Hoge Raad, 21-09-2018, ECLI:NL:HR:2018:1695, 17/02947

Belanghebbende, gevestigd in Nederland, heeft bij een dealer in Duitsland een nieuwe personenauto gekocht. Toen de auto op 21 januari 2016 in Duitsland aan belanghebbende werd afgeleverd, stond de kilometerteller op circa 30. De auto is op diezelfde dag voor het eerst toegelaten tot de openbare weg in Duitsland. Daartoe is aan belanghebbende in Duitsland een zogenoemd exportkenteken afgegeven. Met de auto is ongeveer 3000 kilometer in Duitsland gereden.

Daarna heeft belanghebbende op 1 februari 2016 op aangifte een bedrag aan belasting van personenauto's en motorrijwielen (hierna: bpm) voldaan met het oog op de registratie van de hiervoor in 2.1.1 bedoelde auto in het krachtens de Wegenverkeerswet 1994 aangehouden register van opgegeven kentekens (hierna: het kentekenregister). Ten tijde van de registratie in het kentekenregister stond de kilometerteller op 3195.

Belanghebbende heeft zich op het standpunt gesteld dat de auto voor de heffing van bpm als een gebruikte personenauto moet worden aangemerkt. Zij heeft daarom het bedrag dat zij op aangifte heeft voldaan, berekend door de in artikel 10, leden 1 en 2, van de Wet op belasting van personenauto's en motorrijwielen 1992 (hierna: de Wet) bedoelde vermindering toe te passen op het bij de auto behorende bedrag aan bpm, bedoeld in artikel 9, lid 1, van de Wet.

De Inspecteur heeft zich op het standpunt gesteld dat de auto als nieuwe personenauto moet worden beschouwd en dat belanghebbende de hiervoor in 2.1.3 bedoelde vermindering niet in aanmerking mag nemen. Op die grond heeft hij de naheffingsaanslag opgelegd.

De eerste klacht is gericht tegen het hiervoor in 2.2 weergegeven oordeel van het Hof. De klacht voert aan dat voor de heffing van bpm niet de (af)levering van een personenauto het belastbare feit vormt, maar de registratie ervan in het kentekenregister. Daarom moet de beoordeling of een te registreren personenauto is aan te merken als nieuw dan wel als gebruikt, plaatsvinden naar de staat waarin die auto zich bevindt op het tijdstip waarop die personenauto in het kentekenregister wordt geregistreerd, aldus de klacht.

Uit het voorgaande moet worden afgeleid dat voor het antwoord op de vraag of de in artikel 10, lid 1, van de Wet bedoelde vermindering kan worden toegepast, beslissend is in welke staat (nieuw of gebruikt) een personenauto, motorrijwiel of bestelauto verkeert op het tijdstip waarop het belastbare feit voor de bpm plaatsvindt. Dat is het tijdstip van de registratie van dat motorrijtuig in het kentekenregister. Indien dat motorrijtuig niet is geregistreerd in het kentekenregister en daarmee in Nederland gebruik is gemaakt van de weg door een in Nederland wonende natuurlijke persoon of gevestigd lichaam aan wie dat motorrijtuig feitelijk ter beschikking staat, is het tijdstip van het belastbare feit de aanvang van dat gebruik.

Onder een nieuw motorrijtuig moet worden verstaan een motorrijtuig dat na de vervaardiging ervan niet of nauwelijks in gebruik is geweest (vgl. HR 27 januari 2017, nr. 16/02949, ECLI:NL:HR:2017:78, BNB 2017/68, rechtsoverweging 2.3.2 en de aldaar aangehaalde rechtspraak). Indien in geschil is of het desbetreffende motorrijtuig ten tijde van het belastbare feit in gebruikte staat verkeert, rusten de stelplicht en de bewijslast ter zake op de belanghebbende die zich op de vermindering van bpm beroept.

Deze maatstaf voor de staat van een motorrijtuig, te beoordelen naar de toestand op het tijdstip waarop het belastbare feit plaatsvindt, heeft ook te gelden in een geval als het onderhavige, waarin een nieuwe auto in het buitenland is afgeleverd aan een in Nederland gevestigde (rechts)persoon en die Nederlandse (rechts)persoon degene is die het motorrijtuig voor het eerst in gebruik neemt. Opmerking verdient nog dat uit het objectieve karakter van deze maatstaf voortvloeit dat de intentie waarmee dit een en ander heeft plaatsgevonden voor de beoordeling van de staat van het motorrijtuig niet ter zake doet.

Het oordeel van het Hof getuigt van een hiervan afwijkende en dus onjuiste rechtsopvatting. De eerste klacht slaagt daarom.

Dit brengt mee dat ‘s Hofs uitspraak niet in stand kan blijven. De overige klachten behoeven geen behandeling. De Hoge Raad kan de zaak afdoen.

Uit de hiervoor in 2.1.1 vermelde feiten en omstandigheden volgt dat met de auto op het tijdstip van de registratie ervan, een zodanig aantal kilometers in het buitenland was gereden dat deze niet als een nieuwe personenauto in de hiervoor in 2.3.4 bedoelde zin kan worden aangemerkt. Voor dat geval is tussen partijen niet in geschil dat de naheffingsaanslag moet worden vernietigd.