Aflevering 8

Deze bijdrage over het Kerstarrest start met een globale beschouwing over de belastingheffing van vermogensbezitters, daartoe behoort ook de sinds 2001 geldende vermogensrendementsheffing. Aangezien deze heffingstechniek gebaseerd is op uiteenlopende veronderstellingen staat ze op gespannen voet met fundamentele mensenrechten zoals het eigendomsrecht. Na een korte analyse van dit grondrecht volgt een overzicht van de jurisprudentie die in de afgelopen tien jaar, zowel op stelselniveau als op individueel niveau, over de vermogensrendementsheffing is gewezen. Dat zal leiden tot een analyse van het Kerstarrest en de weerbarstige inhoudelijke rafels die zijn ontstaan als gevolg van de door de cassatierechter doorgehakte knoop. Daarbij wordt vooral aandacht besteed aan de uiteenlopende gevolgen van de oordelen van de cassatierechter over beide stelsels van de vermogensrendementsheffing.

Na enkele inleidende beschouwingen bespreekt de auteur welke ontwikkelingen zich de afgelopen jaren hebben voorgedaan in de zoektocht naar een alternatief voor de vermogensrendementsheffing. Daarna gaat de auteur in op een aantal principiële en technische elementen die bij de vormgeving van het, zijns inziens, enige reële alternatief van belang zijn, te weten een vermogensmutatiebelasting. De auteur staat ook stil bij de samenhang tussen een nieuwe box 3 en box 2.

In deze bijdrage van dit MBB-nummer over de Wet IB 2001 staat de verhouding tussen box 2 en het IB-ondernemerschap centraal. Dit is een ongemakkelijk verhouding, omdat als er aan het tarief van de aanmerkelijkbelangregeling wordt gesleuteld (in combinatie met het van toepassing zijnde vennootschapsbelastingtarief) er ook aan het inkomstenbelastingtarief c.q. de effectieve belastingdruk van ondernemers wordt gesleuteld (een voorbeeld daarvan is de in het verleden geïntroduceerde mkb-winstvrijstelling) of omgekeerd. De ene vorm van ondernemerschap kan niet los worden gezien van de andere vorm.

In deze bijdrage bespreekt de auteur, na een kort overzicht van de Nederlandse woningmarkt, de vijf belangrijkste onderzoeken en rapporten die de afgelopen jaren rond de fiscale aspecten van de eigenwoningregeling zijn verschenen. Daarna gaat de auteur in op de politieke (on)wil om iets aan de eigenwoningregeling te doen. De bijdrage eindigt met een aantal vragen die de auteur deels beantwoordt en een aantal aanbevelingen.