Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 14-10-2021, ECLI:NL:RBZWB:2021:5214, AWB - 19 _ 3440 en 20 _ 1062

2.1.

Belanghebbende is woonachtig in Nederland.

2.2.

Belanghebbende is samen met zijn zakenpartner, [zakenpartner] (hierna: de zakenpartner), middellijk aandeelhouder en zaakvoerder van een naar Belgisch recht opgerichte en tevens in België gevestigde vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [BVBA] (hierna: [BVBA] ). Tot de bedrijfsactiviteiten van [BVBA] behoorde onder andere het verhuren van personenauto’s.

2.3.

2.4.

Tot de stukken van het geding behoort een niet ondertekende huurovereenkomst met datum 1 september 2013 waarin [BVBA] wordt genoemd als verhuurder, en [BV 1] , vertegenwoordigd door belanghebbende als huurder en gebruikelijk bestuurder (hierna: huurovereenkomst 1) van een nieuwe personenauto, Mercedes B180 met Belgisch kenteken [kenteken 1] (hierna: de Mercedes). De prijs van de Mercedes bedraagt volgens de tot de gedingstukken behorende aankoopfactuur € 33.000 exclusief btw. Dit bedrag is eveneens vermeld in huurovereenkomst 1. Tevens staat in huurovereenkomst 1 vermeld dat door de huurder vooraf een waarborgsom is voldaan van € 20.000 en een huurdepot van € 13.000. In een tweetal verzekeringspolissen betreffende de Mercedes is de echtgenote van belanghebbende als gebruikelijke/regelmatige bestuurder vermeld.

2.5.

In de nacht van 13 en 14 oktober 2013 is er ingebroken in de Mercedes, terwijl de Mercedes geparkeerd stond bij de woning van belanghebbende. Door [BVBA] is aangifte van deze diefstal gedaan bij de politie. In de aangifte is onder het kopje ‘Omschrijving voorval’ het volgende vermeld: “Er is 's nachts, van dinsdag 13 oktober op woensdag 14 oktober jl., ingebroken in een van onze wagens met nummerplaat [kenteken 1] . Auto stond aan de [adres] . Ze hebben de zijruit van de bijrijderskant in geslagen. Het dashboardkastje stond open. Bij controle is gebleken dat ze de modulen van het navigatie systeem mee genomen hebben.”

2.6.

Tot de gedingstukken behoort voorts een op 16 januari 2014 gedateerde factuur van Mercedes-Benz ten name van belanghebbende, geadresseerd aan zijn privéadres, met daarop de omschrijving “Service programma ADVANCE Q08122/0001, Mercedes-Benz (…) Plaat [kenteken 1] ”. Verder zijn ter zake van de Mercedes verkeersboetes opgelegd vanwege verkeersovertredingen in Nederland op 11 januari 2014 en 16 februari 2015 en zijn diverse autokosten gemaakt, welke boetes en kosten door [BVBA] aan belanghebbende in rekening zijn gebracht en door hem zijn betaald.

2.7.

Op 29 september 2016 is de Mercedes door belanghebbende als particulier ingevoerd in Nederland. Er is aangifte BPM gedaan voor de auto. De Mercedes is op 10 februari 2017, tegen creditering van de waarborgsom (zie ook 2.4), verkocht door [BVBA] aan [BV 1]

2.8.

Tot de stukken van het geding behoort een niet ondertekende huurovereenkomst met datum 3 april 2014 waarin [BVBA] wordt genoemd als verhuurder en [BV 2] , vertegenwoordigd door belanghebbende, als huurder en gebruikelijke bestuurder (hierna: huurovereenkomst 2) van een nieuwe personenauto, Range Rover met Belgisch kenteken [kenteken 2] (hierna: de Range Rover). Tevens is hierin vermeld dat de prijs van de Range Rover € 74.560 exclusief btw bedraagt. Dit bedrag is eveneens vermeld in de aankoopfactuur van de Range Rover, waarop staat vermeld “betreft de nieuw te leveren Rang Rover Sport voor de heer [belanghebbende] ”. Tevens staat in huurovereenkomst 2 vermeld dat door de huurder voor aflevering van de Range Rover een waarborgsom van € 40.000 en een huurdepot van € 34.560 is voldaan. In de verzekeringspolis betreffende de Range Rover is belanghebbende als gebruikelijke bestuurder vermeld. [BVBA] heeft diverse kosten van de Range Rover aan belanghebbende doorbelast en die zijn door belanghebbende voldaan. Tot de gedingstukken behoort bijvoorbeeld een factuur van doorbelasting door [BVBA] aan belanghebbende van de verzekeringspremie over de periode 4 april 2014 tot en met 4 april 2015 voor de Range Rover.

