Parket bij de Hoge Raad, 25-03-2008, BC3663, 00555/07

Nr. 00555/07

Mr Machielse

Zitting 8 januari 2008

"1.

[A] B.V. op tijdstippen in de periode van 31 oktober tot en met 2 februari 2004 te Rijswijk telkens opzettelijk een bij de Belastingwet voorziene aangifte als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten kwartaalaangiften voor de omzetbelasting betreffende de aangiftetijdvakken 3e kwartaal 2001 en 4e kwartaal 2001 en 1e kwartaal 2002 en 2e kwartaal 2002 en 3e kwartaal 2002 en 4e kwartaal 2002 en 1e kwartaal 2003 en 2e kwartaal 2003 en 3e kwartaal 2003 en 4e kwartaal 2003 telkens onjuist heeft gedaan, immers heeft genoemde rechtspersoon telkens opzettelijk op die bij de inspecteur der belastingen te Rijswijk ingeleverde aangifte voor de omzetbelasting een te hoog bedrag aan voorbelasting en/of een te laag bedrag aan te betalen omzetbelasting en/of een te hoog bedrag aan terug te vragen omzetbelasting opgegeven terwijl dat feit er telkens toe heeft gestrekt, dat te weinig belasting werd geheven, hebbende hij, verdachte, telkens feitelijk leiding gegeven aan de vorenstaande verboden gedragingen.

2.

[A] B.V. op een tijdstip in de periode van 21 oktober 2001 tot en met 5 augustus 2003 in Nederland, geschriften die bestemd zijn om tot bewijs van enig feit te dienen opzettelijk valselijk heeft opgemaakt hebbende genoemde rechtspersoon opzettelijk in de bedrijfsadministratie van [A] B.V., zijnde een samenstel van geschriften bestemd om tot bewijs van het daarin vermelde te dienen, 9 valse facturen ten name van [B] B.V.

te weten

a. een factuur ten name van [B] bv d.d. 21 oktober 2001 gericht aan [bedrijf C] en

b. een factuur ten name van [B] bv d.d. 1 december 2001 gericht aan [bedrijf C] en

c. een factuur ten name van [B] bv d.d. 5 januari 2002 gericht aan [bedrijf C] en

d. een factuur ten name van [B] bv d.d. 12 februari 2002 gericht aan [bedrijf C] en

e. een factuur ten name van [B] bv d.d. 11 maart 2002 gericht aan [bedrijf C] en

f. een factuur ten name van [B] bv d.d. 8 april 2002 gericht aan [bedrijf C] en

g. een factuur ten name van [B] bv d.d. 5 mei 2002 gericht aan [bedrijf C] en

h. een factuur ten name van [B] bv d.d. 1 juni 2002 gericht aan [bedrijf C] en

i. een factuur ten name van [B] bv d.d. 13 juli 2002 gericht aan [bedrijf C]

opgenomen, bestaande die valsheid hierin dat valselijk - in strijd met de waarheid -

- zakelijk weergegeven -

op die facturen was vermeld "we herewith charge you for the following: Showroomboards and showroomfloors",

terwijl in werkelijkheid de op die facturen vermelde goederen niet door [B] B.V. waren geleverd en die facturen niet waren opgemaakt door en niet afkomstig waren van [B] B.V.,

zulks met het oogmerk om dat samenstel van geschriften als echt en onvervalst te gebruiken en/of door anderen te doen gebruiken, hebbende hij, verdachte, telkens feitelijke leiding gegeven aan de vorenstaande verboden gedraging."

Dit proces-verbaal houdt onder meer in -zakelijk weergegeven-:

als de op 2 maart 2004 tegenover deze opsporingsambtenaren afgelegde verklaring van [getuige 1]:

"Voor de omzetbelasting heb ik alle aangiften van [A] BV in de periode 2001 tot en met 2003 verzorgd. Nadat ik de administratie had ingevoerd in Davi Account, maakte ik per kwartaal een print van de desbetreffende aangifte. Deze print faxte ik vervolgens naar [verdachte]. Ik kreeg daarop van [verdachte] bericht van de bedragen die op de aangifte omzetbelasting ingevuld moesten worden. De aangiften omzetbelasting werden vanaf het begin door mij ingevuld op basis van de gegevens die [verdachte] aan mij doorgaf. Ik vulde de aangiften derhalve niet in aan de hand van de boekhouding, maar aan de hand van de door hem gecorrigeerde bedragen.

