Rechtbank Gelderland, 07-08-2019, ECLI:NL:RBGEL:2019:6360, C/05/341352 / HA ZA 18-40
Rechtbank Gelderland, 07-08-2019, ECLI:NL:RBGEL:2019:6360, C/05/341352 / HA ZA 18-40
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Gelderland
- Datum uitspraak
- 7 augustus 2019
- Datum publicatie
- 18 maart 2021
- ECLI
- ECLI:NL:RBGEL:2019:6360
- Zaaknummer
- C/05/341352 / HA ZA 18-40
Inhoudsindicatie
Gebruiksrecht woning van echtgenote van failliet staat niet aan de weg aan verkoop van de woning door de curator. Gebruiksrecht geen zakelijke werking. Geen nietigheid overeenkomst gebruiksrecht.
Uitspraak
vonnis
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Arnhem
zaaknummer / rolnummer: C/05/341352 / HA ZA 18-40
Vonnis van 7 augustus 2019
in de zaak van
[eiseres in conventie / verweerster in reconventie] ,
wonende te Gorssel,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. J.M.R. Vlaar te Budel: onttrokken op 30 mei 2019,
tegen
MR. ERIC RENÉ LOOIJEN Q.Q.,
in zijn hoedanigheid van curator in het faillissement [naam 1],
kantoorhoudende te Arnhem,
gedaagde in conventie,
eiser in reconventie,
advocaat mr. J.J.P.T. van Summeren te Arnhem.
Partijen zullen hierna [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] en de curator worden genoemd.
1 De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- -
-
het tussenvonnis van 31 oktober 2018
- -
-
de producties namens [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] van 25 februari 2019
- -
-
de akte aanvulling eis, tevens overlegging producties namens [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] van 17 maart 2019
- -
-
het verkort proces-verbaal van comparitie van 2 april 2019.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2 De feiten
[eiseres in conventie / verweerster in reconventie] is op 10 mei 1979 gehuwd met [naam 1] op huwelijkse voorwaarden. In de huwelijkse voorwaarden is iedere huwelijksgemeenschap uitgesloten en is een finaal verrekenbeding opgenomen in geval van echtscheiding.
[naam 1] is eigenaar van de woning, gelegen aan de [adres 2] (hierna: de woning). Dit is de echtelijke woning [naam 1] en [eiseres in conventie / verweerster in reconventie].
[naam 1] is sinds 1974 middellijk enig aandeelhouder en middellijk bestuurder van vennootschappen, die tezamen de Eurocommerce-groep (hierna: Eurocommerce) vormen.
[eiseres in conventie / verweerster in reconventie] en [naam 1] hebben een overeenkomst gesloten, gedateerd op 28 juli 2009 (hierna: gebruiksovereenkomst), waarin het volgende is vermeld:
-
De inboedel van het huis aan de [adres 2] behoort toe aan mevrouw [eiseres in conventie / verweerster in reconventie]. Alle vervangingen die plaatsvinden dan wel plaatsgevonden hebben met betrekking tot de inboedel vanaf het huwelijk (10-05-1979) hebben hierop betrekking. (...) De sieraden van [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] blijven te allen tijde haar eigendom. De erfstukken vallen toe aan degene die de stukken geërfd heeft. De honden zullen te allen tijde bij mevrouw [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] blijven en als zodanig is zij ook eigenaar.
-
[naam 1] zal nimmer aanspraken kunnen maken op delen van de inboedel.
-
Bij echtelijke scheiding, tijdelijk uit elkaar gaan dan wel andere vormen van beëindiging van de relatie en/of het huwelijks verband, kunnen niets veranderen aan de in 1. en 2. omschreven eigendomsverhouding.
-
Mevrouw [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] zal gedurende haar leven gebruik kunnen en blijven maken van de woning aan de [adres 2]. Zij zal het genot blijven houden, ongeacht welke situatie dan ook ontstaat, tenzij zij zelf aangeeft hiervan geen gebruik meer te willen maken of zij de dagelijkse kosten van het woongenot niet meer kan opbrengen.
-
Bij betalingsonmacht/faillissement en/of andere vergelijkbare situatie van de eigenaar van het onroerend goed aan de [adres 2] behoudt mevrouw [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] het gebruiksrecht hetwelk dan omgezet kan worden in een huurrecht voor onbepaalde tijd.
-
Uit hoofde van de inboedel zullen geen verrekeningen vanuit het verleden en in de toekomst plaatsvinden jegens elkaar, tenzij schriftelijk anders wordt overeengekomen met betrekking tot de inboedel.
Aldus overeengekomen op 28 juli 2009, in het bijzijn [naam 1] jr. ([geboortedatum 1]) en mejuffrouw [naam 2] ([geboortedatum 2])
[eiseres in conventie / verweerster in reconventie], [naam 1] en hun twee meerderjarige kinderen hebben een overeenkomst Verrekening Verleden Huwelijkse Voorwaarden (hierna: overeenkomst VVHV) gesloten. Deze overeenkomst is gedateerd op 28 september 2009. Hierin is onder meer het volgende bepaald:
in aanmerking nemende
- -
-
dat de man [[naam 1], aanvulling rechtbank] en de vrouw [[eiseres in conventie / verweerster in reconventie], aanvulling rechtbank] op 10 mei 1979 zijn gehuwd onder huwelijkse voorwaarden (...);
- -
-
dat thans de man en de vrouw het verschil tussen hun vermogens, ontstaan tijdens hun huwelijk, wensen op te heffen en zo een meer passend resultaat te bereiken voor hun onderlinge financiële verhouding (het huwelijksgoederenrecht), en voor hun kinderen (het erfrecht) en voor het successierecht.
(...)