2.9.

2.10.

Belanghebbende heeft voor de Range Rover een abonnement voor een voertuigvolgsysteem van [systeemaanbieder] afgesloten per 8 april 2014. Dit abonnement is per 8 april 2015 verlengd. Verder behoort tot de gedingstukken een factuur van [BVBA] aan belanghebbende van 3 oktober 2014 waarin melding wordt gemaakt van de doorbelasting van een bekeuring op 22 augustus 2014 voor een snelheidsovertreding in [woonplaats] inzake de Range Rover met de vermelding “bijgaande een bekeuring, gemaakt met het door u gehuurde voertuig”.

2.11.

Op 8 oktober 2015 is een schadeformulier ingevuld in verband met een inbraak in de Range Rover. Hierin is belanghebbende als bestuurder vermeld.

2.12.

Op 1 februari 2016 is tussen [BVBA] , als verhuurder, en belanghebbende, als huurder, een huurovereenkomst ondertekend (hierna: huurovereenkomst 4) voor de Range Rover. De huurovereenkomst vermeldt een looptijd van 9 maanden. In huurovereenkomst 4 staat vermeld dat door de huurder voor aflevering van de Range Rover een waarborgsom van € 40.000 en een huurdepot van € 34.560 is voldaan. Belanghebbende is in die overeenkomst vermeld als gebruikelijke bestuurder.

2.13.

Op 16 februari 2017 is de Range Rover door belanghebbende ingevoerd in Nederland. Er is aangifte BPM gedaan voor deze auto. De Range Rover is op 10 februari 2017, tegen creditering van de waarborgsom, verkocht door [BVBA] aan belanghebbende.

2.14.

Op 13 februari 2017 heeft op initiatief van de inspecteur een gesprek plaatsgevonden met de zakenpartner. De inspecteur heeft een intern verslag gemaakt van dit gesprek, van welk verslag belanghebbende voor het eerst kennis heeft genomen tijdens de beroepsfase.

2.15.

Op 4 oktober 2017 heeft de inspecteur per brief aan belanghebbende inlichtingen verzocht inzake de lease van een auto bij [BVBA] . Belanghebbende heeft op deze vragen gereageerd door te verzoeken om een informatiebeschikking.

2.16.

In november 2018 hebben de Belgische autoriteiten de inspecteur de gelegenheid gegeven om in België kennis te nemen van documenten uit de boekhouding van [BVBA] en kopieën van relevante bescheiden te maken, waaronder de hiervoor genoemde informatie over de auto’s.

2.17.

2.18.

Belanghebbende is in bezwaar gekomen tegen de naheffingsaanslag. Bij uitspraak op bezwaar zijn belanghebbendes bezwaren afgewezen.

2.19.

Op 7 juni 2019 heeft de inspecteur een kennisgeving vergrijpboete verzonden. Vervolgens is met dagtekening 21 juni 2019 een vergrijpboete opgelegd van € 9.855. Bij uitspraak op bezwaar is de boete verminderd naar € 2.091, zijnde 40% van de nageheven BPM ter zake van de Mercedes vanwege verbeterd gedrag. De boete ter zake van de Range Rover is verminderd naar nihil. Verder is een kostenvergoeding voor de bezwaarfase toegekend van € 522.

2.20.

Tussen partijen is in geschil of de naheffingsaanslag terecht is opgelegd en of de vergrijpboete terecht en tot het juiste bedrag is opgelegd.

