [adres 3] , [postcode] [vestigingsplaats] .

Betreffende huurder voldoet aan de daarvoor geldende norm inzake met omzet belaste verhuur zodat die in rekening gebracht wordt en daarvan ook aangifte gedaan zal worden.

Daarnaast zijn en worden mbt voornoemd object door mij nieuwe investeringen gedaan. De daarop betrekking hebbende omzetbelasting zal eveneens door mij aangegeven worden.”

Oordeel van de Rechtbank

3.1. De Rechtbank heeft, voor zover in hoger beroep van belang, in de zaken met betrekking tot de jaren 2011 tot en met 2013, zaaknummers BRE 18/3214 tot en met BRE 18/3216, geoordeeld:

“Vervallen correcties

4.2. De inspecteur heeft in het verweerschrift geschreven dat de correcties van het belastbare inkomen uit aanmerkelijk belang dienen te vervallen. Voor de navorderingsaanslag IB/PVV 2011 heeft dat tot gevolg dat deze aanslag vernietigd moet worden. Aangezien de inspecteur de navorderingsaanslag IB/PVV 2011 nog niet heeft vernietigd, zal de rechtbank dit alsnog doen. Voor 2012 resteert de correctie van het belastbare inkomen uit werk en woning. Voor 2013 resteert de correctie van het belastbare inkomen uit sparen en beleggen.

Tijdigheid navorderingsaanslagen

4.3. De bevoegdheid tot het vaststellen van een navorderingsaanslag vervalt door het verloop van vijf jaar na het tijdstip waarop de belastingschuld is ontstaan.[1] De belastingschuld wordt geacht te zijn ontstaan na afloop van het tijdvak waarover de belasting wordt geheven.[2] De navorderingsaanslag IB/PVV 2012 van 9 december 2017 en de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 van 25 november 2017 zijn dus tijdig vastgesteld.

Schending artikel 8:42 Awb

4.4.1. Belanghebbende heeft de rechtbank verzocht om te gelasten dat de inspecteur alle op de zaak betrekking hebbende stukken overlegt. Meer in bijzonder heeft belanghebbende gevraagd om overlegging van stukken waaruit volgt dat binnen de Belastingdienst over belanghebbende wordt “gekonkeld”.

4.4.2. De rechtbank overweegt dat de inspecteur op grond van artikel 8:42, lid 1, Awb verplicht is om de op de zaak betrekking hebbende stukken over te leggen. De inspecteur heeft op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd. De inspecteur betwist dat niet is voldaan aan de verplichting van artikel 8:42, lid 1, Awb. De inspecteur ontkent nadrukkelijk dat sprake is van meer stukken binnen de Belastingdienst waarin over belanghebbende wordt gesproken. Belanghebbende maakt tegenover de betwisting door de inspecteur niet aannemelijk dat er sprake is van andere stukken waarin over belanghebbende wordt gesproken. Voor het overige heeft belanghebbende het beroep op artikel 8:42, lid 1, Awb niet gespecificeerd. De rechtbank is ook niet gebleken dat niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken zijn overgelegd. Het dossier bevat geen aanknopingspunten dat er meer stukken zijn die op de zaak betrekking hebben dan de door de inspecteur overgelegde stukken.

De hoorplicht

4.5.1. Op grond van onderdeel 9 Besluit Fiscaal Bestuursrecht (hierna: BFB) ligt, in afwijking van artikel 25, lid 1, AWR, het initiatief voor het horen van een belanghebbende bij de inspecteur. De inspecteur moet dus aan een belanghebbende vragen of hij gebruik wil maken van het recht om gehoord te worden. Onderdeel 9, onder 2, BFB brengt mee dat de inspecteur kan afzien van horen wanneer een belanghebbende niet binnen een door de inspecteur gestelde redelijke termijn verklaart dat hij gebruik wil maken van het recht om gehoord te worden.

4.5.2. In artikel 7:4 Awb wordt het recht op inzage gekoppeld aan het horen. Een mededeling van een belanghebbende dat hij kennis wil nemen van de op de zaak betrekking hebbende stukken, moet daarom worden opgevat als de in artikel 7:3, letter d, Awb en in onderdeel 9, onder 2, BFB bedoelde verklaring dat een belanghebbende gebruik wil maken van het recht om te worden gehoord. Als dit verzoek geclausuleerd is, doet dit niet af aan het voorgaande.[3]

