Rechtbank Den Haag, 10-05-2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:5662, AWB - 20 _ 6185

1. Eiseres is ondernemer voor de omzetbelasting. De activiteiten van eiseres bestaan uit:

-

het bemiddelen bij en het afsluiten van contracten tussen klanten en providers van telecomdiensten (de providers);

-

verkoop van mobiele telefoons, tablets, laptops en accessoires.

2. De mobiele telefoons worden door eiseres ingekocht en geleverd aan de klanten. Kopieën van inkoopfacturen behoren tot de stukken van het geding. De klanten kopen deze mobiele telefoons op afbetaling. Zij betalen daarvoor iedere maand een bedrag aan de provider, naast de kosten van het door hen afgesloten abonnement voor telecomdiensten.

3. Eiseres ontvangt van de providers commissie voor de door haar afgesloten contracten. Daarnaast ontvangt zij van de providers bedragen onder de vermelding “toestelkrediet” (het toestelkrediet). Deze bedragen komen overeen met het totaalbedrag dat de klant uiteindelijk aan de provider betaalt voor het mobiele telefoontoestel. De commissie en het toestelkrediet is door middel van “self-billing” door de providers gefactureerd. Op deze facturen wordt ter zake van het toestelkrediet geen omzetbelasting in rekening gebracht.

4. Eiseres heeft in de aangiften omzetbelasting voor het tweede en het derde kwartaal van 2017 en het eerste en derde kwartaal van 2018 het toestelkrediet aangegeven als vrijgestelde omzet. In de aangifte voor het vierde kwartaal van 2017 heeft zij het toestelkrediet aangegeven als verlegde omzet. De aangiften voor het tweede kwartaal 2017 tot en met het derde kwartaal 2018 resulteren allemaal in een verzoek om teruggaaf. Het gaat om de volgende bedragen:

5. Op 14 augustus 2018 is aangekondigd dat bij eiseres een boekenonderzoek zal worden ingesteld over het eerste kwartaal van 2018. Onderzocht is of eiseres het juiste omzetbelastingtarief heeft toegepast en de juistheid van de door haar in aftrek gebrachte omzetbelasting. De controleambtenaar heeft in overleg met de adviseur van eiseres het onderzoek uitgebreid met het tweede tot en met vierde kwartaal van 2017 en het tweede en derde kwartaal van 2018. Voor deze tijdvakken is alleen de vrijgestelde omzet beoordeeld.

In verband met het boekenonderzoek zijn de door eiseres ingediende aangiften omzetbelasting voor het eerste, tweede en derde kwartaal van 2018 aangehouden.

6. De bevindingen uit het boekenonderzoek zijn neergelegd in een controlerapport met dagtekening 30 januari 2019. De controleambtenaar heeft geconcludeerd dat het toestelkrediet geen betrekking heeft op vrijgestelde bemiddeling bij kredietverlening maar op de verkoop van telefoons op afbetaling.

7. Naar aanleiding van het boekenonderzoek is aan eiseres de naheffingsaanslag opgelegd en zijn de verzoeken om teruggaaf voor het eerste en derde kwartaal van 2018 geweigerd.

9. Eiseres heeft zich in beroep nader op het standpunt gesteld dat verweerder de verschuldigde omzetbelasting niet bij haar, maar bij de providers moet naheffen. De providers hebben foutieve facturen opgesteld door het toestelkrediet als onbelast te vermelden. Eiseres heeft alleen die facturen gevolgd. Verder heeft eiseres gesteld dat de redelijke termijn is overschreden.

10. Verweerder stelt zich op het standpunt dat de naheffingsaanslag terecht aan eiseres is opgelegd. Eiseres blijft zelf verantwoordelijk voor het doen van juiste aangiften. Zij had de facturen van de providers moeten controleren. Er is ook geen mogelijkheid om bij de providers na te heffen. Dat verkeerd zou zijn gefactureerd door de providers, is een civiele aangelegenheid tussen eiseres en de providers.

11. De verkoop van mobiele telefoons is een belaste prestatie. Eiseres heeft ter zitting erkend dat zij de telefoons heeft verkocht, dat de provider daarvoor de vergoeding aan haar betaalde en dat zij hierover omzetbelasting had moeten voldoen. Daaruit volgt dat de als vrijgestelde, dan wel verlegde omzet aangegeven bedragen terecht zijn gecorrigeerd en dat de daarover verschuldigde omzetbelasting terecht is nageheven. Ook zijn terecht de teruggaven voor het eerste en derde kwartaal van 2018 geweigerd. Dat de providers op de facturen hebben vermeld dat deze bedragen niet belast zijn waardoor eiseres zich er niet bewust van was dat zij omzetbelasting verschuldigd was, maakt dat niet anders. Ook in de situatie van “self-billing” blijft eiseres zelf verantwoordelijk voor het doen van juiste aangiften. De rechtbank volgt eiseres dan ook niet in haar stelling dat moet worden nageheven bij de providers.

12. Ook heeft eiseres ter zitting gesteld dat de redelijke termijn is overschreden. De rechtbank heeft dit opgevat als een verzoek om toekenning van een vergoeding voor immateriële schade. Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt, indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. Daarbij geldt dat de behandeling van het bezwaar ten hoogste een half jaar en de behandeling van het beroep ten hoogste anderhalf jaar mag duren. De termijn vangt aan op het moment waarop verweerder het bezwaarschrift ontvangt. Indien de redelijke termijn is overschreden, dient als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief te worden gehanteerd van € 500 per halfjaar dat die termijn is overschreden, waarbij ter bepaling van de totale vergoeding de geconstateerde overschrijding naar boven wordt afgerond.

13. In onderhavig geval zijn in beroep verschillende zaken van eiseres gezamenlijk behandeld. De zaken met de nummers SGR 20/6185 tot en met SGR 20/6188 hebben betrekking op hetzelfde onderwerp. Daarom wordt voor deze zaken tezamen één keer het tarief van € 500 per half jaar gehanteerd.

14. Het oudste bezwaarschrift is door verweerder ontvangen op 4 april 2019. Nu de rechtbank uitspraak doet op 10 mei 2022, heeft de behandeling van bezwaar en beroep in totaal drie jaar en, naar boven afgerond, twee maanden geduurd. De rechtbank ziet aanleiding om de termijn van twee jaar die als uitgangspunt dient voor de redelijke termijn in de bezwaar- en beroepsfase als gevolg van de coronacrisis te verlengen met vier maanden (Gerechtshof Den Haag 22 maart 2022, ECLI:NL:GHDHA:2022:490). De redelijke termijn is dan overschreden met tien maanden. Eiseres heeft daarom recht op een vergoeding van immateriële schade van in totaal € 1.000 voor de zaken met de nummers SGR 20/6185 tot en met SGR 20/6188 tezamen. Gelet op het tijdsverloop tussen het oudste bezwaarschrift en de uitspraak op bezwaar van 20 november 2020 komt de termijnoverschrijding geheel voor rekening van verweerder.

15. Gelet op wat hiervoor is overwogen, dienen de beroepen ongegrond te worden verklaard.

16. Aangezien de rechtbank een vergoeding voor immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn toekent, bestaat aanleiding het door eiseres betaalde griffierecht alsmede haar in de beroepsfase gemaakte proceskosten te laten vergoeden.

De rechtbank stelt de te vergoeden proceskosten op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.138,50 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 759, factor 1,5 omdat sprake is van 4 samenhangende zaken en een wegingsfactor 0,5 nu de proceskostenvergoeding enkel het gevolg is van de toekenning van een vergoeding voor immateriële schade).