Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 17-02-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:822, AWB - 19 _ 2040 tm 19_2044

Belanghebbende heeft in 2006 de aandelen van [X] BV overgenomen. Vervolgens is een nieuwe [X] B.V. opgericht en is de productie van en de handel in vislokvoer in deze vennootschap ondergebracht. Vanaf 2011 is de productie van vislokvoer beëindigd. De handel in vislokvoer is op beperkte schaal blijven bestaan.

De fiscale eenheid voor de omzetbelasting bestaat uit […] . en de ‘nieuwe’ [X] B.V.

Naar aanleiding van de bevindingen tijdens het boekenonderzoek heeft de inspecteur aan belanghebbende de onderhavige naheffingsaanslagen omzetbelasting met verzuimboete en belastingrente opgelegd:

Tussen partijen is in geschil het antwoord op de volgende vragen:

1. Is op de leveringen van vislokvoer het verlaagde omzetbelastingtarief van toepassing?

2. Is sprake van gerechtvaardigd vertrouwen?

3. Zijn de verzuimboetes tot het juiste bedrag opgelegd?

Als uitgangspunt bedraagt in de betreffende jaren de omzetbelasting 21%¹. Als uitzondering geldt voor bepaalde leveringen van goederen en diensten een tarief van 6%. Het gaat daarbij om leveringen van goederen en diensten die worden genoemd in de bij de Wet OB behorende Tabel I.² Tot de goederen die in Tabel I post a-2 worden genoemd behoren ‘granen en peulvruchten die niet zijn te rangschikken onder post a 1’.

Het ligt op de weg van belanghebbende, die het verlaagde tarief wenst en daarmee wenst af te wijken van de hoofdregel (de toepassing van het algemene omzetbelastingtarief) feiten te stellen, en bij betwisting aannemelijk te maken op grond waarvan kan worden geoordeeld dat het vislokvoer op andere basis dan granen en peulvruchten waarop belanghebbende het verlaagde tarief heeft toegepast onder Tabel I valt.

Belanghebbende heeft daartoe aangevoerd dat het in de branche gebruikelijk is om het verlaagde tarief toe te passen op vislokvoer. Daarnaast stelt belanghebbende dat het vreemd is dat voor de toepassing van het verlaagde tarief onderscheid wordt gemaakt afhankelijk van de samenstelling van het product.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft belanghebbende hiermee niet aannemelijk gemaakt dat het vislokvoer dusdanig is samengesteld dat het onder Tabel I post a-2 is te rangschikken of een andere post van Tabel I. Immers, belanghebbende bestrijdt niet dat het vislokvoer op andere basis dan granen en peulvruchten niet gerangschikt kan worden onder post a 1. Daarnaast heeft belanghebbende ook niet gesteld noch aannemelijk gemaakt dat dit vislokvoer onder enige andere post van Tabel 1 gerangschikt kan worden. De naheffing op basis van het algemene omzetbelastingtarief is daarom juist.

Wat partijen vervolgens verdeeld houdt, is de vraag of belanghebbende vertrouwen kan ontlenen aan de bevindingen zoals weergegeven in het controlerapport bij [X] B.V. uit 1995 (2.1).

De inspecteur stelt zich op het standpunt dat van gewekt vertrouwen geen sprake kan zijn omdat de samenstelling van vislokvoer steeds veranderd waardoor het vislokvoer in de jaren 1991 tot en met 1994 anders is samengesteld dan in de jaren 2013 tot en met 2017. Bovendien is een eventueel vertrouwen niet jegens belanghebbende gewekt maar jegens het oude [X] B.V., een geheel andere rechtspersoon. Tot slot stelt de inspecteur dat indien sprake is van in rechte opgewekt vertrouwen, dit met het bedrijfsgesprek in 2014 is beëindigd.

Als een belastingplichtige zich beroept op opgewekt vertrouwen ontleend aan een tot hem gerichte uitlating of gedraging - een nalaten daaronder begrepen - draait het om de perceptie van de belastingplichtige. Relevant is of hij, met inachtneming van alle omstandigheden van het geval, de uitlating of gedraging redelijkerwijs heeft kunnen opvatten zoals hij deed. Niet relevant is de intentie die de inspecteur had bij het doen van de uitlating of gedraging.

De zojuist genoemde regel betekent onder meer, dat bij een boekenonderzoek niet vereist is dat een aangelegenheid daadwerkelijk op haar juridische merites is beoordeeld, maar dat voldoende is dat de belastingplichtige in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs mocht aannemen dat zulks het geval was. Wanneer de inspecteur onder die omstandigheden een door de belastingplichtige gevolgde handelwijze accepteert, kan bij de belastingplichtige het vertrouwen ontstaan, dat de door hem gevolgde handelwijze akkoord is bevonden.

