Hoge Raad, 06-11-2020, ECLI:NL:HR:2020:1741, 20/01752

Belanghebbende is eigenaar van een woning te [Z]. De woning staat haar als hoofdverblijf ter beschikking en is een eigen woning in de zin van artikel 3.111 Wet IB 2001.

Via Airbnb heeft belanghebbende een gedeelte van de woning gedurende de hierna te noemen periodes verhuurd. Het verhuurde deel van de woning is in de huurovereenkomsten omschreven als een slaapkamer met badruimte en eigen toilet, met gemeenschappelijk gebruik van onder meer de keuken en de huiskamer.

Bij het vaststellen van de navorderingsaanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen over het jaar 2016 heeft de Inspecteur van deze inkomsten € 1.140 (70 procent van de huurinkomsten van € 1.629) belast als voordelen uit het tijdelijk ter beschikking stellen van de eigen woning als bedoeld in artikel 3.113 Wet IB 2001.

Bij het Hof was in geschil of de inkomsten uit de verhuur van een gedeelte van de woning terecht in de heffing zijn betrokken.

Het Hof heeft in het midden gelaten of de Rechtbank terecht heeft geoordeeld dat artikel 3.113 Wet IB 2001 niet toepasselijk is indien slechts een deel van de eigen woning wordt verhuurd, en beoordeeld of belanghebbende een beroep kan doen op de kamerverhuurvrijstelling van artikel 3.114 Wet IB 2001.

Het Hof heeft die vraag bevestigend beantwoord, met verwerping van de stelling van de Inspecteur dat niet aan alle voorwaarden voor toepassing van deze vrijstelling is voldaan. Daarbij doelde de Inspecteur op de omstandigheid dat degenen die het gedeelte van belanghebbendes woning huurden, voor de duur van hun verblijf niet op dat adres waren geregistreerd in de basisregistratie personen. Volgens het Hof heeft dit vereiste van registratie op het desbetreffende adres in de basisregistratie personen voor de toepassing van de vrijstelling slechts een bewijsfunctie. Voorts heeft het Hof overwogen dat aan de ‘materiële eisen’ voor toepassing van de vrijstelling volledig is voldaan. Mede gelet op de stelling van belanghebbende dat het niet voldaan zijn aan het registratievereiste buiten haar invloedssfeer ligt, en aangezien vaststaat dat belanghebbende in de situatie verkeert waarop de vrijstelling ziet, worden doel en strekking van de vrijstelling miskend indien in dit geval de genoten huurinkomsten in de heffing worden betrokken, aldus het Hof.

Het tegen dit oordeel gerichte eerste middel treft doel.

De door de wetgever gekozen bewoordingen maken duidelijk dat de in het tweede lid van artikel 3.114 Wet IB 2001 bedoelde inschrijvingseis niet slechts een bewijsfunctie heeft, maar een voorwaarde is voor toepassing van de kamerverhuurvrijstelling.

De parlementaire geschiedenis van artikel 3.114 Wet IB 2001 en die van het door deze bepaling vervangen artikel 26 Wet IB 1964 bevat geen aanknopingspunt om niettemin aan te nemen dat de inschrijvingseis geen zelfstandige betekenis heeft (vgl. de onderdelen 3.3 en 3.4 van de conclusie van de Advocaat-Generaal).

Het hiervoor in 2.2.3 weergegeven oordeel van het Hof berust daarom op verkeerde rechtsopvattingen.

Het tweede middel moet aldus worden verstaan dat het Hof niet in het midden had mogen laten of artikel 3.113 Wet IB 2001 toepasselijk is op het verhuren van een deel van de eigen woning, en had behoren te oordelen dat de door belanghebbende verkregen inkomsten uit het verhuren van een gedeelte van de woning terecht in de heffing zijn betrokken.

Aldus verstaan, is ook dit middel terecht voorgesteld. Zoals de Hoge Raad heeft geoordeeld in het arrest van 19 september 2020², is artikel 3.113 Wet IB 2001 ook toepasselijk op de (tijdelijke) verhuur van een deel van de eigen woning, zodat 70 procent van de inkomsten uit die verhuur tot het inkomen uit werk en woning moet worden gerekend.