Rechtbank Gelderland, 01-07-2019, ECLI:NL:RBGEL:2019:2883, AWB - 16 _ 4261

1. Eiseres handelt in auto’s van verschillende, overwegend exclusieve, merken. Eiseres is geen erkende dealer. Zij heeft in [Q] (Dld.) de vennootschap naar Duits recht [M] GmbH (hierna: [M]) opgericht. Deze vennootschap koopt auto’s in, die via eiseres aan Nederlandse klanten worden doorverkocht.

2. Aan eiseres is krachtens artikel 8 van de Wet op de belastingen van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (hierna: Wet BPM) vergunning verleend om per tijdvak van een kalendermaand aangifte te doen.

3. Over de maand mei 2009 heeft eiseres aangifte voor de BPM gedaan ter zake van zeven auto’s. Al deze auto’s hebben een datum eerste toelating in het buitenland.

Het betreft de navolgende auto’s:

4. Eiseres heeft, aan de hand van de data eerste toelating en de tabel in artikel 8, vijfde lid, van de Uitvoeringsregeling belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (versie 2008, hierna: de Uitvoeringsregeling), kortingspercentages toegepast ter zake van de auto’s en daarop de aangifte gebaseerd. Dit betreft de volgende kortingen en bedragen:

5. Eiseres heeft onderhandelingsgesprekken gevoerd met [N] (hierna: [N]), inspecteur van de Belastingdienst, over onder meer de belastingjaren 2004 tot en met 2010. Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft in uitspraken van 8 januari 2019 (ECLI:NL:GHARL:2019:12 en ECLI:NL:GHARL:2019:13) delen van door eiseres in die procedures overgelegde transcripties opgenomen. De rechtbank verwijst voor de inhoud daarvan naar die uitspraken.

6. In geschil is of eiseres tot het juiste bedrag BPM heeft voldaan. Met name is in geschil of eiseres gebruik mag maken van taxaties en/of koerslijsten ter bepaling van de afschrijving van de auto’s. Voor zover eiseres van een auto zowel een taxatie als een koerslijst heeft overgelegd beroept zij zich primair op de laagste waarde, subsidiair op de waarde die volgt uit de andere methode.

7. De Wet BPM (versie 2009) schrijft voor dat met betrekking tot gebruikte personenauto’s de belasting wordt berekend met inachtneming van een vermindering. Deze vermindering is op grond van artikel 10, tweede lid, van de Wet BPM de afschrijving, uitgedrukt in procenten van de som van de catalogusprijs en de belasting op het tijdstip waarop het motorrijtuig voor het eerst in gebruik is genomen. In plaats daarvan kan op grond van artikel 10, zesde lid, van de Wet BPM de vermindering worden vastgesteld aan de hand van de afschrijvingstabel die in artikel 8, vijfde lid, van de Uitvoeringsregeling is opgenomen. Deze tabel houdt alleen rekening met tijdsverloop sinds eerste ingebruikneming. Op grond van het zevende lid van artikel 10 van de Wet BPM moet bij de aangifte opgaaf worden gedaan van de gegevens die van belang zijn voor de vaststelling van de afschrijving of de toepassing van de tabel. Deze opgaaf dient op grond van artikel 8, vierde lid, van de Uitvoeringsregeling te bestaan uit een verwijzing naar een in de handel algemeen toegepaste koerslijst voor de verkoop van gebruikte motorrijtuigen door wederverkopers aan particulieren in Nederland, onder overlegging van een kopie van de desbetreffende passage uit die koerslijst, of een taxatierapport van een onafhankelijke, erkende taxateur, dat kort gezegd ten hoogste een maand oud is. Ook daarbij gaat het om de waarde bij verkoop door een wederverkoper aan een particulier in Nederland.

8. Op 1 oktober 2006 is de Leidraad BPM 2006 (besluit van 12 september 2006, nr. CPP2006/1980M, Stcrt. 2006/185) in werking getreden. Hierin is onder meer een uitwerking gegeven van artikel 10, zesde en zevende lid, van de Wet BPM (daarin overigens aangeduid als het vijfde en zesde lid). Uit § 7.6.2. van de Leidraad BPM 2006 volgt dat de aangever het motorrijtuig op verzoek van de inspecteur beschikbaar moet houden voor nadere controle en/of hertaxatie. De aangever moet doen blijken (in de zin van overtuigend aantonen) in hoeverre de afschrijving afwijkt van de vermindering volgens de tabel. In § 7.5.2. van de Leidraad BPM 2006 is vermeld dat gebruikte motorrijtuigen motorrijtuigen zijn waarvoor de RDW een datum heeft vastgesteld waarop het motorrijtuig in het verleden tot het verkeer is toegelaten en motorrijtuigen waarvoor (binnen de Europese Unie, zo leidt de rechtbank af uit het vervolg van de tekst) een kenteken is toegekend, afgegeven, gedateerd en op naam gesteld.

