Kabinetsreactie Global Tax Evasion Report 2024

Staatssecretaris Van Rij biedt de kabinetsreactie op het Global Tax Evasion Report 2024 en State of Tax Justice 2023 aan de Eerste en Tweede Kamer aan. 

Het rapport stelt dat multinationals wereldwijd jaarlijks 311 miljard dollar aan belastingen ontwijken door het verschuiven van 1,15 biljoen dollar aan winsten naar belastingparadijzen. Via Nederland zou bijna 51 miljard dollar belastinginkomsten (16,2% van het totaal) worden misgelopen. Dit zou eruit bestaan dat bedrijven winsten naar Nederland verschuiven die hier vervolgens tegen een effectief vpb-tarief zouden worden belast dat lager zou zijn dan 10%. Bij de berekeningen in het rapport maakt de staatssecretaris een aantal kanttekeningen.

Hij herkent niet de constatering dat er veel winsten naar Nederland worden verschoven om belasting te ontwijken. Het onderzoek maakt gebruik van gegevens uit landenrapporten (country-bycountry gegevens). Deze gegevens zijn in hun huidige vorm helaas nog niet betrouwbaar voor het meten van belastingontwijking. In deze gegevens zitten namelijk vaak dubbeltellingen van winsten die elders zijn belast. Dit kan tot een overschatting van de winsten van wel 75% leiden. Bij deze gegevens wordt vaak ook geen rekening gehouden met verliezen van bedrijven die in eerdere jaren zijn gemaakt.

Daarnaast neemt het rapport aan dat alle winst die hoger is dan een verwachte winst op basis van personeel en loonsom, gezien moet worden als belastingontwijking. Deze aanname miskent dat winst ook kan worden behaald met materiële of immateriële activa, en dat het juist de (zeer) winstgevende bedrijven zijn die internationaal opereren. Tot slot is dit rapport gebaseerd op gegevens uit 2018. Sindsdien zijn belangrijke maatregelen tegen belastingontwijking in werking getreden, zoals de bronbelasting, ATAD1 en ATAD2. Dat laat onverlet dat het kabinet onderkent dat het Nederlandse stelsel in het verleden kwetsbaar was voor belastingontwijkende structuren waarbij Nederland werd gebruikt als doorstroomland naar belastingparadijzen. Nederland heeft daarom de afgelopen jaren veel maatregelen tegen belastingontwijking genomen.

Aanpak Inclusive Framework

Het rapport vindt de aanpak in het Inclusive Framework onvoldoende, en beveelt aan dat de Verenigde Naties een centrale rol krijgt bij de vormgeving van internationale afspraken over belastingheffing. Uiteraard moet bij het ontwerpen van die maatregelen met de belangen van alle deelnemende landen op een evenwichtige manier rekening worden gehouden. Daarbij moet zeker het belang van, vooral de armste, ontwikkelingslanden voor ogen gehouden worden. Nederland ervaart dat in het Inclusive Framework al deze belangen goed naar voren komen, maar zal zich tegelijkertijd constructief opstellen in de discussie binnen de VN en heeft een aantal onderwerpen aangedragen waarvoor Nederland de VN het geschikte gremium vindt voor de discussie en nader werk hieromtrent.

In de brief staat verder de Kabinetsappreciatie van de volgende bevindingen en gerelateerde aanbevelingen uit het rapport Global Tax Evasion 2024.

• Informatie-uitwisseling

• Belastingontwijking door winstverschuiving

• Wereldwijde minimumbelasting voor multinationals (Pijler 2)

• Nieuwe vormen van belastingconcurrentie

• Duurzame subsidies voor bedrijven

• Effectieve belastingdruk HNWI’s

Kamerbrief Kabinetsreactie Global Tax Evasion Report 2024, nr. 2024-0000010755, Ministerie van Financien, 28 maart 2024