Aflevering 11

In de zaak-Fenix International oordeelde het Hof van Justitie dat art. 9bis Btw-uitvoeringsverordening, dat uitleg geeft aan de commissionairsbepaling van art. 28 Btw-richtlijn, geldig is. In deze bijdrage wordt het arrest geanalyseerd. De auteur concludeert dat het oordeel van het Hof van Justitie dat art. 9bis Btw-uitvoeringsverordening geldig is, is te volgen is maar dat dit wel vergt dat art. 9bis Btw-uitvoeringsverordening beperkt wordt uitgelegd. Beperkter dan in de explanatory notes.

In het bestuursprocesrecht is het uitgangspunt dat als een bestreden besluiten wordt vernietigd, het bestuursorgaan de proceskosten van de belanghebbende vergoedt. Art. 7:15 Awb en art. 8:75 Awb. Anders dan voor de beroepsfase, geldt voor de bezwaarfase dat sprake moet zijn van een aan het bestuursorgaan te wijten onrechtmatigheid. Wordt bij de behandeling van de zaak de redelijke termijn overschreden, dan bestaat recht op een immateriële schadevergoeding. Deze twee elementen (proceskostenvergoeding en immateriële schadevergoeding) hebben een grote aantrekkingskracht op bedrijven die werken op ‘no-cure-no-pay’-basis. Het verdienmodel van no cure no pay (ncnp)-bedrijven bestaat namelijk uit het binnenhalen deze vergoedingen. Niet zelden worden door deze bedrijven, die voornamelijk werkzaam zijn op het gebied van de WOZ en BPM, in procedures enkel formele argumenten aangedragen om ervoor te zorgen dat een bezwaar of (hoger) beroep gegrond wordt verklaard en een proceskostenvergoeding met eventueel een immateriële schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn wordt uitgekeerd. Dit kost de maatschappij veel geld, terwijl het eventuele voordeel voor de belastingplichtigein deze procedures vaak beperkt is. Het zorgt er bovendien voor dat de belastingrechtspraak vastloopt. Jaarverslag Rechtspraak 2022, NTFR 2023/1055. Al enige tijd is een beweging gaande om dit verdienmodel te beteugelen.

Begin 2021 heeft het HvJ het arrest DB/Consob gewezen over het zwijgrecht als onderdeel van het recht om niet aan de eigen veroordeling mee te hoeven werken. Voorafgaand aan dit arrest werd afgevraagd welke positie het HvJ hierover zou innemen ten opzichte van de jurisprudentie van het EHRM. Het arrest DB/Consob is vernieuwend omdat het HvJ zich voor het eerst over het zwijgrecht uitspreekt ten aanzien van natuurlijke personen en buiten de sfeer van het mededingingsrecht. In dit artikel gaat de auteur in op de vraag hoe de uitleg van het nemo-teneturbeginsel en het zwijgrecht door het HvJ in het arrest DB/Consob zich verhoudt tot de jurisprudentie van het EHRM en welke mogelijke gevolgen dit arrest heeft voor fiscale informatieverplichtingen van belastingplichtigen. Daarbij komt ook de belangrijkste Nederlandse fiscale jurisprudentie aan bod.