9. Over de Leidraad BPM 2006 en de wettekst vanaf 1 februari 2007 heeft de Hoge Raad enkele arresten gewezen die bij de beoordeling van dit beroep van belang zijn.

10. Uit het arrest van de Hoge Raad van 10 juli 2009, ECLI:NL:HR:2009:BJ2012, volgt dat artikel 110 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie eraan in de weg staat dat bij de vaststelling van de afschrijving van de gebruikte auto de waarde wordt vermeerderd met een handelsmarge. Er moet dus worden uitgegaan van de inkoopwaarde in plaats van de verkoopwaarde.

11. Uit de arresten van de Hoge Raad van 18 maart 2016, ECLI:NL:HR:2016:421 en ECLI:NL:HR:2016:422, volgt dat het is toegestaan bij het aanwenden van rechtsmiddelen te kiezen voor een andere in of bij de wet voorziene methode ter bepaling van de afschrijving dan waarvan bij de aangifte is uitgegaan, dan wel een beroep te doen op gegevens die bij de aangifte niet zijn gebruikt voor de berekening van de BPM, mits voor het vaststellen van de juistheid ervan geen nadere controle van het voertuig nodig is en vergelijking van de aangedragen gegevens met de bij de aangifte gebruikte gegevens volstaat.

12. In het arrest van de Hoge Raad van 21 september 2018, ECLI:NL:HR:2018:1695, is beslist dat voor het antwoord op de vraag of een vermindering op de BPM kan worden toegepast, beslissend is in welke staat (nieuw of gebruikt) de auto verkeert op het tijdstip van de registratie in het kentekenregister. Deze maatstaf heeft ook te gelden als een nieuwe auto in het buitenland is afgeleverd aan een in Nederland gevestigde (rechts)persoon en die Nederlandse (rechts)persoon degene is die het motorrijtuig voor het eerst in gebruik neemt. Uit het objectieve karakter van deze maatstaf vloeit voort dat de intentie waarmee dit heeft plaatsgevonden voor de beoordeling van de staat van het motorrijtuig niet ter zake doet.

13. Uit het arrest van de Hoge Raad van 29 mei 2009, ECLI:NL:HR:2009:BI5100, volgt dat een auto die Unierechtelijk als nieuwe auto heeft te gelden tegelijk op grond van de Leidraad BPM 2006 als gebruikt kan worden aangemerkt. Heffing op grond van de (gunstigere) Leidraad BPM 2006 leidt dan niet tot schending van het Unierecht. Mede gelet op de arresten van de Hoge Raad van 14 september 2012, ECLI:NL:HR:2012:BX7199, en 27 januari 2017, ECLI:NL:HR:2017:79, dient dit naar het oordeel van de rechtbank aldus te worden gelezen dat Unierechtelijk sprake is van een gebruikte auto als die feitelijk is gebruikt. Dit kan bijvoorbeeld blijken uit de kilometerstand of gebruikssporen. Omdat de Wet BPM geen definitie kent van het begrip “gebruikt”, moet dat zoveel mogelijk in overeenstemming met het Unierecht worden uitgelegd. De tekst in de Leidraad BPM 2006 kan in zoverre als goedkeurend beleid worden beschouwd waarbij - in uitbreiding op het voorgaande - voor het aanmerken van een auto als een gebruikte auto voldoende is dat sprake is van een eerdere registratie van de auto.

14. De rechtbank is van oordeel dat het voorgaande meebrengt dat alle auto’s met een eerdere registratie in het buitenland als gebruikt dienen te worden aangemerkt op grond van de Leidraad BPM 2006. Hierdoor bestaat voor al die auto’s recht op een afschrijving, die ten minste gelijk is aan de afschrijving op grond van de tabel. Op grond van de Leidraad BPM 2006 mocht eiseres een beroep doen op bijvoorbeeld koerslijsten of taxaties.