2.21.

In artikel 1, zesde lid, van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (hierna: Wet BPM) is – voor zover hier van belang – bepaald dat ingeval een niet geregistreerde personenauto feitelijk ter beschikking staat van een in Nederland wonende natuurlijke persoon, de belasting verschuldigd is ter zake van de aanvang van het gebruik met dat motorrijtuig in Nederland van de weg in de zin van de Wegenverkeerswet 1994. Deze belasting wordt in geval van naheffing op grond van artikel 12b van de Wet BPM, geheven van degene die het motorrijtuig feitelijk ter beschikking heeft.

2.22.

Het begrip “gebruik van de weg” (zie 2.21) dient verdragsconform te worden uitgelegd als duurzaam gebruik van de weg dan wel beoogd duurzaam gebruik.¹

2.23.

De bewijslast rust op de inspecteur om feiten en omstandigheden aannemelijk te maken die de conclusie rechtvaardigen dat de Mercedes en de Range Rover feitelijk ter beschikking stonden aan belanghebbende en dat belanghebbende met de auto’s in Nederland duurzaam gebruik heeft gemaakt van de weg dan wel dit beoogde.

2.24.

De inspecteur heeft hiertoe het volgende gesteld ten aanzien van de Mercedes. Belanghebbende staat op huurovereenkomst 1 vermeld als gebruikelijk bestuurder. Belanghebbende heeft het aankoopcontract van de auto ondertekend. Ook het leveringsattest en het serviceprogramma staan op naam van belanghebbende. Daarnaast heeft [BVBA] voor de auto diverse rekeningen voor huur, rijbelasting en verzekering aan belanghebbende gestuurd, welke belanghebbende betaald heeft. Er zijn twee verkeersboetes door [BVBA] aan belanghebbende doorbelast, welke boetes zijn opgelegd ter zake van verkeersovertredingen met de auto op de Nederlandse openbare weg in de huurperiode (zie 2.6). Belanghebbende heeft de auto op 29 september 2016 op eigen naam in Nederland ingevoerd. Dit past volgens de inspecteur in het voortgezet duurzaam gebruik van en beschikken over de auto door belanghebbende.

2.25.

2.26.

Belanghebbende betwist dat hij de auto’s feitelijk tot zijn beschikking had. Volgens belanghebbende was het gebruikelijk om auto’s die door anderen gehuurd werden, op naam van de bestuurders van [BVBA] te zetten. Ook stelt belanghebbende dat hij over de periode van januari 2013 tot en met februari 2016 motorrijtuigenbelasting heeft betaald voor een Nederlands voertuig dat door belanghebbende wel werd gebruikt in de betreffende periode. Belanghebbende heeft dienaangaande rekeningafschriften van zijn betaalrekening overgelegd.

2.27.

De rechtbank is van oordeel dat de inspecteur met hetgeen hij heeft aangevoerd met betrekking tot beide auto’s aannemelijk heeft gemaakt dat belanghebbende daarmee duurzaam gebruik heeft gemaakt van de Nederlandse weg en dat de auto’s hem feitelijk ter beschikking stonden. De stelling van belanghebbende dat de Range Rover verhuurd zou zijn geweest aan de heer [naam] , acht de rechtbank, gelet op het overige bewijs niet geloofwaardig. De rechtbank heeft daarbij bijvoorbeeld acht geslagen op de betaling van de verzekeringspremie van de Range Rover door belanghebbende vanaf 4 april 2014, het abonnement voor het voertuigvolgsysteem en het schadeformulier. De door belanghebbende overgelegde bankrekeningafschriften laten zien dat belanghebbende voor een auto motorrijtuigenbelasting betaalde in Nederland, maar dit sluit niet uit dat belanghebbende ook andere auto’s feitelijk tot zijn beschikking had. De stelling dat verhuurde auto’s vaker op naam van de bestuurders van [BVBA] gezet werden, is niet onderbouwd.

2.28.

Gelet op het voorgaande is de naheffingsaanslag terecht opgelegd.