De aangifte omzetbelasting over het derde kwartaal van 2001 heb ik voor [A] BV ingevuld en ondertekend. [Verdachte] had mij daartoe mondeling gemachtigd. [Verdachte] gaf mij een ander bedrag aan voorbelasting door en dat heb ik in de aangifte opgenomen. Dat is de reden dat deze aangifte niet juist is ingevuld en er een te laag bedrag aan te betalen omzetbelasting is aangegeven.

Voor de aangifte omzetbelasting van het vierde kwartaal van 2001 geldt hetzelfde. De juiste gegevens waren wel bij mij bekend, maar die heb ik niet op de aangifte ingevuld. Met betrekking tot de aangifte over het eerste kwartaal van 2002 geldt het zelfde verhaal. De omzetgegevens zijn gelijk, maar in de voorbelasting zit het verschil. Ook deze aangifte heb ik ingevuld in opdracht van [verdachte]. Ook bij de aangifte omzetbelasting van [A] BV over het tweede kwartaal van 2002 is de omzet juist en de voorbelasting aangepast. De voorbelasting op de aangifte omzetbelasting over het derde kwartaal van 2002 is ook nu weer voor een te hoog bedrag opgenomen. Het betrof hier een gering verschil. Er ging geen aangifte omzetbelasting naar de belastingdienst zonder dat [verdachte] op de hoogte was van de cijfers.

De aangifte van [A] BV over het vierde kwartaal van 2002 klopt helemaal niet. De aangegeven omzet is ongeveer EUR 1.500.000,= minder dan er volgens de administratie verantwoord had moeten worden. Ook de voorbelasting is niet correct aangegeven.

Met betrekking tot de aangifte van [A] BV over het eerste kwartaal van 2003 zit in de omzet een verschil van EUR 24.000,=. Dit bedrag is te weinig aangegeven.

Bij de aangifte omzetbelasting van [A] BV over het tweede kwartaal van 2003 is de omzet aan de lage kant."

Dit proces-verbaal houdt onder meer in -zakelijk weergegeven-:

als de op 2 maart 2004 tegenover deze opsporingsambtenaren afgelegde verklaring van [getuige 1]:

"[Verdachte] informeerde regelmatig wat er nog betaald moest worden aan niet-aangegeven omzetbelasting. In de administratie was te zien wat er werkelijk betaald moest worden aan omzetbelasting en wat er betaald was.

(Verbalisanten: Wij houden gehoorde voor dat de aangifte omzetbelasting van [A] BV over het vierde kwartaal van 2003 een belaste omzet aangeeft van EUR 404.378,=, een voorbelasting van EUR 78.623,= en een terug te ontvangen bedrag van EUR 1.791,= en vragen wat hij daarover kan verklaren)

Dat vond ik wel het brutaalste van hem. Alle verkoopfacturen en bijna alle inkoopfacturen waren geboekt. Hier heb ik een computerprint van gemaakt, die ik naar [verdachte] heb gefaxt. [Verdachte] zei toen telefonisch dat alle facturen vanaf 15 november 2003 eruit moesten. Dat was een bedrag van EUR 900.000,=.

Alle aangiften over de jaren 2001 tot en met 2003 zijn onjuist gedaan en dat wisten [verdachte] en ik.

De factuur van [B] BV (hierna: [bedrijf B]), nrs. D/20 en D/20a, gericht aan [bedrijf C] heb ik ingeboekt in de administratie van [A] BV en als voorbelasting in de aangiften omzetbelasting meegenomen.

