Rechtbank Noord-Holland, 30-01-2020, ECLI:NL:RBNHO:2020:465, HAA 16/4947

1. Op 21 augustus 2013 heeft [c] BV op naam en voor rekening van eiseres aangifte gedaan voor het brengen in het vrije verkeer van 460 stuks zonnepanelen ‘monocrystalline 260W black’ en 216 stuks zonnepanelen ‘polycrystalline 240W black’. De zonnepanelen hadden een totaal brutogewicht van 15.724 kg en werden vervoerd in de container nr. [nummer 1] met de Bill of Lading nr. [nummer 2] . Als land van oorsprong werd Maleisië opgegeven. De zonnepanelen had eiseres gekocht van [d] .

2. Op 24 oktober 2013 heeft [c] BV op naam en voor rekening van eiseres aangifte gedaan voor het brengen in het vrije verkeer van 500 stuks zonnepanelen ‘polycrystalline 250W’ en 256 stuks zonnepanelen ‘polycrystalline 240W’. De zonnepanelen hadden een totaal brutogewicht van 15.464 kg en werden vervoerd in container nr. [nummer 3] met de Bill of Lading nr. [nummer 4] . Als land van oorsprong werd Maleisië opgegeven. De zonnepanelen had eiseres gekocht van [d] .

3. Van 18 tot en met 29 oktober 2014 heeft het antifraudebureau van de Europese Commissie (hierna: OLAF) in Maleisië onderzoek gedaan naar de oorsprong van zonnepanelen die vanuit Maleisië naar de EU waren uitgevoerd, maar die mogelijk van oorsprong konden zijn uit China. In het Missierapport van 31 maart 2015 (hierna: ook OLAF-rapport) is onder meer het volgende opgenomen:

4. Met dagtekening 1 oktober 2015 stuurde verweerder aan eiseres zijn voornemen tot het verzenden van een utb voor de in totaal 1.432 zonnepanelen uit de hiervoor onder 1 en 2 genoemde aangiften. Bijlage 6 bij het voornemen betrof drie regels uit een excel-bestand, door verweerder aangeduid als “Overzicht van de aansluiting tussen Maleisische export en import in de E.U.” Bijlage 5 bij het voornemen betrof twee regels uit Annex 5 bij het Missierapport, het “overzicht van FZPK van de relevante im- en exportdetails van de zonnepanelen”. Deze twee regels omvatten in totaal 972 zonnepanelen uit de ZB1- en ZB2-registers.

5. Bij brief van 14 oktober 2015 heeft eiseres op het voornemen gereageerd, waarna verweerder met dagtekening 16 oktober 2015 de utb heeft toegezonden. In haar bezwaarschrift van 26 november 2015 wees eiseres onder meer op het verschil tussen de 1.432 zonnepanelen uit het voornemen en de utb en de 972 zonnepanelen uit de overgelegde regels uit Annex 5 bij het Missierapport. Eiseres stelde zich – onder meer – op het standpunt dat hierdoor voor 460 zonnepanelen de utb in ieder geval niet in stand kon blijven. In de uitspraak op bezwaar van 28 september 2016 is verweerder niet ingegaan op dit argument van eiseres.

6. In het beroepschrift met dagtekening 31 oktober 2016 wees eiseres – onder meer – wederom op het verschil tussen de hoeveelheid zonnepanelen uit de utb en de hoeveelheid zonnepanelen uit de twee regels van Annex 5 bij het Missierapport. In zijn verweerschrift met dagtekening 23 februari 2017 ging verweerder niet in op dit argument van eiseres en stuurde in de bijlagen – onder meer – een afschrift van het voornemen van 1 oktober 2015 mee met de daarbij gevoegde twee regels uit Annex 5 bij het Missierapport.

7. Bij brief met dagtekening 4 juli 2019 heeft verweerder een aantal stukken aan de rechtbank gestuurd, als vervanging van bijlagen bij het verweerschrift, die abusievelijk nog niet of niet compleet waren overgelegd, waaronder:

“Bijlage 14 betreft een volledig overzicht van de regels die zien op de zendingen van eiseres. Bij bestudering van het dossier heb ik geconstateerd dat annex 5 bij het missierapport (Bijlage 5 bij het voornemen dat als bijlage 6 bij het verweerschrift is gevoegd) niet alle regels bevat die zien op de zendingen van eiseres. In annex 5 staan vijf regels die op de zendingen van eiseres zien.”

