Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 22-12-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:7801, 20/5923 en verder

Belanghebbenden zijn minderjarig. Hun vermogen in box 3 wordt toegerekend aan hun ouders op grond van artikel 2.15, tweede lid, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001).

De rechtbank beoordeelt of:

1. het hoor- en inzagerecht en het vertrouwensbeginsel zijn geschonden;

2. de inspecteur alle op de zaak betrekking hebbende stukken heeft ingebracht;

3. sprake is van een individuele en buitensporige last;

4. het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van vader en moeder voor de jaren 2018 tot en met 2020 verlaagd moet worden, gelet op het arrest van de Hoge Raad van 24 december 2021¹;

Zij doet dat aan de hand van de beroepsgronden van belanghebbenden.

Naar het oordeel van de rechtbank zijn het hoor- en inzagerecht en het vertrouwensbeginsel niet geschonden. Tevens is de rechtbank van oordeel dat geen sprake is van een individuele en buitensporige last. Wel dient het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van vader en moeder voor de jaren 2018 tot en met 2020 te worden verlaagd, en daarmee ook het aandeel van belanghebbenden daarin. Daarnaast hebben belanghebbenden recht op dwangsommen. Hierna legt de rechtbank uit hoe zij tot dit oordeel komt en welke gevolgen dit oordeel heeft.

Belanghebbenden stellen dat de inspecteur niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken heeft overgelegd. Volgens belanghebbenden had de inspecteur ook gegevens moeten overleggen die bekend zijn bij de lavaco’s IH voor de beoordeling of sprake is van een individuele en buitensporige last. De rechtbank volgt belanghebbenden hierin niet. De rechtbank ziet geen reden om aan te nemen dat de inspecteur de door belanghebbende genoemde stukken betrokken heeft bij de besluitvorming bij de aanslagregeling of bij het doen van uitspraak op bezwaar.

Belanghebbenden stellen dat sprake is van een individuele en buitensporige last, omdat het inkomen en werkelijk rendement van belanghebbenden in de onderhavige jaren nihil is, maar er toch inkomstenbelasting verschuldigd is over het vermogen via de aanslagen bij de ouders van belanghebbenden.

Naar het oordeel van de rechtbank is geen sprake van een individuele en buitensporige last voor belanghebbenden, omdat belanghebbenden niet degenen zijn die de inkomstenbelasting betalen over het vermogen. De ouders van belanghebbenden hebben immers het vruchtgenot van het vermogen van belanghebbenden en betalen die belasting. Voor de beoordeling of bij de ouders sprake is van een individuele en buitensporige last verwijst de rechtbank naar de uitspraken in de zaken van de ouders zaaknummers 20/6194 tot en met 20/6196, 21/821 tot en met 21/824, 21/3783 en 21/5287, waarvan een kopie aan deze uitspraak is gehecht, en 20/6018, 20/6624, 20/6625, 21/3784 tot en met 21/3786 en 21/5288).

De rechtbank heeft op dit geschilpunt beslist in de aangehechte uitspraak. De rechtbank volstaat met het verwijzen naar rechtsoverwegingen 3.10 tot en met 3.14 van die uitspraak. In het geval van belanghebbenden leidt dat ertoe dat de aanslagen van de ouders moeten worden verminderd voor zover in het belastbare rendement in box 3 voor de ouders rendement op het vermogen van belanghebbenden is begrepen (artikel 26a, tweede lid, van de AWR). De volgende beroepen zijn derhalve gegrond:

- beroepen van belanghebbende 1 met zaaknummers 21/3649 en 21/5290 tot en met 21/5294;

- beroepen van belanghebbende 2 met zaaknummers 21/3650 en 21/5302 tot en met 21/5306; en

- beroepen van belanghebbende 3 met zaaknummers 21/3651 en 21/5296 tot en met 21/5300.

Er is reeds eerder geprocedeerd over de vraag of aan belanghebbenden heffingvrij vermogen moet worden toegekend. Het Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch³ heeft geoordeeld dat dit niet het geval is. De uitspraak van Gerechtshof ’s-Hertogenbosch is in cassatie door de Hoge Raad bevestigd.⁴ De rechtbank ziet geen aanleiding om anders te oordelen.

Tevens is reeds geprocedeerd over de vraag of belanghebbenden recht hebben op de uitbetaling van de algemene heffingskorting. Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch⁵ heeft geoordeeld dat dit niet het geval is. De uitspraak van Gerechtshof ’s-Hertogenbosch is in cassatie door de Hoge Raad bevestigd.⁶ De rechtbank ziet geen aanleiding om anders te oordelen.

Belanghebbenden stellen dat het verdedigingsbeginsel is geschonden, omdat de verweerschriften van de inspecteur in de procedures met zaaknummers 21/5290 tot en met 21/5294 (belanghebbende 1), 21/5302 tot en met 21/5306 (belanghebbende 2) en 21/5296 tot en met 21/5300 (belanghebbende 3) door hen pas op 11 november 2022 respectievelijk 19 november 2022 ontvangen zijn.

Naar het oordeel van de rechtbank kunnen belanghebbenden in de onderhavige zaken geen beroep doen op het verdedigingsbeginsel. Dit beginsel betreft een Unierechtelijk beginsel, waarop belanghebbenden zich voor de nationale rechter kunnen beroepen wanneer (bezwarende) besluiten worden genomen die binnen het toepassingsgebied van het recht van de Europese Unie vallen.⁷ Daarvan is in de onderhavige zaken geen sprake, aangezien het gaat om aanslagen IB/PVV. Ook overigens ziet de rechtbank geen aanleiding om te oordelen dat belanghebbenden zijn geschaad door de late indiening van de verweerschriften aangezien ter zitting is gebleken dat belanghebbenden daar adequaat op hebben kunnen reageren.

Belanghebbenden hebben verzocht om de toekenning van dwangsommen, omdat de inspecteur te laat op hun bezwaren tegen de aanslagen over de jaren 2014 en 2015 (opgelegd aan belanghebbenden zelf) en 2018 tot en met 2020 (opgelegd aan de ouders) heeft beslist.

De rechtbank ziet geen aanleiding tot het toekennen van een schadevergoeding, al dan niet op grond van de door belanghebbenden gestelde onrechtmatige daad, omdat belanghebbenden niet aannemelijk hebben gemaakt dat zij – naast de volgens hen niet verschuldigde belasting – enige schade hebben geleden.

Belanghebbenden hebben verzocht om een vergoeding van immateriële schade wegens de lange duur van de procedures. De rechtbank ziet aanleiding voor toekenning van een vergoeding van immateriële schade in verband met overschrijding van de redelijke termijn. De Hoge Raad heeft als uitgangspunt bepaald dat een redelijke behandeltermijn voor de bezwaar- en beroepsfase in eerste aanleg een periode van twee jaar bedraagt.¹¹ Indien deze termijn wordt overschreden, is er aanleiding voor een vergoeding van immateriële schade.

De rechtbank is van oordeel dat de beroepen van belanghebbenden samenhangende zaken zijn met de zaken van de vader (en de moeder) van belanghebbenden, aangezien de vader namens hen gezamenlijk procedeert en dezelfde geschilpunten aan de orde zijn. De rechtbank ziet daarin aanleiding om eenmaal het tarief van € 500 per half jaar voor belanghebbenden en hun ouders te hanteren.¹² De immateriëleschadevergoeding is reeds toegekend in de aangehechte uitspraak.