Voor de facturen van [bedrijf B], gericht aan [bedrijf C], nrs. D/21 en D/21a geldt hetzelfde als wat ik hiervoor heb verklaard. Ook met betrekking tot de facturen van [bedrijf B] betreffende de maanden januari tot en met juli 2002 met een totaalbedrag van EUR 540.000,= incl. BTW, gericht aan [bedrijf C], geldt hetzelfde als wat ik hiervoor heb verklaard. Bovenaan de facturen staan volgens mij de inboeknummers met blauwe pen geschreven. Het zou kunnen dat ze achter elkaar zijn ingeboekt."

Dit proces-verbaal houdt onder meer in -zakelijk weergegeven-:

als de op 3 maart 2004 tegenover deze opsporingsambtenaren afgelegde verklaring van [getuige 1]:

"Ik heb de aangifte omzetbelasting van [A] BV over het derde kwartaal van 2003 ingevuld en opgestuurd, maar niet ondertekend. Ik herken de handtekening van [verdachte] op die aangifte. Ook in deze aangifte zie ik het patroon dat ik al vanaf het begin bij [A] BV heb gehanteerd; de omzetten sluiten aan, maar de voorbelasting is te hoog opgenomen (het hof leest: aangegeven).

Nadat [verdachte] bij de bank naar het saldo van de rekening had geïnformeerd, gaf hij naar aanleiding van de door mij verstrekte computeruitdraai door welk bedrag hij wilde betalen. De voorbelasting werd dan door mij zodanig verhoogd, dat het te betalen bedrag aan omzetbelasting aansloot bij de opgave van [verdachte]. [Verdachte] gaf me daartoe opdracht."

"Ik ben medewerker Intensief Toezicht bij de Belastingdienst. Mijn taak is onder meer het instellen van belastingcontroles bij belastingplichtigen. Ik heb samen met een collega een controle ingesteld bij [verdachte] en zijn vennootschappen. Bij de voorbereiding van de belastingcontrole viel het mij op dat de afdrachten omzetbelasting van [A] BV relatief laag waren in vergelijking met (het hof leest: in verhouding tot) de omzet. Dit werd veroorzaakt door verhoudingsgewijs hoge bedragen aan voorbelasting. Dit is opmerkelijk bij een dergelijk bedrijf, omdat in de kostprijs van het product arbeid een belangrijke kostenfactor is en hierop meestal geen voorbelasting drukt. Daarnaast viel het ons op dat de omzet in het vierde kwartaal van 2002 laag was in vergelijking met de voorgaande kwartalen.

Het boekenonderzoek werd beperkt tot de omzetbelasting over het jaar 2002 en het eerste kwartaal van 2003 en is op 14 mei 2003 door ons ingesteld bij de boekhouder van [verdachte], [getuige 1]. [Verdachte] was ook aanwezig. [Verdachte] verklaarde dat al zijn activiteiten konden worden geschaard onder [A] BV. De administratie hebben wij van [getuige 1] meegekregen. De facturen van [A] BV, dan wel ten name van [bedrijf C] of ten name van een andere handelsnaam van [A] BV hebben wij opgeteld en vergeleken met de desbetreffende aangiften omzetbelasting. Bij geen van de aangiften bestond aansluiting tussen de aangiften en de aangetroffen administratie. Op de aangetroffen aangifte over het vierde kwartaal van 2002 is zelfs ongeveer EUR 1.300.000,= minder omzet aangegeven dan op basis van de aangetroffen administratie aangegeven had moeten worden aangegeven. Hierdoor zou over dit kwartaal ongeveer EUR 260.000,= te weinig omzetbelasting zijn afgedragen.

Tijdens het boekenonderzoek troffen wij in de administratie van [A] BV inkoopfacturen over het jaar 2002 aan, afkomstig van [B] BV te [vestigingsplaats]. Deze inkoopfacturen en de hierop vermelde omzetbelasting, in totaal een bedrag van EUR 86.510,=, is in aftrek gebracht op de aangiften omzetbelasting over het jaar 2002. We hebben gesproken met de eigenaar van dat bedrijf, [getuige 4]. Hij heeft ons verteld de facturen niet te kennen.