15. Naar het oordeel van de rechtbank is het eiseres ook toegestaan nog in de beroepsfase koerslijsten of taxatierapporten over te leggen van de auto’s, mits de gegevens die daarvoor zijn gebruikt zijn te herleiden uit het aangiftedossier. De rechtbank sluit daarvoor aan bij de arresten van de Hoge Raad van 18 maart 2016. Weliswaar gaan die over uitleg van artikel 9, (thans) negende lid, van de Wet BPM en is die bepaling (toen nog als zevende lid) pas in 2012 ingevoerd, maar voordien stelde de wet ook al de voorwaarde dat de keuze voor een koerslijst of een taxatie bij de aangifte moest worden gedaan. Daarom zijn deze arresten toch van belang. Gelet op het arrest van de Hoge Raad van 29 mei 2009 is een dergelijke voorwaarde niet in strijd met het Unierecht als Unierechtelijk sprake is van nieuwe auto’s, maar de rechtbank is van oordeel dat de arresten van 18 maart 2016 ruimte laten om ook in een interne situatie te oordelen dat dit voorschrift is gegeven vanuit het oogpunt dat controle van de juistheid van de gegevens mogelijk moet zijn. Het komt de rechtbank kunstmatig voor eenzelfde regeling verschillend uit te leggen, afhankelijk van de vraag of deze Unierechtelijk moet worden getoetst of niet. Ook als het Unierecht niet speelt, kan de bepaling dat de gegevens bij de aangifte moeten worden verstrekt en dat de keuze voor een koerslijst of een taxatie bij de aangifte moet worden gedaan aldus worden gelezen dat geen nadere controle nodig moet zijn. Als de juistheid van de nadere gegevens volgt uit de bij de aangifte overgelegde stukken, is overlegging van nadere gegevens en een later (al dan niet subsidiair) beroep op een koerslijst of taxatie dus toegestaan. In zoverre hoeft de rechtbank niet in te gaan op de discussie over toezeggingen door [N]. Ook zonder toezeggingen heeft eiseres de mogelijkheid een grotere afschrijving dan volgt uit de toepassing van de tabel te onderbouwen.

16. Een deel van de stukken uit het oorspronkelijke dossier ontbreekt. Dit is het gevolg van het feit dat de Belastingdienst de stukken heeft vernietigd. De vraag is voor wiens risico dient te komen dat daardoor niet meer eenvoudig voor alle auto’s de verschuldigde BPM kan worden vastgesteld.

17. Verweerder heeft het bezwaar ongegrond verklaard, omdat hij vergelijkbare bezwaren over de maanden augustus 2004 tot en met december 2006 ongegrond had verklaard en geen aanleiding zag te veronderstellen dat voor de onderhavige aangifte de uitspraak anders zou moeten luiden. De rechtbank heeft alle beroepen over de maanden augustus 2004 tot en met december 2006 gegrond verklaard. Alleen al om die reden kan de redenering van verweerder niet opgaan. Dat wil overigens niet zeggen dat de rechtbank even eenvoudig zal aannemen dat er dan ook aanleiding zal zijn het beroep in deze zaak gegrond te verklaren. Er strijden verschillende uitgangspunten. Enerzijds dient verweerder de op de zaak betrekking hebbende stukken over te leggen op grond van artikel 8:42 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb), en dient verweerder er op grond van het Unierecht voor te waken dat op de auto’s te veel BPM rust, anderzijds staat dit er niet aan in de weg dat van eiseres mag worden verlangd de relevante gegevens bij de aangifte over te leggen en kan zij dit gelet op de jurisprudentie van de Hoge Raad ook in de loop van de procedure nog doen.

18. De redenering van verweerder komt erop neer dat de handelwijze van eiseres in 2009 niet wezenlijk afweek van die in de jaren 2004 tot en met 2006. Zij verkocht met name zo goed als nieuwe auto’s waarbij vaak sprake was van een korte tijd tussen de eerste toelating van de auto in het buitenland en de registratie in Nederland. Deze auto’s hadden in veel gevallen weinig kilometers op de teller. Daarnaast werden er maandelijks een of enkele auto’s verkocht met meer kilometers op de teller, maar die waren in de regel dan ook langer in het buitenland geregistreerd geweest. De rechtbank heeft daarnaast geconstateerd dat eiseres in de regel taxatierapporten heeft ingebracht, maar meestal niet als de afschrijving op grond van de tabel meer dan 50% bedroeg.

