Rechtbank Noord-Nederland, 20-01-2021, ECLI:NL:RBNNE:2021:159, AWB - 18 _ 3704

Eiseres is een woningcorporatie. Zij was bij het begin van het belastingjaar 2017 genothebbende krachtens eigendom van de percelen ter zake waarvan bij de onderhavige aanslagen rioolheffing is geheven.

Eiseres heeft bezwaar gemaakt tegen deze aanslagen. Hierbij heeft eiseres diverse stukken bij verweerder opgevraagd en gekregen ter verkrijging van inzicht in de geraamde baten en lasten die ten grondslag liggen aan de rioolheffing voor het jaar 2017.

Uit de door de gemeente aangeleverde informatie blijkt dat de gemeente € 347.000 aan overhead toerekent (bijlage 1). [eiseres] heeft geen onderbouwing van dit bedrag aangetroffen, zodat deze voor haar niet controleerbaar is. Er is enkel aangegeven dat het gaat om een opslagpercentage, maar hoe deze is berekend voor de toerekening aan de rioolheffing is nergens aangegeven.”

3. Voor de toerekening van de overheadkosten aan de kostprijs van rechten en heffingen waarmee kosten in rekening worden gebracht, en van goederen, werken, diensten die worden geleverd aan overheidsbedrijven en derden wordt uitgegaan van een aandeel in de totale overheadkosten. De overhead wordt uitgedrukt in een percentage van de directe salariskosten.

1. De financiële verordening gemeente Ooststellingwerf 2005 wordt ingetrokken, met dien verstande dat zij van toepassing blijft op de jaarrekening en het jaarverslag en bijbehorende stukken van het begrotingsjaar voorafgaand aan het jaar waarin deze verordening in werking treedt en op de begroting, jaarrekening en jaarverslag en bijbehorende stukken van het begrotingsjaar dat samenvalt met het jaar waarin deze verordening in werking treedt.

2. Het Treasurystatuut (Financieringsstatuut) 2008 wordt ingetrokken per 1 januari 2017.

3. Op investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut die voor 1 januari 2017 zijn gedaan, blijft de financiële verordening gemeente Ooststellingwerf 2005 van toepassing zoals deze gold op de dag voor de inwerkingtreding van deze verordening.”

In geschil is het antwoord op de vraag of de aanslagen rioolheffing terecht aan eiseres zijn opgelegd.

Eiseres stelt dat de aanslagen moeten worden vernietigd. Eiseres heeft haar gronden daartoe ter zitting beperkt tot uitsluitend het formele standpunt dat de methodiek voor de toerekening van overhead niet in de voor het jaar 2017 van toepassing zijnde Financiële verordening Ooststellingwerf 2005 (de Financiële verordening 2005) is opgenomen. Dit heeft volgens haar tot gevolg dat de toerekening van de overhead aan de rioolheffing in strijd is met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Daarmee is de post van € 371.000 aan overhead niet toerekenbaar en moet de Verordening rioolheffing 2017 onverbindend worden verklaard wegens overschrijding van de zogenoemde opbrengstlimiet.

De rechtbank overweegt dat ingevolge artikel 186 van de Gemeentewet de begroting, de begrotingswijzigingen, de meerjarenraming, de jaarrekening en het jaarverslag van een gemeente worden ingericht overeenkomstig bij of krachtens algemene maatregel van bestuur te geven regels. Deze regels zijn neergelegd in het BBV.

Voor de raming van baten en lasten ter zake van rioolheffing geldt als uitgangspunt dat deze niet in strijd mag komen met de voor de gemeente geldende comptabiliteitsvoorschriften, zoals die zijn neergelegd in het BBV.

2. De commissie draagt zorg voor een eenduidige uitvoering en toepassing van dit besluit, en voor een visie ten aanzien van rechtmatigheid in de controleverklaring van gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, waterschappen en provincies. De commissie draagt daartoe ten minste zorg voor:

a. een document dat de eenduidige interpretatie van dit besluit bevordert;

b. het onderhouden van de Kadernota rechtmatigheid voor het geven van een visie ten aanzien van rechtmatigheid in de controleverklaring;

c. de beantwoording van vragen.”

