Rechtbank Noord-Nederland, 19-12-2019, ECLI:NL:RBNNE:2019:5233, AWB LEE - 16 _ 3945

1.1.

Eiser heeft de Nederlandse nationaliteit en woonde het gehele jaar 2013 in Nederland.

1.2.

Eiser was geheel 2013 in dienstbetrekking werkzaam bij [werkgever] , gevestigd te Cyprus ( [werkgever] ).

1.3.

Eiser heeft zijn werkzaamheden het gehele jaar 2013 uitgevoerd op het binnenvaartschip [naam schip] dat hoofdzakelijk heeft gevaren in het stroomgebied van de Rijn.

1.4.

Eiser heeft aangifte IB/PVV voor het jaar 2013 gedaan naar uitsluitend een belastbaar inkomen van € 32.425. In deze aangifte heeft eiser aangegeven dat hij het hele jaar niet verplicht verzekerd is voor de Nederlandse volksverzekeringen.

1.5.

Verweerder heeft met dagtekening 4 november 2015 een aanslag IB/PVV 2013 opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 32.425 en een premie-inkomen van € 32.425, uitgaande van verzekeringsplicht in Nederland voor geheel 2013.

1.6.

De Svb heeft bij besluit van 24 juni 2014 een A1-verklaring afgegeven. De verklaring strekt ertoe dat ten aanzien van het dienstverband tussen eiser en [werkgever] de Nederlandse sociale zekerheidswetgeving van toepassing is voor de periode 1 januari 2013 tot en met 31 december 2014.

1.7.

[werkgever] heeft bezwaar en beroep ingesteld tegen de bij 1.6 vermelde A1- verklaring. Bij uitspraak van 30 maart 2016 (ECLI:NL:RBNNE:2016:1598), heeft de rechtbank Noord-Nederland het beroep gegrond verklaard, het bestreden besluit vernietigd en de Svb opgedragen een nieuw besluit op bezwaar te nemen. De Centrale Raad van Beroep heeft op 29 december 2017 (ECLI:NL:CRVB:2017:4469) in hoger beroep de uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland bevestigd.

1.8.

Op 20 maart 2018 heeft de Svb een nieuw besluit op bezwaar genomen inzake de Nederlandse verzekeringsplicht van eiser. Daarbij is een nieuwe A1-verklaring afgegeven waarin wordt vastgesteld dat de Nederlandse sociale zekerheidswetgeving van toepassing is voor de periode 1 januari 2013 tot en met 30 april 2014. Tegen dit besluit is door [werkgever] beroep ingesteld.

1.9.

De Centrale Raad van Beroep heeft in zijn uitspraak van 28 februari 2019 (ECLI:NL:CRVB:2019:852, gerectificeerd bij uitspraak van 22 augustus 2019, zie ECLI:NL:CRVB:2019:2797 voor de gerectificeerde tekst) geoordeeld dat de Svb niet op toereikende gronden heeft aangenomen dat opvarenden van het binnenvaartschip [naam schip] , zoals eiser in 2013, een substantieel gedeelte van hun werkzaamheden verrichtten in hun woonstaat Nederland. De Centrale Raad van Beroep heeft de uitspraak op bezwaar van 20 maart 2018 vernietigd en bepaald dat de Svb, met inachtneming van de uitspraak van 28 februari 2019, een nieuw besluit op bezwaar dient te nemen.

1.10.

1.11.

1.12.

Bij verminderingsbeschikking van 21 juni 2019 heeft verweerder de aanslag IB/PVV 2013 verminderd met € 6.632. Verweerder heeft bij het vaststellen van deze beschikking het belastbaar inkomen uit werk en woning gehandhaafd op € 30.220. Het bedrag van de verschuldigde premie volksverzekeringen is op nihil gesteld en het bedrag aan belastingrente is verminderd tot nihil.

