Rechtbank Noord-Nederland, 04-08-2021, ECLI:NL:RBNNE:2021:3362, AWB - 20 _ 3094

1.1.

Eiser drijft sinds 21 februari 1994 een onderneming waarin hij activiteiten verricht op het gebied van milieukundige, geologische en geohydrologische bodemadvieswerkzaamheden.

1.2.

Eiser gebruikte een gedeelte van een aan zijn ouders in eigendom toebehorende woning in [plaats] regelmatig als uitvalsbasis om een deel van zijn opdrachten in de zuidelijke helft van het land uit te voeren.

1.3.

Vanaf 2015 brengt eiser liquide middelen over vanuit zijn privévermogen naar het ondernemingsvermogen. Met deze liquide middelen worden effecten aangekocht in de vorm van een Rabo-effectenrekening.

1.4.

Vanaf 2015 vermeldt eiser de Rabo-effectenrekening op de balans van zijn onderneming en geeft deze aan in box 1 bij zijn aangiften IB/PVV.

1.5.

Op 7 april 2019 doet eiser aangifte voor de IB/PVV 2018. In zijn aangifte geeft eiser – voor zover van belang – het volgende aan:

1.6.

Verweerder stelt in 2019 een boekenonderzoek in met betrekking tot de jaren 2016 en 2017 en breidt dit later – zonder nadere aankondiging – uit naar 2018.

1.7.

Naar aanleiding van het boekenonderzoek corrigeert verweerder bij aanslag IB/PVV met dagtekening 29 mei 2020 de beleggingen in box 1. De belastbare winst van 2018 wordt verhoogd met € 36.598 tot een bedrag van € 80.083 door de posten ‘waardeverandering van effecten’ en ‘ontvangen dividend’ te elimineren.

1.8.

In 2017 overlijdt de vader van eiser en wordt zijn moeder opgenomen in een verzorgingstehuis. Met het overlijden van de vader van eiser verkrijgt zijn moeder de volledige eigendom van de ouderlijke woning. De woning wordt in 2020 verkocht aan een derde.

2. In geschil is het antwoord op de vraag of de aanslag IB/PVV terecht en niet tot een te hoog bedrag is vastgesteld. Meer specifiek gaat het om de vraag of de Rabo-effectenrekening tot het ondernemingsvermogen kan worden gerekend.

3. Tussen partijen is niet in geschil dat, ook indien de Rabo-effectenrekening niet tot het ondernemingsvermogen kan worden gerekend, de aanslag IB/PVV 2018 is vastgesteld tot een te hoog bedrag en dat het box 1-inkomen moet worden gecorrigeerd door het verhogen van de MKB-winstvrijstelling met een bedrag van € 5.123, en dat het box 3-inkomen van eiser moet worden verhoogd met een bedrag van € 999.

4.1.

Eiser stelt zich op het standpunt dat de Rabo-effectenrekening tot het ondernemingsvermogen behoort, omdat de effecten zijn aangekocht met het oog op de aankoop van de ouderlijke woning in [plaats] als bedrijfspand. Met een verwachte stijging van een paar procent en een klein schenkingsdeel van zijn moeder zou eiser de woning hebben kunnen overnemen. Als ondernemer zou eiser bovendien zelf de beslissing mogen nemen om vermogensbestanddelen als ondernemingsvermogen te etiketteren; verweerder gaat er niet over of een beslissing wellicht anders had gekund, aldus eiser.

4.2.

Verweerder stelt zich op het standpunt dat de Rabo-effectenrekening ten onrechte is aangemerkt als ondernemingsvermogen. Volgens verweerder is er sprake van overtollige liquiditeiten die niet noodzakelijk zijn voor de normale bedrijfsuitoefening. Verweerder voert aan dat eiser niet aannemelijk maakt dat hij de middelen op korte termijn zou aanwenden voor de aanschaf van een bedrijfspand. De woning is uiteindelijk aan een derde verkocht en eiser heeft geen vervangende bedrijfsruimte gekocht of gehuurd. Hij had de woning/bedrijfsruimte dus kennelijk niet nodig voor het uitoefenen van de onderneming, zo concludeert verweerder.