4.5.3. Als een belanghebbende te kennen heeft gegeven dat hij door de inspecteur gehoord wil worden, mag de inspecteur uit de omstandigheid dat geen reactie wordt ontvangen op een door hem aan belanghebbende schriftelijk gedaan verzoek om binnen een bepaalde termijn te reageren voor het maken van een afspraak, niet afleiden dat belanghebbende (stilzwijgend) afstand heeft gedaan van zijn recht om gehoord te worden.[4] Uit de omstandigheid dat een belanghebbende in latere stukken niet terugkomt op een eerder gedaan verzoek om gehoord te worden, mag de inspecteur evenmin afleiden dat een belanghebbende afstand doet van het recht om gehoord te worden.[5] Het uitblijven van een reactie binnen de gestelde termijn kan immers een andere reden of oorzaak hebben. Bij twijfel over de vraag of belanghebbende al dan niet toestemming heeft gegeven om van het horen af te zien, blijft de inspecteur gehouden belanghebbende in de gelegenheid te stellen te worden gehoord, hetgeen alsdan kan gebeuren door belanghebbende daartoe uit te nodigen op een door de inspecteur vastgesteld tijdstip en plaats.[6]

4.5.4. Indien is verzuimd om een belanghebbende op de juiste wijze te horen, kan de belastingrechter aan dit verzuim voorbij gaan, indien de belastingplichtige door de gang van zaken niet is benadeeld. Daarvan is geen sprake indien het gebrek is hersteld doordat de belastingplichtige zijn bezwaren in beroep schriftelijk uiteen heeft gezet.[7] Een belastingplichtige is niet benadeeld indien een gebonden beschikking in het geding is en er tussen de inspecteur en belanghebbende geen verschil van mening bestaat over de van belang zijnde feiten en de waardering daarvan.[8]

4.6. Belanghebbende heeft in de bezwaarschriften en de aanvulling daarop niet verzocht om gehoord te worden. In de onder 2.15 vermelde brief heeft de inspecteur aan belanghebbende gevraagd of hij gehoord wil worden. De inspecteur heeft in die brief data en tijdstippen genoemd waarop hij beschikbaar is voor een hoorgesprek. Door op 10 april 2018 uitspraken op bezwaar te doen zonder belanghebbende te horen, heeft de inspecteur de hoorplicht geschonden. Er is namelijk geen sprake van een situatie waar ingevolge artikel 7:3 Awb het horen achterwege kan blijven. De reactie van belanghebbende van 6 april 2018, ontvangen door de inspecteur op 10 april 2018, is binnen een redelijke termijn gegeven. Daarin heeft belanghebbende verzocht om inzage in de op de zaak betrekking hebbende stukken. Gelet op deze brief is de rechtbank van oordeel dat de hoorplicht is geschonden. Aan dit verzuim kan niet voorbij worden gegaan met toepassing van artikel 6:22 Awb, omdat tussen de inspecteur en belanghebbende verschil van mening bestaat over de van belang zijnde feiten en de waardering daarvan. De rechtbank zal echter zelf in de zaak voorzien, omdat belanghebbende tijdens de zitting heeft verklaard dat hij niet wenst dat de zaak wordt teruggewezen naar de inspecteur.

De algemene beginselen van behoorlijk bestuur

4.7.1. Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat de inspecteur bij de aanslagregeling en bij de behandeling van de bezwaarschriften heeft gehandeld in strijd met diverse algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Zo is belanghebbende van mening dat (i) de navorderingsaanslagen onredelijk laat zijn vastgesteld, (ii) belanghebbende en de BV onevenredig vaak onderwerp zijn geweest van een onderzoek door de inspecteur, (iii) de aanslagen en de uitspraken op bezwaar niet berusten op een deugdelijke motivering en (iv) in de uitspraken op bezwaar geen sprake is van een heroverweging.

4.7.2. De rechtbank stelt voorop dat de navorderingsaanslagen IB/PVV 2012 en 2013 tijdig zijn vastgesteld (zie 4.3). Dat tussen de aankondiging van het boekenonderzoek en het vaststellen van voornoemde navorderingsaanslagen enige tijd is verstreken, leidt niet tot een schending van enig algemeen beginsel van behoorlijk bestuur. De inspecteur heeft erkend dat het boekenonderzoek langer heeft geduurd dan gebruikelijk is. Daarover heeft de inspecteur verklaard dat het onderzoek gedurende de periode 9 oktober 2015 tot 13 mei 2016 stil heeft gelegen in verband met de ziekte van een collega. Ook is het onderzoek uitgebreid en bleek het stellen van nadere vragen noodzakelijk. De inspecteur heeft bij het opleggen van de boetes rekening gehouden met de lange behandelduur en daarom vergrijpboetes opgelegd van 10%. De rechtbank is van oordeel dat het enkele verstrijken van de tijd bij belanghebbende ook niet een in rechte te beschermen vertrouwen heeft kunnen wekken dat het vaststellen van de navorderingsaanslagen achterwege zou blijven.[9] Ook andere algemene beginselen van behoorlijk bestuur worden daarmee niet geschonden.