2. De rechtbank heeft in haar tussenuitspraak als volgt geoordeeld:

“1. Ter zitting hebben partijen naar aanleiding van de behandeling van de geschilpunten desgevraagd verklaard dat het geschil als volgt moet worden opgevat. De vraag is of eiser geheel 2013 verplicht verzekerd en daarmee premieplichtig is voor de Nederlandse volksverzekeringen. Daarnaast heeft eiser ten aanzien van de proceskosten primair verzocht om vergoeding van de werkelijke proceskosten en subsidiair om vergoeding van proceskosten op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht, en om (immateriële) schadevergoeding. Ter zitting heeft eiser bevestigd dat er geen andere beroepsgronden (meer) zijn.

2. Eiser beantwoordt deze vraag ontkennend, verweerder bevestigend.

3. De rechtbank stelt vast dat de Centrale Raad van Beroep (CRVB) in zijn uitspraak van 28 februari 2019 (ECLI:NL:CRVB:2019:852) de uitspraak op bezwaar van 20 maart 2018 inzake de A1-verklaring die de Sociale verzekeringsbank (Svb) aan eiser heeft afgegeven, heeft vernietigd. De CRVB heeft daarbij bepaald dat de Svb, met inachtneming van de uitspraak van 28 februari 2019, een nieuw besluit dient te nemen op het bezwaar waarop is beslist bij het vernietigde besluit. In de op 28 februari 2019 vernietigde uitspraak op bezwaar van 20 maart 2018 had de Svb beslist dat ten aanzien van eiser in de periode van 1 januari 2013 tot en met 30 april 2014 de Nederlandse socialezekerheidswetgeving toepasselijk was. Tegelijk met die beslissing had de Svb een (nieuwe) A1-verklaring met die strekking aan eiser afgegeven.

4. In het arrest van de Hoge Raad van 5 oktober 2018 (ECLI:NL:HR:2018:1725) is het volgende overwogen:

“5.5.3 Evenzo staat de omstandigheid dat een A1-verklaring nog niet onherroepelijk vaststaat er niet aan in de weg dat de belastingrechter uitspraak doet in een geschil over de heffing van de desbetreffende premie. Wel kan die omstandigheid de belastingrechter aanleiding geven om gebruik te maken van zijn bevoegdheid de (verdere) behandeling van de zaak aan te houden, waarvoor met name grond zal bestaan indien tegen de verklaring over de toepasselijke wetgeving een rechtsmiddel is aangewend en te verwachten valt dat de verklaring niet (ongewijzigd) in stand zal blijven.”.

5. De rechtbank is van oordeel dat, gelet op het hiervoor onder 3 en 4 overwogene, grond bestaat om de verdere behandeling van de zaak aan te houden. De rechtbank wijst in het bijzonder op rechtsoverwegingen 4.2.5.2, 4.3.2.2, 4.3.2.3 en 4.3.2.4 van de uitspraak van de CRVB van 28 februari 2019 (ECLI:NL:CRVB:2019:852), die - voor zover relevant - als volgt luiden:

6. Ter zitting is met partijen vastgesteld dat in de onderhavige zaak - die gaat over de premieheffing - als feitelijk uitgangspunt heeft te gelden, dat eiser in 2013 minder dan 20 %, namelijk 19,95 %, in zijn woonstaat Nederland heeft gewerkt. Uit de onder 5 geciteerde rechtsoverwegingen van de CRVB leidt de rechtbank vervolgens af, dat het goed mogelijk is dat de A1-verklaring niet (ongewijzigd) in stand zal blijven. Daarom houdt de rechtbank de verdere behandeling van de zaak aan en draagt zij partijen op om de rechtbank het nieuwe besluit op bezwaar van de Svb te verstrekken, zo spoedig mogelijk nadat de Svb dit besluit heeft genomen. Daarnaast dienen partijen de rechtbank te informeren of, en zo ja, welke verdere stappen genomen zullen worden ten aanzien van het nieuwe besluit op bezwaar van de Svb. Vervolgens zal de rechtbank beoordelen of voldoende informatie voorhanden is om zonder nadere zitting uitspraak te doen.

