Aflevering 2

Ruim vijf jaar geleden hield ik in Washington D.C. voor Amerikaanse belastingadviseurs een presentatie over de beweging die in 2012 binnen de OESO en de EU op gang was gekomen om de strijd aan te binden met agressieve belastingontwijking door multinationals en de mogelijke invloed van die ontwikkeling op de internationale belastingadviespraktijk. Hoon en ongeloof waren mijn deel. Tegenwoordig leven ook de Amerikaanse belastingadviseurs in een andere wereld en dat is niet uitsluitend het gevolg van de verkiezing van Donald Trump. Toch heeft de snelheid waarmee resultaten zijn bereikt mij verrast. Dat zaken moesten veranderen, lag al besloten in de geschiedenis.

Rijksbelastingen worden geheven uit kracht van een wet. Een voor een belastingplichtige belastend besluit kan slechts worden genomen door een daartoe bevoegd bestuursorgaan. Dat is de inspecteur. Een inspecteur heeft vele bij wet toegekende bevoegdheden, zoals het vaststellen van aanslagen, het opleggen van bestuurlijke boetes en het vragen van informatie. Het is ook aan de inspecteur om ervoor te zorgen dat belastingplichtigen zo veel mogelijk worden behandeld overeenkomstig de beginselen van behoorlijk bestuur. In het verleden, onder een andere organisatiestructuur van de Belastingdienst dan de huidige, is jurisprudentie gewezen over deze beginselen van behoorlijk bestuur en over de onderzoeksplicht van de inspecteur bij het vaststellen van aanslagen en de eventuele gevolgen voor het nieuwe feit. Is deze jurisprudentie nog onverkort van toepassing onder de huidige structuur? In dit artikel zal ik de oude jurisprudentie bespreken en een conclusie trekken of en zo ja in hoeverre deze jurisprudentie nog altijd (onverkort) van toepassing is. Ook zal ik vooruitblikken naar de inspecteur van de toekomst, namelijk een bestuursorgaan dat over steeds meer informatie gaat beschikken. Wat zouden de gevolgen hiervan kunnen zijn voor de onderzoeksplicht, het vertrouwensbeginsel en het gelijkheidsbeginsel?

In Nederland zal de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (hierna: Wwft) worden gewijzigd, ter implementatie van de Vierde Anti-witwasrichtlijn (hierna: de richtlijn). Onderdeel daarvan is de introductie van het UBO-register, waarvoor op 17 maart 2017 een aparte consultatie Implementatiewet UBO-register is gepubliceerd. Eind 2017 was hierover nog altijd geen wetsvoorstel verschenen. Wat betekent het UBO-register voor de praktijk van de belastingadviseur? Deze bijdrage is het tweede deel van een tweeluik. In deel I (TFB 2018/1) ging ik in op de wijze waarop Nederland (mogelijk) uitvoering zal geven aan de verplichting om een register van ultimate benefical owners (UBO-register) in te voeren. Deze verplichting vloeit voort uit de Vierde Anti-witwasrichtlijn die op 26 juli 2017 in werking is getreden. In dit tweede deel bespreek ik of en in hoeverre er een wisselwerking is tussen de wijziging van de Bijstandsrichtlijn (Richtlijn 2011/16/EU) ten aanzien van uitwisseling van UBO-informatie en het UBO-register anderzijds. Ik sluit af met een conclusie.

Geschriften die door een ter zake onbevoegd bestuursorgaan worden ontvangen, moeten door dit orgaan worden doorgezonden naar het bevoegde bestuursorgaan. En wel onder gelijktijdige mededeling daarvan aan de afzender. Vindt doorzending niet plaats, dan moet het desbetreffende geschrift zo spoedig mogelijk worden teruggezonden aan de afzender. Aldus art. 2:3 Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb). Onlangs heeft de Nationale ombudsman geoordeeld dat op de zogenoemde interne doorzendplicht uitzonderingen bestaan. De vraag is wanneer daarvan sprake is.

In deze Kroniek besteed ik, onder meer, kort aandacht aan de jurisprudentiële ontwikkelingen op het gebied van het aansprakelijkheidsrecht waarbij de Hoge Raad ten aanzien van aansprakelijkheid voor invorderingsrente een onverwachte lijn inzet en ook verder de rechtsbescherming ter zake van invorderingsrentebeschikkingen uitbreidt. Daarnaast ga ik, uitgebreider, in op het per 1 januari 2018 vervallen van de schorsende werking van het fiscaal verzet.