4.7.3. De inspecteur heeft in 2010 een onderzoek ingesteld naar de aanvaardbaarheid van de aangiften omzetbelasting van de BV. Vervolgens is in 2015 opnieuw een onderzoek gestart naar de aanvaardbaarheid van de aangiften omzetbelasting van de BV. Dat onderzoek is naderhand uitgebreid naar de aanvaardbaarheid van de aangiften vennootschapsbelasting over de jaren 2009 tot en met 2013 van de BV en naar de aanvaardbaarheid van de aangiften IB/PVV over de jaren 2009 tot en met 2013 van belanghebbende. De inspecteur heeft bij aanvang van de onderzoeken telkens uiteengezet wat de aanleiding was voor de onderzoeken. De omstandigheid dat andere ondernemers waarmee belanghebbende heeft gesproken niet of minder vaak voorwerp zijn geweest van een onderzoek door de Belastingdienst, leidt op zichzelf niet tot schending van het gelijkheidsbeginsel of enig ander beginsel van behoorlijk bestuur. Dat sprake is van een ongelijke behandeling die voortvloeit uit een oogmerk van begunstiging of een begunstigend beleid is door belanghebbende niet aannemelijk gemaakt. Belanghebbende maakt evenmin aannemelijk dat in een meerderheid van de vergelijkbare gevallen anders wordt gehandeld.

4.7.4. Ook belanghebbendes beroep op het motiveringsbeginsel wordt door de rechtbank verworpen. Het controlerapport van 26 oktober 2017 vermeldt:

“Overeenkomstig de berekeningen in dit hoofdstuk worden over de jaren 2011 tot en met 2013 navorderingsaanslagen inkomstenbelasting opgelegd.”.

De inspecteur heeft met het controlerapport inzichtelijk gemaakt waarom hij de navorderingsaanslagen heeft vastgesteld en hoe hij tot het bedrag van de navorderingsaanslagen gekomen is. De inspecteur is niet verplicht om een dergelijke motivering op het aanslagbiljet te vermelden, maar kan dit ook doen in een apart geschrift. In dit geval is de motivering opgenomen in het controlerapport dat aan belanghebbende is toegestuurd. De omstandigheid dat belanghebbende het niet eens is met de inhoud van dit rapport, betekent niet dat de inspecteur niet inzichtelijk heeft gemaakt wat de grondslag is voor het vaststellen van de navorderingsaanslagen. De rechtbank ziet niet in waarom aan het controlerapport geen gewicht toekomt. Belanghebbende wordt niet gevolgd in zijn stelling dat dit rapport slechts is bestemd voor interne doeleinden. De inhoud van het controlerapport is immers met belanghebbende gedeeld. De reactie van belanghebbende op het conceptrapport van 18 oktober 2017 is per abuis alleen in het klachtdossier terecht gekomen en niet bij de behandelaar; dit leidt evenmin tot de schending van enig beginsel van behoorlijk bestuur. De inspecteur heeft bij het opleggen van de navorderingsaanslagen geen rekening kunnen houden met die reactie, maar heeft dat in de beroepsfase alsnog gedaan door de correcties van het belastbare inkomen uit aanmerkelijk belang te laten vallen.

4.7.5. Ook de stelling van belanghebbende dat de uitspraken op bezwaar niet berusten op een heroverweging wordt verworpen. In de uitspraken op bezwaar wordt verwezen naar wat belanghebbende in de bezwaarschriften heeft aangevoerd en de inspecteur zet uiteen waarom die bezwaren voor hem geen aanleiding vormen om tot een andere beslissing te komen. De inspecteur verwijst hiervoor naar het controlerapport; dit leidt op zichzelf evenmin tot de conclusie dat geen heroverweging heeft plaatsgevonden.

4.7.6. Alles wat belanghebbende verder naar voren heeft gebracht, leidt niet tot een ander oordeel. Indien al sprake zou zijn van een schending van enig beginsel van behoorlijk bestuur, dan kan daar in dit geval niet het door belanghebbende beoogde gevolg, vernietiging van de navorderingsaanslagen, aan worden verbonden.

