Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 11-06-2021, ECLI:NL:RBZWB:2021:2936, AWB - 18 _ 1959

De geheimhoudingskamer heeft besloten een mondelinge behandeling ter zitting achterwege te laten. Reden daarvoor is dat de aard van de geheimhoudingsprocedure meebrengt dat een behandeling ter zitting in dit geval naar het oordeel van de geheimhoudingskamer niet geschikt is om het verzoek om geheimhouding van de inspecteur te behandelen.¹ Daarbij heeft de geheimhoudingskamer meegewogen dat noch de inspecteur noch de gemachtigde van belanghebbende heeft aangegeven prijs te stellen op een mondelinge behandeling ter zitting.

De omstandigheid dat stukken behoren tot op de zaak betrekking hebbende stukken in de zin van artikel 8:42 van de Awb brengt niet automatisch mee dat die stukken (volledig) aan de andere partij ter kennis moeten worden gebracht. Het bepaalde in artikel 8:29 van de Awb biedt aan partijen, indien daarvoor gewichtige redenen zijn, de mogelijkheid het overleggen van stukken te weigeren (geheimhouding) of de rechtbank mede te delen dat uitsluitend de rechtbank kennis zal mogen nemen van deze stukken (beperkte kennisneming).

Het verschil tussen het honoreren van een verzoek om geheimhouding en het honoreren van een verzoek om beperking van kennisneming is als volgt:

a. Geheimhouding: (delen van de) stukken mogen door een partij worden onthouden aan de rechter die de hoofdzaak beslist en aan de wederpartij; zowel de rechter die de hoofdzaak beslist als de wederpartij nemen geen kennis van deze (delen van) stukken en deze blijven bij de beslissing van de hoofdzaak geheel buiten beschouwing (geheimhouding).

b. Beperking kennisneming: de (delen van de) stukken komen wel ter beschikking van de rechter die de hoofdzaak beslist, maar de wederpartij kan geen kennis nemen van deze (delen van) stukken: de kennisneming is beperkt tot de rechter die de hoofdzaak beslist (beperkte kennisneming).

Uit de toelichting leidt de geheimhoudingskamer af dat de inspecteur zich beroept op variant a. als bedoeld in 2.3.

Bij het geheimhouden van (delen van) op de zaak betrekking hebbende stukken moet de grootst mogelijke terughoudendheid wordt betracht. Slechts indien de door de inspecteur voor geheimhouding aangevoerde redenen zwaarder wegen dan het belang van belanghebbende bij onbeperkte kennisneming van (delen van) de op de zaak betrekking hebbende stukken, is sprake van gewichtige redenen die geheimhouding rechtvaardigen.

De geheimhoudingskamer heeft, met toepassing van artikel 8:29 van de Awb, kennis genomen van de geheimgehouden stukken (veronderstellend dat deze stukken op de zaak betrekking hebben in de zin van artikel 8:42 van de Awb) en van de stukken van de hoofdzaak. Deze stukken zijn vervolgens onderworpen aan een afweging van het belang van belanghebbende bij onbeperkte kennisneming tegenover de redenen van de inspecteur om passages van die stukken geheim te houden.

Ten aanzien van het e-mailbericht overweegt de geheimhoudingskamer dat het gaat om passages die vallen onder de vrijheid en vertrouwelijkheid van juridisch intern beraad van de Belastingdienst. Dit kan een belang zijn dat geheimhouding van stukken op grond van artikel 8:29 van de Awb kan rechtvaardigen.² Dat kan anders zijn indien de inhoud van die stukken ook bijvoorbeeld niet aan belanghebbende bekende feitelijke informatie bevat, waardoor het verdedigingsbelang van belanghebbende in het gedrang zou kunnen komen. Daarvan is de rechtbank echter niet gebleken. Gelet op de aard en inhoud van het e-mailbericht is de geheimhoudingskamer van oordeel dat het belang van de inspecteur bij geheimhouding aanzienlijk zwaarder weegt dan het belang van belanghebbende bij onbeperkte kennisneming. De rechtbank is van oordeel dat voor het gehele e-mailbericht geldt dat sprake is van gewichtige redenen die geheimhouding op grond van artikel 8:29 van de Awb rechtvaardigen. Dit betekent dat het verzoek van de inspecteur om geheimhouding van het e-mailbericht gerechtvaardigd is.

Voor het memo geldt hetzelfde, doch alleen voor de volgende passages:

-

op pagina 1: de in de rechterkantlijn voorkomende namen van medewerkers van de Belastingdienst;

-

op pagina 1: de tweede en de derde zin van de eerste alinea, beginnend met “Het gesprek” en eindigend met “ten opzichte van het ….”;

-

op pagina 1: de derde zin van de tweede alinea, beginnend met “Ik zal dat” en eindigend met “(punt IV)”;

-

op pagina 3: de tweede volledige alinea in het geheel, beginnend met “Alvorens het standpunt” en eindigend met “zou plaatsvinden”;

-

op pagina 3: de vierde volledige alinea in het geheel, beginnend met “Complicerend is” en eindigend met “reeds was.”;

-

op pagina 4 : de eerste volledige alinea in het geheel, beginnend met “Op dit moment” en eindigend met “te stellen”;

-

op pagina 8, 9, 10 en 11: geheel hoofdstuk IV;

-

op pagina 11, 12 en 13: geheel hoofdstuk V, behalve de tweede alinea daarvan (op pagina 11), beginnend met “Financiële verwevenheid” en eindigend met “een kapitaalvennootschap” en de zesde alinea daarvan (op pagina 12) beginnend met “Organisatorische verwevenheid” en eindigend met “organisatorische verwevenheid.”.

Voor de andere passages geldt dat onvoldoende toegelicht is waarom geheimhouding gerechtvaardigd is op basis van de aangevoerde grond. Het had op de weg van de inspecteur gelegen om die toelichting wel te geven, gelet op de aard en de inhoud van de desbetreffende passages. Bijvoorbeeld enkele passages betreffen (ogenschijnlijk) een weergave van feiten of het verloop van contacten. Dat het belang van vrijheid en vertrouwelijkheid van juridisch intern beraad een rechtvaardiging kán zijn voor geheimhouding van (delen van) stukken, brengt niet mee dat geheimhouding zonder meer gerechtvaardigd is voor alle passages van een stuk dat ten behoeve van intern beraad is opgesteld.³

De hoofdzaak staat gepland op een zitting van de meervoudige kamer op 18 juni 2021. Gezien de korte termijn die nog rest tot die datum, wordt de inspecteur door de geheimhoudingskamer in de gelegenheid gesteld om zo spoedig mogelijk aan de rechtbank mede te delen welke consequenties hij aan de beslissing van de geheimhoudingskamer verbindt. Dit houdt in dat de inspecteur de keuze moet maken de beslissing van de geheimhoudingskamer (geheel) na te leven of dat niet (geheel) te doen, in welk laatste geval hij de uit toepassing van artikel 8:31 van de Awb mogelijkerwijs voortvloeiende consequenties daarvan zal moeten aanvaarden.⁴ Indien de inspecteur de beslissing van de geheimhoudingskamer (geheel) naleeft, dient hij zo spoedig mogelijk exemplaren van een geschoonde versie van het memo te verstrekken aan de rechtbank en aan de gemachtigde van belanghebbende.