Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 16-03-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:1318, AWB - 20 _ 8985

2.1.

Belanghebbende is woonachtig in [woonplaats] ( [land 1] ).

2.2.

Belanghebbende heeft de aangifte IB 2017 gedaan waarbij hij heeft aangekruist dat hij dient te worden aangemerkt als kwalificerende buitenlandse belastingplichtige. Het belastbaar inkomen uit werk en woning is als volgt opgebouwd.

2.3.

Aan belanghebbende is conform de ingediende aangifte een voorlopige aanslag IB 2017 opgelegd.

2.4.

De inspecteur is bij de vaststelling van de aanslag IB 2017 afgeweken van de ingediende aangifte. Belanghebbende is niet aangemerkt als kwalificerende buitenlandse belastingplichtige met als gevolg dat de aftrekposten eigen woning en persoonsgebonden aftrek niet in aanmerking zijn genomen. Het belastbaar inkomen uit werk en woning is als volgt opgebouwd.

2.5.

Bij uitspraak op bezwaar is de aanslag gehandhaafd.

2.6.

Belanghebbende heeft in 2017 niet meer inkomen dan de [inkomstenbron 1] van € 8.764 en het pensioen van € 22.147. Uit de overlegde [land 1] aanslag voor 2017 blijkt dat beide inkomens zijn aangegeven en dat belanghebbende geen inkomstenbelasting in [land 1] is verschuldigd. De [land 1] aanslag is als volgt opgebouwd.

2.7.

In geschil zijn de antwoorden op de volgende vragen:

-

Is de belastingrente terecht in rekening gebracht?

-

Kan belanghebbende worden aangemerkt als kwalificerende buitenlandse belastingplichtige in de zin van artikel 7.8 van de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001) doordat belanghebbende zijn [inkomstenbron 1] in Nederland heeft aangegeven?

-

Kan belanghebbende een beroep doen op toepassing van het Unierecht en de zogenoemde Schumacker-rechtspraak¹?

2.8.

Belanghebbende heeft het standpunt ingenomen dat het in rekening brengen van belastingrente in het onderhavige geval een schending van het zorgvuldigheidsbeginsel oplevert. Volgens belanghebbende is aan hem onjuiste informatie verstrekt met betrekking tot het in aanmerking te nemen inkomen als gevolg waarvan belanghebbende in zijn aangifte heeft aangekruist dat hij als kwalificerende buitenlandse belastingplichtige in de zin van artikel 21bis, eerste lid van het Uitvoeringsbesluit inkomstenbelasting 2001 (UBIB 2001) dient te worden aangemerkt.

2.9.

Uit de wettelijke regeling, het aangifteprogramma of de website van de Belastingdienst kan niet worden afgeleid dat onder het inkomen in de zin van artikel 21bis, eerste lid, aanhef en onderdeel c van het UBIB 2001 dient te worden verstaan het wereldinkomen. Dit is ook ter zitting bevestigd door de inspecteur. Hetgeen onder inkomen in de zin van voornoemd artikel dient te worden verstaan is slechts uitgewerkt in de artikelsgewijze toelichting² (zie 2.14 hierna). De rechtbank is er in dit geval van overtuigd dat belanghebbende zijn aangifte bij een zorgvuldige informatieverstrekking op andere wijze zou hebben ingediend als gevolg waarvan geen voorlopige teruggaaf aan hem zou zijn verleend. Dat brengt mee dat de inspecteur in die situatie bij het vaststellen van de aanslag – waarbij dan géén voorlopige teruggaaf zou worden teruggenomen – (in beginsel) geen grond zou hebben gehad om belastingrente in rekening te brengen. De inspecteur heeft in dit geval onterecht belastingrente in rekening gebracht, zodat de beschikking belastingrente dient te worden vernietigd. Belanghebbendes beroep is in zoverre gegrond.

2.10.

Artikel 22 van het Verdrag³ bepaalt – voor zover hier van belang – als volgt:

2.11.

Belanghebbende betoogt onder verwijzing naar het Verdrag⁴ dat het hem vrijstaat zijn [inkomstenbron 1] dubbel te laten belasten om zodoende te voldoen aan de inkomenseis van 90%.⁵ Belanghebbende interpreteert de laatste woorden (‘toe te staan’) van de eerste volzin van artikel 22 van het Verdrag in die zin dat de belastingplichtige een vrijwillige keuze heeft om zijn inkomen al dan niet dubbel in de heffing te laten betrekken.

