Aflevering 1

In het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Van Oosten, Recourt en Swinkels ‘Herziening partneralimentatie’ (34231) wordt het huidige art. 1:158 BW gewijzigd, in die zin dat ook bij huwelijkse voorwaarden een alimentatieovereenkomst kan worden gesloten.

De laatste jaren zijn in het cassatieprocesrecht verschillende nieuwe bepalingen ingevoerd. Deze hebben tot doel de Hoge Raad de mogelijkheid te geven veel aandacht te besteden aan zaken waarin belangrijke rechtsvragen moeten worden beantwoord. Wat betekent dit voor de procespartijen?

De ervaring leert dat veel echtgenoten zich niet realiseren dat zij erfgenamen van elkaar zijn zolang het huwelijk niet is ontbonden door de inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand. Het lijkt wel of zij denken: wij zijn feitelijk uit elkaar en een echtscheidingsprocedure begonnen, dan erven we ook niet meer van elkaar. Die misvatting wordt de laatste jaren ook nog gevoed door het feit dat de huwelijksgemeenschap sinds 1 januari 2012 wel wordt ontbonden door het indienen van het echtscheidingsverzoek bij de rechtbank (art. 1:99 lid 1 letter b BW). Het komt voor dat iemand tijdens de echtscheidingsprocedure overlijdt en zijn echtgenoot met wie hij in een – soms hoogoplopende – (vecht)scheiding was verwikkeld als erfgenaam nalaat. Het behoeft weinig voorstellingsvermogen om zich te realiseren dat dit doorgaans niet de bedoeling zal zijn geweest.

Een vennootschap die aan filantropie doet, wat moeten we ons daar eigenlijk precies bij voorstellen? In de praktijk van alledag komen we het ondersteunen van ‘goede doelen’ op verschillende niveaus tegen. We zien het in de vorm van sponsoring, maar soms ook in de vorm van een gift. Sponsoring is aftrekbaar als bedrijfskosten, terwijl voor giften een specifieke aftrekregeling geldt via art. 16 Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (hierna: Wet VPB 1969). Een kenmerk van giften is vrijgevigheid, maar van wie dan? Gaat het om de vrijgevigheid van de vennootschap of van de achterliggende aandeelhouder? In deze bijdrage ga ik in op de mogelijkheid van giftenaftrek voor een vennootschap, dit mede naar aanleiding van het besluit van 31 oktober 2016. Allereerst ga ik in op de vraag wanneer er sprake is van een gift van de vennootschap (par. 1), vervolgens op de toerekening van vrijgevigheid van de aandeelhouder aan de vennootschap (par. 2). Daarna ga ik in op de samenhang tussen de giftenregeling in privé en die in de vennootschap (par. 3). Ik rond af met een samenvatting en conclusie.

Bij de vraag op welk bedrag een erfdeel moet worden vastgesteld, komt regelmatig de volgende wedervraag op: Wat bedoelt u: het erfdeel in civielrechtelijke zin volgens de regels van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek of het erfdeel in fiscale zin volgens de regels van de Successiewet?