Hoge Raad, 05-12-2025, ECLI:NL:HR:2025:1851, 23/04947

Met betrekking tot de periode van 1 september 2007 tot en met 31 maart 2012 is de Centrale Raad – naar in cassatie terecht niet in geschil is – ervan uitgegaan dat op belanghebbende de bepalingen van Verordening (EEG) 1408/71 (hierna: de Verordening 1408/71) van toepassing waren.

Onder verwijzing naar het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 19 maart 2015 in de zaak Kik² heeft de Centrale Raad overwogen dat in een geval als dit op grond van de Verordening 1408/71 als regel de wetgeving van de vestigingsstaat van de werkgever van toepassing is, maar dat de wetgeving van de woonstaat van toepassing is indien de wetgeving van de vestigingsstaat van de werkgever niet voorziet in de aansluiting van de werknemer bij enig stelsel van sociale zekerheid. Bij de beantwoording van de vraag of de wetgeving van de vestigingsstaat van de werkgever al dan niet voorziet in de aansluiting van de werknemer bij een stelsel van sociale zekerheid, moet een daarin opgenomen woonplaatsvereiste naar het oordeel van de Centrale Raad buiten beschouwing blijven.

De Centrale Raad is op grond van de Zwitserse socialeverzekeringswetgeving ervan uitgegaan dat natuurlijke personen die in Zwitserland wonen daar verplicht zijn verzekerd krachtens deze wetgeving. Met deze territoriale voorwaarde mag in dit geval echter naar het oordeel van de Centrale Raad geen rekening worden gehouden. Het gevolg is dat belanghebbende in deze periode op grond van het Zwitserse recht aldaar verplicht verzekerd moest worden geacht, met als gevolg dat in zijn situatie Nederland niet de bevoegde lidstaat was. In de periode van 1 september 2007 tot en met 31 maart 2012 was hij daarom niet verzekerd voor de AOW, aldus de Centrale Raad.

Met betrekking tot de periode van 1 april 2012 tot en met 30 september 2015 heeft de Centrale Raad overwogen dat tussen partijen niet in geschil is dat Nederland vanaf 1 april 2012 op grond van de sindsdien toepasselijke Verordening (EG) 883/2004 de aangewezen lidstaat is, en dat belanghebbende in die periode in beginsel was verzekerd voor de Nederlandse volksverzekeringen.

De Centrale Raad heeft aangenomen dat belanghebbende in de periode van 1 april 2012 tot en met 30 september 2015 niettemin van de kring der verzekerden in Nederland was uitgesloten als gevolg van het hiervoor in 2.2 bedoelde besluit van de SVB van 4 februari 2019. Daarmee is naar het oordeel van de Centrale Raad in rechte komen vast te staan dat belanghebbende gedurende die periode niet was verzekerd voor de volksverzekeringen.

De Centrale Raad verwerpt het standpunt van belanghebbende dat het Unierecht ertoe noopt niettemin verzekering voor de AOW aan te nemen. Aan de voorwaarden van het arrest van het Hof van Justitie in de zaak Kühne en Heitz³ is niet voldaan, omdat het besluit van de SVB van 4 februari 2019 niet definitief is geworden ten gevolge van een uitspraak van een nationale rechterlijke instantie waarvan de beslissingen niet vatbaar zijn voor hoger beroep. Ook het Unierechtelijke beginsel van loyale samenwerking noopt naar het oordeel van de Centrale Raad niet tot aantasting van de formele rechtskracht van dit besluit van de SVB. De Centrale Raad heeft in dat verband gewezen op het arrest van het Hof van Justitie in de zaak Byankov⁴, en heeft naar aanleiding daarvan overwogen dat belanghebbende naar nationaal recht de mogelijkheid heeft de SVB op grond van artikel 4:6 Awb te verzoeken het besluit van 4 februari 2019 te herzien.

Gelet op dit alles mocht de SVB in het pensioenoverzicht ervan uitgaan dat belanghebbende van 1 april 2012 tot en met 30 september 2015 was uitgesloten van de volksverzekeringen en dus niet was verzekerd voor de AOW, aldus de Centrale Raad.