8. De betreffende bijlage bij de brief omvat vijf regels uit Annex 5 bij het Missierapport, waarvan er vier paarsgewijs dubbeltellingen zijn, zodat de vijf regels te herleiden zijn naar drie unieke regels die betrekking hebben op in totaal 1.432 zonnepanelen. Het gaat om de volgende drie gegevensregels (gedeeltelijk weergegeven):

9. Eiseres heeft twee facturen overgelegd van [i] aan [d] voor het verzorgen van het vervoer van de onderhavige zonnepanelen van Maleisië naar Nederland. De gegevens van de Bills of Lading, de containers, het aantal pallets en de gewichten komen overeen met de aangiften van eiseres.

10. Eiseres heeft in bezwaar opgemerkt dat de nummers van de Bills of Lading die in de ZB2-aangiften waren gekoppeld aan haar aangiften, andere nummers zijn dan die van de Bills of Lading waarmee de zonnepanelen van belanghebbende naar Nederland waren vervoerd. In de uitspraak op bezwaar reageert verweerder daarop, door te verwijzen naar gegevens uit Annex 6 bij het OLAF-rapport:

11. In geschil is of de utb terecht aan eiseres is opgelegd.

12. Eiseres meent dat de utb ten onrechte aan haar is opgelegd, omdat de gegevens uit de ZB1- en ZB2-overzichten niet overeenkomen met de zendingen die zij heeft gekocht en ontvangen. Zo komen de nummers van de Bills of Lading, de namen van de agent en de consignor niet overeen en wijzigt de omschrijving van een gedeelte van de zonnepanelen tussen de ZB1 en de ZB2. Bovendien zijn in de ZB1- en ZB2-overzichten slechts 972 zonnepanelen opgenomen, terwijl eiseres er 1.432 heeft gekocht. De goederen die in de ZB1- en ZB2-overzichten staan, kunnen derhalve niet de goederen zijn die zij voor het vrije verkeer heeft aangegeven.

13. Verweerder meent dat de utb terecht aan eiseres is opgelegd. Goederen van oorsprong uit Maleisië worden niet opgenomen in de ZB1- of de ZB2-registers. De zonnepanelen die eiseres voor het vrije verkeer heeft aangegeven zijn daarin wel opgenomen. Het voor deze zaak relevante gedeelte van Annex 5 bij het OLAF-rapport bevat voldoende gegevens om de zonnepanelen te identificeren. Uit het OLAF-rapport en de bijlagen blijkt dat de door eiseres ingevoerde zonnepanelen vanuit China via Maleisië zijn doorgevoerd en dus niet door of voor [d] zijn geproduceerd.

14. Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

15. Op 6 december 2013 is in werking getreden Uitvoeringsverordening (EU) Nr. 1238/2013 van de Raad van 2 december 2013 tot instelling van definitieve antidumpingrechten op fotovoltaïsche modules van kristallijn silicium en de belangrijkste componenten daarvan (cellen), van oorsprong uit of verzonden uit de Volksrepubliek China. Het definitief antidumpingrecht is onder meer ingesteld op goederen die worden ingedeeld onder Taric-code 8541 40 90 29. Voor de goederen van “alle overige ondernemingen” als genoemd in artikel 1, tweede lid, van Vo (EU) Nr. 1238/2013 gold een antidumpingrecht van 53,4%.

16. Bij de bekendmaking van het voornemen tot het opleggen van de onderhavige utb heeft verweerder voor slechts 972 van de 1.432 zonnepanelen gegevens uit de ZB1- en ZB2-overzichten verstrekt. Eiseres heeft in haar bezwaarschrift uitdrukkelijk als grond aangevoerd dat hierdoor voor 460 zonnepanelen niet aannemelijk is dat zij van Chinese oorsprong zijn. In de uitspraak op bezwaar heeft verweerder het bezwaar ongegrond verklaard zonder op deze grond in te gaan. In zoverre kleeft aan de uitspraak op bezwaar een motiveringsgebrek. Verweerder heeft de gegevens van deze 460 zonnepanelen op

8 juli 2019 alsnog verstrekt. Nu verweerder deze gegevens heeft verstrekt meer dan tien dagen voor de zitting en daarmee voldoet aan artikel 8:58 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb), zal de rechtbank deze gegevens rekenen tot de overgelegde stukken in de zin van 8:69 van de Awb en ze bij haar oordeel betrekken.