2.12.

Belanghebbendes betoog slaagt niet. Het betoog van belanghebbende berust in zoverre op een onjuiste rechtsopvatting. Het steunt namelijk op de veronderstelling dat de omvang van het in aanmerking te nemen inkomen afhankelijk is van de wijze waarop voorkoming moet worden verleend, terwijl de omvang van dit inkomen afhangt van hoe de heffingsbevoegdheden zijn verdeeld. Onder het inkomen van een kwalificerende buitenlandse belastingplichtige wordt namelijk (onder meer) verstaan het inkomen dat in Nederland is onderworpen aan de loon- of inkomstenbelasting voor zover dat inkomen op grond van regelingen ter voorkoming van dubbele belasting aan Nederland ter heffing is toegewezen.⁶ De [inkomstenbron 1] van belanghebbende is op grond van artikel 17 van het Verdrag aan [land 1] ter heffing toegewezen. Het heffingsrecht over het [inkomstenbron 2] is toegewezen aan Nederland op grond van artikel 18 van het Verdrag. Deze verdeling van de heffingsbevoegdheden is ook niet in geschil. Voor de toets of belanghebbende aangemerkt kan worden als kwalificerende buitenlandse belastingplichtige wordt onder zijn inkomen verstaan het deel dat ter heffing aan Nederland is toegewezen, te weten het [inkomstenbron 2] . Belanghebbendes [inkomstenbron 1] wordt voor de bepaling van de omvang van het Nederlands inkomen ten behoeve van de regeling voor kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen in dit geval niet als inkomen aangemerkt. Het gelijk is aan de inspecteur.

2.13.

Partijen zijn het er – voor dat geval – over eens dat belanghebbende niet op grond van de hoofdregel als kwalificerende buitenlandse belastingplichtige kan worden aangemerkt omdat niet is voldaan aan de inkomenseis van 90%.⁷ De vraag die zich dan voordoet is of belanghebbende zich kan beroepen op de uitbreiding die is neergelegd in artikel 7.8, achtste lid, van de Wet IB 2001 in verbinding met artikel 21bis, eerste lid, van het UBIB 2001. Laatstgenoemd artikel bepaalt voor zover hier van belang als volgt.

a. pensioen, lijfrente of een soortgelijke uitkering geniet;

b. voldoet aan de voorwaarden, bedoeld in de aanhef en het slot van de eerste volzin van artikel 7.8, zesde lid, van de wet; en

c. aannemelijk maakt dat hij wegens de geringe hoogte van zijn inkomen in het woonland geen inkomstenbelasting is verschuldigd.”

2.14.

Tussen partijen is niet in geschil dat belanghebbende voldoet aan de bij letter a en b opgenomen voorwaarden. In geschil is of belanghebbende ook voldoet aan de bij letter c vermelde voorwaarde. Daarover is in de artikelsgewijze toelichting⁸ bij de invoering van artikel 21bis van het UBIB 2001 het volgende opgemerkt.

2.15.

Belanghebbende meent dat hij aan deze eis voldoet gelet op zijn nihilaanslag. De inspecteur betoogt dat belanghebbende niet aannemelijk heeft gemaakt dat hij wegens de geringe hoogte van zijn inkomen in [land 1] geen inkomstenbelasting is verschuldigd. Daarvoor verwijst hij naar de [land 1] aanslag waaruit volgens hem blijkt dat de opgelegde nihilaanslag meer oorzaken heeft dan slechts de toepassing van de in [land 1] geldende belastingvrije som. De inspecteur wijst daarbij op de gecombineerde toepassing van de volgende posten: ‘Grundfreibetrag’, ‘Ertragsantanteil’, ‘steuerfrei Teil der Rente’, ‘Splittingverfahren’, ‘Beiträge der Krankenversicherung’, ‘Beiträge der Pflegeversicherung’ en ‘Unbeschränkt abziebahren Sonderausgaben’.

2.16.

2.17.

Belanghebbende stelt zich ook op het standpunt dat sprake is van strijd met het Unierecht omdat Nederland geen rekening houdt met de door hem geclaimde aftrekposten, terwijl ook in [land 1] geen rekening kan worden gehouden met aftrekposten gelet op de hoogte van zijn effectief in [land 1] belastbare inkomen. De inspecteur bestrijdt, onder aanvoering van diverse argumenten, dat het geval van belanghebbende valt onder het bereik van de Schumacker-rechtspraak. De inspecteur heeft niet bestreden dat belanghebbende een beroep kan doen op de Unierechtelijke (verkeers)vrijheden.