7. De rechtbank deelt partijen hierbij alvast mee, dat zij de tijd die gemoeid is met de aanhouding van de (verdere) behandeling van de zaak totdat de A1-verklaring onherroepelijk is komen vast te staan, buiten beschouwing zal laten bij de beoordeling of en in hoeverre sprake is van overschrijding van de redelijke termijn voor berechting van de zaak (zie Hoge Raad 5 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1725, r.o. 5.5.4).”

3. De rechtbank stelt vast dat, gezien de uitspraak op bezwaar van de Svb van 3 mei 2019 (zie 1.10.), tussen partijen niet meer in geschil is dat eiser gedurende het gehele jaar 2013 niet verplicht verzekerd was en daarmee eveneens niet premieplichtig was voor de Nederlandse volksverzekeringen (zie 1.11.). De rechtbank zal daarom bepalen dat de aanslag IB/PVV 2013 wordt gehandhaafd op het bedrag zoals verweerder heeft vastgesteld bij de verminderingsbeschikking van 21 juni 2019, waarbij is uitgegaan van een premievrijstelling voor het hele jaar (zie 1.12). Omdat eiser een verzoek om schadevergoeding heeft gedaan is met de verminderingsbeschikking aan het beroep niet het belang komen te ontvallen. De rechtbank zal het beroep dan ook gegrond verklaren.

4. Partijen zijn ten aanzien van de hoogte van de proceskosten en de materiële en immateriële schadevergoeding niet tot overeenstemming gekomen. De rechtbank zal daarom ten aanzien van deze geschilpunten hierna haar oordeel geven.

5. De rechtbank overweegt als volgt ten aanzien van het verzoek van eiser om immateriële schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn.

6.1.

Uitgangspunt is dat aanspraak bestaat op immateriële schadevergoeding indien de redelijke termijn voor de behandeling in de bezwaar- en beroepsprocedure is overschreden. Die termijn bedraagt voor de bezwaar- en beroepsprocedure tezamen niet meer dan twee jaar (zie Hoge Raad 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252). De rechtbank ziet in de omstandigheden van het geval aanleiding om de redelijke termijn te verlengen met vier maanden, zoals ter zitting met partijen is besproken en waarop zij instemmend hebben gereageerd. Daarnaast ziet de rechtbank aanleiding tot een verdere verlenging van de redelijke termijn in verband met de tijd die gemoeid is geweest met de aanhouding van de (verdere) behandeling van deze zaak totdat de A1-verklaring onherroepelijk is komen vast te staan (zie overweging 7. van de tussenuitspraak). Deze verlenging ziet op de periode van de tussenuitspraak (18 april 2019) tot 6 weken na de herziene beslissing op bezwaar van de Svb van 3 mei 2019, afgerond een periode van 2 maanden. De totale verlenging van de redelijke termijn is daardoor 6 maanden.

6.2.

7. Voor zover eiser met zijn verzoek om een schadevergoeding het oog heeft op andere (immateriële) schade dan hiervoor bedoeld, overweegt de rechtbank dat artikel 8:73 van de Algemene wet bestuursrecht (oud), op deze procedure nog van toepassing is, wat de rechtbank bij een gegrond beroep de mogelijkheid geeft een partij te veroordelen tot betaling van schadevergoeding. De rechtbank overweegt dat bij een verzoek om schadevergoeding de gebruikelijke regels van stelplicht en bewijslast toegepast moeten worden (zie Hoge Raad 13 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:559). Dit betekent in dit geval dat, nu eiser verzoekt om schadevergoeding, de bewijslast bij eiser ligt. De rechtbank overweegt dat eisers verzoek om schadevergoeding van € 2.500 niet nader is gemotiveerd dan wel gespecificeerd. De rechtbank merkt hierbij op dat eiser spreekt over materiële schade in de vorm van kosten om zich te verweren, maar dat daarvoor exclusief de regeling van de proceskostenvergoeding van artikel 8:75 van de Awb heeft te gelden. Verder heeft eiser het over immateriële schade die zijn grond vindt in onder andere het lange wachten en de vele procedures die moesten worden gevoerd. De rechtbank overweegt dat hiervoor (zie 6.2.) al is geoordeeld over de schadevergoeding vanwege het lange wachten en dat alleen schade die is veroorzaakt door deze belastingprocedure (over de aanslag 2013) ook in deze procedure kan worden aangevoerd. De overige door eiser aangevoerde omstandigheden die wijzen op andersoortige schade heeft eiser onvoldoende onderbouwd. Naar het oordeel van de rechtbank voldoet eiser hiermee niet aan zijn bewijslast. De rechtbank wijst daarom dit verzoek om schadevergoeding af.