Op grond van bovengenoemde bevindingen vermoeden wij dat de aangiften over het jaar 2002 en het eerste kwartaal van 2003 onjuist zijn gedaan en dat in de administratie van [A] BV valse facturen van [bedrijf B] BV zijn opgenomen."

D/01: aangiftetijdvak: 3e kwartaal 2001

verschuldigde omzetbelasting: 215.834

voorbelasting: 214.366

totaal te betalen: EUR 1.468,=

D/02: aangiftetijdvak: 4e kwartaal 2001

verschuldigde omzetbelasting: 336.092

voorbelasting: 333.893

totaal te betalen: EUR 2.199,=

D/03: aangiftetijdvak: 1e kwartaal 2002

verschuldigde omzetbelasting: 151.655

voorbelasting: 150.605

totaal te betalen: EUR 1.050,=

D/04: aangiftetijdvak: 2e kwartaal 2002

verschuldigde omzetbelasting: 249.676

voorbelasting: 243.845

totaal te betalen: EUR 5.831,=

D/05: aangiftetijdvak: 3e kwartaal 2002

verschuldigde omzetbelasting: 215.901

voorbelasting: 191.124

totaal te betalen: EUR 24.777,=

D/06: aangiftetijdvak: 4e kwartaal 2002

verschuldigde omzetbelasting: 10.454

voorbelasting: 7.804

totaal te betalen: EUR 2.650,=

D/07: aangiftetijdvak: 1e kwartaal 2003

verschuldigde omzetbelasting: 256.637

voorbelasting: 254.987

totaal te betalen: EUR 1.650,=

D/08: aangiftetijdvak: 2e kwartaal 2003

verschuldigde omzetbelasting: 109.119

voorbelasting: 91.962

totaal te betalen: EUR 17.157,=

D/09: aangiftetijdvak: 3e kwartaal 2003

verschuldigde omzetbelasting: 277.285

voorbelasting: 243.853

totaal te betalen: EUR 33.432,=

D/10: aangiftetijdvak: 4e kwartaal 2003

verschuldigde omzetbelasting: 76.832

voorbelasting: 78.623

totaal terug te vragen: EUR 1.791,="

D/20 een factuur d.d. 21 oktober 2001

D/21 een factuur d.d. 1 december 2001

D/22 een factuur d.d. 5 januari 2002

D/23 een factuur d.d. 12 februari 2002

D/24 een factuur d.d. 11 maart 2002

D/25 een factuur d.d. 8 april 2002

D/26 een factuur d.d. 5 mei 2002

D/27 een factuur d.d. 1 juni 2002

D/28 een factuur d.d. 13 juli 2002"

3.6. Ik interpreteer het voorgestelde middel aldus dat wordt opgekomen tegen het oordeel van het hof dat de verklaringen van [getuige 2] en [getuige 1] voldoende betrouwbaar zijn om voor het bewijs te worden gebezigd. In hoger beroep heeft de advocaat van verdachte in een pleitnota van 20 pagina's uitgebreid aangevoerd dat de verklaringen van deze personen onbetrouwbaar zijn en daarvoor ook argumenten opgevoerd. Een welwillende uitleg van de schriftuur komt erop neer dat de tweede volzin van art. 359 lid 2 Sv is geschonden, omdat het hof van een uitdrukkelijk onderbouwd standpunt van de verdediging is afgeweken zonder die afwijking met redenen te onderbouwen. Het bewijs van verdachtes betrokkenheid bij de bewezenverklaarde feiten berust uitsluitend op de verklaringen van [getuige 2] en [getuige 1]. Het hof heeft in zijn nadere bewijsoverweging in wezen de betrouwbaarheid van beide getuigen gebaseerd op de verklaringen van beide getuigen ter terechtzitting in hoger beroep afgelegd. Dat lijkt mij, gelet op de inhoud van de pleitnota in hoger beroep, ontoereikend. In die pleitnota zijn immers verschillende getuigen genoemd (nr. 9, blz. 7) die ten aanzien van [getuige 2] hebben verklaard dat deze [getuige 2] mede-eigenaar was van het bedrijf. Ook heeft de advocaat in hoger beroep gewezen op verklaringen van [getuige 1], inhoudende dat hij verdachte aangiften omzetbelasting ongezien liet tekenen. In de pleitnota in appel is gestructureerd en onderbouwd het standpunt betrokken dat [getuige 2] en [getuige 1] in hun verklaringen niet de waarheid over verdachtes betrokkenheid bij de onjuiste belastingaangiften en de valsheid in geschrift hebben verteld. Dat onderbouwd standpunt kan mijns inziens niet worden weerlegd door een loutere verwijzing naar de verklaringen van beiden, enkel erop neerkomende dat het onderbouwde standpunt onjuist is.