4.3.

De rechtbank overweegt dat als uitgangspunt voor het etiketteren van een vermogensbestanddeel als privé- dan wel ondernemingsvermogen geldt de wil van de belastingplichtige, zij het dat die wil begrensd wordt door de redelijkheid.¹ Keuzevrijheid ontbreekt ten aanzien van vermogensbestanddelen die gezien hun functie verplicht tot het ondernemingsvermogen of het privévermogen behoren. Zoals hierna zal worden uiteengezet, is de rechtbank van oordeel dat in dit geval de redelijkheid zich ertegen verzet dat de effectenrekening als ondernemingsvermogen wordt aangemerkt.

5.1.

Eiser stelt verder dat het boekenonderzoek niet ten grondslag mag liggen aan de correctie van 2018 omdat over 2018 geen boekenonderzoek is aangekondigd.

5.2.

Verweerder erkent dat de uitbreiding van het boekenonderzoek had moeten worden aangekondigd, maar vindt het feit dat dit niet is gebeurd niet zo ernstig dat er consequenties aan verbonden moeten worden. Ook zonder aankondiging en zonder boekenonderzoek voor het jaar 2018 zou de aangifte namelijk zijn uitgeworpen voor beoordeling vanwege het ontbreken van balanscontinuïteit, aldus verweerder.

5.3.

Voor zover het standpunt van eiser moet worden verstaan als een beroep op het zorgvuldigheidsbeginsel overweegt de rechtbank het volgende. Verweerder heeft in het algemeen de bevoegdheid om een al begonnen onderzoek uit te breiden naar een volgend jaar indien daartoe aanleiding bestaat.² Gesteld noch gebleken is dat eiser als gevolg van de onaangekondigde uitbreiding in zijn belangen is geschaad. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat verweerder ter zitting geloofwaardig en onbestreden heeft verklaard, dat ook zonder boekenonderzoek voor het jaar 2018 de aangifte ter beoordeling zou zijn uitgeworpen. De rechtbank is van oordeel dat, ook als het rapport van het boekenonderzoek volledig buiten beschouwing zou worden gelaten, op eiser nog steeds de bewijslast rust om aannemelijk te maken dat zijn effectenrekening – die vanaf 2015 vanuit het privévermogen is gevormd en verhoogd – tot het ondernemingsvermogen behoort. Zoals onder 4.3. tot en met 4.3.3. overwogen, is de rechtbank van oordeel dat eiser niet in zijn bewijslast is geslaagd.

6. Nu tussen partijen niet in geschil is dat de aanslag IB/PVV 2018 is vastgesteld tot een te hoog bedrag zal de rechtbank het beroep gegrond verklaren. De rechtbank stelt voor 2018 het belastbaar inkomen uit werk en woning vast op € 74.960 en het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen op € 999. Het verzamelinkomen stelt de rechtbank vast op € 75.959.

7. Het beroep wordt geacht mede betrekking te hebben op de belastingrente. Eiser heeft geen zelfstandige gronden tegen de in rekening gebrachte belastingrente aangevoerd. Nu de met de beschikking belastingrente samenhangende aanslag zal worden verminderd, zal de rechtbank het bedrag van de belastingrente dienovereenkomstig verminderen.

8. Het beroep is gegrond en de rechtbank vernietigt de uitspraak op bezwaar. De rechtbank vermindert de aanslag tot een aanslag berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 74.960 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 999. De rechtbank vermindert de belastingrente dienovereenkomstig.

9. Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiser het door hem betaalde griffierecht vergoedt.

10. Er zijn geen voor vergoeding in aanmerking komende proceskosten.