Rechtbank Gelderland, 20-04-2023, ECLI:NL:RBGEL:2023:2376, 05-282428-22

Aan verdachte is ten laste gelegd dat:

hij in op of omstreeks de periode van 25 mei 2022 tot en met 15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, (telkens)

om een feit, bedoeld in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de Opiumwet, voor te bereiden en/of te bevorderen, te weten

op/aan de [adres] ) alwaar men (gezamenlijk) amfetamine/synthetische

drugs kon produceren

amfetamine/synthetische drug(s) te produceren, waaronder maar niet enkel, één of meerdere

koks en/of schoonmaker(s)

en/of

het voorhanden hebben van

hij in op of omstreeks de periode van 31 mei 2022 tot en met 15 juli 2022 te Velddriel, gemeente Maasdriel tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,

(telkens) opzettelijk bereid en/of bewerkt en/of verwerkt en/of verkocht en/of afgeleverd en/of verstrekt en/of vervoerd, in elk geval een hoeveelheid van een materiaal

bevattende amfetamine(olie) zijnde amfetamine(olie) een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet;

Gelet op de onderlinge samenhang zal de rechtbank de ten laste gelegde feiten tegelijk beoordelen waarbij elk bewijsmiddel wordt gebruikt voor het feit waarop het blijkens zijn inhoud ziet.

De feiten

Op grond van de bewijsmiddelen wordt het volgende, dat verder ook niet ter discussie staat, vastgesteld.

Door de Landelijke Faciliteit Ondersteuning Ontmantelen (LFO) werd op 15 juli 2022 een loods aan de [adres] doorzocht.

In de loods werden diverse met elkaar verbonden ruimtes aangetroffen, die (mede) in gebruik waren als opslagruimte (ruimte O en ruimte C), verblijfs-/slaapruimte (ruimte S) en/of productieruimte (ruimte C en ruimte P). De productieruimte P was ingericht en in gebruik als productieruimte voor de vervaardiging van amfetamine middels de Leuckart-Loogmethode. In alle ruimtes was de typerende geur van amfetamineachtige stoffen goed te ruiken.²

Bij de doorzoeking werden medeverdachten [medeverdachte 1] (hierna: [medeverdachte 1] ) en [medeverdachte 2] (hierna: [medeverdachte 2] ) in de ruimte S aangetroffen en aangehouden.³

In deze ruimtes is een aantal goederen aangetroffen, waaronder:

in ruimte O:

Daarnaast zijn er klemdekselvaten⁵ en half- en volgelaatsmaskers met filterbussen aangetroffen.⁶

De LFO heeft de aangetroffen goederen en chemicaliën onderzocht en indien van toepassing bemonsterd. Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) heeft in het onderzoeksmateriaal amfetamine, amfetamineolie en amfetaminesulfaat aangetoond. Verder is BMK, N-formylamfetamine, formamide, mierenzuur, fosforzuur en BMK-glycidezuur aangetoond. In relatie tot drugs is de methylester van BMK-glycidezuur een grondstof voor BMK. BMK en formamide zijn grondstoffen en mierenzuur is een hulpstof voor de vervaardiging van amfetamine met de Leuckart-methode. N-formylamfetamine is het tussenproduct bij deze vervaardiging. Fosforzuur wordt gebruikt bij de vervaardiging en/of bewerking van diverse drugs en drugsprecursoren. De aangetroffen goederen en chemicaliën zijn typisch goederen en chemicaliën welke aangetroffen worden op locaties waar synthetische drugs vervaardigd of bewerkt worden.⁷

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan de ten laste gelegde feiten.

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft zich primair op het standpunt gesteld dat verdachte dient te worden vrijgesproken van alle ten laste gelegde feiten. Zij heeft daartoe aangevoerd dat verdachte enkel bouwwerkzaamheden heeft uitgevoerd in de loods en geen enkele betrokkenheid heeft gehad bij de productie van drugs. Uit het dossier blijkt niet dat verdachte de daarin als ‘ [bijnaam verdachte] ’ of ‘de [bijnaam verdachte] ’ aangeduide persoon is. De verklaringen van medeverdachte [medeverdachte 1] zijn niet zonder meer te gebruiken voor het bewijs. Subsidiair heeft zij aangevoerd dat de rol van verdachte bij het productieproces dermate klein was dat niet gesproken kan worden van medeplegen.