Belanghebbende kon naar het oordeel van de rechtbank aan het boekenonderzoek in 1995 vertrouwen ontlenen dat het verlaagde omzetbelastingtarief op het vislokvoer van toepassing was. Belanghebbende heeft onweersproken gesteld dat zij het rapport van het boekenonderzoek bij de overname heeft ingezien. Het boekenonderzoek had weliswaar betrekking op en was ingesteld bij een andere rechtspersoon dan belanghebbende, maar de onderneming van het oude [X] BV is door belanghebbende overgenomen en belanghebbende heeft de handel in vislokvoer voortgezet. Nu de feiten en omstandigheden voor en na de overname hetzelfde zijn, kan de rechtspersoon die de materiële onderneming overneemt rechten ontlenen aan een bij haar voorganger ingesteld boekenonderzoek. Hierdoor kan sprake zijn van opgewekt vertrouwen bij een ander dan belanghebbende.³ Dat belanghebbende na verloop van tijd is gestopt met de productie van vislokvoer en zich uitsluitend nog richtte op de handel, doet hieraan niets af.

De rechtbank verwerpt het argument van de inspecteur dat van opgewekt vertrouwen geen sprake kan zijn omdat de samenstelling van vislokvoer in loop van tijd zodanig kan wijzingen dat het niet meer onder Tabel I valt. Uit het rapport van het boekenonderzoek in 1995 blijkt niet dat is gesproken over de samenstelling van het vislokvoer en door de belastingdienst is destijds ook geen voorbehoud gemaakt ten aanzien van de samenstelling van het product.

De rechtbank overweegt dat door een standpuntbepaling opgewekt vertrouwen voor de toekomst kan worden weggenomen door een uitdrukkelijke intrekking van het standpunt. De opmerking van de inspecteur tijdens het bedrijfsgesprek in 2014 dat de toepassing van het verlaagde tarief op vislokvoer zal worden voorgelegd aan de OB-specialist en het opvolgende telefoongesprek, kan naar het oordeel van de rechtbank als een dergelijke uitdrukkelijke intrekking worden aangemerkt. Op dat moment wist belanghebbende dat de toepassing van het verlaagde tarief alleen juist is als het vislokvoer is samengesteld op basis van granen en peulvruchten. Daarmee is het opgewekte vertrouwen medio 2014 geëindigd.

De rechtbank is van oordeel dat sprake is van opgewekt vertrouwen dat medio 2014 is beëindigd. Voor dat geval is tussen partijen niet in geschil dat de naheffingsaanslag over 2013 moet worden verminderd met € 4.763 tot € 12.344 en de verzuimboete met € 476 tot € 1.234. De naheffingsaanslag over 2014 moet worden verminderd met € 6.082 tot € 19.332 en de verzuimboete met € 608 tot € 1.933. Nu de naheffingsaanslagen 2013 en 2014 moeten worden verminderd, heeft ditzelfde te gelden voor de beschikking belastingrente die daarmee samenhangt. De naheffingsaanslagen 2015 tot en met 2017 blijven in stand.

De inspecteur heeft bij alle naheffingsaanslagen een verzuimboete opgelegd van 10 procent van de verschuldigde belasting⁴. Belanghebbende heeft niet bestreden dat de resterende nageheven omzetbelasting niet is betaald. Van een pleitbaar standpunt ten aanzien van de toepassing van het verlaagde tarief voor het vislokvoer is geen sprake. Als pleitbaar standpunt wordt beschouwd een stelling waarvoor aanknopingspunten kunnen worden gevonden in de toepasselijke regelgeving of jurisprudentie. Tabel I behorende bij de Wet OB is voldoende duidelijk. Gelet hierop kon en mocht belanghebbende, naar objectieve maatstaven bezien, redelijkerwijs niet menen dat de door haar voorgestane uitleg juist was. Belanghebbende heeft dan ook geen pleitbaar standpunt. De rechtbank acht de (resterende) boetes passend en geboden. De (resterende) verzuimboetes zijn terecht opgelegd.

De rechtbank stelt ambtshalve vast dat ten aanzien van de boetes een inbreuk wordt gemaakt op het recht op berechting binnen een redelijke termijn. Uitgaande van de aankondiging van de verzuimboetes op 10 september 2018 en het feit dat de rechtbank geen bijzondere omstandigheden aanwezig acht, is de redelijke termijn van twee jaar bij het doen van uitspraak in deze zaak met een jaar en zes maanden overschreden. De rechtbank ziet daarin aanleiding de boetes te verminderen met 15%. De ambtshalve constatering dat de redelijke termijn is overschreden en de boetes daarom moeten worden gematigd, levert geen gegrond beroep op.

Gelet op het overwogene in 2.22 moeten de verzuimboetes worden verminderd tot:

Nu de beroepen met betrekking tot de naheffingsaanslagen 2013 en 2014 gegrond zijn, ziet de rechtbank aanleiding de inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. De rechtbank merkt deze zaken aan als samenhangend in de zin van artikel 3, tweede lid van het Besluit proceskosten bestuursrecht (het Besluit). De kosten zijn op grond van het Besluit voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 1.518 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 759 en een wegingsfactor 1).

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden: a. de naam en het adres van de indiener;