Het einde van de terbeschikkingstelling (2012)

4.8. Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat de inspecteur een eventueel positief resultaat uit overige werkzaamheden als gevolg van het einde van de terbeschikkingstelling van de onroerende zaak aan de BV niet kan navorderen. Als er al sprake is van een positief resultaat dan is die belastingschuld volgens belanghebbende ontstaan op 1 april 2012. De navorderingsaanslag IB/PVV 2012 van 9 december 2017 is daarom volgens belanghebbende te laat vastgesteld. Ook is belanghebbende van mening dat de inspecteur niet kan navorderen, omdat geen sprake is van een nieuw feit. Belanghebbende heeft weliswaar niet in de aangifte IB/PVV 2012 vermeld dat de terbeschikkingstelling van de onroerende zaak aan de BV was beëindigd per 1 april 2012, maar belanghebbende heeft dit aan de inspecteur medegedeeld in een brief van 19 april 2012, waarvan de ontvangst is bevestigd per brief van 7 mei 2012.

4.9.1. Ook voor het belastbare inkomen uit werk en woning, en dus het resultaat behaald aan het einde van de terbeschikkingstelling van de onroerende zaak aan de BV, geldt dat de belastingschuld wordt geacht te zijn ontstaan na afloop van het tijdvak waarover de belasting wordt geheven (zie 4.3).[10] Anders dan belanghebbende meent is de navorderingsaanslag IB/PVV 2012 binnen de vijfjaarsperiode van artikel 16, lid 3 AWR en dus tijdig vastgesteld.

4.9.2. De inspecteur heeft verklaard dat de door belanghebbende genoemde brieven van 19 april 2012 en 7 mei 2012 hem niet bekend zijn en dat hij deze brieven ook niet heeft aangetroffen in het dossier. Belanghebbende heeft deze brieven ook niet overgelegd. Belanghebbende maakt daarmee niet aannemelijk dat de inspecteur nog vóór het vaststellen van de aanslag IB/PVV 2012 met dagtekening 29 april 2014 op de hoogte was van het einde van de terbeschikkingstelling van de onroerende zaak aan de BV per 1 april 2012. De aangifte IB/PVV 2012 maakt ook een verzorgde indruk zodat de inspecteur mocht uitgaan van de juistheid van die gegevens en hij niet gehouden was tot nader onderzoek. Dit betekent dat de inspecteur bevoegd was de navorderingsaanslag op te leggen.

4.10.1. Artikel 3.92, Wet IB 2001 luidt – voor zover van belang – als volgt:

“1. voorts wordt onder werkzaamheid mede verstaan:

4.10.2. Artikel 3.94 Wet IB 2001 luidt als volgt:

“Resultaat uit een werkzaamheid (resultaat) is het bedrag van de gezamenlijke voordelen die, onder welke naam en in welke vorm ook, worden behaald met een werkzaamheid.”.

4.11. Tussen partijen is niet in geschil dat (i) het ter beschikking stellen van de onroerende zaak aan de BV met ingang van 1 april 2012 is beëindigd, (ii) de onroerende zaak is ingebracht voor een bedrag van € 746.339 en (iii) op de onroerende zaak in de voorgaande jaren € 48.407 is afgeschreven. Tijdens de zitting zijn partijen overeengekomen dat (i) de waarde van de onroerende zaak aan het einde van de terbeschikkingstelling moet worden bepaald op de waarde in onverhuurde staat en (ii) dat voor die waarde in onverhuurde staat moet worden uitgegaan van een bedrag van € 548.000. Gelet op de tijdens de zitting overeengekomen waarde van de onroerende zaak aan het einde van de terbeschikkingstelling kan de navorderingsaanslag IB/PVV 2012 alleen in stand blijven indien het subsidiaire of meer subsidiaire standpunt van de inspecteur slaagt.

4.12. De inspecteur stelt zich (meer) subsidiair op het standpunt dat navordering mogelijk is met een beroep op de foutenleer. Belanghebbende heeft in 2004 een bedrag van € 240.000 ontvangen en in 2006 een bedrag van € 140.000. Belanghebbende heeft die ontvangsten niet verantwoord in de aangiften IB/PVV van de desbetreffende jaren. De inspecteur stelt zich subsidiair op het standpunt dat belanghebbende het gehele bedrag van € 380.000 kennelijk heeft toegerekend aan de kosten van herstel en afbouw van de onroerende zaak, omdat belanghebbende dit totaalbedrag niet heeft verantwoord in de aangiften IB/PVV 2004 en 2006. De inspecteur stelt zich meer subsidiair op het standpunt dat van het door belanghebbende ontvangen bedrag € 270.000/€ 608.000 x € 380.000 aan de kosten van herstel en afbouw van de onroerende zaak moet worden toegerekend, omdat uit de overgelegde rechterlijke uitspraken blijkt dat bij de begroting van de vordering van belanghebbende is uitgegaan van een totaalbedrag van € 608.000, bestaande uit € 270.000 aan kosten van herstel en afbouw en € 338.000 aan gederfde huurinkomsten.