Beoordeling door de rechtbank

Drugslab

De rechtbank stelt voorop dat in de loods de hiervoor genoemde goederen en stoffen zijn aangetroffen. Zowel de LFO als het NFI hebben gerapporteerd dat er amfetamine is aangetroffen en dat de overige aangetroffen stoffen worden gebruikt bij de productie van amfetamine. Gezien bovenstaande bevindingen en analyseresultaten concludeert de rechtbank dat de productieplaats was ingericht en in gebruik was ten behoeve van het op zeer grote schaal vervaardigen en/of bewerken van BMK en amfetamine middels de Leuckart-Loogmethode met behulp van de aanwezige en gebruikte chemicaliën en productiemiddelen.

Vaststaat voorts dat op het moment van ontdekking de productie van amfetamine gaande was nu de rvs reactieketel op het moment van ontdekking was gevuld met een warm reactiemengsel. Eveneens staat vast dat een hoeveelheid van 640 liter amfetamine-base (olie) is aangetroffen.

Verklaringen

Medeverdachte [medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij op 31 mei 2022 is begonnen met werkzaamheden in het lab. Hij wist dat in het lab drugs werd gemaakt. Hij heeft ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’, ‘(de) [bijnaam verdachte] ’, ‘ [bijnaam onbekend persoon] ’ en ‘ [medeverdachte 2] ’, met wie hij [medeverdachte 2] bedoelt, die samen met hem is aangehouden, ook in het lab gezien. [medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij om de week - de ene week wel en de andere week niet - in het lab werkte, telkens gedurende een periode van vier dagen. Voor zijn werkzaamheden heeft hij € 250,00 per dag, dus € 1.000,00 per week, verdiend. Hij heeft vier periodes in het lab gewerkt. In totaal heeft hij € 3.000,00 verdiend. Voor de laatste keer heeft hij geen geld gekregen. [medeverdachte 1] heeft verklaard dat ‘(de) [bijnaam verdachte] ’ zo werd genoemd vanwege zijn Belgische tongval, dat heeft [medeverdachte 2] hem verteld. De [bijnaam verdachte] wist wat er allemaal moest gebeuren met het vuur en vertelde [medeverdachte 2] wat hij moest doen. De [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] leken de bazen. Het leek erop dat de [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] partners waren, eigenaren van de zaak. De [bijnaam verdachte] werkte ook in het lab. Hij en de [bijnaam onbekend persoon] controleerden de vloeistoffen uit het kraantje van de ketel om te kijken of het eindproduct klaar was. [medeverdachte 2] , de [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] maakten de drugs. [medeverdachte 2] hield het vuur in de gaten. [medeverdachte 2] was de baas van [medeverdachte 1] ; hij vertelde [medeverdachte 1] wat er moest gebeuren en betaalde hem. [medeverdachte 2] haalde [medeverdachte 1] telkens op bij station Lelylaan in Amsterdam. Samen reden ze naar de kerk in Velddriel, alwaar zij werden opgehaald door ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ en naar het lab gebracht. ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ kocht ook producten en bracht deze naar het lab. Hij bracht bijvoorbeeld handschoenen, eten, gasflessen, zakken, ethanol en blauwe ‘gallons’. ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ bracht ook het afval en de afvalstoffen weg en repareerde soms dingen. Hij regelde het apparaat dat de lucht naar buiten blies, ‘de airco’. Als het eindproduct klaar was bracht [medeverdachte 1] dat naar de bus van ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’. [medeverdachte 2] en ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ hielpen hem soms. ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ bracht het eindproduct weg in een aanhanger achter zijn busje. [medeverdachte 1] maakte schoon. Hij verplaatste blauwe tonnen en maakte ze schoon met acid. Hij heeft verder het eten klaargemaakt en het eindproduct ingeladen. Ook heeft hij het vuur gecontroleerd. [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] sliepen in het lab. De [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] bepaalden dat zij niet thuis mochten slapen. Naast [medeverdachte 2] , [bijnaam medeverdachte 3] , de [bijnaam verdachte] en de [bijnaam onbekend persoon] heeft [medeverdachte 1] geen andere personen in het lab gezien, hij heeft daar één keer nog een man van rond de 50 jaar gezien die rond keek en toen weer ging. [medeverdachte 1] is een foto van medeverdachte [medeverdachte 3] (hierna: [medeverdachte 3] ) getoond en herkende hem als de door hem genoemde ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’.⁸