19. Eiseres heeft in de beroepsfase van een groot aantal auto’s koerslijsten van [O] overgelegd (voor deze zaak nummers 549 en 551 tot en met 554, corresponderend met auto’s 1 en 3 tot en met 6). De rechtbank leidt uit de overgelegde koerslijsten af dat deze de handelsinkoopwaarde weergeven. Dit volgt uit het feit dat wordt gesproken over “verwachte innamegegevens”. Eiseres heeft dit ter zitting ook bevestigd.

20. De Uitvoeringsregeling schrijft bij gebruikmaking van een taxatierapport voor dat de opgegeven waarde gerelateerd dient te zijn aan de waarde bij verkoop aan particulieren in Nederland, rekening houdend met eventuele accessoires. Ook bij gebruikmaking van een koerslijst moet het gaan om de waarde bij verkoop aan particulieren in Nederland. Eiseres stelt zich op het standpunt dat gelet op de jurisprudentie echter dient te worden uitgegaan van inkoopwaarden.

21. De rechtbank volgt eiseres slechts gedeeltelijk in deze stelling. Voor zover sprake is van auto’s die Unierechtelijk als nieuw worden beschouwd is heffing op grond van de Leidraad BPM 2006 per definitie niet in strijd met het Unierecht. Op grond van het Unierecht zou immers de volledige BPM geheven mogen worden. Dit volgt uit het hiervoor genoemde arrest van de Hoge Raad van 29 mei 2009. De Uitvoeringsregeling mag voor die auto’s dus ook uitgaan van de verkoopwaarde in plaats van de inkoopwaarde. Eiseres heeft ter zitting gesteld dat een auto die op grond van de Leidraad BPM 2006 als gebruikt wordt aangemerkt, Unierechtelijk moet worden vergeleken met tweedehands auto’s. De Hoge Raad heeft in het arrest van 29 mei 2009 echter anders geoordeeld. Gerechtshof Arnhem heeft in een uitspraak van 24 april 2012, ECLI:NL:GHARN:2012:BW6248, eveneens geoordeeld dat de beste referentieauto een nieuwe auto kan zijn. De Hoge Raad heeft het desbetreffende cassatieberoep verworpen (Hoge Raad 22 maart 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ5058). De rechtbank ziet daarom geen aanleiding eiseres op dit punt te volgen. Dat de Hoge Raad in het arrest van 10 juli 2009 heeft geoordeeld dat moet worden uitgegaan van de inkoopwaarde, heeft slechts gevolgen voor de auto’s die Unierechtelijk als gebruikt worden beschouwd. Voor die auto’s dient het voorschrift over de hantering van de verkoopwaarde buiten beschouwing te blijven, omdat de regeling in zoverre in strijd is met het Unierecht. Voor de opheffing van de strijd met het Unierecht is het niet nodig ook voor Unierechtelijk als nieuw te beschouwen auto’s uit te gaan van de handelsinkoopwaarde.

22. Een auto is Unierechtelijk nieuw als deze na de vervaardiging ervan niet of nauwelijks in gebruik is geweest. Anders dan in de zaken van de voorafgaande periodes ontbreken van de meeste auto’s kilometerstanden. Er is dan niet veel meer dan de datum eerste toelating. Alleen van auto’s 1 en 4 heeft de rechtbank kilometerstanden in het dossier aangetroffen, te weten respectievelijk 143 en 9.220. Auto 4 is daarmee een gebruikte auto, ook al is die maar ruim drie maanden in het buitenland geregistreerd geweest. Ook auto 1 zal de rechtbank als gebruikt beschouwen. Weliswaar is de kilometerstand zeer laag, maar de auto is meer dan een jaar in het buitenland geregistreerd geweest. Aanvullende informatie ontbreekt, maar aannemelijk is dat de uiteindelijke koper de auto niet als nieuw heeft beschouwd. Behalve voor auto 6 lijkt verder niet in geschil dat de auto’s gebruikt zijn. De datum eerste toelating van auto 6 ligt nog geen twee maanden voor de datum van registratie in Nederland. Bij gebreke van nadere gegevens acht de rechtbank het aannemelijk dat deze auto als nieuw moet worden gekwalificeerd. Eiseres heeft geen feiten gesteld die maken dat deze auto het best met gebruikte auto’s kan worden vergeleken. Daarom dient bij auto 6 van de verkoopwaarde te worden uitgegaan, voor de overige auto’s geldt de inkoopwaarde.

