Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 05-12-2024, ECLI:NL:RBZWB:2024:8920, C/02/420675 / FA RK 24-1486

4.1.

Deze zaak heeft een internationaal karakter. Partijen zijn in Syrië getrouwd. De man stelt – bij monde van zijn advocaat – dat hij naast de Nederlandse, ook de Syrische nationaliteit heeft. Dat betekent dat de rechtbank telkens eerst moet beoordelen of de Nederlandse rechter bevoegd is om te beslissen op de verzoeken en, wanneer dat zo is, welk recht daarop van toepassing is.

4.2.

De vrouw heeft verzocht de echtscheiding tussen partijen uit te spreken.

4.3.

Omdat het echtscheidingsverzoek na 1 augustus 2022 bij de rechtbank is ingediend dient de internationale bevoegdheid van de Nederlandse rechter in dit geval beoordeeld te worden volgens de bevoegdheidsregels van de Verordening Brussel II-ter (nr. 2019/1111).

4.4.

Ten tijde van de indiening van het verzoekschrift bevond de gewone verblijfplaats van verzoekster zich al ruim een jaar in Nederland. Om die reden komt aan de Nederlandse rechter rechtsmacht toe om te oordelen over het verzoek tot echtscheiding (artikel 3 onder a sub v Brussel II-ter).

4.5.

Bij de indiening van het verzoekschrift tot echtscheiding moet een recent en gewaarmerkt afschrift van de in artikel 815 lid 5 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) genoemde stukken worden overgelegd (artikel 2.2 Procesreglement Scheiding). Dit is een processuele eis bij een verzoek tot echtscheiding. Als er redenen zijn om aan te nemen dat de genoemde stukken redelijkerwijs niet kunnen worden overgelegd kan worden volstaan met overlegging van andere bewijsstukken of kan op andere wijze daarin worden voorzien, een en ander ter beoordeling door de rechter (artikel 815 lid 6 Rv).

4.6.

De rechtbank stelt vast dat de vrouw geen recent en gewaarmerkt afschrift van de huwelijksakte heeft overgelegd. Wel heeft zij bij brief van 15 april 2024 een beëdigde vertaling van de huwelijksverklaring overgelegd. Naar wat de rechtbank uit deze overgelegde beëdigde Nederlandse vertaling kan opmaken, gaat het hier om een door de Syrische autoriteiten opgemaakt en afgegeven huwelijksverklaring, opgemaakt door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Burgerzaken. Volgens dit uittreksel is het huwelijk geregistreerd bij de burgerlijke stand. Naar het oordeel van de rechtbank blijkt uit het voormelde genoegzaam dat partijen op [datum] 1997 te Syrië, met elkaar zijn getrouwd.

4.7.

Uitgangspunt is dat een buiten Nederland gesloten huwelijk wordt erkend wanneer het volgens het recht van de staat waar de huwelijksvoltrekking plaatsvond rechtsgeldig is of nadien rechtsgeldig is geworden (artikel 10:31 eerste lid van het Burgerlijk Wetboek (BW)). Een huwelijk wordt vermoed rechtsgeldig te zijn, indien een huwelijksverklaring is afgegeven door de bevoegde autoriteit (artikel 10:31 vierde lid BW).

4.8.

Gelet op haar geboortedatum was de vrouw ten tijde van de voltrekking van het huwelijk 17 jaar oud. Voor het aangaan van een burgerlijk huwelijk geldt in Syrië een wettelijke minimumleeftijd van 18 jaar (art. 18 lid 1 WPS), maar er zijn uitzonderingen waarbij een huwelijk op jongere leeftijd mogelijk is. Dispensatie door de rechter is op grond van art. 18 lid 1 WPS onder andere mogelijk als beide echtgenoten tenminste vijftien jaar oud zijn.

4.9.

Gelet op het voorgaande en nu de vrouw een kopie van de huwelijksakte heeft overgelegd, opgemaakt door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Burgerzaken, gaat de rechtbank uit van een rechtsgeldig huwelijk naar Syrisch recht dat voor erkenning in aanmerking komt.

4.10.

Op grond van artikel 10:56 BW is Nederlands recht op het verzoek tot echtscheiding van toepassing.

4.11.

Op grond van artikel 815 lid 2 Rv, voor zover hier van belang, dient een -inleidend- verzoekschrift tot echtscheiding een ouderschapsplan te bevatten ten aanzien van de minderjarige kinderen van partijen over wie zij al dan niet gezamenlijk het gezag uitoefenen. Nu het ouderschapsplan in de wet is geformuleerd als een processuele eis bij een verzoek tot echtscheiding, heeft de rechtbank de bevoegdheid een echtgenoot in het verzoek tot echtscheiding niet-ontvankelijk te verklaren, tenzij er redenen zijn om aan te nemen dat het ouderschapsplan redelijkerwijs niet kan worden overgelegd (artikel 815 lid 6 Rv).

4.12.

De rechtbank is van oordeel dat voldoende aannemelijk is geworden dat van de vrouw redelijkerwijs niet verwacht kan worden dat zij binnen een redelijke termijn alsnog een ouderschapsplan overlegt dat voldoet aan alle vereisten van artikel 815 lid 3 Rv. De vrouw heeft – onweersproken - gesteld dat zij geen contact heeft met de man en dat zij niet weet waar hij verblijft. De rechtbank verklaart de vrouw derhalve ontvankelijk in haar verzoek tot echtscheiding.