4.13. De rechtbank verwerpt het beroep van de inspecteur op de foutenleer, omdat de inspecteur zijn standpunten omtrent de foutenleer onvoldoende heeft onderbouwd. Zo maakt de inspecteur niet aannemelijk dat (voor het gehele bedrag) sprake is van een fout in de zin van de foutenleer. Uit de aangiften IB/PVV 2004 en 2006 volgt dat belanghebbende de ontvangen bedragen van, in totaal, € 380.000 niet heeft verantwoord in de jaren waarin die bedragen zijn ontvangen. De inspecteur leidt uit die omstandigheid af dat het gehele bedrag moet worden toegerekend aan de kosten van herstel en afbouw. Belanghebbende heeft echter verklaard dat een deel van het bedrag ziet op gederfde huurinkomsten en een deel op de kosten van herstel en afbouw. Dit volgt ook uit de door de inspecteur overgelegde rechterlijke uitspraken, waar de kosten voor herstel en afbouw worden geraamd op € 270.000. Het subsidiaire standpunt van de inspecteur dat het volledige bedrag van € 380.000, en daarmee een hoger bedrag dan volgt uit de rechterlijke uitspraken, moet worden toegerekend aan de kosten van herstel en afbouw is gelet op het voorgaande niet voldoende onderbouwd. Daar komt nog bij dat de inspecteur alleen wijst op het niet verantwoorden van de ontvangen schadevergoeding in de aangiften IB/PVV 2004 en 2006 van belanghebbende. Belanghebbende heeft verklaard dat er ook daadwerkelijk kosten zijn gemaakt voor herstel en afbouw van de onroerende zaak. De inspecteur heeft niet gesteld dat deze kosten op enig moment zouden zijn geactiveerd, of op andere wijze inzichtelijk gemaakt op welke wijze de boekwaarde van het pand op onjuiste wijze op de balans is verantwoord, waardoor sprake is van een fout in de zin van de foutenleer. Om die reden slaagt ook het meer subsidiaire standpunt van de inspecteur niet.

4.14. Gelet op het voorgaande is het belastbare inkomen uit werk en woning ten onrechte gecorrigeerd. Gelet op het vermelde onder 4.2 is daarmee ook de navorderingsaanslag IB/PVV 2012 ten onrechte vastgesteld. De rechtbank zal ook deze navorderingsaanslag vernietigen, net als de daarbij gegeven boetebeschikking en beschikking belastingrente.

De waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak (2013)

4.15. Ingevolge artikel 5.19 Wet IB 2001 worden bezittingen en schulden in aanmerking genomen voor de waarde in het economische verkeer. Daarmee wordt afgeweken van het waarderingsvoorschrift voor woningen, niet zijnde de eigen woning. Op grond van artikel 5.20 Wet IB 2001 wordt de waarde van een woning, niet zijnde een eigen woning, gesteld op de WOZ-waarde.

4.16. De inspecteur is bij het vaststellen van de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 uitgegaan van een waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak op 1 januari 2013 van € 720.000. In het verweerschrift stelt de inspecteur zich op het standpunt dat de waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak op 1 januari 2013 € 680.000 bedraagt. De inspecteur heeft ter onderbouwing van dit standpunt verwezen naar het advies en de daarbij gevoegde opinie. De inspecteur is bij de bepaling van de waarde in het economische verkeer telkens uitgegaan van de waarde die aan de onroerende zaak in verhuurde staat moet worden toegekend.

4.17. Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat voor de waarde in het economische verkeer van de onroerende zaak uitgegaan moet worden van de waarde in onverhuurde staat zodat moet worden aangesloten bij de WOZ-waarde van de onroerende zaak.