[medeverdachte 3] heeft verklaard dat hij een gedeelte van de loods aan de [adres] huurde vanaf maart 2020. Hij heeft vanaf eind mei met zijn bus mensen van de parkeerplaats bij de Lidl in Kerkdriel naar het lab gebracht.⁹

Ter terechtzitting heeft verdachte verklaard dat hij in België heeft gewoond en een Belgische identiteitskaart bezit. Verder heeft hij verklaard dat hij meerdere keren in het drugslab is geweest.¹⁰

Onderzoek telefoons/telefoonnummers/verkeersgegevens

[medeverdachte 1] maakt gebruik van een Samsung Galaxy A13 en telefoonnummer + [telefoonnummer] .¹¹

[medeverdachte 3] maakt gebruik van een IPhone telefoonnummer + [telefoonnummer] .¹²

Bij tactisch onderzoek aan de telefoon van [medeverdachte 1] zijn verscheidene filmpjes en video’s gevonden, waarop achtergronden en producten te zien zijn die grote overeenkomsten vertonen met (afbeeldingen van) het aangetroffen drugslab. In video OLIVC01-01, gemaakt op 1 juni 2022, komen de doorzichtige plastic lamellen, de wand met het elektriciteitswerk en het gat daarboven overeen. In video OLIVC01-02, gemaakt op 2 juni 2022, zijn IBC’s en ketels voor de productie van synthetische drugs te zien, evenals een temperatuurmeter gelijkend op de temperatuurmeter zoals aangetroffen in het drugslab. Video OLIVC01-03, gemaakt op 31 mei 2022, laat de doorzichtige plastic lamellen en ketels voor de productie van synthetische drugs zien. Op de video’s OLIVC 01-04, gemaakt op 6 juli 2022, en OLIVC 01-05, gemaakt op 12 juli 2022, zijn dezelfde ketels, vloer en plafond te zien als die in het drugslab zijn aangetroffen. Op OLIVC 01-06, gemaakt op 2 juni 2022, is [medeverdachte 1] te zien met een luchtmasker, gelijkend op de luchtmaskers die zijn aangetroffen in het drugslab. Er zijn meerdere foto’s aangetroffen van [medeverdachte 1] met een luchtmasker, dat sterk lijkt op de luchtmaskers die zijn aangetroffen in het drugslab.¹³

Bij de doorzoeking van de loods zijn bij het toilet waar [medeverdachte 2] zich tijdens zijn aanhouding bevond een iPhone 7 en een Oppo telefoon aangetroffen die op elkaar lagen. In het telefoonhoesje van de iPhone 7 bevonden zich een kentekenbewijs en een Nederlandse Identiteitskaart op naam van [medeverdachte 2] .¹⁴ Bij uitlezen van de telefoons is vastgesteld dat de Oppo telefoon is gekoppeld aan een user account op naam, van [accountnaam] tel + [telefoonnummer] en dat de IPhone is gekoppeld aan Apple ID [accountnaam] en dat het laatst gekoppelde nummer + [telefoonnummer] was dat is gekoppeld aan een WhatsAppaccount op naam van [medeverdachte 2] .¹⁵ De genoemde nummers+ [telefoonnummer] en + [telefoonnummer] zijn in de adressenlijst van de telefoon van [medeverdachte 1] aangetroffen onder respectievelijk de naam [medeverdachte 2] en [medeverdachte 2] .

De rechtbank concludeert dat deze telefoons en telefoonnummers in gebruik waren bij [medeverdachte 2] .

