Hoge Raad, 06-06-2008, BD3159, 41769

Nr. 41.769

6 juni 2008

Aan belanghebbende is voor het jaar 2000 wegens het gebruik van de onroerende zaak a-straat 1 te Z (hierna: de onroerende zaak) een aanslag in de onroerendezaakbelastingen van de gemeente Onderbanken opgelegd. Deze aanslag is, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de gemeenteambtenaar belast met de heffing van gemeentelijke belastingen van de gemeente Onderbanken gehandhaafd.

Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij het Hof.

Het Hof heeft het beroep ongegrond verklaard. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Onderbanken (hierna: het College) heeft een verweerschrift ingediend.

3.3. Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende niet in aanmerking komt voor een vrijstelling van onroerendezaakbelastingen wegens het gebruik van de onroerende zaak.

Het Hof heeft hiervoor in onderdeel 4.3 van zijn uitspraak redengevend geoordeeld dat de onderhavige belasting slechts afhankelijk is van het persoonlijke gebruiksrecht dat de echtgenote van belanghebbende van de woning heeft, ongeacht of de gebruiker al dan niet hier te lande verblijf houdt, woonplaats heeft of ingezetene is, en derhalve niet kan worden aangemerkt als een belasting waaraan belanghebbende is onderworpen uit hoofde van verblijf, van woonplaats of ingezetenschap als bedoeld in artikel X, lid 1, van het NAVO-Statusverdrag. Voorts heeft het Hof in onderdeel 4.6 van zijn uitspraak redengevend geoordeeld dat belanghebbende op grond van artikel 5, lid 2, van de Regeling diplomatieke en internationale vrijstellingen gemeentelijke belastingen 1997 van 20 december 1996, Stcrt. 1996, 249 (hierna: de Regeling) niet in aanmerking komt voor een vrijsteling, omdat de echtgenote van belanghebbende sedert 1987 onafgebroken hier te lande verblijf houdt en niet gesteld of gebleken is dat zij op de peildatum van plan was Nederland metterwoon te verlaten. Tegen deze oordelen richt zich het middel van belanghebbende met drie klachten.

3.5.2. Artikel 1, lid 1, aanhef en letter a, van de Regeling houdt in de vrijstelling van gemeentelijke belastingen wat betreft "de onroerende-zaakbelasting van het gebruik van onroerende zaken".

Artikel 3, lid 2, van de Regeling luidt, voor zover hier van belang:

"Van de in artikel 1, eerste lid, onderdelen a, (...) genoemde belastingen zijn vrijgesteld de leden van diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen van andere mogendheden (...), mits zij geen Nederlander zijn en zij niet duurzaam verblijf houden in Nederland."

Artikel 5 van de Regeling luidt:

"1. Van de in artikel 1, eerste lid, onderdelen a (...), genoemde belastingen zijn vrijgesteld: (... Hoge Raad: volgt een opsomming van personen in dienst van of werkzaam bij de NAVO of NAVO-gerelateerde organisaties ...).

2. Personen die Nederlander zijn, en personen die in Nederland duurzaam verblijf houden, zijn van de vrijstelling, genoemd in het eerste lid, uitgezonderd."

3.5.3. De Toelichting bij de Regeling in Staatscourant 1996, nr. 249, luidt, voor zover hier van belang:

"1. Algemeen

De Regeling diplomatieke en internationale vrijstellingen gemeentelijke belastingen 1997 is gebaseerd op artikel 243 Gemeentewet. Dit artikel geeft de ministers van Binnenlandse Zaken en van Financiën de bevoegdheid om nadere regels te geven over vrijstelling van gemeentelijke belastingen wanneer het volkenrecht of het internationale gebruik naar hun oordeel tot zo'n vrijstelling noodzaakt.

Voor de diplomatieke vrijstellingen is met name het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer van belang. De vrijstellingen die gelden voor consulaire vertegenwoordigingen en hun leden, vinden hun grondslag in het Verdrag van Wenen inzake consulaire betrekkingen. Beide verdragen van Wenen geven een minimumniveau van fiscale privileges. Begrippen die in de regeling gebruikt worden, komen overeen met de terminologie van de Weense verdragen. (...)"

Inzake artikel 5 luidt de toelichting onder meer:

"(...) Overeenkomstig artikel 3, tweede lid, geeft het tweede lid aan dat de vrijstelling niet geldt voor personen die Nederlander zijn, dan wel duurzaam verblijf houden in Nederland."

3.5.4. De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken heeft op 25 maart 1997 aan alle Nederlandse gemeenten de 'Circulaire over de Regeling diplomatieke en internationale vrijstellingen gemeentelijke belastingen 1997' (hierna: de Circulaire) verzonden. In de Circulaire wordt onder meer het volgende opgemerkt:

"(...) De leden van een vertegenwoordiging komen voor een aantal vrijstellingen in aanmerking, mits zij geen Nederlander zijn en zij niet duurzaam verblijf houden in Nederland (DV-status). Deze voorwaarde geldt ook voor personen die voor een bijzondere internationale vrijstelling in aanmerking komen (artikel 5).

Wanneer een persoon gaat werken bij een vertegenwoordiging of internationale organisatie, dan wordt de gemeente waar hij woonachtig is, hiervan op de hoogte gesteld. Daarbij wordt ook aangegeven welke status de persoon heeft. Wanneer in de statuscode de letters DV voorkomen, betekent dit dat de persoon is aangemerkt als duurzaam in Nederland verblijvend. In dat geval dient geen vrijstelling van gemeentelijke heffingen verleend te worden.

Of een persoon in dit verband al dan niet als duurzaam in Nederland verblijvend wordt aangemerkt, wordt bepaald door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Kabinet en Protocol. Hierbij is van doorslaggevend belang of de persoon op het moment van indiensttreding bij een diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging of internationale organisatie reeds in het bezit was van een verblijfsvergunning. Indien er twijfels bestaan over de status van een persoon of wanneer niet geheel duidelijk is of een persoon al dan niet duurzaam verblijf houdt in Nederland, dan kan altijd navraag worden gedaan bij de Directie Kabinet en Protocol van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

(...)

Artikel 5 voorziet in vrijstelling van het gebruikersdeel van de OZB en van het gebruikersdeel van de belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten ten behoeve van militairen en burgers die zijn verbonden aan strijdkrachten van NAVO-landen. Ik wil daarbij opmerken dat in die gevallen waarin de vrijstelling aan één gezinslid is verleend, het niet in de rede ligt dat in deze gevallen aanslagen worden opgelegd aan niet-vrijgestelde inwonende gezinsleden. (...)"

De Hoge Raad:

verklaart het beroep in cassatie gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof,

verwijst het geding naar het Gerechtshof te Arnhem ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest,

gelast dat de gemeente Onderbanken aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie verschuldigd geworden griffierecht ten bedrage van € 102, en

veroordeelt het College in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 644 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en wijst de gemeente Onderbanken aan als de rechtspersoon die deze kosten moet vergoeden.