2.18.

Op grond van de Schumacker-jurisprudentie – zoals deze rechtbank eerder heeft geoordeeld¹⁰ – kan Nederland als bronstaat gehouden zijn belastingvoordelen met betrekking tot de persoonlijke en gezinssituatie toe te kennen aan belanghebbende, wanneer hij een zodanig gering inkomen (te gering inkomen) in de woonstaat heeft dat niet de gehele persoonlijke situatie van hem volledig in aanmerking is genomen in de woonstaat.

2.19.

De inspecteur heeft in dat kader bepleit dat de beoordeling of sprake is van een te gering inkomen dient te gebeuren naar maatstaven van de bronstaat Nederland. De inspecteur heeft aanvullend – onder verwijzing naar jurisprudentie¹¹ – het standpunt ingenomen dat de Schumacker-doctrine een causaliteitsvereiste kent die inhoudt dat slechts sprake is van een schending van het Unierecht wanneer een lidstaat niet in staat is de persoonlijke en gezinsomstandigheden volledig in aanmerking te nemen als gevolg van het feit dat niet het volledige inkomen in die lidstaat belastbaar is. Aan dat vereiste is volgens de inspecteur in dit geval niet voldaan, nu [land 1] – ondanks dat belanghebbende zijn volledige inkomen daar heeft laten belasten – niet alle persoonlijke en gezinsomstandigheden in aanmerking heeft kunnen nemen.

2.20.

De rechtbank ziet in hetgeen de inspecteur heeft aangevoerd ten aanzien van de wijze waarop moet worden bepaald of sprake is van een te gering inkomen geen aanleiding om anders te oordelen dan zij reeds heeft gedaan in vergelijkbare zaken.¹² Dat houdt in dat (i) de beoordeling of sprake is van een te gering inkomen moet gebeuren naar maatstaven van de woonstaat, en dat (ii) bij die beoordeling inkomen buiten beschouwing moet blijven ter zake waarvan de woonstaat op grond van een belastingverdrag een vrijstelling ter voorkoming van dubbele heffing verleent.

2.21.

De vraag is aldus of belanghebbende naar [land 1] maatstaven een zodanig gering inkomen heeft dat [land 1] hem niet de voordelen kan toekennen waarop aanspraak ontstaat wanneer al het inkomen en zijn persoonlijke en gezinssituatie in de beschouwing worden betrokken.

2.22.

Een bijzonderheid in deze zaak is dat belanghebbende al zijn inkomen in [land 1] heeft aangegeven zonder dat blijkt dat een regeling ter voorkoming van dubbele belasting is toegepast, terwijl tussen partijen niet in geschil is dat het [inkomstenbron 2] aan Nederland ter heffing is toegewezen. Als van de gegevens op de [land 1] aanslag wordt uitgegaan, heeft belanghebbende geen recht op tegemoetkomingen van Nederland. Immers is belanghebbende dan namelijk niet vanwege een te gering inkomen in [land 1] geen belasting verschuldigd, maar vanwege de omstandigheid dat het [land 1] belastingstelsel pensioenen zoals die van belanghebbende in het kader van een overgangsregeling niet volledig belast.¹³

2.23.

Als echter alleen gekeken wordt naar de [inkomstenbron 1] van bruto € 8.764, kan worden vastgesteld dat dit bedrag op zichzelf lager is dan de voor 2017 geldende [land 1] belastingvrije som van € 8.820. Gelet op het toetskader van overweging 2.20 is dan in beginsel voldaan aan de eis dat sprake is van een te gering inkomen.

2.24.

2.25.

Gelet op het vorenstaande is het beroep gegrond verklaard voor wat betreft de beschikking belastingrente. Voor het overige is het beroep ongegrond verklaard.

2.26.

De rechtbank vindt daarom aanleiding de inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Belanghebbende heeft verzocht om een proceskostenvergoeding van in totaal € 77,20 in verband met reis- en verblijfkosten. Nu op basis van het Besluit proceskosten bestuursrecht deze kosten voor vergoeding in aanmerking komen en de inspecteur geen bezwaar heeft gemaakt tegen de hoogte van deze kosten, stelt de rechtbank deze kosten vast op een bedrag van € 77,20. Belanghebbende krijgt daarnaast het griffierecht vergoed.

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.2 - het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden: a. de naam en het adres van de indiener;