2.29.

Belanghebbende heeft niet gesteld dat het bedrag van de naheffingsaanslag onjuist is, doch enkel dat een onderbouwing of berekening ontbreekt. De rechtbank zal deze stelling hierna behandelen, in combinatie met de overige stellingen van belanghebbende in het kader van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

2.30.

Belanghebbende stelt dat de naheffingsaanslag niet in stand kan blijven, gelet op de gang van zaken in aanloop naar het opleggen van de naheffingsaanslag. De rechtbank volgt belanghebbende daarin niet.

2.31.

Belanghebbende stelt in het kader van het zorgvuldigheidsbeginsel dat het gesprek op 13 februari 2017 een informeel gesprek was tussen de zakenpartner en de inspecteur, welk gesprek de inspecteur nu gebruikt voor het opleggen van de naheffingsaanslag en de boete. Ook stelt belanghebbende dat hij het verslag van dit gesprek eerder had moeten krijgen en dat hem hierdoor de mogelijkheid is ontnomen om getuigen te horen. Met betrekking tot het gesprek van 13 februari 2017 stelt de rechtbank voorop dat de inspecteur op grond van artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) informatie kan inwinnen ten behoeve van de belastingheffing. Dat het gesprek volgens belanghebbende een informeel karakter had, doet daar niets aan af. Anders dan belanghebbende kennelijk meent, lijken de naheffingsaanslag en de boete die aan belanghebbende zijn opgelegd ook niet gestoeld op dit gesprek, maar berusten die op diverse andere (later verzamelde) bewijzen. Dat een verslag van dit gesprek niet eerder aan belanghebbende is verstrekt is naar het oordeel van de rechtbank gelet hierop dan ook niet onzorgvuldig en zelfs als daarvan wel sprake zou zijn, dan ziet de rechtbank geen aanleiding om daaraan gevolgen te verbinden. De rechtbank ziet voorts niet in waarom het eerst in de beroepsfase verstrekken van dit verslag in de weg zou staan bij het al dan niet oproepen van getuigen.

2.32.

Met betrekking tot het niet geven van de cautie, merkt de rechtbank het volgende op. Indien het gaat om een verhoor met het oog op het opleggen van een bestraffende sanctie, dient de cautie gegeven te worden.² Een verhoor houdt een mondelinge ondervraging in. Belanghebbende was aanwezig bij het hoorgesprek over de naheffingsaanslag op 21 maart 2019. Dit hoorgesprek ging niet over de boete. Belanghebbende was niet aanwezig bij het hoorgesprek over de boete. Verder zijn er enkel schriftelijk vragen gesteld aan belanghebbende. De stelling van belanghebbende gaat dus niet op en er is geen sprake van strijd met enig beginsel.

2.33.

De stellingen van belanghebbende dat de inspecteur weigerde om mee te werken aan overleg om procedures te voorkomen en dat de inspecteur al jarenlang wist van de werkwijze van [BVBA] , zijn niet nader onderbouwd en leveren naar het oordeel van de rechtbank ook geen schending van enig beginsel op. Verder is de inspecteur niet verplicht om een informatiebeschikking af te geven. Het niet afgegeven van zo’n beschikking is niet onzorgvuldig.

2.34.

Ook heeft de inspecteur bij het opleggen van de naheffingsaanslag voldoende gemotiveerd op basis waarvan de nageheven belasting is berekend. Dat er geen berekening is bijgevoegd, zorgt naar het oordeel van de rechtbank niet voor strijd met het motiverings- of zorgvuldigheidsbeginsel. Voor zover er al sprake is geweest van enige vorm van onzorgvuldig handelen, is dit onvoldoende om tot vernietiging of vermindering van de naheffingsaanslag te komen.

2.35.

