Aflevering 11

Soms in lijdzaamheid, dan weer in vijandige opstandigheid onderga ik dezer dagen de stroom aan fiscale wetsvoorstellen aangevuld met wijzigingen die over ons wordt uitgestort. Na een jaren durend preludium, met als onbetwist ‘sympathiek-maar-budgettair-niet-haalbaar' hoogtepunt van de commissie-Moltmaker“Zoals in het kabinetsstandpunt is te lezen, steunt het kabinet in hoofdlijnen de voorstellen die in het rapport worden gedaan en heeft het kabinet grote waardering voor het werk van de werkgroep Moltmaker. Het kabinet constateert evenwel ook dat onverkorte invoering van de voorstellen, zo dat al wenselijk zou zijn, niet budgettair neutraal kan geschieden”; Kamerstukken II 2000-2001, 27 789, nr. 1., werd eerder dit jaar het wetsvoorstel voor een nieuwe Wet Schenk- en Erfbelasting ingediend.

De notaris heeft van de Nederlandse overheid een monopolie gekregen. Alleen de notaris kan transport­ en hypotheekakten verlijden, een naamloze of besloten vennootschap oprichten en ook voor het maken van huwelijkse voorwaarden of testamenten kan men uitsluitend bij de notaris terecht. Vrijwel iedere notaris verdient het grootste deel van zijn inkomen met onroerendgoedtransacties, de transporten en de hypotheken. Vóór 1999 brachten de notarissen voor deze werkzaamheden een tarief in rekening dat de vereniging Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (hierna: KNB), waartoe zij bijna allemaal behoorden, zelf had vastgesteld.

In de literatuur en jurisprudentie is de afgelopen jaren meer dan eens gediscussieerd over de fiscale gevolgen van de rente die de langstlevende is verschuldigd over een erfrechtelijke overbedelingsschuld. Het betreft in dit kader overbedelingsschulden die zijn ontstaan als gevolg van een ouderlijke boedelverdeling, een (quasi­) wettelijke verdeling en het keuzelegaat tegen inbreng van de waarde. De problematiek strekt zich uit tot onder meer de volgende vragen.1.Wat zijn de fiscale gevolgen van de renteloosheidsfictie in art. 21, lid 10 Successiewet 1956 (hierna: SW 1956)? 2. Kan in een testament vanuit fiscaal oogpunt de rente het beste enkelvoudig of samengesteld zijn? 3. Wat zijn de fiscale gevolgen van een door de erfgenamen in onderling overleg overeengekomen rente? In deze bijdrage besteden wij aandacht aan de laatste vraag.

In twee arresten van 21 maart 2008 heeft de Hoge Raad prejudiciële vragen gesteld over de verenigbaarheid van de verlengde navorderingstermijn met het EG­recht. Het HvJ EG heeft deze vragen in zijn arrest van 11 juni 2009 beantwoord in de gevoegde zaken X en Passenheim­Van Schoot. In deze bijdrage bespreek ik deze zaken en ga ik na wat de gevolgen zijn van het arrest van het HvJ EG van 11 juni 2009 voor de toepassing van de verlengde navorderingstermijn. Het betreft hier een tussenstand, aangezien de Hoge Raad nog arrest moet wijzen.

Het Amsterdams verrekenbeding, de in de notariële praktijk ontwikkelde vorm van huwelijkse voorwaarden waarbij de echtgenoten overeenkomen dat zij buiten iedere gemeenschap van goederen zullen zijn gehuwd en dat zij hun bespaarde inkomsten jaarlijks bij helfte zullen delen, heeft tot veel vragen geleid. De Hoge Raad heeft veel van die vragen beantwoord, maar er zijn er nog steeds enkele over.

In het vorige artikel zijn wij ingegaan op de werking van het Besluit ter voorkoming van dubbele belasting 2001 (hierna: BvdB 2001), voor zover het de dubbele heffing van successierecht betreft. In dit artikel lichten wij de bepalingen uit het OESO­ Successiemodelverdrag 1982 en de daarin gehanteerde methoden ter voorkoming van dubbele belasting toe. Aansluitend hierop gaan wij nader in op de voorkomingsregels die zijn opgenomen in de diverse successierechtverdragen die Nederland heeft gesloten. Vervolgens gaan wij in op enkele verdragsrechtelijke aspecten van het wetsvoorstel Wijziging van de Successiewet 1956 en enige andere belastingenwetten. Wij sluiten af met een conclusie.