23. Eiseres heeft niet gesteld dat [N] heeft toegezegd dat zij voor alle auto’s mocht uitgaan van de handelsinkoopwaarde in plaats van de verkoopwaarde van de auto’s. Uit haar weergave van de gesprekken volgt dit ook niet. De rechtbank zal daarom de hiervoor gegeven uitgangspunten hanteren. Dat betekent dat de koerslijsten niet bruikbaar zijn voor zover de auto’s Unierechtelijk nieuw zijn, omdat daaruit geen verkoopwaarden volgen.

24. In de procedures met betrekking tot de maanden augustus 2004 tot en met december 2006 heeft eiseres voor geen enkele Unierechtelijk als nieuw aan te merken auto aannemelijk gemaakt dat de tabelkorting niet volstaat. Daarom had het op de weg van eiseres gelegen in de onderhavige zaak in de beroepsfase nadere gegevens over te leggen om een hogere afschrijving voor auto 6 aannemelijk te maken. De koerslijst kan - zoals uit de vorige overweging volgt - hiervoor niet dienen. Andere gegevens heeft eiseres niet ingebracht. Gelet hierop is het beroep in zoverre ongegrond.

25. Voor auto’s 1 en 3 tot en met 6 heeft eiseres een koerslijst overgelegd. Verweerder heeft ter zitting niet bestreden dat de stukken die zijn overgelegd naar hun uiterlijke verschijningsvorm voldoen aan de voorschriften van koerslijsten. Verweerder stelt wel vraagtekens bij de juistheid van de uitkomst daarvan in gevallen waarin een kilometerstand van 0 of 1 is ingevuld. Dat zou suggereren dat sprake is van een nieuwe auto. De vraag is in hoeverre [P] in staat is van een dergelijke auto een waarde te bepalen. Met inachtneming van de uitspraak van Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 27 november 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:10300, is de rechtbank van oordeel dat als [P] zelf van oordeel is dat er voldoende gegevens voorhanden zijn om een betrouwbare koerslijstwaarde te bepalen, er geen gronden zijn om de desbetreffende koerslijst buiten beschouwing te laten. Uiteraard dienen de gegevens dan wel juist te zijn ingevuld.

26. In de koerslijsten van auto’s 1, 3, 5 en 6 is als kilometerstand 0 vermeld. Voor auto 1 was de kilometerstand bekend. Voor de andere auto’s kan deze niet uit het dossier worden afgeleid, maar een kilometerstand van 0 suggereert dat de auto’s ongebruikt waren toen deze werden ingevoerd. Dat is onjuist. Daarom zijn deze koerslijsten niet bruikbaar. Weliswaar is eiseres wat beperkt in haar mogelijkheden een juiste koerslijst over te leggen, doordat de kilometerstanden van de meeste auto’s niet bekend zijn, maar zij had er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen aan te sluiten bij een gemiddelde kilometerstand, zoals zij dat bij auto 1 uit de aangifte over juli 2009 (zaaknummer 16/4263) heeft gedaan. Die kilometerstand is in de regel bij [P] bekend (bij wijze van norm), aangezien bij een afwijking van de gemiddelde kilometerstand een correctiefactor wordt toegepast. Met hantering van een gemiddelde kilometerstand had eiseres de werkelijke waarde van de auto’s zo dicht mogelijk kunnen benaderen. Er is dus een reële mogelijkheid tegenbewijs te leveren, waarvan eiseres niet op de juiste wijze gebruik heeft gemaakt. Dit blijft voor rekening en risico van eiseres.

27. Voor auto 4 heeft eiseres een koerslijst overgelegd met een kilometerstand van 7.700. Dat wijkt enigszins af van de RDW-gegevens, maar niet zodanig dat de koerslijst niet bruikbaar is. Bovendien leidt een lagere kilometerstand tot een hogere waarde en leidt toepassing van deze koerslijst dus niet tot een te grote afschrijving. De rechtbank zal eiseres niet volgen in het voorstel per kilometer afwijking € 0,04 te corrigeren op de koerslijsten. Het is immers aan eiseres om de juiste gegevens te verstrekken en niet aan verweerder of de rechtbank om de onjuistheden ongedaan te maken. Uit de koerslijst volgt een handelsinkoopwaarde van € 69.230. De rechtbank gaat uit van de in de koerslijst vermelde catalogusprijs van € 101.785, aangezien verweerder die niet heeft bestreden (de rechtbank laat de kosten rijklaar maken buiten beschouwing, vergelijk hiervoor Rechtbank Gelderland 11 mei 2017, ECLI:NL:RBGEL:2017:2595). Gelet hierop bedraagt de afschrijving 31,98%. Omdat bij de koerslijst van [O] wordt aangesloten, is de rechtbank in navolging van de hiervoor genoemde uitspraak van Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 27 november 2018 van oordeel dat een correctie nodig is, omdat aannemelijk is dat in de koerslijsten (mede) gegevens van btw-auto’s zijn gebruikt, terwijl dit gelet op het arrest van de Hoge Raad van 27 januari 2017, ECLI:NL:HR:2017:45, onjuist is, en ook aannemelijk is dat dit tot een hogere uitkomst leidt. Eiseres bepleit een waardevermindering van 8%, maar heeft die niet concreet onderbouwd. Ook kan de rechtbank uit de weergave van de gesprekken met [N] niet afleiden dat hij daarmee (zonder voorbehoud) heeft ingestemd. Gelet op de ervaringen uit andere zaken is in de regel een correctie van 5% passend. Eiseres heeft voor de onderhavige auto een hogere afschrijving niet aannemelijk gemaakt. Daarom corrigeert de rechtbank met 5%.

