Jaarrapportage Belastingdienst 2022: recordbedrag van € 307 miljard aan geïnde belastingen

Staatssecretaris Van Rij biedt de Eerste en Tweede Kamer de jaarrapportage van de Belastingdienst over het jaar 2022 aan. In de bijlagen zijn de Auditdienst Rijk (ADR)-rapportage, het overzicht over boekenonderzoeken en fraudebestrijdingsinitiatieven, het In Control Statement en het jaarverslag rulings met een internationaal karakter opgenomen.

De Belastingdienst inde in 2022 een recordbedrag van € 307 miljard aan rijksbelastingen en premies. Daarnaast heeft de Belastingdienst in 2022 gewerkt aan een aantal hersteloperaties zoals het rechtsherstel box 3 en het herstel voor mensen die schade hebben ondervonden door de Fraude Signalering Voorziening (FSV). Verder is de informatievoorziening gemoderniseerd. De systemen zijn 99,9 procent van de tijd zonder problemen beschikbaar. En er is hard gewerkt aan het aantrekken, behouden en opleiden van deskundig en gemotiveerd personeel.

Administratieve keten versterken

Ondernemers kunnen sinds november 2022 ook hun OB betalen met iDEAL. Een andere functionaliteit is de Automatische Winst Aangifte (AWA) die ondernemers helpt hun administratieve taken terug te dringen.

Bezwaren behandelen binnen de wettelijke termijn

In 2022 is 85 procent van de bezwaren ingediend door mkb’ers (inclusief particulieren-plus) binnen de wetelijke termijn behandeld. Hiermee is de norm van minimaal 90 procent niet gerealiseerd. Daarvoor zijn twee verklaringen: het arrest van de Hoge Raad over de box 3-hefng leidde tot een grote hoeveelheid bezwaren en er is een toename, door verschillende oorzaken, van de bezwaren tegen aanslagen die geautomatiseerd zijn opgelegd aan belastingplichtigen die niet tijdig aangife hebben gedaan.

Naleving bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) bevorderen

In de tweede helft van 2022 is het handhavingsplan Voortzetingsvereiste BOR opgesteld. Het plan wordt sinds 1 januari 2023 uitgevoerd. Het kabinet heef in de Voorjaarsnota 2023 de ambitie uitgesproken de BOR aan te passen. Hiermee wordt bij de uitvoering van het handhavingsplan rekening gehouden.

Programma Inlevend invorderen

Het programma Inlevend invorderen is in 2022 afgerond. Het programma heef een behandeladvies opgesteld, waarmee medewerkers na het volgen van een opleiding, aan de slag kunnen. De doelgroep is de mkb-ondernemer die steeds aan zijn fiscale verplichtingen heef voldaan, maar dat op enig moment niet doet en daardoor een aanmaning ontvangt. De invorderaar neemt dan, voordat een dwangbevel wordt verzonden, telefonisch contact op met de ondernemer en biedt hem alternatieven aan.

Samenwerking fiscaal dienstverleners via horizontaal toezicht

Het versterken van het horizontale toezicht (HT) is voor de Belastingdienst een speerpunt. Het totaal aantal registraties van mkb-ondernemers die participeren in FD-convenanten nadert de 200.000. Ook krijgt een FD nu na een melding van een knelpunt binnen korte tijd contact met een medewerker.

Evaluatie toezicht op arbeidsrelaties

De Belastingdienst houdt toezicht op de kwalificatie van de arbeidsrelatie voor de loonheffingen. De uitvoering van het Toezichtsplan arbeidsrelaties 2019-2021 is in de eerste helft van 2022 door de Auditdienst Rijk (ADR) geëvalueerd. Ook verscheen in april 2022 het onderzoek van de AR Focus op handhaving Belastingdienst bij schijnzelfstandigheid, waarin ingegaan wordt op de complexiteit in de uitvoeringspraktijk van het maken van een onderscheid tussen werknemers en zelfstandigen.

Fraudebestrijding en externe overheidssamenwerking

Informatie over boekenonderzoeken en initiatieven voor bestrijding van fraude staat in de bijlage bij de aanbiedingsbrief van deze jaarrapportage. Hierin gaat de Belastingdienst in op onder meer de aanpak van misbruik van turboliquidaties, de aanpak van btw-fraude en de samenwerking met andere overheidsorganisaties.

Dossiers van zeer vermogende personen

In 2022 waren 674 dossiers in behandeling bij het landelijke team zeer vermogende personen. De Belastingdienst bouwt de capaciteit voor de individuele klantbehandeling van zeer vermogende personen in 2023 en daarna uit.

Betalingsregelingen coronasteun

In oktober 2022 is de periode van aflossing van de schulden op de ontvangen coronasteun gestart. Als eerder bij Kamerbrief gemeld, hadden op peildatum 27 februari 2023 751 grote ondernemingen een betalingsachterstand (12% van de grote ondernemingen met een coronaschuld op 1 oktober 2022). Eind 2022 zijn alle grote ondernemingen met een betalingsachterstand in combinatie met een corona-uitstel gebeld om een oplossing te zoeken.

Internationale activiteiten Mandatory disclosure (DAC6)

Via de Europese database (DAC6) deelt de Belastingdienst meldingen over fiscale, agressieve grensoverschrijdende constructies met andere belastingdiensten binnen de Europese Unie. In 2022 ging het voor Nederland om in totaal 7.000 meldingen. Daarnaast zijn 3.500 meldingen die van belang zijn voor Nederland geïdentifceerd en opgehaald uit de Europese database. Ook is gewerkt aan een herziene aanvullende leidraad voor de intermediairs die in 2023 verschijnt, wat helpt om aan de fiscale verplichting te voldoen.

Rulingspraktijk (internationaal)

In 2022 zijn er geen belangrijke wijzigingen geweest in de internationale rulingspraktijk. Er zijn ook geen substantiële wijzigingen in het aantal ontvangen (559) en afgedane (544) verzoeken ten opzichte van 2021 (respectievelijk 594 en 650).

Aanpak Verhuld Vermogen

In  2022 is minder capaciteit ingezet op de aanpak van verhuld vermogen dan gepland, waardoor minder posten zijn afgerond: 1.280. In 2021 waren dat 2.248 posten. Dit lagere aantal hangt onder meer samen met het urgente werk aan herstelacties box 3. De totale gerealiseerde opbrengst van bijna 114 miljoen euro (belastingbedragen, rente en boeten) in 2022 is dan ook lager dan in voorgaande jaren.

Opsporing

De Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD) sluit bij haar opsporingsactiviteiten waar mogelijk aan bij de toezichthema’s van de Belastingdienst. Die thema’s waren in 2022 onder andere: verhuld vermogen, btw-fraude, misbruik van turboliquidaties en fraude met coronasteunmaatregelen.

Btw-carrouselfraude

In 2022 is verder geïnvesteerd in de samenwerking tussen de FIOD, andere onderdelen van de Belastingdienst en andere lidstaten van de EU. Zo heef de FIOD bijgedragen aan een best practice-guide voor de lidstaten.

Brief bij Jaarrapportage Belastingdienst, nr. 2023-0000119407, Ministerie van Financien, 24 mei 2023