Parket bij de Hoge Raad, 17-07-2014, ECLI:NL:PHR:2014:1732, 13/03776

Het Hof heeft de feiten als volgt vastgesteld, van welke feiten in cassatie kan worden uitgegaan:

Belanghebbende is inhoudingsplichtige als bedoeld in artikel 6, van de Wet op de loonbelasting 1964; tekst 2005 (hierna: de Wet LB) ten aanzien van de politiebeambten (hierna ook: agenten) van het politiekorps [Z].

Het komt voor dat agenten in de uitoefening van hun dienstbetrekking door schuld van een derde schade lijden. Deze agenten voegen zich in voorkomende gevallen als beledigde partij in de strafzaak tegen deze derde. Veelal wordt de derde veroordeeld tot vergoeding van schade aan de desbetreffende agent. Agenten in dienst van belanghebbende plegen deze vordering op een derde aan belanghebbende te cederen waartegenover belanghebbende de nominale waarde van de vordering aan de agent betaalt. Omdat de derden niet steeds in staat zijn aan de vorderingen te voldoen, zijn vorderingen als deze minder waard dan de nominale waarde. In deze procedure staat vast dat de waarde van deze vorderingen gelijk is aan 28% van de nominale waarde ervan.

In 2005 heeft belanghebbende ter zake van de overdracht van vorderingen als hiervoor bedoeld € 3.750 betaald. Belanghebbende heeft op deze betalingen geen loonbelasting/‌premie volksverzekeringen ingehouden en ter zake van deze betalingen ook geen loonbelasting/premie volksverzekeringen betaald. De Inspecteur heeft deze betalingen aangemerkt als loon en in verband daarmee de in geding zijnde naheffingsaanslag opgelegd.

Ter beoordeling aan de rechtbank is dan of dit onder 3.6 bedoelde voordeel een onder 3.2 bedoelde verstrekking is die naar algemene maatschappelijke opvattingen niet als beloningsvoordeel wordt ervaren. Eiseres is van mening dat geen sprake is van een naar algemene opvattingen als beloningsvoordeel ervaren verstrekking. Zij verwijst daartoe naar de wetsvoorstellen met betrekking tot de versterking van de positie van het slachtoffer, waaronder de Wet schadefonds geweldsmisdrijven, waaruit blijkt dat de overheid in algemene zin de aan daders opgelegde verplichting tot betaling van schadevergoeding uitkeert aan slachtoffers. Verweerder bestrijdt eiseres' stelling met als reden dat de door eiseres aangehaalde wetgeving in 2005 nog niet in werking was getreden. Een dergelijke verstrekking zal door de zogeheten man in de straat volgens eiseres niet en volgens verweerder wel als beloningsvoordeel worden ervaren. (...)

Met betrekking tot het geschil heeft het Hof overwogen:

De Rechtbank heeft geoordeeld dat de overname van de vordering door belanghebbende tegen betaling van de nominale waarde een op geld te waarderen voordeel voor de agent vertegenwoordigt, bestaande uit het liquiditeitsvoordeel, beperking van het verhaalsrisico en besparing van invorderingskosten. Voorts heeft de Rechtbank geoordeeld dat het voordeel dat de agent hiermee geniet door hem uit zijn dienstbetrekking tot belanghebbende wordt genoten.

De Rechtbank heeft aannemelijk geacht dat de maatschappelijke opvatting bestaat dat door daders toegebrachte immateriële schade door hen moet worden vergoed en dat de bemoeienis daarmee voor slachtoffers beperkt dient te worden door ingrijpen van de overheid. Dat belanghebbende het incassovoordeel overneemt van de agenten vloeit in gevallen als het onderhavige, waarin uit de hoogte van het incassovoordeel geen aanmerkelijk privébelang of privévoordeel voor de werknemer gemoeid is, voort uit goed werkgeverschap. In onderlinge samenhang bezien komt de Rechtbank tot het oordeel dat sprake is van een verstrekking die naar maatschappelijke opvattingen niet als een beloningsvoordeel wordt ervaren en daarom een vrijgestelde verstrekking is (artikel 17 van de Wet LB).

Vaststaat dat de agenten het in geding zijnde voordeel genieten in geld. Daarom is geen sprake van een verstrekking, waarop artikel 17 van de Wet LB van toepassing kan zijn, maar van een vergoeding. Voor het onderhavige geschil maakt dat niet uit, nu vergoedingen tot de vrije vergoedingen behoren voor zover zij naar algemene maatschappelijke opvattingen niet als beloningsvoordeel worden ervaren (artikel 15, aanhef en onderdeel b, van de Wet LB).