4.18. De inspecteur heeft tijdens de zitting verklaard dat voor de waarde van de onroerende zaak in onverhuurde staat op 1 januari 2013 kan worden uitgegaan van een bedrag van € 521.000. In zoverre heeft de inspecteur de door hem overgelegde opinie en het advies verlaten. De inspecteur blijft bij zijn standpunt dat voor de waarde in het economische verkeer moet worden uitgegaan van de waarde in verhuurde staat. Die waarde is hoger dan de waarde in onverhuurde staat. De inspecteur wijst in dit verband op de met [B B.V.] overeengekomen huurprijs waarvan tussen partijen niet in geschil is dat deze hoger is dan de marktconforme huurprijs. De waarde die in het economische verkeer aan het huurcontract wordt toegekend dient bij het hiervoor vermelde bedrag van € 521.000 te worden opgeteld. Dat totaalbedrag vormt de waarde van de onroerende zaak in het economische verkeer in verhuurde staat. De inspecteur heeft echter niet inzichtelijk gemaakt welke waarde aan het huurcontract moet worden toegekend. Enerzijds wordt in het taxatierapport een waarde van € 145.135 op 1 april 2012 genoemd, terwijl anderzijds niet duidelijk is welke waarde het huurcontract per 1 januari 2013 heeft. Daarmee heeft de inspecteur de waarde in het economische verkeer per 1 januari 2013 niet aannemelijk gemaakt.

4.19. De door belanghebbende verdedigde waarde vertegenwoordigt naar het oordeel van de rechtbank evenmin de waarde in het economische verkeer zoals bedoeld in artikel 5.19 Wet IB 2001. De wetgever heeft voor de waardering van onroerende zaken die niet als woning dienen bewust een afwijkend waarderingsvoorschrift opgenomen. Aangezien de onroerende zaak een bedrijfspand betreft moet voor de waardering daarvan worden uitgegaan van de waarde in het economische verkeer. Daarbij speelt de verhuurde staat van de onroerende zaak een rol. Belanghebbende miskent dat en daarom kan de door hem bepleite waarde niet gevolgd worden.

4.20. Nu beide partijen de door hen bepleite waarde in het economische verkeer niet aannemelijk gemaakt hebben, stelt de rechtbank deze waarde in goede justitie vast op € 630.000. Het belastbare inkomen uit sparen en beleggen bedraagt daarmee:

4.21. Ten aanzien van het door belanghebbende gestelde onrechtmatig handelen van de taxateur, en daarmee de inspecteur, overweegt de rechtbank nog het volgende. De taxateur heeft belanghebbende via de onder 2.8 vermelde brief op de hoogte gesteld van de voorgenomen taxatie. Belanghebbende heeft niet op die brief gereageerd en hij was evenmin ter plaatse op het in de brief van 17 oktober 2016 genoemde tijdstip van de opname. De rechtbank ziet geen aanleiding om te twijfelen aan de onder 2.9 opgenomen verklaring van de taxateur dat de huurder hem toegang tot de onroerende zaak heeft verschaft. Aan de overige kanttekeningen die belanghebbende heeft geplaatst bij de taxatie door de taxateur en de door de taxateur gehanteerde methode, gaat de rechtbank voorbij. De rechtbank heeft de waarde in het economische verkeer namelijk in goede justitie vastgesteld en niet op basis van de bevindingen van de taxateur.

De boetebeschikkingen

4.22. De rechtbank stelt voorop dat, nu de navorderingsaanslag 2012 zal worden vernietigd, de daarbij gegeven boetebeschikking eveneens zal worden vernietigd. Bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2011, die overigens ook vernietigd zal worden, is geen boetebeschikking gegeven. Het geschil tussen partijen is daarmee beperkt tot de boetebeschikking 2013.

4.23. Gelijktijdig met de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 heeft de inspecteur een boetebeschikking gegeven op grond van artikel 67e AWR, omdat het volgens de inspecteur aan de opzet van belanghebbende te wijten is dat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld. De inspecteur acht daarom een boete van 50% van het bedrag van de navorderingsaanslag passend en geboden, maar heeft ervoor gekozen om een boete op te leggen van 10% (zie 4.7.2).

4.24. Opzet is het willens en wetens handelen of nalaten, leidend tot het niet of niet binnen de daarvoor gestelde termijn heffen of betalen van belasting. Onder opzet wordt mede verstaan voorwaardelijk opzet. Onder voorwaardelijk opzet wordt in dit geval verstaan het willens en wetens aanvaarden van de aanmerkelijke kans dat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld of anderszins te weinig belasting geheven is en dit mogelijke gevolg bewust aanvaarden.

