Parket bij de Hoge Raad, 05-03-2013, BZ2191, 11/01588

Conclusie inzake:

[Verdachte]

1. Het Gerechtshof te Arnhem, zitting houdende te Leeuwarden, heeft bij arrest van 22 maart 2011 verdachte wegens "handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie en het feit begaan met betrekking tot een vuurwapen van categorie III, meermalen gepleegd, en handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie" veroordeeld tot een taakstraf, bestaande uit een werkstraf voor de duur van tachtig uren, subsidiair veertig dagen hechtenis.

2. Tegen deze uitspraak is namens verdachte cassatieberoep ingesteld.

3. Namens verdachte heeft mr. V.C. van der Velde, advocaat te Almere, twee middelen van cassatie voorgesteld.

4. Het eerste middel

4.1. Het middel keert zich tegen het oordeel van het Hof dat de revolver die verdachte voorhanden had niet onder een van de vrijstellingen van art. 18 Regeling wapens en munitie 1997 valt.

4.2. Door de steller van het middel wordt aangevoerd dat het bij verdachte aangetroffen wapen wellicht niet - zoals het Hof naar aanleiding van een in eerste aanleg gevoerd verweer heeft geoordeeld - onder de vrijstelling van art. 18 lid 1 onder b Regeling wapens en munitie 1997 (de Regeling) valt, maar dat het Hof voorbij gaat aan art. 18 lid 1 onder c, d of e in verbinding met art. 18 lid 2 van de Regeling. Het middel faalt omdat ter terechtzitting in hoger beroep geen beroep is gedaan op een van deze vrijstellingen.

5. Het tweede middel

5.1. Het middel keert zich tegen de verwerping door het Hof van een door de verdediging gevoerd verweer strekkende tot bewijsuitsluiting.

Gelet op het voorgaande ben ik van mening dat het binnentreden en doorzoeken van de woning van mijn cliënt onrechtmatig waren en dat de vruchten van dit handelen uitgesloten dienen te worden van het bewijs. Wegens het ontbreken van voldoende bewijs zal mijn cliënt vervolgens van het ten laste gelegde moeten worden vrijgesproken."

5.4. Het Hof heeft overwogen dat niet goed valt in te zien op welke wijze nadere verificatie ter bevestiging of ontkrachting van het vermoeden, buiten medeweten van de verdachte, zou hebben kunnen plaatsvinden en dat het daarbij in aanmerking neemt dat het gegeven de aard van de verdenking in de rede lag dat de politie met de nodige voortvarendheid te werk zou gaan. Deze overweging van het Hof doet de vraag rijzen of het Hof bij de vraag of nadere verificatie van de CIE-informatie vereist was om van een redelijke verdenking te kunnen spreken, heeft laten meespelen dat er, gelet op de inhoud van de informatie, enige haast geboden was. Het enkele feit dat de inhoud van informatie tot spoed noopt, ontneemt echter niet de onrechtmatigheid aan het binnentreden op grond van informatie die zonder nadere verificatie onvoldoende verdenking oplevert.

5.6. De Hoge Raad heeft uit de overweging van het Hof dat het gewenst is dat zo mogelijk naar aanleiding van een dergelijke MMA-melding enig nader onderzoek plaatsvindt ter verificatie of falsificatie, afgeleid dat het Hof kennelijk van oordeel was dat de MMA-melding onvoldoende grond vormde voor een redelijk vermoeden als bedoeld in art. 9 Opiumwet en dat verificatie vereist was. De vraag is of de overwegingen van het Hof in de onderhavige zaak op dezelfde wijze gelezen dienen te worden. Ik zou menen van niet. In de onderhavige zaak heeft het Hof de vraag of de politie op basis van de beschikbare informatie redelijkerwijs heeft kunnen vermoeden, als bedoeld in art. 49 WWM, dat er wapens in de woning aanwezig waren, met zoveel woorden bevestigend beantwoord en daartoe overwogen dat de informatie kennelijk afkomstig was van een bij de politie bekende informant en dat die informatie voldoende concreet en specifiek was om het vermoeden te schragen. Daarbij overweegt het Hof, in reactie op het gevoerde verweer, dat aan dit oordeel niet afdoet dat de informatie slechts in beperkte mate is geverifieerd. Wat daarna volgt, heeft duidelijk het karakter van een bijkomend argument ("te minder"). Aan dit argument ligt de mijns inziens juiste rechtsopvatting ten grondslag dat een redelijk vermoeden verschillende gradaties kent en dat het daarom, gelet op de zorgvuldigheid die bij de inzet van dwangmiddelen is vereist, wenselijk is dat de politie, indien dat mogelijk is, onderzoekt of een bestaande redelijke verdenking kan worden versterkt of ontkracht voordat zij tot actie overgaat. Ik merk bij dit alles op dat er in de onderhavige zaak ook minder aanleiding is om de overwegingen van het Hof zo kritisch te lezen als de Hoge Raad in het aangehaalde arrest deed. In het aangehaalde arrest ging het om een MMA-melding en niet om informatie die, zoals het Hof overwoog, afkomstig was van een bij de politie bekende informant. De noodzaak of wenselijkheid van verificatie doet zich bij een MMA-melding sterker gevoelen dan bij CIE-informatie. Dit omdat bij een MMA-melding de informant geheel onbekend is, zodat alleen op de inhoud van de melding kan afgegaan.(1)