Het Hof acht evenwel niet aannemelijk dat het door de agenten genoten voordeel naar maatschappelijke opvattingen niet als beloningsvoordeel wordt ervaren. Daarbij acht het Hof van belang dat belanghebbende in haar functie van werkgever van de werknemer onvolwaardige vorderingen overneemt tegen betaling van het nominale bedrag. Belanghebbende treedt daarbij niet op als (orgaan van de) overheid, maar als werkgever. Dat de agenten beroepshalve moeten optreden in risicovolle situaties en daarom meer risico lopen op schade dan anderen, maakt niet dat daarmee verband houdende van de werkgever genoten voordelen niet tot het loon zouden behoren. Ook de omstandigheid dat de betalingen zouden voortvloeien uit goed werkgeverschap, staat er niet aan in de weg dat deze voordelen behoren tot het loon. Tevens is van belang dat vergoedingen die werkgevers betalen ter vergelding van immateriële schade die werknemers in de uitoefening van hun dienstbetrekking hebben opgelopen door onrechtmatige gedragingen van derden, evenzeer tot het loon behoren. Er is immers geen sprake van vergoeding van uitgaven die de werknemers doen of vermogensschade die zij lijden.

Belanghebbende heeft nog gesteld dat de agenten ook feitelijk uitgaven hebben moeten doen in verband met de door hen geleden schade. Zij stelt zich op het standpunt dat de vergoedingen, zo begrijpt het Hof, in zoverre vrije vergoedingen zijn omdat zij geacht kunnen worden te strekken tot bestrijding van kosten, lasten en afschrijvingen ter behoorlijke vervulling van de dienstbetrekking (artikel 15, aanhef en onderdeel a, van de Wet LB) dan wel in zoverre niet tot het loon behoren omdat zij een vergoeding zijn van door de werknemer in verband met zijn dienstbetrekking geleden schade aan of verlies van persoonlijke zaken (artikel 11, eerste lid, aanhef en onderdeel k, van de Wet LB). De Inspecteur heeft deze stelling gemotiveerd betwist. Het Hof heeft belanghebbende in de gelegenheid gesteld voor haar stelling bewijs bij te brengen. Bij brief van 12 november 2012 heeft belanghebbende haar stelling herhaald en toegelicht, maar daarvoor geen bewijs bijgebracht. Belanghebbende heeft haar stelling dat de agenten uitgaven hebben gedaan tegenover de (te) ontvangen vergoedingen naar het oordeel van het Hof niet aannemelijk gemaakt.

Niet in geschil is dat het voordeel dat de agenten genieten doordat belanghebbende de vorderingen tegen betaling van de nominale waarde overneemt in het onderhavige tijdvak (72% van € 3.750 =) € 2.700 bedraagt.

Belanghebbende stelt zich subsidiair op het standpunt dat het enkelvoudige tarief van toepassing is, omdat de uitkering strekt tot vergoeding van door de werknemer geleden schade ten gevolge van overstromingen, aardbevingen en dergelijke, die niet pleegt te worden verzekerd (artikel 31, tweede lid, onderdeel e, van de Wet LB juncto artikel 84, aanhef en onderdeel d, van de Uitvoeringsregeling loonbelasting 2001). Onder ‘overstromingen, aardbevingen en dergelijke’ moet, aldus belanghebbende, worden verstaan een niet voorzienbaar, plotseling opkomend onheil. Tot steun voor dit standpunt verwijst belanghebbende naar het Besluit van 9 februari 2007, nr. CPP2007/283M, Stcrt. 36. De Inspecteur stelt daartegenover dat onder ‘schade’ in dit verband moet worden verstaan: materiële schade, dat hij betwist dat dit soort schades niet verzekerbaar zouden zijn en dat schades als de onderhavige wel voorzienbaar zijn, nu zij met enige regelmaat voorkomen. Met de Inspecteur is het Hof van oordeel dat geen sprake is van een niet voorzienbaar onheil, nu dergelijk schadeveroorzakend onheil zich met enige regelmaat voordoet. Voorts heeft belanghebbende niet aannemelijk gemaakt dat dergelijke schade niet pleegt te worden verzekerd. Nu ook niet op andere gronden het enkelvoudige tarief geldt, is het tabeltarief van toepassing.

Niet in geschil is dat de verschuldigde belasting/premie met toepassing van het tabeltarief € 1.954 bedraagt. Het Hof zal de naheffingsaanslag daarom tot dat bedrag verminderen.

Het hoger beroep wordt geacht mede betrekking te hebben op de heffingsrente. Belanghebbende heeft geen zelfstandige gronden tegen de in rekening gebrachte heffingsrente aangevoerd. Het Hof zal daarom de heffingsrente verminderen overeenkomstig de vermindering van de naheffingsaanslag.