Parket bij de Hoge Raad, 30-09-2022, ECLI:NL:PHR:2022:891, 21/02518

Deze zaak ziet op de tariefindeling van een product dat wordt gebruikt voor het bevestigen van brackets voor beugels op tanden. Belanghebbende meent dat het product moet worden ingedeeld als tandcement als bedoeld in postonderverdeling 3006 40 00 van de Gecombineerde Nomenclatuur (GN). De Inspecteur en de staatssecretaris van Financiën (de Staatssecretaris) zijn van mening dat het product valt onder post 3506 waarin lijm wordt ingedeeld.

In de periode 3 september 2012 tot en met 17 december 2014 hebben diverse douane-expediteurs op naam en voor rekening van belanghebbende aangiften gedaan voor in het vrije verkeer brengen van producten voor tandheelkundig gebruik. In de aangiften is als toepasselijke goederencode vermeld postonderverdeling 3006 40 00 van de GN.

De specificaties van de producten zijn opgenomen in punt 3 van de uitspraak van de rechtbank Noord-Holland (de Rechtbank), welke het gerechtshof Amsterdam (het Hof) heeft overgenomen in onderdeel 2 van zijn uitspraak. Het gaat steeds om een verpakking met daarin een of meer spuiten of ampullen met zogenoemde ‘adhesive’. Een aantal verpakkingen bevat daarnaast ook andere componenten zoals ‘etching solution’, ‘ortho solo’ en ‘activator’.

De producten worden gebruikt voor het bevestigen van ‘brackets’ voor beugels op tanden. Als eerste wordt de ‘etching solution’ aangebracht op de tand om het glazuur te prepareren. Daarna wordt de ‘ortho solo’ dan wel de ‘activator’ op het geprepareerde tandoppervlak aangebracht. Beide hebben dezelfde functie, namelijk het afdichten van het tandoppervlak ter voorkoming van het ontstaan van gaatjes onder de ‘brackets’ en ter voorbereiding op het aanbrengen van de adhesive. Vervolgens wordt de adhesive op de bracket aangebracht en meteen daarna wordt de bracket op de tand geplaatst. Sommige adhesives zijn speciaal ontworpen voor metalen brackets en zorgen voor een verbeterde binding met metaal. Andere adhesives zijn bedoeld voor keramische en metalen brackets. Als de bracket wordt verwijderd dan wordt de resterende adhesive eveneens van de tand verwijderd.

De Inspecteur heeft bij belanghebbende een controle na invoer ingesteld naar de juistheid van de onder 1.3 genoemde aangiften. Naar aanleiding van die controle heeft hij zich voor een aantal van de aangegeven producten op het standpunt gesteld dat deze onder postonderverdeling 3506 10 00 van de GN worden ingedeeld. Vervolgens heeft hij de onderhavige uitnodigingen tot betaling uitgereikt.

De Rechtbank heeft het beroep in verband met de uitnodiging tot betaling - zoals verminderd na bezwaar - ongegrond verklaard.¹ Naar het oordeel van de Rechtbank moeten de producten die naast de adhesive ook uit andere componenten bestaan worden aangemerkt als assortimenten van goederen opgemaakt voor de verkoop in het klein. Het wezenlijke karakter van deze assortimenten wordt bepaald door de adhesive omdat deze stof zorgt voor de hechting van de brackets aan de tanden. De assortimenten worden daarom naar het oordeel van de Rechtbank onder dezelfde postonderverdeling ingedeeld als de producten die uitsluitend uit adhesive bestaan.

De Rechtbank heeft verder geoordeeld dat de bewoordingen “tandcement en andere producten voor tandvulling” van postonderverdeling 3006 40 00 gelet op de woorden “en andere” aldus moeten worden uitgelegd dat tandcement als voorbeeld wordt genoemd van producten voor tandvulling. Aangezien de adhesive tot doel heeft om de hechting van de bracket aan de tand te bewerkstelligen, kan de adhesive niet als product voor tandvulling en dus niet als tandcement in de zin van postonderverdeling 3006 40 00 worden aangemerkt. De producten moeten daarom worden ingedeeld in postonderverdeling 3506 10 00.

Het Hof heeft de in zijn uitspraak aangehaalde oordelen van de Rechtbank overgenomen en tot de zijne gemaakt. In aanvulling daarop heeft het Hof overwogen dat het standpunt van belanghebbende moet worden verworpen dat de in postonderverdeling 3006 40 00 van de GN gebruikte term tandcement niet enkel betrekking heeft op tandcement voor tandvulling, maar ook op andere cementen zoals de onderwerpelijke adhesive. Het Hof heeft hiervoor verwezen naar andere posten in de GN waarin sprake is van een combinatie van één of meer specifiek benoemde producten en een productgroep waarvan die benoemde producten deel uitmaken.

Het Hof heeft vastgesteld dat het afdichten van het tandoppervlak ter voorkoming van het ontstaan van cariës geschiedt met behulp van de ‘ortho solo’ of de ‘activator’ en dat dit niet behoort tot de kenmerken en eigenschappen van de adhesive. Indeling in post 3006 is daarom uitgesloten.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van het Hof beroep in cassatie ingesteld en één middel voorgesteld dat bestaat uit twee onderdelen.

Volgens onderdeel 1 van het middel is het Hof met zijn oordelen voorbijgegaan aan de algemene indelingsregel 3a die bepaalt dat een post met een meer specifieke omschrijving voorrang heeft boven een post met een meer algemene omschrijving. Tandcement is specifieker dan lijm zoals genoemd in post 3506. Het Hof heeft verder miskend dat de objectieve kenmerken en eigenschappen van cement zich niet beperken tot gebruik als vulmiddel, maar ook gebruik als lijm- of bindmiddel omvatten. De GS-toelichting op post 3006 ondersteunt de gedachte dat tandcement een bredere strekking heeft. Dit blijkt ook uit de gelijkstelling in de postonderverdeling met beendercement. Cement in de postonderverdeling moet worden gelezen als stof voor het vastzetten van tandheelkundige of orthodontische hulpmiddelen. Deze uitleg van de postonderverdeling wordt ondersteund door de door belanghebbende voor het Hof genoemde bindende tariefinlichtingen. Deze inlichtingen brengen in ieder geval mee dat de uitleg van het Hof geen ‘acte clair’ is, zodat de Hoge Raad in voorkomend geval verplicht is tot het stellen van prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie.

Onderdeel 2 betoogt dat het Hof een onbegrijpelijke uitleg aan de gedingstukken heeft gegeven, in het bijzonder aan het standpunt van belanghebbende. Belanghebbende heeft niet gesteld dat een product dat, hoewel het met toepassing van de algemene indelingsregels niet vatbaar is voor indeling in hoofdstuk 30, desondanks in dat hoofdstuk moet worden ingedeeld, indien een product beschikt over therapeutische of profylactische eigenschappen of indien het product naar zijn aard voor medisch gebruik is bestemd.³ Belanghebbende heeft het standpunt ingenomen dat uit door haar genoemde arresten van het Hof van Justitie van de Europese Unie volgt dat een product onder GN-hoofdstuk 30 moet worden geclassificeerd, indien het wordt gebruikt ter voorkoming of behandeling van een ziekte of een aandoening, voor zover het specifiek voor dergelijk gebruik is bestemd. De adhesive voldoet aan deze voorwaarden. Het oordeel van het Hof gaat daarom uit van een onjuiste rechtsopvatting of het is ontoereikend gemotiveerd.

De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend, waarin hij betoogt dat het Hof op goede gronden een juiste beslissing heeft gegeven.