4.13.

De vrouw stelt ter onderbouwing van haar verzoek om de echtscheiding tussen partijen uit te spreken, dat het huwelijk duurzaam is ontwricht. Het verzoek tot echtscheiding zal, als op de wet gegrond, mede gelet op het feit dat de man daartegen geen verweer heeft gevoerd, worden toegewezen.

4.14.

Op grond van artikel 7 Brussel II-ter komt de Nederlandse rechter rechtsmacht toe om te oordelen over de verzoeken omtrent het hoofdverblijf.

4.15.

Op grond van artikel 15 Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996 is het Nederlands recht van toepassing op de verzoeken omtrent het hoofdverblijf.

4.16.

Bij wege van zelfstandig verzoek verzoekt de man het hoofdverblijf van [minderjarige] bij hem te bepalen. Hij voert daartoe aan dat partijen in het kader van de voorlopige voorzieningenprocedure met elkaar in overleg zijn gegaan en een vaststellingsovereenkomst hebben gesloten. In die vaststellingsovereenkomst zijn partijen weliswaar overeengekomen dat [minderjarige] bij de vrouw zou wonen, maar dat was een voorlopige afspraak. De man wenst dat [minderjarige] bij hem komt wonen.

4.17.

Ook de vrouw verzoekt het hoofdverblijf van [minderjarige] bij haar te bepalen. In de eerdere voorlopige voorzieningenprocedure is [minderjarige] aan de vrouw toevertrouwd en woont hij bij de vrouw. Ook de oudere broer van [minderjarige] , [meerderjarige 2] , woont bij de vrouw. Het gaat goed met [minderjarige] bij de vrouw thuis en het is in het belang van [minderjarige] dat hij bij de vrouw kan blijven wonen.

4.18.

De Raad verklaart tijdens de mondelinge behandeling dat de vrouw de zorgtaken voor [minderjarige] volledig voor haar rekening heeft genomen. Er zijn ook geen zorgen over het verblijf van [minderjarige] bij de vrouw. Het is onduidelijk waar de man momenteel verblijft en of hij in staat is om de verzorging en opvoeding van [minderjarige] op zich te nemen. [minderjarige] verblijft nu al langer bij de vrouw en het is in zijn belang dat zijn hoofdverblijf bij de vrouw wordt vastgesteld.

4.19.

De rechtbank oordeelt als volgt. De vrouw heeft tijdens de mondelinge behandeling aanvullend verzocht het hoofdverblijf van [minderjarige] bij haar te bepalen. Bij brief van mr. El-Sharkawi van 4 november 2024 is dit verzoek op schrift gesteld. De rechtbank zal dit gewijzigd verzoek dan ook toestaan, nu de (advocaat van de) man daartegen ook geen bezwaar heeft gemaakt. De rechtbank zal het verzoek van de vrouw tot vaststelling van het hoofdverblijf van [minderjarige] bij haar, toewijzen, onder afwijzing van het verzoek van de man. In de eerdere voorlopige voorzieningenprocedure tussen partijen is [minderjarige] aan de vrouw toevertrouwd. Partijen zijn in de in die procedure gesloten vaststellingsovereenkomst overeengekomen dat de vrouw de zorg voor [minderjarige] op zich zou nemen. Onduidelijk is welke rol de man sindsdien heeft gespeeld in het leven van [minderjarige] en of en zo ja in welke mate er contact is geweest tussen hen beiden. Eveneens onduidelijk is waar de man momenteel woont en verblijft en hoe hij in dat kader de zorg voor [minderjarige] zou kunnen dragen. De advocaat van de man heeft tijdens de mondelinge behandeling verklaard dat hij geen contact met de man kan krijgen en niet weet waar de man momenteel verblijft. Met de Raad is de rechtbank van oordeel dat onder deze omstandigheden het in het belang van [minderjarige] is dat zijn hoofdverblijf bij de vrouw wordt vastgesteld.

4.20.

Nu de echtelijke woning in Nederland is gelegen, is de Nederlandse rechter internationaal bevoegd om te beslissen over de verzoeken omtrent het huurrecht (artikel 4 lid 3 sub a van Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering). De rechtbank zal op de verzoeken Nederlands recht als haar interne recht toepassen.

4.21.

De man heeft in dit verband nog betoogd dat het Syrisch recht toegepast zou moeten worden op het verzoek van de vrouw voor wat betreft het huurrecht, omdat de man en de vrouw de Syrische nationaliteit hebben. Desgevraagd heeft de man dat niet kunnen aantonen met stukken. De rechtbank gaat er daarom vanuit dat partijen allebei in ieder geval de Nederlandse nationaliteit hebben. De woning staat bovendien in Nederland. De rechtbank volgt dit standpunt van de man dan ook niet.

4.22.

De rechtbank zal het verzoek van de vrouw omtrent het huurrecht toewijzen en bepalen dat zij voortaan huurster zal zijn van de voormalig echtelijke woning. De rechtbank zal het verzoek van de man daartoe afwijzen. Zoals hiervoor reeds overwogen zal de rechtbank het hoofdverblijf van [minderjarige] bij de vrouw bepalen. Het is in het belang van [minderjarige] dat hij op het adres van de voormalig echtelijke woning, samen met de vrouw, kan blijven wonen.