4.25. Op de inspecteur rust in het kader van de vaststelling van de boete de last te bewijzen dat belanghebbende opzettelijk het feit ter zake waarvan de boete is opgelegd, heeft begaan. Daarvoor is vereist dat belanghebbende zich ten tijde van het doen van aangifte bewust was van het gevolg van zijn gedrag, namelijk dat te weinig belasting is geheven, omdat de aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld. De inspecteur voert in dit verband aan dat de adviseur de aangifte IB/PVV 2013 heeft opgesteld aan de hand van de gegevens van belanghebbende en dat belanghebbende heeft kunnen of moeten constateren dat de aangifte IB/PVV 2013 niet correct is opgesteld doordat de onroerende zaak niet als bezitting in box 3 is opgegeven, maar als bezitting op de balans ten aanzien van het resultaat uit overige werkzaamheden. De inspecteur is gelet op het voorgaande van mening dat belanghebbende bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat de aanslag IB/PVV 2013 tot een te laag bedrag is vastgesteld.

4.26. De rechtbank is van oordeel dat wat de inspecteur heeft aangevoerd niet (zonder nadere motivering) kan leiden tot de kwalificatie ‘opzet’. Ook al zou de adviseur de aangifte IB/PVV 2013 hebben ingevuld op basis van de gegevens van belanghebbende en belanghebbende vervolgens niet gesignaleerd hebben dat de aangifte IB/PVV 2013 daarmee onjuist is gedaan, dan betekent dit naar het oordeel van de rechtbank nog niet dat dit zonder meer opzettelijk is gebeurd. De inspecteur heeft zich niet subsidiair op het standpunt gesteld dat sprake is van grove schuld. De boetebeschikking bij de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 zal door de rechtbank worden vernietigd.

De beschikkingen belastingrente

4.27. De rechtbank stelt voorop dat, nu de navorderingsaanslag IB/PVV 2012 zal worden vernietigd, de daarbij gegeven beschikking belastingrente eveneens zal worden vernietigd. Het geschil tussen partijen is daarmee beperkt tot de beschikking belastingrente 2013.

4.28. Belanghebbende stelt dat hij de juistheid van de beschikking belastingrente niet kan beoordelen, omdat niet inzichtelijk is hoe de rente is berekend. Verder is belanghebbende van mening dat de verschuldigde belastingrente nodeloos is opgelopen, omdat de inspecteur bij het opleggen van de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 niet voortvarend heeft gehandeld.

4.29. De inspecteur heeft in het verweerschrift uiteengezet hoe de verschuldigde belastingrente is berekend. Belanghebbende heeft daar niet tegenover gesteld dat de inspecteur bij de berekening van de belastingrente van onjuiste uitgangspunten is uitgegaan. De rechtbank is ook niet gebleken dat de beschikking belastingrente niet tot een juist bedrag is vastgesteld. De beschikking belastingrente is daarom terecht en naar het juiste bedrag gegeven. Dat belanghebbende vindt dat de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 eerder vastgesteld had kunnen worden doet aan het voorgaande niet af.

Schadevergoeding

4.30. Belanghebbende heeft geklaagd dat de behandeling van het bezwaar en beroep onnodig lang heeft geduurd. De rechtbank vat dit beklag op als een verzoek om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn voor de behandeling van de zaken, die aanvangt bij de ontvangst van het bezwaarschrift bij de belastingdienst[11].

4.31. De redelijke termijn die staat voor de behandeling van bezwaar en beroep is als uitgangspunt 24 maanden, waarvan 6 maanden voor bezwaar en 18 maanden voor beroep. De rechtbank ziet in dit geval geen reden om van dit uitgangspunt af te wijken. Gelet op de uitgangspunten van het overzichtsarrest; een redelijke termijn van twee jaar in een geval als het onderhavige, de datum waarop het (eerste) bezwaarschrift is ontvangen (13 december 2017), de datum waarop de uitspraken op bezwaar zijn gedaan (10 april 2018), de datum van deze uitspraak (14 mei 2021) en de vergoeding van € 500 per halfjaar overschrijding van de redelijke termijn, heeft belanghebbende in beginsel recht op een vergoeding van immateriële schade van € 1.500.

