Aflevering 10

Beleggingsfondsen en hun beheerders hebben met veel opvolgende marktontwikkelingen te maken. Ook op het gebied van de btw zijn er de afgelopen tijd veel ontwikkelingen geweest rondom beleggingsfondsen. De btw-vrijstelling voor het beheer van gemeenschappelijke beleggingsfondsen is onderwerp van verschillende procedures geweest. Zowel de vraag welke fondsen als ‘gemeenschappelijk beleggingsfonds’ moeten worden beschouwd als de vraag welke dienstverlening als ‘beheer’ heeft te gelden, zijn in de Europese en Nederlandse rechtspraak aan de orde gekomen. Op wetgevend vlak voorziet het wetsvoorstel Wet toekomst pensioenen per uiterlijk 1 januari 2027 in ingrijpende wijzigingen van de btw-behandeling van Nederlandse pensioenfondsen. Op Europees niveau ligt de hervorming van de financiële en verzekeringsvrijstellingen inmiddels weer op tafel. In deze bijdrage gaan de auteurs in op deze ontwikkelingen in de rechtspraak en de regelgeving.

Btw wordt in principe geheven bij btw-ondernemers die btw-belastbare prestaties verrichten. Dat btw-ondernemerschap vereist eenieder die zelfstandig tegen vergoeding een duurzame economische activiteit uitoefent. Sinds het Kostov-arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie wordt soms het standpunt betrokken dat een partij die al btw-ondernemer is voor bepaalde activiteiten, dat ook is voor elke andere economische activiteit die door deze btw-ondernemer incidenteel wordt verricht. Dit standpunt leidt er in sommige gevallen toe dat het btw-ondernemerschap (behoorlijk) wordt opgerekt en transacties in de btw-sfeer terecht komen, terwijl zij dat in een andere situatie niet zouden worden. Om meer duidelijkheid te krijgen over wanneer daadwerkelijk ruimte is voor toepassing van het Kostov-arrest, gaat de auteur in deze bijdrage in op de reikwijdte van dit arrest.

Eind december 2021 heeft de Europese Commissie de richtlijn tegen het gebruik van shell companies uitgebracht. In dit artikel bespreken wij de voorgestelde ATAD3-richtlijn en gaan in op de mogelijke gevolgen voor Nederland. We constateren dat de meeste bijzondere financiële instellingen (bfi’s) aan de drie gateway-criteria voldoen, maar dat een groot deel echter voldoende substantie heeft of belastingbesparing niet (meer) als hoofdmotief heeft. Daarmee is de conclusie dat een groot deel van de bfi’s niet door deze richtlijn geraakt wordt, maar wel dat de richtlijn zal bijdragen aan een verdere vermindering van het aantal en de omvang van de bfi’s.