17. Aangezien verweerder wenst af te wijken van de gegevens uit de aangiften, rust op hem de bewijslast om aannemelijk te maken dat de zonnepanelen van Chinese oorsprong zijn (vgl. onder meer Gerechtshof Amsterdam, 22 december 2016, ECLI:NL:GHAMS:2016:5574). Verweerder beroept zich daartoe op de gegevens uit het hiervoor genoemde Missierapport van OLAF.

18. Uit dat Missierapport volgt dat OLAF samen met de Maleisische autoriteiten heeft vastgesteld dat zendingen zonnepanelen van Chinese oorsprong in de Free Commercial Zone (FCZ) van Port Klang zijn binnengebracht, waar iedere vorm van be- of verwerking verboden is, en dat daardoor alle goederen de FCZ verlaten met dezelfde oorsprong als die waarmee ze zijn binnengekomen. Voor alle goederen die de FCZ binnenkomen moet een inslag-aangifte worden gedaan (ZB1). Voor alle goederen die de FCZ verlaten moet een uitslag-aangifte worden gedaan (ZB2). In de aangiften ZB2 moet worden verwezen naar de voorafgaande aangifte ZB1. Voor goederen die in de “Principal Customs Area” van Maleisië worden ingevoerd of van daaruit worden uitgevoerd, worden geen aangiftes ZB1 of ZB2 gedaan, maar aangiftes K1 (invoer) of K2 (uitvoer).

De Maleisische autoriteiten hebben gegevens uit de ZB1- en ZB2-registers aan OLAF ter beschikking gesteld. OLAF heeft de ZB1-gegevens gekoppeld aan de ZB2-gegevens en deze gegevens vervolgens vergeleken met en gekoppeld aan de gegevens uit aangiften voor het vrije verkeer die in de Unie waren gedaan voor zonnepanelen uit Maleisië. Deze koppelingen hebben geleid tot overzichten waarin onder meer de zonnepanelen uit de hiervoor onder 1 en 2 genoemde aangiften voor het vrije verkeer zijn opgenomen. In de overzichten wordt onder meer melding gemaakt van de ZB1- en ZB2-registratienummers, de oorsprong die in de aangiftes ZB1 is vermeld, de goederenomschrijving, de hoeveelheid en het brutogewicht van de goederen, de datum van inslag in en de datum van uitslag uit de FCZ, het nummer van de Bill of Lading en het containernummer waaronder respectievelijk waarin het vervoer naar de Unie heeft plaatsgevonden.

19. Het terzijde stellen van de gegevens van een onderzoeksmissie van OLAF is dusdanig ingrijpend dat dit in het algemeen slechts gerechtvaardigd zal zijn indien de door eiseres aangevoerde grieven tegen de bevindingen van de onderzoeksmissie van OLAF dermate ernstig zijn, dat geen geloofwaardigheid (meer) kan worden toegekend aan de bevindingen van OLAF. In dat verband overweegt de rechtbank als volgt.

20. Tussen de door verweerder aan eiseres gekoppelde aangiftes in ZB1 en ZB2 komen de gewichten en de hoeveelheden overeen en ligt de datum van de ZB2-aangifte (uitslag) enkele dagen na de datum van de ZB1-aangifte (inslag). Verder komt de omschrijving van de goederen, met uitzondering van de 216 hierna te noemen zonnepanelen, overeen. Gelet daarnaast op het gegeven dat in de ZB2-aangiftes het nummer van de voorafgaande ZB1-aangifte moet worden opgenomen, gaat de rechtbank ervan uit dat de onderhavige twee ZB2- aangiftes correct zijn gekoppeld aan de onderhavige twee ZB1-aangiftes.

21. Eiseres stelt terecht dat 216 stuks zonnepanelen die in de ZB1-aangifte zijn omschreven als “240W Poly Black”, in de ZB2-aangifte worden omschreven als “260W Mono Black”. De rechtbank volgt eiseres echter niet in haar conclusie dat daardoor geen koppeling kan worden gemaakt tussen deze zonnepanelen. De hoeveelheid en het gewicht komen overeen en bovendien ziet de hiervoor onder 1 opgenomen aangifte voor het vrije verkeer onder meer op 216 stuks “polycrystalline 240W Black” zonnepanelen, hetgeen overeenkomt met de omschrijving in de ZB1-aangifte. Gelet hierop gaat de rechtbank uit van een verschrijving in de ZB2-aangifte die niet van invloed is op de match tussen de ZB1- en ZB2-aangiftes.