4.32. De rechtbank ziet voor de vergoeding van de immateriële schade aanleiding tot matiging wegens samenhang tussen onderhavige zaken en de zaak met zaaknummer BRE 19/1411 over de aanslag IB/PVV 2014. Voornoemde zaken zien in hoofdzaak op hetzelfde onderwerp, namelijk de waardering van de onroerende zaak en de vraag of sprake is van uitdelingen. Dat de zaken in de bezwaarfase niet gezamenlijk zijn behandeld staat niet aan samenhang in de hiervoor bedoelde zin in de weg.[12]

4.33. Voor de verdeling van de te betalen schadevergoeding tussen de inspecteur (bezwaarfase) en de minister (beroepsfase) geldt het volgende. De bezwaarfase heeft (van 13 december 2017 tot en met 10 april 2018) afgerond 4 maanden geduurd, waarmee de redelijke termijn voor de bezwaarfase van 6 maanden niet is overschreden. De (totale behandeltermijn van (13 december 2017 tot en met 14 mei 2021) afgerond 3,5 jaar – redelijke termijn 2 jaar =) overschrijding van 1,5 jaar wordt aan de beroepsfase toegerekend. De veroordeling tot schadevergoeding van € 1.500 zal daarmee worden uitgesproken ten laste van de minister. De rechtbank merkt de minister in zoverre aan als partij in dit geding. Gelet op de samenhang met de zaak 19/1411 wordt in de onderhavige zaken 3/4 van het basisbedrag van € 1.500 toegekend.

4.34. Belanghebbende heeft nog verzocht om vergoeding van overige (immateriële) schade. Belanghebbende stelt dat deze schadevergoeding “gelet op de toeslagenaffaire” minimaal € 30.000 dient te bedragen.

4.35. De rechtbank verwerpt het verzoek om schadevergoeding, anders dan de geleden immateriële schade wegens de overschrijding van de redelijke termijn. Zo er al aanleiding bestaat tot toekenning van een schadevergoeding, geldt dat belanghebbende de door hem geleden schade niet heeft geconcretiseerd en onderbouwd.

Dwangsom

4.36. Gelet op artikel 4:19, lid 1, Awb heeft het beroep tegen een uitspaak op bezwaar mede betrekking op de daarmee samenhangende dwangsombeschikking. De rechtbank heeft ten aanzien van de dwangsombeschikkingen die samenhangen met de navorderingsaanslagen separate beroepszaken aangemaakt, hoewel beroep tegen de uitspraken op bezwaar in de hoofdzaken aanhangig was. Deze beroepszaken met zaaknummers BRE 18/3604 tot en met 18/3606 zijn, gelet op het voorgaande, ten onrechte aangemaakt. De beoordeling of belanghebbende recht heeft op een dwangsom zal hierna plaatsvinden.

4.37. Belanghebbende heeft de inspecteur op 29 maart 2018 in gebreke gesteld, omdat nog niet is beslist op de bezwaren tegen de navorderingsaanslagen. De inspecteur heeft vervolgens op 10 april 2018 uitspraken op bezwaar gedaan.

4.38. Op grond van artikel 4:17, lid 1, Awb verbeurt het bestuursorgaan aan de aanvrager een dwangsom indien een beschikking op aanvraag niet tijdig wordt gegeven. De eerste dag waarover de dwangsom verschuldigd is, is de dag waarop twee weken zijn verstreken na de dag waarop de termijn voor het geven van de beschikking is verstreken én het bestuursorgaan van de aanvrager een schriftelijke ingebrekestelling heeft ontvangen.[13] Aangezien de inspecteur binnen twee weken na de schriftelijke ingebrekestellingen heeft beslist op de bezwaren van belanghebbende, is de inspecteur geen dwangsom verschuldigd.

4.39. Belanghebbende wijst er op dat de inspecteur misbruik maakt van de dwangsomregeling, doordat de inspecteur na de ingebrekestelling op korte termijn uitspraken op de bezwaren heeft gedaan.

4.40. De rechtbank overweegt dat de regeling over de dwangsom met betrekking tot het niet tijdig beslissen juist bedoeld is om het bestuursorgaan te bewegen om alsnog op korte termijn te beslissen op het bezwaar. Daarbij dienen wel de daarvoor geldende voorschriften in acht te worden genomen. Dat is in het onderhavige geval niet gebeurd, omdat belanghebbende ten onrechte niet is gehoord en belanghebbende daardoor geen gebruik heeft kunnen maken van de bevoegdheden die hem op grond van artikel 7:4, lid 1 en 2, Awb toekomen. Deze schendingen hebben echter niet tot gevolg dat de inspecteur alsnog een dwangsom is verschuldigd. Er is immers binnen twee weken na de ingebrekestelling beslist op de bezwaren. Voormelde schendingen kunnen wel leiden tot vergoeding van het door belanghebbende betaalde griffierecht en tot een veroordeling in de proceskosten. De rechtbank ziet in deze zaak echter al op andere gronden aanleiding om de inspecteur het door belanghebbende betaalde griffierecht te laten vergoeden. Een veroordeling in de proceskosten blijft achterwege gelet op wat hierna in 5.3 wordt overwogen.