Centrale Raad van Beroep, 19-11-2021, ECLI:NL:CRVB:2021:2911, 20/2523 WAZ-V

In de uitspraak van de Raad van 8 april 2021 heeft de Raad het verzoek om herziening niet-ontvankelijk verklaard, omdat verzoekster het griffierecht niet heeft betaald.

In verzet heeft verzoekster onder meer verklaard dat zij door een medische fout al lange tijd ernstige gezondheidsproblemen ondervindt. Deze gezondheidsproblemen hebben geleid tot inkomensverlies. Om te kunnen voorzien in haar primaire levensbehoefte heeft zij onoverbrugbare schulden gemaakt, waarvan zij nu nog een bedrag van € 26.000,- moet aflossen. Door het heffen van griffierecht is het voor verzoekster onmogelijk of uiterst moeilijk om de door de wet opengestelde rechtsgang te volgen. Op grond van artikel 6 van het Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden kan niet worden aanvaard dat het hoger beroep niet ontvankelijk wordt verklaard wegens het niet betalen van het griffierecht.

De Raad heeft in eerdere uitspraken geoordeeld dat bij onvoldoende financiële draagkracht het heffen van griffierecht de toegang tot de rechter kan belemmeren (zie bijvoorbeeld de uitspraak van 13 februari 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:282). In een dergelijke situatie kan vrijstelling van het griffierecht worden verleend. De Raad heeft voor die gevallen criteria geformuleerd die worden gehanteerd in bestuursrechtelijke zaken bij een beroep op betalingsonmacht. Om voor vrijstelling van het griffierecht in aanmerking te komen moet een rechtzoekende aannemelijk maken dat het netto-inkomen waarover hij maandelijks kan beschikken minder bedraagt dan 90% (per 1 januari 2021: 95%) van de voor een alleenstaande geldende (maximale) bijstandsnorm en dat hij ook niet beschikt over vermogen waaruit het griffierecht kan worden betaald. De periode waarover de hoogte van het inkomen en vermogen wordt beoordeeld, loopt vanaf het moment dat de griffier de indiener van het (hoger) beroepschrift er voor de eerste maal op heeft gewezen dat hij griffierecht moet betalen en eindigt op de datum waarop het griffierecht uiterlijk op de rekening van het gerecht moet zijn bijgeschreven dan wel ter griffie moet zijn gestort.

De Raad heeft op 28 oktober 2020 een verzoek om vrijstelling te verlenen van betaling van het griffierecht afgewezen omdat het netto-inkomen waarover verzoekster in bedoelde periode maandelijks kon beschikken, hoger was dan de op dat moment geldende norm van 90% van de voor een alleenstaande geldende (maximale) bijstandsnorm. Voor de beoordeling van het beroep op betalingsonmacht wordt geen rekening gehouden met uitgaven, betalingsachterstanden of schulden. Verzoekster heeft bij brief van 30 oktober 2020 een laatste termijn gekregen om het griffierecht te voldoen. Daarbij is meegedeeld dat zij er rekening mee moet houden dat haar procedure niet inhoudelijk wordt behandeld, als zij het griffierecht niet op tijd betaalt. De Raad heeft de juiste procedure gevolgd ten aanzien van het verzoek om vrijstelling van het griffierecht. Om die reden kan al hetgeen in verzet is aangevoerd niet slagen.

Dit betekent dat het verzet ongegrond wordt verklaard.

Voor een veroordeling in de proceskostenveroordeling van het verzet ziet de Raad geen aanleiding.