Aflevering 2

Bij een verkrijging van onroerende zaken in het kader van een juridische splitsing kan gebruik worden gemaakt van een overdrachtsbelastingvrijstelling mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Dit geldt ook in geval van een ruziesplitsing, zo heeft de Hoge Raad op 20 januari 2023 bevestigd.

Onder voorwaarden dient bij de bepaling van de heffingsgrondslag voor de overdrachtsbelasting rekening gehouden te worden met een tussen partijen overeengekomen verkoopregulerend beding. De Hoge Raad zal binnenkort zijn oordeel vellen in een zaak, waarbij in geschil is of een tussen partijen overeengekomen beding, bij de verkoop en levering van aandelen, kwalificeert als een dergelijk verkoopregulerend beding. In deze bijdrage zal ik ingaan op die zaak.

Het antwoord op deze vraag volgt uit enkele door de auteur besproken niet-alledaagse casus over de fiscale bijvangst van een met terugwerkende kracht tot uitkering komend pensioen: notariële aandacht kan inderdaad gewenst zijn.

X heeft alle aandelen in een BV verkregen. De BV heeft vestigingen waar klanten goederen kunnen opslaan. Tussen X en de inspecteur is een geschil ontstaan over de vraag of de BV voldoet aan de doeleis van art. 4 WBRV in welk geval overdrachtsbelasting is verschuldigd. In HR 16 april 2021, ECLI:NL:HR:2021:585 (FBN 2021/32) is geoordeeld dat niet aan de doeleis wordt voldaan als de terbeschikkingstelling van de onroerende zaken ondergeschikt is in het geheel van prestaties dat aan de afnemers wordt verricht. Dit moet worden beoordeeld vanuit het perspectief van de klanten zodat bedrijfsvoeringsactiviteiten die niet gericht zijn op individuele afnemers (overhead) in dit verband niet van belang zijn. De Hoge Raad heeft de zaak vervolgens verwezen naar een ander hof dat moet beoordelen of de terbeschikkingstelling van ruimten aan klanten ondergeschikt is aan de door de BV geleverde diensten aan haar klanten.

Op een perceel staat een oude woning. De eigenaar heeft het perceel gesplitst in meerdere kavels en overgedragen aan de kopers van hun kavel. Na de levering van de kavels is de oude woning gesloopt en hebben de kopers op hun kavel een nieuwe woning gebouwd.

Bij notariële akte heeft X zijn eenmanszaak ingebracht in een nieuwe BV. Het betreft een onderneming die X al enige jaren verhuurt aan een derde voor maximaal 15 jaar. X heeft de inspecteur verzocht om toepassing van de geruisloze inbrengfaciliteit maar dit is afgewezen.

X heeft een schenking ontvangen ten behoeve van zijn woning. Tussen X en de inspecteur is in geschil of X recht heeft op toepassing van de eenmalig verhoogde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning (jubelton). X was ten tijde van de schenking weliswaar ouder dan 40 jaar maar zijn vriendin niet. Op grond van het beleidsbesluit van 29 november 2018, nr. 2018-194402 zou dan toch de vrijstelling kunnen gelden als er sprake is van partnerschap. Omdat zij korter dan 5 jaren op hetzelfde woonadres staan ingeschreven, spitst het geschil zich toe op de vraag of is voldaan aan de eis van art. 1a lid 1 sub c SW dat X en zijn vriendin: ‘ingevolge een notarieel samenlevingscontract een wederzijdse zorgverplichting hebben.’

Op grond van onderdeel 2 van het beleidsbesluit van 22 februari 2017, nr. 2017-36415 mag de maatstaf van heffing voor de overdrachtsbelasting naar beneden worden afgerond op € 50 of een veelvoud daarvan. Verder wordt niet geheven over bedragen lager dan € 50.