8. Het beroep wordt geacht mede betrekking te hebben op de belastingrente. De rechtbank stelt vast dat verweerder de beschikking belastingrente bij verminderingsbeschikking van 21 juni 2019 heeft verminderd tot nihil.

9. Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiser het door hem betaalde griffierecht vergoedt.

10.1

Eiser heeft een verzoek gedaan om integrale vergoeding van proceskosten. Eiser voert hiervoor aan dat hij lang heeft moeten procederen en dat verweerder ten onrechte een beroep heeft gedaan op de oude A1-verklaring en vervolgens ook op de nieuwe A1-verklaring. De rechtbank wijst eisers verzoek om een integrale proceskostenvergoeding af. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiser geen, althans onvoldoende feiten en omstandigheden gesteld waaruit zou kunnen volgen dat verweerder in vergaande mate onzorgvuldig heeft gehandeld of tegen beter weten in een beslissing heeft genomen die in rechte geen stand zou kunnen houden (zie Hoge Raad, 4 februari 2011, en Hoge Raad, 13 april 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA2802 en ECLI:NL:HR:2011:BP2975). De rechtbank wijst er daarbij op dat verweerder zich dient te richten naar een A1-verklaring van de Svb en dat de Nederlandse wetgeving van toepassing is, zo lang die verklaring niet is ingetrokken of ongeldig is verklaard (zie Hoge Raad, 5 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1725). Bezien in het licht van de rechtsstrijd die aan dit arrest ten gronde lag, heeft verweerder naar het oordeel van de rechtbank niet tegen beter weten in of vergaand onzorgvuldig gehandeld door bij het opleggen van de aanslag IB/PVV 2013 uit te gaan van de door de Svb aan eiser afgegeven A1-verklaringen. Na de intrekking van de A1-verklaring op 3 mei 2019 is verweerder spoedig tot vermindering van de aanslag overgegaan. Hoewel aan eiser kan worden toegegeven dat de uiteindelijke gang van zaken rondom de A1-verklaringen voor eiser tot onwenselijke, langdurige en - achteraf bezien - onnodige onzekerheid en wellicht ook hoge(re) kosten heeft geleid, kan naar het oordeel van de rechtbank op grond van het voorgaande niet worden geconcludeerd dat dit is te wijten aan onzorgvuldige gedragingen dan wel onjuiste beslissingen van verweerder. In feite is deze voor eiser uitermate vervelende situatie terug te voeren op de zeer complexe wetgeving, waarover niet voor niets jarenlang is geprocedeerd.

10.2

Verweerder stelt zich op het standpunt dat eiser niet in aanmerking komt voor een vergoeding van proceskosten omdat geen sprake is van herziening van de beslissing wegens onrechtmatig handelen van de zijde van de Belastingdienst. Ter zitting is komen vast te staan dat eisers verzoek alleen betrekking heeft op vergoeding van de kosten voor de beroepsfase. De rechtbank is van oordeel dat voor een vergoeding van proceskosten in de beroepsfase geen sprake hoeft te zijn van een gegrondverklaring die verband houdt met onrechtmatig handelen door verweerder.

10.3

Op grond van het bovenstaande zal de rechtbank de vergoeding voor de door eiser gemaakte proceskosten vaststellen aan de hand van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb). De kosten voor beroepsmatig verleende bijstand in de beroepsfase stelt de rechtbank op grond van het Bpb vast op € 1.024 (1 punt voor het indienen van een beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 512 en een wegingsfactor 1).