Stand van zaken UBO-registers 2024

Minister Van Weyenberg geeft de Tweede Kamer een overzicht van de actuele stand van zaken op het gebied van de UBO-registers.

Wijziging UBO-begrip

In Nederland kwalificeert een natuurlijk persoon als UBO als die persoon meer dan 25% van het eigendom of zeggenschap heeft. Hierbij geldt dat exact 25% van het eigendom niet leidt tot het zijn van UBO. In het nieuwe AML-voorstel verandert dit en kwalificeert een natuurlijk persoon als UBO bij 25% of meer van het eigendom dan wel zeggenschap. Daarbij leidt exact 25% van het eigendom of zeggenschap dus wel tot het zijn van UBO. Hoewel dit er op het eerste oog uitziet als een kleine verandering, is het de verwachting dat een aantal juridische entiteiten hun inschrijving in het UBO-register zal moeten herzien.

Verplichtingen Wwft-instellingen

Ten aanzien van de verplichting tot het raadplegen van het UBO-register bij het aangaan van een nieuwe zakelijke transactie met een juridische entiteit, komt de regeling uit de Kamerbrief van 14 april 2022 te vervallen per 1 juni 2024. De oude regeling houdt in dat aan de hand van de bevestigingsmail van de KVK vastgesteld kan worden of er al dan niet sprake was van een registratie. Per 1 juni 2024 is het mogelijk voor de Wwft-instelling om bij de cliënt een gewaarmerkt uittreksel uit het UBO-register op te vragen, als de instelling zelf geen rechtstreekse toegang tot informatie uit de registers heeft. De cliënt kan dit uittreksel opvragen bij KVK. Dit blijft nadrukkelijk een overgangsregeling. Zodra de Wwft-instelling aangesloten is op de UBO-registers, geldt de wettelijke verplichting voor deze instellingen om zelf het UBO-register te raadplegen

Wwft-instellingen zijn verder op grond van artikel 10c van de Wet ter voorkoming van witwassen en het financieren van terrorisme (Wwft) verplicht melding te doen bij de KVK van een discrepantie die zij aantreffen tussen een gegeven in het UBO-register en de informatie over die uiteindelijk belanghebbende waarover zij uit anderen hoofde beschikken. Zolang een Wwft-instelling het UBO-register niet kan raadplegen, en derhalve ook geen discrepanties kan toegang heeft tot informatie uit het UBO-register, is deze verplichting wel weer van toepassing.

Aansluiten Wwft-instellingen

Het opnieuw aansluiten van Wwft-instellingen is complex. De verwachting is dat de meeste grootbanken voor de zomer van 2024 weer toegang zullen hebben tot informatie uit het UBO-register. Parallel vinden gesprekken plaats met de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie en Stichting CIS om te bezien op welke manier notarissen en verzekeraars op een verantwoorde en technisch acceptabele manier toegang kunnen krijgen.

Legitiem belang

In het wetsvoorstel is opgenomen dat bij lagere regelgeving invulling wordt gegeven aan het begrip legitiem belang. Op dit moment werken de betrokken departementen samen met de KVK een aantal scenario’s uit op welke manier de verschillende categorieën toegang tot informatie uit de UBO-registers kunnen krijgen.

Tot slot lijkt het Hof van Justitie van de Europese Unie in de uitspraak aan te geven dat eenieder die voornemens is een zakelijke transactie aan te gaan, een legitiem belang heeft bij het raadplegen van het UBO-register. Deze passage lijkt op gespannen voet te staan met de rest van de uitspraak en heeft als risico dat de UBO-registers de facto open worden gesteld voor eenieder. Iedereen kan immers aangeven voornemens te zijn een economische transactie aan te willen gaan met een juridische entiteit of juridische constructie. Dit is nagenoeg onmogelijk om te controleren. Voorgesteld wordt daarom om dit aan de juridische entiteit of trustee zelf te laten. Dit betekent dat het eenieder vrijstaat om aan een juridische entiteit of trustee, met wie iemand van plan is een zakelijke transactie aan te gaan, een uittreksel op te vragen via de mogelijkheid inzien eigen gegevens. Op vrijwillige basis kiest de entiteit of trustee ervoor om al dan niet aan dit verzoek te voldoen en aanvaardt daarmee zelf de consequenties die dit heeft ten aanzien van de transactie.

Kamerbrief stand van zaken UBO-registers 2024, nr. 2024-0000165371, Ministerie van Financien, 17 april 2024