28. Voor de overige auto’s is toepassing van de afschrijvingstabel zoals die per 1 juli 2012 luidt, gunstiger. Verweerder heeft zich in vergelijkbare situaties niet verzet tegen toepassing van die tabel. Hij heeft de vermindering van de BPM voor auto 1 berekend op € 659, voor auto 2 op € 2.823, voor auto 3 op € 933, voor auto 5 op € 1.174 en voor auto 7 op € 3.163. Dat is in totaal € 8.752. Verweerder heeft daarbij opgemerkt dat auto 7 later is uitgevoerd en dat de teruggaaf is gebaseerd op de oorspronkelijke voldoening. Dat doet echter niet af aan de conclusie dat op aangifte te veel is voldaan. De teruggaaf bij export valt buiten de omvang van het geschil, nog daargelaten dat niet is gesteld dat eiseres degene is die de teruggaaf heeft ontvangen.

29. Voor auto 4 is de afschrijving 31,98%. Verweerder heeft gesteld en met een berekening onderbouwd dat de bruto BPM € 33.700 bedraagt. Eiseres heeft dit niet

30. Met ingang van 1 februari 2008 is artikel 9 van de Wet BPM gewijzigd. Sindsdien is de verhouding tussen de energie-efficiëntieklasse en de netto catalogusprijs voor de bepaling van het tarief voor de BPM gewijzigd. Met ingang van 1 januari 2009 is het tarief in artikel 9 van de Wet BPM wederom gewijzigd. Eiseres heeft een beroep gedaan op (analoge) toepassing van artikel 16a van de Wet BPM voor zover dat tot een gunstiger resultaat leidt. Artikel 16a, eerste lid, van de Wet BPM bepaalt dat in geval van een verhoging van de in artikel 9 opgenomen tarieven - kort gezegd - onder omstandigheden nog twee maanden het oude tarief kan worden toegepast. Dat zou in dit geval van belang kunnen zijn voor auto’s 4 en 5. Nog daargelaten dat eiseres niet heeft onderbouwd dat de toepassing van de oude regeling gunstiger is, is de rechtbank van oordeel dat het feit dat de BPM-druk van de auto mogelijk hoger is als gevolg van een tariefverhoging, gelet op doel en strekking van artikel 16a van de Wet BPM, geen schending van het gelijkheidsbeginsel of artikel 110 VWEU meebrengt. De rechtbank sluit zich wat dat betreft aan bij het oordeel van Gerechtshof Den Haag van 19 april 2019, ECLI:NL:GHDHA:2019:879.

31. Voor zover verweerder zich op het standpunt heeft gesteld dat sprake is van U‑bochtconstructies, is dat als uitgangspunt niet relevant, gelet op het hiervoor genoemde arrest van de Hoge Raad van 21 september 2018. Dit zou misschien anders kunnen zijn als sprake is van fraus legis, maar dat dit zich hier zou voordoen, is niet gesteld, laat staan aannemelijk geworden.

32. Het voorgaande leidt tot een vermindering van de verschuldigde BPM met in totaal € 12.687. Op aangifte is € 178.172 voldaan. Dit bedrag dient te worden verminderd tot € 165.485.