In de Oppo telefoon van [medeverdachte 2] is een contact met het telefoonnummer + [telefoonnummer] opgeslagen onder de naam ‘ [bijnaam verdachte] ’. Tussen 29 mei 2022 en 14 juli 2022 werd verscheidene keren gebeld met nummer + [telefoonnummer] naar + [telefoonnummer] met de contactnaam ‘ [bijnaam verdachte] ’.¹⁶

Enige tijd voor de ten laste gelegde feiten, te weten op 8 december 2021, heeft verdachte aangifte gedaan van vernieling (brandstichting) aan zijn auto voor zijn woning aan de [adres] . Hij heeft melding gemaakt van de brand bij de politie met het telefoonnummer + [telefoonnummer] .¹⁷

Onderzoek naar de historische verkeersgegevens van de telefoonnummers + [telefoonnummer] en + [telefoonnummer] laat zien dat met het nummer + [telefoonnummer] het meest contact was met het nummer + [telefoonnummer] . Dit nummer is geraadpleegd in de politiesystemen en blijkt te zijn van [partner verdachte] , de partner van [verdachte] , wonende op voornoemd adres aan de [adres] . Het nummer + [telefoonnummer] wordt 16 juli 2022 niet meer gebruikt. Het telefoonnummer waarmee met het nummer + [telefoonnummer] op een na het meest contact is geweest is + [telefoonnummer] . Dit telefoonnummer is in gebruik bij [medeverdachte 2] .

Het nummer + [telefoonnummer] wordt (ook) na 15 juli 2022 niet meer gebruikt.

Voor beide telefoonnummers is de meest gebruikte zendmast de zendmast op de locatie [adres] .¹⁸

Gelet op de aangifte van verdachte in 2021, het frequente contact met zijn partner [partner verdachte] en gezien het feit dat het nummer veelvuldig cell-id’s aanstraalde rond de woning van verdachte, concludeert de rechtbank dat het nummer + [telefoonnummer] gebruikt werd door verdachte.

De rechtbank concludeert voorts dat ook het nummer + [telefoonnummer] van verdachte is, nu dat is opgeslagen onder de contactnaam ‘ [bijnaam verdachte] ’ in de telefoon van [medeverdachte 2] en ook dit nummer veelvuldig cell-id’s aanstraalde rond de woning van verdachte.

Uit onderzoek van de telecom historische verkeersgegevens blijkt dat de door verdachte en medeverdachten gebruikte telefoon(nummer)s op onderstaande data gebruik hebben gemaakt van cell-id’s die dekking bieden in de omgeving van de plaats delict: ¹⁹

Aangetroffen DNA

In de productieplaats van het drugslab is een aantal goederen bemonsterd en van SIN-nummers voorzien.²⁰

Op de kraanhendels van de ketel, de rechter oranje handschoen, de dop van de Edding stift werd een DNA-mengprofiel aangetroffen afkomstig van celmateriaal van minimaal drie donoren, van wie zeker een man. [verdachte] (verdachte) is een mogelijke donor van celmateriaal.

Op het mondkapje is een mengprofiel aangetroffen waarvan één hoofdprofiel is afgeleid van een man. [verdachte] is mogelijke donor van het celmateriaal (hoofdprofiel). De frequentie van het gevonden hoofdprofiel is kleiner dan één op één miljard.²¹

De bewijswaarde van de mengprofielen van de kraanhendels van de ketel, de rechter oranje handschoen, de dop van de Edding stift was in eerste instantie niet berekend. Uit aanvullend forensisch onderzoek is het volgende gebleken:²²

Periode / aantal producties

Op basis van de verklaringen van [medeverdachte 1] , die worden ondersteund door gegevens uit de telefoon van [medeverdachte 1] en de telecom historische verkeersgegevens, stelt de rechtbank vast dat de drugsproductie in het lab (en de daarmee gepaard gaande voorbereidingen voor een volgende productie) heeft (hebben) plaatsgevonden in de periode tussen 31 mei 2022 tot en met 15 juli 2022. [medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij vier keer vier dagen heeft gewerkt in het lab, waarbij hij voor de vierde periode van vier dagen geen betaling heeft gekregen. Ten tijde van de inval van de politie op 15 juli 2022 was nog een productieproces gaande. De rechtbank leidt hieruit af dat het drie keer tot een voltooide productie is gekomen. Het vierde productieproces is vanwege de inval onderbroken.

