Rechtbank Noord-Nederland, 21-12-2021, ECLI:NL:RBNNE:2021:5374, AWB - 21 _ 2234

1. In geschil is het antwoord op de vraag of verweerder het verzoek van eiser om ambtshalve vermindering van de aanslagen IB/PVV 2011 en 2012 en Zvw 2012 en de bijbehorende boete- en rentebeschikkingen terecht heeft afgewezen.

2. Naar aanleiding van de behandeling ter zitting heeft verweerder de suggestie gedaan tot het toepassen van artikel 8:51a van de Awb (de zogenoemde bestuurlijke lus). De toepassing hiervan houdt in dat verweerder in de gelegenheid wordt gesteld een gebrek in het bestreden besluit (de uitspraak op bezwaar) te herstellen. Eiser heeft hiermee ingestemd. De rechtbank ziet ook geen bezwaren en neemt de suggestie van verweerder over.

3. Het gebrek in de uitspraak op bezwaar bestaat erin dat verweerder niets heeft geschreven over de mogelijke verschoonbaarheid van de overschrijding van de indieningstermijn van vijf jaren, die geldt voor verzoeken om ambtshalve vermindering in de sfeer van de IB/PVV en de Zvw.¹ Gelet op de jurisprudentie van de Hoge Raad was verweerder naar het oordeel van de rechtbank verplicht om onderzoek te doen naar de eventuele verschoonbaarheid van deze termijnoverschrijding.² Bovendien heeft eiser op verschillende momenten gronden voor verschoonbaarheid van de termijnoverschrijding aangevoerd. Hierbij wijst de rechtbank onder meer op de eerste verzoeken van eiser om ambtshalve vermindering met dagtekening 29 april 2019, op de bezwaarschriften tegen de afwijzing van die eerste verzoeken met dagtekening 18 juli 2019 en op de brief van eiser van 15 april 2021 (bijlagen 2 respectievelijk 4 en 8 bij het verweerschrift).

4. De rechtbank stelt vast dat verweerder in de uitspraak op bezwaar enkel ingaat op het feit dat de termijn van vijf jaren – na afloop van het einde van het kalenderjaar waarop de belastingaanslag betrekking heeft – was verstreken op het moment van de ontvangst van de verzoeken om ambtshalve vermindering. Dat betekent dat de uitspraak op bezwaar lijdt aan een motiveringsgebrek. In de bezwaarfase heeft er geen voldragen debat tussen partijen plaatsgevonden over de mogelijke verschoonbaarheid. De rechtbank vindt dat dit alsnog moet gebeuren. De bezwaarfase is namelijk bij uitstek bedoeld voor een heroverweging (zie artikel 7:11 en artikel 7:12 van de Awb). In feite weet de rechtbank niet goed wat verweerder nu eigenlijk vindt van de argumenten van eiser. Dat wil de rechtbank wel graag weten. Daarna kan de rechtbank altijd nog beslissen.

5. Inhoudelijk zien de stellingen van eiser over de verschoonbaarheid van de termijnoverschrijding erop dat misbruik is gemaakt van zijn identiteit (identiteitsfraude), dat hij gedurende de periode eind 2013 tot en met 2016 een zwervend bestaan leidde en dat er in die periode problemen waren met de behandeling van inkomende post op zijn briefadres. Wat de identiteitsfraude betreft, merkt de rechtbank op dat eiser ter zitting de stelling uit de bezwaarschriften van 18 juli 2019 nader heeft toegelicht. Volgens eiser heeft de Sociale Verzekeringsbank (SVB) de Belastingdienst al begin 2013 over de identiteitsfraude geïnformeerd.