33. Gelet op het voorgaande dient het beroep gegrond te worden verklaard.

34. Eiseres stelt dat zij recht heeft op een rentevergoeding over de te veel betaalde BPM van 8% en een dwangsom bij te laat betalen, gelet op de uitlatingen van [N] hierover. Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft in de hiervoor genoemde uitspraken van 8 januari 2019 geoordeeld dat geen overeenkomst tot stand is gekomen en dat het beroep van eiseres op het vertrouwensbeginsel faalt. De rechtbank ziet geen aanleiding tot een ander oordeel te komen. De rente zal in beginsel overeenkomstig de daarvoor geldende wettelijke bepalingen dienen te worden vergoed. Voor zover eiseres een beroep doet op het arrest Irimie (Hof van Justitie EU 18 april 2013, C‑565/11, ECLI:EU:C:2013:250) is de rechtbank van oordeel dat op de teruggaaf de regeling dient te worden toegepast die thans is opgenomen in artikel 28c van de Invorderingswet. Gelet op de jurisprudentie daarover (zoals Hoge Raad 28 september 2018, ECLI:NL:HR:2018:1790) kan de rechtbank daarover in deze procedure geen beslissing geven.

35. Eiseres maakt aanspraak op vergoeding van immateriële schade die zij heeft geleden vanwege de duur van de behandeling van het geschil.

36. Voor de beantwoording van de vraag of de redelijke termijn is overschreden, sluit de rechtbank aan bij de uitgangspunten die zijn verwoord in het arrest van de Hoge Raad van 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252. Dit betekent dat als uitgangspunt geldt dat, behoudens bijzondere omstandigheden, de berechting van een zaak door de rechtbank niet binnen een redelijke termijn is geschied als de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen, uitspraak doet. Daarbij geldt in de regel dat verweerder de redelijke termijn overschrijdt als hij niet binnen een halfjaar uitspraak doet en dat de rechtbank de redelijke termijn overschrijdt als zij niet binnen anderhalf jaar uitspraak doet. De termijn vangt aan op het moment dat verweerder het bezwaarschrift heeft ontvangen.

37. Het bezwaarschrift is ingediend op 17 juli 2009. Sindsdien is een periode van bijna tien jaar verstreken. Pas op 23 juni 2016 is uitspraak op bezwaar gedaan. Verweerder heeft aangevoerd dat hij op verzoek van eiseres heeft gewacht met de behandeling van het bezwaarschrift totdat de Hoge Raad in al lopende procedures van eiseres arrest zou wijzen. Het laatste arrest in die procedures dateert van 22 maart 2013. De rechtbank acht dit redelijk. Weliswaar was er na het arrest van de Hoge Raad van 22 september 2006, ECLI:NL:HR:2006:AY8649, al op een aantal punten duidelijkheid, maar in dat arrest was, anders dan in de onderhavige procedure, niet in geschil dat het ging om gebruikte personenauto’s in de zin van de Wet BPM. Gelet hierop kan het verweerder naar het oordeel van de rechtbank redelijkerwijs niet worden tegengeworpen dat hij de behandeling van de onderhavige bezwaarprocedure heeft aangehouden (vergelijk Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 10 januari 2017, ECLI:NL:GHARL:2017:131). Omdat eiseres zelf heeft verzocht om aanhouding van de bezwaarprocedure en verweerder dit verzoek redelijkerwijs heeft ingewilligd, is naar het oordeel van de rechtbank sprake van bijzondere omstandigheden die een langere behandeltermijn rechtvaardigen. Dit betekent dat de beslistermijn is begonnen op 22 maart 2013. Sindsdien is een periode van zes jaren en ruim twee maanden verstreken.

38. Tussen het moment waarop het arrest van 22 maart 2013 is gewezen en het moment waarop uitspraak op bezwaar is gedaan, hebben diverse gesprekken plaatsgehad tussen partijen om de zaak in der minne op te lossen. Toen bleek dat die gesprekken niet tot onderlinge overeenstemming leidden, heeft verweerder eiseres uitgenodigd voor een hoorgesprek. Op 18 november 2015 heeft dit hoorgesprek plaatsgevonden. Er is vervolgens nog een poging tot mediation gedaan. Uiteindelijk heeft verweerder op 23 juni 2016 uitspraak gedaan. Naar het oordeel van de rechtbank is er aanleiding vanwege de samenhang met de andere procedures en de pogingen om de zaken integraal te regelen een extra verlenging van de termijn met zes maanden toe te passen, zodat verweerder binnen een jaar had dienen te beslissen. Overigens heeft eiseres in de brief van 25 mei 2018 te kennen gegeven dat zij kan instemmen met verlenging van de termijn in de bezwaarfase (zelfs met afgerond zeven maanden).

