Aflevering 9

Op 18 mei 2020 bood Staatssecretaris J.A. Vijlbrief van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst de rapporten ‘Bouwstenen voor een beter belastingstelsel’ aan de voorzitter van de Tweede Kamer aan. Het betreft een elftal rapporten die samen honderden pagina’s beslaan. De rapporten beslaan alle aspecten van de fiscaliteit; de belastingmix, de toeslagenproblematiek, box 1, 2 en 3, de vennootschapsbelasting, Europese en internationale aspecten, lokale belastingen, milieu en gezondheid, etcetera. De rapporten schetsen allerlei beleidsopties, waarbij het vervolgens aan de politiek is om daarin keuzes te maken. In het syntheserapport wordt zelfs een voorbeeldpakket opgenomen dat budgettair is doorgerekend en tevens een berekening bevat van de inkomenseffecten van dit pakket op de verschillende inkomensgroepen. In dit artikel bespreekt de auteur de rapporten op hoofdlijnen en worden de rapporten van commentaar voorzien. Elk detail behandelen is schier onmogelijk. Daarbij zullen veel bekende fiscale dilemma’s de revue passeren. Het woord is nu aan de politiek.

De Europese Commissie heeft een tijdelijke kaderregeling aangenomen om coronasteun te faciliteren. Van de Nederlandse fiscale maatregelen vallen de meeste vooralsnog buiten het bereik van staatssteun. Het beëindigen van het verlengde uitstel van betaling vereist met het oog daarop consistent beleid en bij de fiscale coronareserve verdienen gebroken boekjaren en de (voorlopige) aanslagregeling in de vennootschapsbelasting aandacht. Echter, na verloop van tijd zal coronasteun zich naar verwachting toespitsen op economisch herstel en op de meest getroffen sectoren, waardoor het belang van de kaderregeling toeneemt. Het Nederlandse beleid om noodsteun te beperken als een onderneming een link heeft met een laagbelaste jurisdictie mist een tegenbewijsmogelijkheid zoals aanbevolen door de Commissie. Haar aanbeveling om overheidssteun te blokkeren in het geval een bedrijf (of een vennoot/aandeelhouder) in het verleden fiscale verplichtingen niet is nagekomen, is bij generieke noodsteun mogelijk problematisch als er al een boete is opgelegd of een veroordeling is uitgesproken.

Na de uitbraak van het coronavirus begin dit jaar zijn grensarbeiders in onder andere België, Duitsland en Nederland geconfronteerd met een verandering in het aantal dagen dat zij doorbrengen in de werkstaat. Deze verandering kan onbedoeld negatief uitpakken door een verschuiving van het heffingsrecht van de werkstaat naar de woonstaat als gevolg van het noodgedwongen thuiswerken. Om deze situatie en andere het hoofd te bieden heeft Nederland met Duitsland en België specifieke ‘corona’-overeenkomsten gesloten, waarin overeenstemming is bereikt over de toepassing van hun belastingverdragen voor deze situaties. Deze overeenkomsten hebben niet dezelfde status als belastingverdragen. Zij binden alleen de bevoegde autoriteiten. In deze bijdrage gaan de auteurs in op de invloed van de coronarestricties op de verdeling van het heffingsrecht voor grensoverschrijdende reguliere werknemers in privaatrechtelijke dienstbetrekking.

Als gevolg van voortschrijdende internationale ontwikkelingen op het terrein van compliance gestuurd toezicht en in de praktijk gerezen knelpunten bij de uitvoering van het beleid, is het in 2005 geïntroduceerde Nederlandse horizontaal toezichtmodel toe aan een modernisering om weer in de pas te lopen. In 2018 is de Belastingdienst gestart met de doorontwikkeling van het horizontale belastingtoezicht teneinde tot concrete verbetervoorstellen te komen in het licht van het totale toezichtspalet van de Belastingdienst. De auteurs bespreken de voorgenomen wijzigingen ten aanzien van de indeling van convenanten naar de grootte van ondernemingen, de individuele klantbehandeling van grote ondernemingen, de knel- en verbeterpunten in de uitvoering van het horizontale toezicht op basis van een individueel respectievelijk financieel dienstverlenersconvenant en beantwoorden de vraag of de voorgenomen wijzigingen zullen of zouden moeten leiden tot aanpassing van de leidraden horizontaal toezicht voor grote ondernemingen respectievelijk fiscaal dienstverleners en de toepasselijke convenanten horizontaal toezicht.

Op 27 februari 2020 is een herschikking van de horizontale accijnsrichtlijn gepubliceerd. In dit artikel gaat de auteur specifiek in op de voornaamste wijzigingen die de herschikte accijnsrichtlijn introduceert. In onderdeel 2 van deze bijdrage wordt eerst kort stilgestaan bij de systematiek van de Europese accijnswetgeving. Daarna behandelt de auteur in onderdeel 3 de voornaamste wijzigingen van de herschikte accijnsrichtlijn ten opzichte van de huidige accijnsrichtlijn en wordt in onderdeel 4 deze bijdrage afgesloten met een korte vooruitblik op de timing van de implementatie van de nieuwe wetgeving en andere ontwikkelingen op het gebied van de geharmoniseerde accijnswetgeving.