Belanghebbende heeft zich nog beroepen op het gelijkheidsbeginsel en verwezen naar de situatie van een andere huurder van een auto van [BVBA] waarvan de situatie hetzelfde zou zijn als die van belanghebbende. Bij die huurder zou volledig tegemoet zijn gekomen aan de bezwaren door de inspecteur. Ter zitting heeft de inspecteur aangegeven dat het in die procedure een andere periode betrof; de naheffingsaanslag zou in dat geval opgelegd zijn in april 2010 waarna per einde 2010 de wetgeving hieromtrent is aangepast. Er is dan geen sprake van een gelijk geval ten opzichte van de situatie van belanghebbende. Reeds daarom faalt het beroep op het gelijkheidsbeginsel.

2.36.

Van schending van enig ander door belanghebbende genoemd beginsel is de rechtbank niet gebleken.

2.37.

2.38.

Gelet op het vorenoverwogene is de verschuldigde belasting niet op aangifte betaald binnen de in de belastingwet gestelde termijn. De bewijslast rust op de inspecteur om aannemelijk te maken dat sprake is van opzet of grove schuld.

2.39.

2.40.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft de inspecteur aannemelijk gemaakt dat belanghebbende bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat er te weinig belasting werd betaald (voorwaardelijk opzet). Belanghebbende heeft er bewust voor gekozen om een auto met buitenlands kenteken duurzaam te rijden in Nederland. Gelet op belanghebbendes functie als bestuurder van een vennootschap die auto’s met een buitenlands kenteken verhuurde aan ingezetenen van Nederland, acht de rechtbank aannemelijk dat belanghebbende op de hoogte was van de geldende regelgeving. Ook is belanghebbende hierop gewezen in de brief van 12 september 2013. De vergrijpboete is dan ook terecht opgelegd.

2.41.

Belanghebbende stelt dat geen boete opgelegd kon worden op basis van artikel 67e, derde lid, van de AWR, omdat alle informatie die benodigd was voor het opleggen van de boete al eerder bij de inspecteur bekend was. De rechtbank stelt vast dat de feiten en omstandigheden op grond waarvan is nageheven pas (voldoende) bekend zijn geworden toen de informatie van de Belgische belastingautoriteiten is verkregen in november 2018, dit was kort voor afloop van het naheffingstermijn. Op dat moment bestonden er aanwijzingen dat het aan opzet of grove schuld van belanghebbende te wijten was dat er een te laag bedrag aan BPM was betaald. Ook is bij het vaststellen van de naheffingsaanslag medegedeeld dat werd onderzocht of het opleggen van een vergrijpboete gerechtvaardigd was en de vergrijpboete is opgelegd binnen zes maanden na vaststelling van de naheffingsaanslag. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de inspecteur dan ook conform de wettelijke regeling gehandeld.

2.42.

Met betrekking tot belanghebbendes stelling dat de inspecteur te laat de cautie heeft gegeven, verwijst de rechtbank naar het overwogene in 2.32.

2.43.

De rechtbank acht de boete, zoals die luidt na de uitspraak op bezwaar, passend en geboden. Er zijn geen feiten en omstandigheden gesteld of gebleken die aanleiding gegeven voor een verdere matiging van de boete.

2.44.

Belanghebbende heeft gesteld dat de duur van de procedure voor de rechtbank aanleiding vormt tot matiging van de boete, omdat sprake is van overschrijding van de redelijke termijn voor de behandeling van de zaak in eerste feitelijke instantie. De rechtbank stelt vast dat 7 juni 2019 geldt als aanvangsmoment van de redelijke termijn, omdat op dat moment de boete is aangekondigd in de kennisgeving vergrijpboete. De rechtbank doet uitspraak op 14 oktober 2021. Sinds de aankondiging van de boete zijn dan (afgerond) 29 maanden verstreken. De rechtbank stelt vast dat hiermee de redelijke termijn van twee jaar is overschreden met 5 maanden.³ De vergrijpboete wordt daarom gematigd met 5% en vastgesteld op € 1.986.⁴ Gelet op de matiging van de boete in verband met overschrijding van de redelijke termijn, zal er geen immateriële schadevergoeding toegekend worden voor de procedure inzake de boete.⁵

2.45.

Gelet op het vorenstaande is het beroep inzake de boetebeschikking (met zaaknummer BRE 20/1062) gegrond verklaard.