39. Voor de beroepsfase is naar het oordeel van de rechtbank ook sprake van bijzondere omstandigheden. In de bewerkelijkheid van de zaak (in samenhang met de andere gelijktijdig behandelde zaken) ziet de rechtbank aanleiding voor verlenging van de beslistermijn met zes maanden. Bovendien dient de vertraging als gevolg van de afgewezen wrakingsverzoeken volledig voor rekening van eiseres te blijven. Dit betekent dat de periode van 29 oktober 2018 tot 10 april 2019, ruim vijf maanden, eveneens buiten beschouwing blijft. De termijn om te beslissen bedraagt aldus in de beroepsfase twee jaren en ruim vijf maanden.

40. De totale redelijke termijn bedraagt gelet op het voorgaande drie jaren en ruim vijf maanden, te weten een jaar voor bezwaar en twee jaren en ruim vijf maanden voor beroep. Die termijn is overschreden met afgerond twee jaar en tien maanden. Als uitgangspunt geldt

41. Verweerder had uiterlijk op 22 maart 2014 moeten beslissen. Die termijn is met twee jaren en drie maanden (27 maanden) overschreden. De rechtbank had - uitgaand van 23 juni 2016 als startdatum - uiterlijk op 23 juni 2018 uitspraak moeten doen. Die termijn is met iets meer dan een jaar overschreden, maar na aftrek van de periode van 29 oktober 2018 tot 10 april 2019 resteert een periode van bijna zeven maanden. Dat brengt mee dat verweerder van de schadevergoeding 27/34 oftewel € 2.382 voor zijn rekening zou dienen te nemen en de Staat 7/34 oftewel € 618. In de samenhang met de overige 76 zaken ziet de rechtbank echter aanleiding voor verlaging van deze bedragen. Hoewel op zich sprake is van allemaal losse aangiften en losse procedures, is de rechtbank van oordeel dat aannemelijk is dat enige matigende werking uitgaat van de hoeveelheid procedures, in die zin dat de toename van de spanning en frustratie niet oneindig kan zijn. Daartegenover staat dat aannemelijk is dat de spanning en frustratie bij eiseres mede veroorzaakt worden door het feit dat zij telkens weer, elke maand opnieuw, geconfronteerd is (en wordt) met de verplichting om in haar ogen onjuiste aangiften te doen en bezwaar te maken. De sterk matigende werking die volgens verweerder uit de samenhang tussen de procedures volgt, is daarom naar het oordeel van de rechtbank niet (in die mate) aanwezig. De rechtbank acht een passende compensatie in dit geval de helft van de gebruikelijke bedragen, oftewel € 1.500 per zaak. Hiervan komt € 1.191 voor rekening van verweerder en € 309 voor rekening van de Staat.

42. De rechtbank vindt aanleiding verweerder te veroordelen in de kosten die eiseres in verband met de behandeling van het bezwaar en het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Zij ziet geen aanleiding voor vergoeding van de werkelijke proceskosten, omdat geen sprake is van tegen beter weten in of zeer onzorgvuldig handelen door verweerder. De rechtbank zoekt aansluiting bij de uitgangspunten van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de bepaling van de vergoeding voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand. Gelet op de samenhang met de overige in beroep gelijktijdig en gezamenlijk ter zitting behandelde zaken zou echter de forfaitaire vergoeding onevenredig laag uitvallen. Daarom zal de rechtbank op grond van bijzondere omstandigheden een redelijke vergoeding toekennen. Daarbij is mede van belang dat in de bezwaarfase de zaken over 2010 niet geheel gelijktijdig zijn behandeld. De rechtbank stelt de kosten in goede justitie vast op € 235 per beroep. Daarbij heeft zij in acht genomen dat toepassing van het forfaitaire systeem - enigszins extensief uitgelegd - maximaal zou leiden tot een vergoeding in de beroepsfase van € 6.144, bestaande uit 4 punten (beroepschrift, zitting, twee nadere stukken ex artikel 8:45 van de Awb, twee nadere zittingen), vermenigvuldigd met een factor 1,5 wegens samenhang en een factor 2 voor een zeer zware zaak, oftewel 12 punten, tegen een tarief van € 512. Voor de bezwaarfase zou dit ongeveer de helft worden (minder extra stukken en hoorzittingen, maar met een afzonderlijke vergoeding voor 2010). De vergoeding zou dan uitkomen op ruim € 9.000 in totaal. Vanwege bijzondere omstandigheden heeft de rechtbank aanleiding gezien dit bedrag te verdubbelen en vervolgens over de 77 dossiers te verdelen.