22. Ook het feit dat [i] en [d] in de ZB1- en ZB2-aangiften niet zijn genoemd als ‘consignor’ of ‘agent’, is onvoldoende om aan te nemen dat de zonnepanelen in de ZB1- en ZB2-aangiftes niet de zonnepanelen zijn die eiseres voor het vrije verkeer heeft aangegeven. In het Missierapport is hierover een verklaring opgenomen van de Port Klang Authority, waarin staat dat voor de ZB1- en ZB2-aangiftes gebruik wordt gemaakt van vertegenwoordigers, zodat hun namen terugkomen in die aangiftes en niet de namen van hun klanten. In de meeste gevallen is het onmogelijk een directe match te maken tussen de Maleisische afzender die in de aangifte voor het vrije verkeer in de Unie wordt genoemd, en de afzender die in de ZB2-aangifte wordt genoemd.

23. De nummers van de Bills of Lading in de ZB2-aangiftes zijn niet gelijk aan de nummers van de Bills of Lading in de aangiften voor het vrije verkeer. Dit is naar het oordeel van de rechtbank onvoldoende om te kunnen stellen dat de zonnepanelen uit de ZB2-aangiftes niet de zonnepanelen zijn die eiseres voor het vrije verkeer heeft aangegeven, nu de aantallen, het gewicht en (grotendeels) de goederenomschrijving overeenkomen en daarnaast de containernummers en de namen van de vervoermiddelen overeenkomen.

24. De omstandigheid dat het MITI bij het onderzoek van OLAF betrokken is geweest, terwijl dit ministerie tevens de instantie is die Form A’s met vermelding van de Maleisische oorsprong heeft afgegeven voor de onderhavige zonnepanelen, doet naar het oordeel van de rechtbank niet af aan de bewijskracht van het OLAF-rapport. Het resultaat van het OLAF-onderzoek is dat is vastgesteld dat de zonnepanelen van oorsprong uit China zijn, waaruit volgt dat het MITI de Form A’s ten onrechte heeft afgegeven. Hieruit blijkt dat de positie van MITI kennelijk niet van invloed is geweest op haar bijdrage aan het OLAF-onderzoek. Verder is niet gebleken van bemoeienis van het MITI bij het opstellen of het beheren van de ZB1- en ZB2-registers.

25. Dit alles leidt tot het oordeel dat verweerder aannemelijk heeft gemaakt dat de zonnepanelen van oorsprong zijn uit China en niet uit Maleisië. Dit betekent dat verweerder de utb terecht aan eiseres heeft uitgereikt.

26. Door in de uitspraak op bezwaar niet in te gaan op een door eiseres terecht ingenomen en materieel wezenlijke grond, zoals omschreven in onderdeel 5, kleeft aan de uitspraak op bezwaar een zodanig ernstig motiveringsgebrek, dat deze niet in stand kan blijven. Dit betekent dat het beroep van eiseres tegen de uitspraak op bezwaar gegrond is en de uitspraak op bezwaar in zoverre moet worden vernietigd. Dit betekent echter niet dat de zaak moet worden terugverwezen naar verweerder, omdat een nieuwe behandeling van het bezwaar niet zal leiden tot een vernietiging van de utb, nu verweerder hangende beroep met overlegging van de daarop betrekking hebbende stukken en de daarop gegeven toelichting het gebrek alsnog heeft hersteld. De rechtbank zal daarom met toepassing van artikel 8:72, lid 3, onderdeel a, van de Awb bepalen dat de rechtsgevolgen van de deels vernietigde uitspraak op bezwaar geheel in stand blijven.

27. In de gegrondverklaring van het beroep vindt de rechtbank aanleiding verweerder te veroordelen in de volgende kosten die eiseres in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken:

- € 55 reiskosten (uitgaande van een tweedeklas treinreis [Z] – Haarlem – [Z] ); en

- € 492 verletkosten voor het bijwonen van de zitting (volgens opgave van eiseres, door verweerder niet bestreden en naar het oordeel van de rechtbank ook overigens niet onredelijk).

De door eiseres gevraagde vergoeding van gemaakte kosten voor rechtsbijstand komen op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht niet voor vergoeding in aanmerking, omdat het beroepschrift niet door een rechtsbijstandverlener is ingediend, en geen rechtsbijstandsverlener ter zitting is verschenen.