2.46.

Belanghebbende heeft verzocht om een vergoeding van immateriële schade wegens de lange duur van de procedure inzake de naheffingsaanslag. De rechtbank ziet aanleiding voor toekenning van een vergoeding van immateriële schade in verband met overschrijding van de redelijke termijn in de beroepszaak over de naheffingsaanslag. De Hoge Raad heeft als uitgangspunt bepaald dat een redelijke behandeltermijn voor de bezwaar- en beroepsfase in eerste aanleg een periode van twee jaar bedraagt.⁶ Indien deze termijn wordt overschreden, is er aanleiding voor een vergoeding van immateriële schade.

2.47.

Ter zitting heeft de inspecteur zich op het standpunt gesteld dat de redelijke termijn van twee jaar verlengd dient te worden vanwege corona en het (toegekende) verzoek van belanghebbende om de eerder geplande mondelinge behandeling van de zaken uit te stellen.

2.48.

De rechtbank is van oordeel dat geen sprake is van een bijzondere omstandigheid die de redelijke termijn verlengt. De onderhavige zaken zijn voor het eerst op een zitting gepland op 13 juli 2021. Er is dus geen sprake van de situatie dat de zaak eerder op zitting gepland was, maar uitgesteld moest worden vanwege de sluiting van de gerechtsgebouwen in verband met de coronamaatregelen.⁷ Tevens doet zich geen bijzondere omstandigheid voor indien de zitting op verzoek van een partij voor de eerste keer wordt uitgesteld.⁸

2.49.

De inspecteur heeft het bezwaar van belanghebbende ontvangen op 21 januari 2019. De uitspraak op bezwaar is van 19 juni 2019. De rechtbank doet uitspraak op 14 oktober 2021. De redelijke termijn is daarmee overschreden met negen maanden. Naar het oordeel van de rechtbank heeft belanghebbende recht op een schadevergoeding van € 1.000. Dit bedrag komt geheel voor rekening van de Staat der Nederlanden (de Minister van Justitie en Veiligheid) vanwege de lange duur van de beroepsprocedure. De rechtbank merkt de Minister in zoverre mede aan als partij in dit geding.

2.50.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen dient het beroep inzake de naheffingsaanslag ongegrond te worden verklaard. De toekenning van immateriële schadevergoeding maakt dat niet anders. Wel bestaat om die reden recht op een proceskostenvergoeding voor de beroepsfase en vergoeding van griffierecht.

2.51.

De rechtbank vindt aanleiding de Minister te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. De rechtbank acht geen bijzondere omstandigheden aanwezig die een integrale proceskostenveroordeling rechtvaardigen. Dit oordeel behoeft gelet op het arrest van de Hoge Raad van 5 januari 2018⁹ geen nadere motivering. De kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 534 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 534 en een wegingsfactor 0,5). Omdat de vergoeding enkel plaatsvindt in verband met de toekenning van een vergoeding van immateriële schade, is de wegingsfactor voor het gewicht van de zaak gesteld op 0,5 (licht).¹⁰ Voor een vergoeding van de in bezwaar gemaakte proceskosten bestaat geen aanleiding, aangezien de uitspraak op bezwaar volledig in stand is gebleven.

2.52.

Nu de overschrijding van de redelijke termijn aan de rechtbank is te wijten, zal de Minister worden veroordeeld in de proceskosten en in de vergoeding van het griffierecht.¹¹

2.53.

De rechtbank vindt aanleiding de inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. De rechtbank acht geen bijzondere omstandigheden aanwezig die een integrale proceskostenveroordeling rechtvaardigen. Dit oordeel behoeft gelet op het arrest van de Hoge Raad van 5 januari 2018¹² geen nadere motivering. De kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 1.068 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 534 en een wegingsfactor 1). Een kostenvergoeding voor de bezwaarfase is reeds toegekend en is niet in geschil.

2.54.

Omdat het beroep gegrond is, dient de inspecteur het door belanghebbende voor dat beroep betaalde griffierecht te vergoeden.

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden: a. de naam en het adres van de indiener;