Artikel 1. Woning
De echtelijke woning is eigendom van de man. Uit de overgespaarde inkomsten is de hypotheek op de woning afgelost, zodat voor verrekening in aanmerking komt 100 procent van de waarde van de woning. De woning zal in een entiteit (besloten vennootschap of stichting) worden ondergebracht.
Op 15 december 2010 is Stichting [naam stichting] opgericht. [naam 1] en [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] zijn bestuurders van deze stichting.
Bij de stukken zit een overeenkomst, gedateerd op 20 december 2010, waarin het volgende is vermeld:
Stichting [naam stichting], (...) vertegenwoordigd door haar bestuurders [naam 1] en mevrouw [eiseres in conventie / verweerster in reconventie], komen het onderstaande overeen:
-
De overeenkomst, gesloten op 28 juli 2009 tussen de heer [naam 1] en mevrouw [eiseres in conventie / verweerster in reconventie], zal met betrekking tot het onderwerp huisvesting (art. 3., 4. en 5.) worden nageleefd door de Stichting [naam stichting] of diens rechtsopvolger(s).
-
(...)
Op 31 december 2010 heeft [naam 1] de eigendom van de woning overgedragen aan Stichting [naam stichting] voor € 1,00.
Op 12 juli 2012 is een aantal vennootschappen, dat deel uitmaakt van Eurocommerce, in staat van faillissement verklaard met benoeming van mr. E.R. Looijen tot curator.
Op 27 november 2012 is [naam 1] in staat van faillissement verklaard met benoeming van mr. E.R. Looijen tot curator.
Bij brief van 13 maart 2013 heeft de curator de buitengerechtelijke vernietiging ingeroepen van de verkoop en levering van de woning aan Stichting [naam stichting].
Op 14 maart 2013 heeft de curator beslag gelegd op de woning.
Bij arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 21 juni 2016 zijn de overeenkomst VVHV en de hiermee samenhangende afspraken, waaronder de verkoop en levering van de woning door [naam 1] aan Stichting [naam stichting], nietig verklaard.
Bij brief van 11 oktober 2017 heeft de advocaat van de curator aan de advocaat [naam 1] en [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] meegedeeld dat de gebruiksovereenkomst nietig dan wel vernietigbaar is op grond van 3:40 BW, heeft hij namens de curator de woning teruggevorderd onder verwijzing naar artikel 7A:1788 BW en heeft hij [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] gesommeerd te bevestigen dat zij de woning vrijwillig en tegelijkertijd met [naam 1] zal ontruimen.
Bij arrest van 22 december 2017 heeft de Hoge Raad het cassatieberoep van Stichting [naam stichting] tegen het arrest van 21 juni 2016 van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden verworpen met toepassing van artikel 81 RO.
Daarna heeft de curator aan [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] te kennen gegeven dat hij op korte termijn tot verkoop en ontruiming van de woning wenst over te gaan.
3 De vordering in conventie
[eiseres in conventie / verweerster in reconventie] vordert na wijziging en aanvulling van eis dat de rechtbank bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:
-
voor recht zal verklaren dat [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] op basis van de tussen haar en [naam 1] tot stand gekomen overeenkomst van 28 juli 2009 met recht en titel gebruik maakt van de woning, dat zij gerechtigd is om de woning op basis van deze overeenkomst voor de resterende duur van haar leven te gebruiken en dat de curator gedurende die periode niet gerechtigd is om de woning ex artikel 7A:1788 BW terug te vorderen,
-
zal bepalen dat de curator per direct alle activiteiten inzake de liquidatie dient stop te zetten, die de positie van [eiseres in conventie / verweerster in reconventie] raken, in het bijzonder de voorgenomen ontruiming van de woning, zolang in de procedure gericht op het handelen en nalaten van de curator nog geen eindbeslissing is gegeven,
-
zal bepalen dat de curator nader onderzoek dient te doen gelasten naar het vermeende doen failleren [naam 1],
-
zal bepalen dat de onderhavige zaak op de parkeerrol wordt geplaatst,
met veroordeling van de curator in de proceskosten.
[eiseres in conventie / verweerster in reconventie] legt aan haar vorderingen het volgende ten grondslag. Op basis van de gebruiksovereenkomst heeft zij een levenslang gebruiksrecht van de woning en behoudt zij dat gebruiksrecht ook indien er sprake is van faillissement [naam 1].
Nu de curator dat gebruiksrecht miskent, heeft zij belang bij de door haar gevorderde verklaring voor recht. Zij betwist dat de gebruiksovereenkomst is geantedateerd en/of dat deze in het zicht van het faillissement [naam 1] is opgesteld om het verhaalsrecht van de schuldeisers te frustreren. Voorts betwist zij dat de curator bevoegd is de woning terug te vorderen op grond van artikel 7A:1788 BW.
[eiseres in conventie / verweerster in reconventie] stelt voorts dat de bewindvoerders van Eurocommerce bedrog hebben gepleegd bij de aanvraag van het faillissement en dat de faillissementen van Eurocommerce en [naam 1] in scene zijn gezet door onrechtmatig handelen van meerdere functionarissen en het schenden van de zorgplicht door de banken. Zij stelt voorts dat de curator daarvan op de hoogte was. Op korte termijn zullen in verband hiermee procedures worden gestart in het kader van de Faillissementswet (Fw) en is er daarom reden om alle lopende procedures, waaronder de onderhavige procedure, aan te houden, in afwachting van nader onderzoek door de rechter-commissaris of de rechtbank in die procedures, aldus [eiseres in conventie / verweerster in reconventie]. In dat verband heeft zij haar vordering aangevuld met de vorderingen onder 2 tot en met 4.
De curator voert gemotiveerd verweer.