Het middel is mijns inziens in zoverre gegrond.

3.8. Tenslotte wordt in het middel nog geklaagd dat de aan verdachte opgelegde straf niet in verhouding staat tot de aan [getuige 1] opgelegde straf(1). [Getuige 1] zou als verantwoordelijke voor de administratie immers net zo fout bezig zijn geweest als verdachte. Derhalve zou het arrest ook op dit punt niet naar de eis der wet met redenen omkleed zijn.

In het onderstaande zal ik abstraheren van hetgeen ik hiervoor heb geschreven over de betrouwbaarheid van de getuigen [getuige 2] en [getuige 1].

De klacht over het verschil tussen de aan verdachte opgelegde straf en de straf die aan [getuige 1] is opgelegd wordt voor het eerst in cassatie naar voren gebracht. Vandaar dat de strafoplegging enkel op zichzelf op begrijpelijkheid kan worden beoordeeld.

De verdachte heeft gedurende enkele jaren als directeur van [A] B.V. feitelijk leiding gegeven aan het opzettelijk onjuist invullen van aangiften voor de omzetbelasting teneinde minder belasting te betalen dan verschuldigd. Dientengevolge is te weinig belasting afgedragen, waarmee de overheid voor een aanzienlijk bedrag is benadeeld. De verdachte heeft zowel ter terechtzitting in eerste aanleg als ter terechtzitting in hoger beroep van 26 april 2006 erkend op de hoogte te zijn geweest van het ontstane BTW-gat en de daarmee samenhangende fouten in de aangiften omzetbelasting. Het hof rekent de verdachte daarbij in het bijzonder aan, dat hij met deze kennis geen, althans onvoldoende, actie heeft ondernomen om de gebreken te herstellen en/of te doen stoppen waardoor de gelaakte gedragingen telkens weer konden plaatsvinden. Zowel de hoogte van het voordeel voor het bedrijf van de verdachte als de hoogte van benadeling van de overheid bleef dientengevolge jarenlang oplopen. Het hof acht de verdachte als enige aandeelhouder en als leidinggever verantwoordelijk voor deze gang van zaken binnen het bedrijf. Hij heeft de valsheid van deze aangiften bovendien deels gemaskeerd met onder zijn leiderschap vervalste facturen in de administratie te laten opnemen. Hiermee is misbruik gemaakt van het vertrouwen dat in het maatschappelijke verkeer pleegt te worden gesteld in schriftelijke stukken met bewijsbestemming als de onderhavige.

Staat en samenleving zijn door deze feiten, blijkens proces-verbaal AH-02 en de daarbij gevoegde bijlage 1, voor een bedrag van in ieder geval ruim 435.000 euro benadeeld maar niet voor een bedrag van ruim een miljoen euro, waarvan de rechtbank bij de bepaling van de straf is uitgegaan.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

1 Zie het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 26 april 2006, inhoudende als ter terechtzitting afgelegde verklaring van [getuige 1] onder meer: "Ik ben reeds veroordeeld voor mijn rol in de onderhavige zaak tot een taakstraf en een geldboete."

2 Zie Van Dorst, Cassatie in strafzaken, vijfde druk, p. 220.