De rol van verdachte bij het drugslab

Verdachte bekent dat hij een aantal maal in de loods en in het lab is geweest.²³

Telefoongegevens laten zien dat verdachte daar meermalen is geweest, op dezelfde data als medeverdachten [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] . Verdachte heeft in de ten laste gelegde periode verscheidene keren contact gehad met [medeverdachte 2] , bij wie zijn nummer is opgeslagen onder de naam ‘ [bijnaam verdachte] ’. Gelet hierop, gelet op de (voormalige) woonplaats van verdachte in België en zijn Belgische identiteitskaart en gelet op de omstandigheid dat volgens [medeverdachte 1] naast ‘de [bijnaam verdachte] ’, ‘ [bijnaam medeverdachte 3] ’ (die hij aan de hand van een foto identificeerde als [medeverdachte 3] ), [medeverdachte 2] , ‘de [bijnaam onbekend persoon] ’ en nog een man van vijftig jaar oud die maar één keer is komen kijken, niemand in het lab is geweest komt de rechtbank tot de conclusie dat verdachte de persoon is die in de verklaringen van [medeverdachte 1] met ‘ [bijnaam verdachte] ’/ de [bijnaam verdachte] wordt aangeduid.

Uit het forensisch onderzoek leidt de rechtbank af dat het celmateriaal dat is bemonsterd op het aangetroffen mondkapje, de kraanhendels van de ketel en de handschoen afkomstig is van verdachte. Het aangetroffen DNA ondersteunt de verklaringen van [medeverdachte 1] dat de [bijnaam verdachte] , dus verdachte, actief betrokken was bij het maken en controleren van het drugsproces. Ter terechtzitting heeft verdachte verklaard dat zijn celmateriaal in het drugslab terecht moet zijn gekomen omdat hij daar bouwwerkzaamheden heeft verricht. De rechtbank acht deze verklaring ongeloofwaardig nu dit geen enkele ondersteuning vindt in het dossier.

Integendeel, de rechtbank leidt uit het dossier juist af dat verdachte actief bij het drugslab betrokken was. Uit de verklaringen van [medeverdachte 1] leidt de rechtbank af dat verdachte een sturende, leidende rol heeft gehad in de organisatie van het drugslab.

Voor zover de raadsvrouw de betrouwbaarheid van de verklaringen van [medeverdachte 1] heeft betwist, is de rechtbank van oordeel dat, mede gelet op het feit dat [medeverdachte 1] ook belastend heeft verklaard ten aanzien van zichzelf, en gelet op het feit dat de verklaringen van [medeverdachte 1] ondersteuning vinden in andere bewijsmiddelen, de verklaringen van [medeverdachte 1] betrouwbaar kunnen worden geacht en als bewijsmiddel kunnen worden gebruikt.

De rechtbank merkt tot slot op, anders dan de raadsvrouw heeft betoogd, dat het feit dat daadwerkelijk geproduceerd is niet afdoet aan de ten laste gelegde voorbereidingshandelingen, nu sprake is van een doorlopend proces waarbij telkens (opnieuw) voorbereidingen worden getroffen voor de (volgende) productie.

Overwegingen medeplegen

Verdachte en medeverdachten hadden wetenschap van het drugslab en de drugsproductie. Zij hadden allen betrokkenheid bij het drugslab. Hoewel de precieze rolverdeling niet vast is komen te staan, is uit de bewijsmiddelen gebleken dat sprake was van een hiërarchische organisatie waarbinnen eenieder eigen taken vervulde. Gezamenlijke aanwezigheid in het drugslab laat zien dat verdachten in gezamenlijkheid opereerden. Er was sprake van een nauwe en bewuste samenwerking ten aanzien van het runnen van het lab, evenals de voorbereidingshandelingen en het aanwezig hebben van drugs.

Daarmee acht de rechtbank het tenlastegelegde medeplegen ten aanzien van alle feiten bewezen.

Conclusie

De rechtbank acht op basis van de bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de ten laste gelegde feiten heeft begaan.

Eendaadse samenloop

De bewezen verklaarde gedragingen leveren in die mate een samenhangend, zich in dezelfde periode en in dezelfde plaats afspelend feitencomplex op dat verdachte daarvan in wezen één verwijt wordt gemaakt, terwijl de strekking van de desbetreffende strafbepalingen slechts enigszins uiteenloopt. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat met betrekking tot de ten laste gelegde feiten sprake is van eendaadse samenloop als bedoeld in artikel 55, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht.