Europese importheffing CO2 effectief tegen weglek
Europese importheffing CO2 effectief tegen weglek
Gegevens
- Nummer
- 2024/755
- Publicatiedatum
- 26 april 2024
- Auteur
- Redactie
- Rubriek
- Milieuheffingen
Vanaf 2026 introduceert de EU geleidelijk een CO2-importheffing aan de buitengrens (CBAM), om verplaatsing van CO2-uitstoot naar buiten de EU tegen te gaan. CBAM vermindert deze CO2-weglek met ongeveer een derde. Dat blijkt uit het gezamenlijke onderzoek ‘Europese importheffing op CO2 effectief tegen weglek’ van het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving dat op 25 april is gepubliceerd.
Ook leidt de CO2-importheffing tot meer productie en handel binnen de EU. De Nederlandse industrie ziet zelfs een sterkere toename dan het EU-gemiddelde. Dat blijkt uit het gezamenlijke onderzoek ‘Europese importheffing op CO2 effectief tegen weglek’ van het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving dat op 25 april is gepubliceerd.
Smelterij
Het onderzoek van de planbureaus laat zien dat door het EU ETS de uitstoot van Europese industrie en elektriciteitsopwekking in het jaar 2035 met 670 megaton daalt. Met het huidige beleid van gratis rechten lekt daarvan 28 procent weg, voornamelijk door de verplaatsing van productie naar buiten de EU. Dit fenomeen staat bekend als CO2-weglek. Na invoering van CBAM wordt slechts 17 procent van de verlaagde Europese CO2-uitstoot alsnog buiten de EU uitgestoten. CBAM werkt beter om weglek te voorkomen, doordat productie buiten de EU vaak vervuilender is dan binnen de EU. Met de invoering van CBAM worden ’klimaatonvriendelijke’ importproducten van buiten de EU relatief duurder dan producten die binnen de EU worden gemaakt. Daardoor neemt de vraag naar relatief schone Europese producten toe en daalt de CO2-weglek.
Van gratis emissierechten naar CBAM
Door het Europese emissiehandelssysteem, waarbij bedrijven die veel CO2 uitstoten emissierechten moeten bijkopen, en de hoge tarieven voor CO2-uitstoot, hebben Europese bedrijven een concurrentienadeel. Om dit te compenseren en te voorkomen dat bedrijven vertrekken uit de EU, krijgen bedrijven die gevoelig zijn voor internationale concurrentie een groot deel van de emissierechten gratis. Van 2026 tot 2034 worden deze gratis rechten geleidelijk vervangen door het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Dit houdt in dat Europese bedrijven die producten van buiten de EU importeren waar veel CO2-uitstoot bij vrijkomt vanaf 2026 een importheffing moeten betalen. De importheffing gaat gelden voor zes productgroepen: cement, aluminium, kunstmest, elektriciteit, waterstof, ijzer en staal, en daarvan afgeleide producten, zoals schroeven en bouten. Hiermee moet voorkomen worden dat bedrijven hun productie verplaatsen naar landen buiten de EU waar CO2-uitstoot niet beprijsd is (CO2-weglek).