Gerechtshof Amsterdam, 13-07-2021, ECLI:NL:GHAMS:2021:2281, 19/00238 tot en met 19/00251

Het Hof ziet aanleiding ambtshalve te beoordelen of het hoger beroep ontvankelijk is.

De uitspraak van de rechtbank is aan belanghebbende bekendgemaakt door haar bij aangetekende brief van 2 januari 2019 een afschrift daarvan toe te zenden. Dit brengt mee dat de termijn voor het instellen van hoger beroep is aangevangen op 3 januari 2019 en is geëindigd zes weken later, op 13 februari 2019 (artikel 6:7, artikel 6:8, eerste lid, en artikel 6:24 van de Awb). De termijn is niet later aangevangen en/of geëindigd doordat de griffier van de rechtbank bij gewone brief van 22 januari 2019 het afschrift van de uitspraak opnieuw aan belanghebbende heeft toegezonden, nadat hij op die datum de brief van 2 januari 2019 als onbestelbaar retour had ontvangen. Niet gebleken is namelijk dat de retourontvangst aan een onjuiste adressering was te wijten.

Het hogerberoepschrift van belanghebbende, met dagtekening 1 maart 2019, heeft het Hof op 5 maart 2019 ontvangen. Dit is na het verstrijken van de termijn voor het instellen van hoger beroep. Uit het hogerberoepschrift maakt het Hof op dat belanghebbende zich van de termijnoverschrijding bewust is. Het vangt namelijk aan met “Ondergetekende (…) ga in hoger beroep op grond van artikel 6:11 Awb verschoonbaarheid van de termijn overschrijding bij indienen beroepschrift tegen uitspraak d.d. 27 december 2018 van Rechtbank Noord-Holland te Haarlem (…).”

De vraag is of de overschrijding van de termijn voor het instellen van hoger beroep inderdaad verschoonbaar was, oftewel of redelijkerwijs niet kan worden geoordeeld dat belanghebbende in verzuim is geweest. Dan blijft op grond van artikel 6:11 van de Awb niet-ontvankelijkverklaring van het hoger beroep achterwege. In dit geval bestaat geen aanleiding te twijfelen aan de juiste bekendmaking van de uitspraak door de rechtbank (door toezending naar het juiste adres) met daarbij een adequate rechtsmiddelverwijzing. Daarom zou verschoonbaarheid van de termijnoverschrijding gelegen moeten zijn in de aanwezigheid van overmacht of een situatie die overmacht benadert (vergelijk Hoge Raad 28 juni 2002, ECLI:NL:HR:2002:AE4733).

In de van belanghebbende afkomstige stukken stelt zij dat de overschrijding van de termijn het gevolg is van slachtofferschap van huiselijk geweld, vernietigingen, diefstallen, verdwijning van dossiers, gijzeling, een opname in het Oranje Huis en ziekte (PTSS). Belanghebbende heeft voorts een ondertekende verklaring overgelegd van een huisarts, mede namens een psycholoog. Het betreft een summiere verklaring waarin slechts is vermeld dat belanghebbende onder behandeling is voor PTSS en van 1 november 2018 tot 4 januari 2019 is opgenomen geweest in het Oranje Huis in Alkmaar en Amsterdam.

Op zich kan een termijnoverschrijding – onder omstandigheden – verschoonbaar zijn bij het lijden onder (huiselijk) geweld en/of psychische problemen (vergelijk Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State 14 april 2001, ECLI:NL:RVS:2000:AM2329, en Hoge Raad 23 november 2001, ECLI:NL:HR:2001:AD6057). In dit geval acht het Hof echter de aangevoerde omstandigheden en het verband tussen die omstandigheden en het te laat indienen van het hogerberoepschrift onvoldoende geconcretiseerd om aldus te oordelen. Daarbij is van belang dat belanghebbende niet heeft gesteld dat zij te laat van de uitspraak van de rechtbank op de hoogte is geraakt. Daarom gaat het Hof ervan uit dat zij tijdig met de uitspraak van de rechtbank bekend was. Vervolgens ziet het Hof niet voldoende concrete aanknopingspunten om aan te nemen dat belanghebbende begin februari 2019 in zodanige omstandigheden verkeerde, dat toen redelijkerwijs niet van haar kon worden gevergd (tijdig) het beroepschrift in te dienen, al was het maar zonder vermelding van de gronden. Het indienen van een dergelijk (pro forma) beroepschrift kan immers ook zonder te beschikken over de eigen administratie of dossiers. Verder is het van belang dat de opname van belanghebbende in het Oranje Huis twee of drie dagen na het begin van de termijn voor het instellen van hoger beroep geëindigd, zodat deze opname op zich geen belemmering vormde voor het tijdig indienen van het hogerberoepschrift. En overigens heeft belanghebbende zelf ervoor gekozen niet naar de zitting van het Hof te komen, zodat zij zichzelf de mogelijkheid heeft ontnomen ter zitting een toelichting te geven op de omstandigheden die in de weg zouden hebben gestaan aan het tijdig indienen van het hogerberoepschrift.

Met het voorgaande is geenszins bedoeld in twijfel te trekken dat belanghebbende een moeilijke periode heeft doorgemaakt en mogelijk nog altijd doormaakt. Het gaat erom dat het Hof in hetgeen belanghebbende voor de door haarzelf al geconstateerde termijnoverschrijding heeft aangevoerd, onvoldoende grondslag ziet om een verschoonbare termijnoverschrijding aan te nemen.

De slotsom is dat het hoger beroep van belanghebbende niet-ontvankelijk is.