5.7. De vraag die resteert, is of het oordeel van het Hof dat de CIE-informatie in combinatie met de beperkte verificatie die had plaatsgevonden voldoende grond vormde voor een redelijk vermoeden als bedoeld in art. 49 WWM, begrijpelijk is. Een dergelijk vermoeden kan worden aangenomen uitsluitend op basis van een anonieme melding.(2) Verificatie van de anonieme melding is dus niet steeds vereist. De beantwoording van de vraag of dergelijke informatie toereikend is voor de toepassing van het bij art. 49 WWM voorziene dwangmiddel is in belangrijke mate afhankelijk van de aan de feitenrechter voorbehouden weging en waardering van de omstandigheden van het geval. Het oordeel van de feitenrechter daaromtrent kan derhalve in cassatie slechts in beperkte mate worden getoetst.(3)

5.8. De informatie van de CIE-informant hield in dat [verdachte] een aantal vuurwapens in zijn woning heeft aan de [a-straat 1] te Lelystad en dat de woning van [verdachte] wordt beveiligd door een cameraatje bij de deur. Naar aanleiding van de informatie is onderzoek gedaan in de politieadministratie / GBA. Daaruit kwam naar voren dat [verdachte] [verdachte] is, geboren op [geboortedatum] 1966 te [geboortedatum] en wonende [a-straat 1], [woonplaats]. Over de betrouwbaarheid van de door de informant geleverde informatie kon de opsporingsambtenaar geen oordeel geven. De vraag is hoe zwaar dat laatste moet wegen.

5.9. In vooral de oudere jurisprudentie lijkt de classificatie van de informatie als al dan niet betrouwbaar geen rol van betekenis te spelen, ook niet als die informatie niet is geverifieerd. Zo oordeelde de Hoge Raad in 1983 dat het Hof terecht had geoordeeld dat de bij de politie binnengekomen melding inhoudende dat in perceel Bernard Kochstraat te Amsterdam, bewoond door een Turkse onderdaan genaamd A., verdovende middelen, met name heroïne aanwezig zou zijn, een redelijk vermoeden van schuld leverde ten aanzien van A., ten aanzien van degenen die zich bij komst van de politie in dit perceel bevonden en van de man die op dat ogenblik het pand verliet.(4) In de zaak HR 14 september 1992 (LJN ZC9093, NJ 1993/83) overwoog de Hoge Raad dat op grond van bij de chef van de CID binnengekomen informatie dat in een bepaald perceel te Amsterdam een man met een dikke buik genaamd Roel in het bezit zou zijn van 15 kilo amfetamine, een redelijk vermoeden kon ontstaan van schuld van de verdachte aan enig strafbaar feit.

5.10. In HR 22 december 2009 (LJN BJ8622) en HR 29 november 2011 (LJN BP8497, NJ 2011/579) speelde de classificatie van de informatie wel een rol bij de beoordeling. In de laatstgenoemde zaak, die vergelijkbaar is met de onderhavige zaak, bestond de informatie die de basis vormde voor de verdenking van overtreding van de Opiumwet uit (i) een CIE-melding, inhoudende dat Johan de Vos een grote hoeveelheid weed thuis zou hebben, (ii) de mededeling van de chef van de CIE dat de verstrekte informatie als betrouwbaar kan worden aangemerkt en (iii) de uitkomst van een onderzoek in de geautomatiseerde systemen, inhoudende dat de informatie betrekking heeft op [naam], geboren [geboortedatum] 1967 te [geboorteplaats], wonende [woonplaats]. De Hoge Raad oordeelde dat het impliciete oordeel van het Hof dat ten tijde van de doorzoeking van de woning en de auto van verdachte voldoende verdenking bestond ter zake van overtreding van de Opiumwet, niet onbegrijpelijk was. Het verschil met de onderhavige zaak is uiteraard dat het hoofd van de CIE wel een (positief) oordeel over de betrouwbaarheid kon geven.

5.11. Ingevolge Bijlage I bij de Regeling Criminele Inlichtingendienst wordt een bron als volgt geclassificeerd: (A) betrouwbaar, (B) meestal betrouwbaar, (C) minder betrouwbaar/tot niet betrouwbaar, (X) niet te beoordelen. Dit betreft de evaluatie van de bron. De informatie zelf wordt geëvalueerd volgens de volgende criteria: (1) waargenomen (door bron zelf), (2) gehoord (van iemand die erbij geweest is), (3) indirect gehoord (via via).(5) Brinkhoff stelt dat het feit dat het hoofd van de CIE zich geen oordeel over de betrouwbaarheid kan vormen er niet in alle gevallen toe leidt dat rechters geen redelijke verdenking aanwezig achten. Hij merkt daarbij op de dat een dergelijke classificatie ook wordt gegeven wanneer de informant voor het eerst informatie aan de CIE verstrekt.(6)

5.12. Dat de betrouwbaarheid niet te beoordelen is, wil dus niet zeggen dat de informatie van de bewuste informant eerder niet correct is gebleken of om andere redenen onbetrouwbaar is. Dit zo zijnde, en in aanmerking genomen de aan de feitenrechter voorbehouden weging en waardering van de omstandigheden van het geval, meen ik dat het feit dat het hoofd van de CIE zich geen oordeel heeft kunnen vormen over de betrouwbaarheid van de informant in dit geval niet maakt dat het oordeel van het Hof dat de politie redelijkerwijs heeft kunnen vermoeden dat verdachte in zijn woning wapens of munitie aanwezig had, onbegrijpelijk is. Het door de verdediging gevoerde verweer heeft het Hof toereikend gemotiveerd verworpen.

6. Het middel faalt.

7. Beide middelen falen. Het eerste middel kan worden afgedaan met de aan art. 81 RO ontleende motivering.

8. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

9. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

AG