De rechtbank stelt vast dat tussen partijen niet in geschil is dat bij de berekening van de tarieven voor de rioolheffing 2017 de kosten van overhead overeenkomstig de door het BBV voorgeschreven methode zijn toegerekend.

Tussen partijen is tevens niet in geschil dat de toegepaste methodiek voor de toerekening van overhead niet in de Financiële verordening 2005 is opgenomen. Ter zitting heeft verweerder desgevraagd verklaard dat vanwege de jaarplanning het in 2016 niet gelukt is de Financiële verordening 2005 voor 1 januari 2017 aan te passen. Verweerder stelt echter tevens dat voor het jaar 2017 de Financiële verordening 2017, van toepassing is, gelet op de daarin opgenomen terugwerkende kracht. Eiseres betwist dit.

De rechtbank is van oordeel dat gelet op het bepaalde in artikel 20 van de Financiële verordening 2017 (1.7.) deze verordening niet voor het jaar 2017 gold. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat in het aangehaalde artikel 20 staat dat de Financiële verordening 2005 van toepassing blijft op de begroting, jaarrekening en jaarverslag en bijbehorende stukken van het begrotingsjaar dat samenvalt met het jaar waarin deze verordening in werking treedt. Het jaar van inwerkingtreding is 2017. Voor het jaar 2017 is dus de Financiële Verordening 2005 nog van toepassing.

De vraag die de rechtbank vervolgens dient te beantwoorden is of enkel door het ontbreken van de methodiek voor de toerekening van de overhead in de Financiële verordening 2005 die berekende overhead niet als last terzake in de zin van artikel 229b, eerste lid, van de Gemeentewet mag worden aangemerkt.

Eiseres heeft daartoe aangevoerd dat het vastleggen van de methodiek voor de toerekening van de overhead in de Financiële verordening voorafgaand aan het heffingsjaar een borging is, dat de methode (juist) wordt toegepast. Zij verwijst voor de verplichting daartoe naar de Commissie BBV en de brief van de VNG (1.5. en 1.6.). Dat de overhead op de voorgeschreven en dus juiste wijze is toegerekend, doet daar naar de mening van eiseres niets aan af.

De rechtbank overweegt dat het BBV het uitgangspunt is voor de voor een gemeente geldende comptabiliteitsvoorschriften. De rechtbank overweegt voorts dat in het BBV geen regel staat die voorschrijft dat een gemeente de methodiek aangaande de toerekening van de overhead in haar Financiële verordening moet worden opgenomen. In het BBV is op dat punt alleen bepaald dat het programmaplan een overzicht moet bevatten van de kosten van overhead (artikel 8, eerste lid, aanhef en onderdeel c). De programmabegroting 2017 – 2020 van de gemeente Ooststellingwerf bevat een dergelijk overzicht (1.8.). Gelet op artikel 75 van het BBV en de jurisprudentie van de Hoge Raad¹, is de rechtbank van oordeel dat de Commissie BBV de regelgeving van het BBV mag duiden en interpreteren, maar dat zij naast het BBV geen nadere regels mag stellen. De rechtbank is dan ook van oordeel dat de door de Commissie BBV gedane stellige uitspraak (1.5.) een miskenning is van de regels die zijn neergelegd in het BBV, in die zin dat deze stellige uitspraak niet gebaseerd is op een regel in het BBV en ook niet een uitleg is van enige daarin opgenomen regel. Het betreft dus nadere regelgeving, waartoe de Commissie BBV geen bevoegdheid heeft. Deze in de stellige uitspraak gegeven regel ontbeert daarom rechtskracht.

Gelet op het voorgaande komt de rechtbank tot de conclusie dat er geen rechtsregel is die voorschrijft dat de door het BBV voorgeschreven methodiek van toerekening van de overhead in de Financiële verordening had moeten worden opgenomen. De rechtbank is derhalve van oordeel dat de grief van eiseres dienaangaande daarom faalt. Verweerder heeft de ramingen in overeenstemming met het BBV opgesteld. Dit geldt ook voor de toerekening van de overhead, zodat deze als last terzake kan worden aangemerkt. Er is geen sprake van overschrijding van de zogenoemde opbrengstlimiet, omdat de kosten overhead niet toegerekend zouden kunnen worden. Het beroep dient ongegrond te worden verklaard.