Aflevering 4

Met betrekking tot een voortdurend recht van erfpacht en het zelfstandig voortdurend recht van opstal had de verkopende partij – in lijn met het besluit van de staatssecretaris van Financiën van 14 juli 2009, nr. CPP2008/137M – met de Belastingdienst afgesproken dat het tijdstip van eerste ingebruikneming voor de herziening van de omzetbelasting per etage van de onroerende zaak beoordeeld moet worden. De koper heeft voornoemde rechten gekregen ingevolge de overgang van een algemeenheid van goederen (art. 37d Wet OB 1968). Koper wenste met het oog op de samenloopregeling voor de overdrachtsbelasting echter niet naar de hele etage te kijken, maar naar de kleinere zelfstandig te exploiteren units. Hof Den Bosch heeft geoordeeld dat een overgang ex art. 37d Wet OB 1968 tot gevolg heeft dat, behoudens uitzonderingen, degene op wie de goederen overgaan fiscaalrechtelijk in de plaats treedt van de overdrager. Koper is dus ook gebonden aan de kwalificatieafspraak tussen verkoper en de Inspecteur.

Gemeente W had twee panden laten bouwen die vervolgens beneden de kostprijs aan een stichting werden verkocht. De stichting gaf gedeelten van gebouwen om niet in gebruik aan onderwijsinstellingen. De gemeente had de haar in rekening gebrachte omzetbelasting volledig in aftrek gebracht.

Op basis van een conceptvoorstel van het Ministerie van Financiën dat voor internetconsultatie openbaar is gemaakt (reacties tot en met 15 juni 2017), zal het btw-gebruik van kostbare diensten met ingang van 1 januari 2018 voor een langere periode moeten worden gevolgd. Kostbare diensten die betrekking hebben op een onroerende zaak worden volgens het voorstel tien boekjaren gevolgd. Kostbare diensten die niet zien op een onroerende zaak dienen volgens het voorstel vijf boekjaren te worden gevolgd. Kostbare diensten worden in het voorstel gedefinieerd als diensten waarop de ondernemer voor de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting doorgaans afschrijft.

De Hoge Raad heeft op 14 juli 2017 geoordeeld dat het begrip ‘aftrekbare kosten eigen woning’ beperkt uitgelegd moet worden. Tot de aftrekbare kosten kunnen uitsluitend die kosten worden gerekend die rechtstreeks voortvloeien uit het opnemen, verlengen of aflossen van de eigenwoningschuld (taxatiekosten, afsluitprovisies en hypotheekaktekosten). Tot die rente of kosten behoren niet de vergoedingen die zijn betaald voor in samenhang met de herfinanciering van de eigenwoningschuld aangegane swapovereenkomsten.

Rechtbank Noord-Holland heeft op 26 juni2017 beslist dat de verkrijging van aandelen in een onroerendezaakrechtspersoon vrijgesteld zijn van overdrachtsbelasting. Het betrof een zaak waarbij een dochter via een schenking alle aandelen van een bv met een vastgoedportefeuille van haar vader had verkregen. Het stond vast dat het vastgoed dienstbaar was aan en behoorde tot de materiële onderneming van de bv. Bij het oordeel heeft de rechtbank met name de zogenoemde doorkijkarresten uit 2007 en 2011 laten meewegen. Omdat de directe verkrijging van het onderliggende vastgoed behorende tot een materiële onderneming zou zijn vrijgesteld, dient ook de bedrijfsopvolgingsvrijstelling in de overdrachtsbelasting van toepassing te zijn.

Hof Den Haag heeft op 16 juni 2017 geoordeeld dat de verhuurderheffing een ongeoorloofd onderscheid maakt tussen mede-eigendom en enig eigendom en heeft de aanslagverhuurderheffing verminderd. Allereerst omdat slechts eenmaal de vrijstelling (aftrek) van 10 x de gemiddelde WOZ-waarde kan worden geclaimd. Het hof geeft als uitwerking van de overduidelijke onevenredigheid het voorbeeld van de wijziging van de eigendomssituatie: ‘Stel dat sprake is van een mede-eigendomssituatie van achttien huurwoningen die overgaat in een situatie waarin ieder van de voormalige mede-eigenaren eigenaar van negen huurwoningen wordt, dan hoeft geen van beiden eigenaren nog iets te betalen.’

Beursvennootschappen, banken en verzekeraars met meer dan 500 werknemers zullen met ingang van 2018 een niet-financiële verklaring in hun bestuursverslag moeten gaan opnemen. Het Ministerie eist dat die bedrijven middels een dergelijke verklaring informatie verschaffen hoe ze omgaan met milieu-, sociale en personeelsaangelegenheden, eerbiediging van mensenrechten alsmede met bestrijding van corruptie en omkoping. Dit is een uitwerking van EU-recht en wel de EU-richtlijn over het jaarrekeningenrecht.

Begin juni 2017 heeft de ministerraad ingestemd met vierentwintig nieuwe projecten onder de Crisis- en herstelwet. Zulks is bekend gemaakt door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Dit besluit betekent dat gemeenten nieuwe duurzame ontwikkelingen in gang kunnen zetten, zoals een oud industrieterrein verbouwen tot een modern en duurzaam bedrijvenpark, woningen bouwen op een leegstaand bedrijventerrein of een attractiepark ontwikkelen. Die gemeenten lopen hiermee vooruit op de Omgevingswet.

Er is een zogeheten ‘Green Deal’ gesloten tussen het Ministerie van Economische Zaken, het Ministerie van Milieu, 30 gemeenten, 5 netbeheerders en alle 12 provincies.

Al geruime tijd kent Nederland een bijzonder handige website, doch een waarvan mogelijk niet iedereen het bestaan kent. Het gaat om www.pdok.nl.

Minister Blok heeft een wetsvoorstel ingediend om faillissementen sneller, transparanter en makkelijker af te wikkelen. Een aantal wijzigingen kort samengevat:

In het eerste deel zijn de ontwikkelingen door de jaren heen rondom de toepassing van art. 7:15 BW op publiekrechtelijke lasten en beperkingen besproken. In dit tweede deel komt een analyse welke op grond van de WKPB kenbare publiekrechtelijke beperkingen bijzonder zijn in de zin van art. 7:15 BW aan bod.

Binnen elk bedrijf kan zich de situatie voordoen dat de bedrijfseconomische situatie niet langer toelaat de overeengekomen huurprijs te blijven voldoen. Een (tijdelijke) huurprijsverlaging is een middel om ademruimte te creëren en de toekomst opnieuw vorm te geven. Het beginsel van contractsvrijheid vereist echter wel dat huurder en verhuurder hier samen overeenstemming over bereiken. Het recente arrest van de Hoge Raad van 24 maart 2017 inzake Mondia Investments B.V. (‘Mondia’) tegen V&D B.V. (’V&D’) lijkt hier op het eerste gezicht een ander licht op te werpen.

In deze bijdrage geef ik een zo compleet mogelijk overzicht van de jurisprudentie die betrekking heeft op de positie van de rechten van erfpacht en opstal in de eigenwoningregeling van de Wet inkomstenbelasting 2001. Ik besteed aandacht aan de verschillen tussen de verschillende casussen en sluit af met een opmerking gericht op de toekomst.