Aflevering 11

Vorig jaar verscheen onze toenmalige staatssecretaris van Financiën blijmoedig op een video op de site van het ministerie om het belastingplan 2010 in 72 seconden te presenteren. Zes wetsvoorstellen met maatregelen om de economie te stimuleren en het allemaal wat makkelijker te maken. Dit jaar ziet het landschap er totaal anders uit. Geen video, maar een geschreven voorwoord. Vanwege het politieke interbellum kent het belastingplan 2011 een behoorlijk eenzijdige insteek. Na een verwijzing naar de gedwongen inkwartiering van soldaten bij nalatige belastingplichtigen - kost, inwoning en vijftig cent per dag - volgt de mededeling dat dit belastingplan is gericht op constructie- en fraudebestrijding.Een formele opmerking is of constructie- en fraudebestrijding uit de aard der zaak wel thuishoren in een belastingplan, daar dit toch veelal is gericht op budgettaire en koopkrachteffecten. Blijkbaar is de behoefte naar het zoeken van budgettaire dekking groter dan de dogmatische zuiverheid voor het bestrijden van ‘constructies’.

Het ministerie van Financiën is al enige tijd bezig met het opschonen en actualiseren van beleidsbesluiten. Onlangs was ook de overdrachtsbelasting aan de beurt. Allereerst werd een groot aantal (soms antieke) administratieve beslissingen uit het zogenoemde Periodieke Woordenboek ingetrokken. Een besluit verscheen over de samenloop van overdrachtsbelasting en btw. Met dit besluit is onder meer de ‘projektontwikkelaarsresolutie’ vervangen door een algemene goedkeuring. Hiernaast werd de nog uit 1972 daterende toelichting bij de Wet op belastingen van rechtsverkeer ingetrokken. Ten slotte verscheen een nieuw besluit over de toepassing van ondernemingsfaciliteiten. De nieuwe besluiten behelzen niet enkel het overzichtelijker maken van het geldende beleid, het beleid zelf is ook op een aantal onderdelen gewijzigd.

Net als in de ons omringende landen stijgt het aantal ongehuwd samenwonenden in Nederland nog altijd. Inmiddels heeft de groep samenwoners binnen onze maatschappij een niet meer weg te denken positie ingenomen. Het is dan ook niet onlogisch dat met deze samenlevingsvorm in meer of mindere mate rekening wordt gehouden binnen ons rechtssysteem. In een internationale context wordt het Nederlandse beleid ten aanzien van de erkenning van verschillende samenlevings­ vormen vrijwel altijd als vooruitstrevend en liberaal betiteld. Het bekendste voorbeeld in dit kader is wellicht de openstelling van het huwelijk voor personen van gelijk geslacht in 2000. Voorbeelden die in dit kader wel worden aangehaald met betrekking tot ongehuwd samenwoners betreffen onder meer de ontwikkelingen op het gebied van het huurrecht, het feit dat een ‘andere levensgezel’ in het personen­ en familierecht een belangrijke plaats inneemt, alsmede dat met een ongehuwde samenwoning rekening wordt gehouden voor de vaststelling van het eventuele recht op sociale voorzieningen.

De belastingkamer van de Hoge Raad heeft zich op 13 augustus 2010 uitgelaten over de volgende vraag: maakt het lidmaatschapsrecht van een Vereniging van Eigenaars (hierna: VvE) deel uit van de eigen woning van de appartementseigenaar of moet het recht in aanmerking worden genomen in box 3? Dat deze vraag aan de Hoge Raad is voorgelegd, was te verwachten, gelet op het praktische belang ervan. Voorts is de vraag bepaald niet retorisch. De waarde van het lidmaatschapsrecht wordt (mede) bepaald door het aandeel van de appartementseigenaar in het eigen vermogen (lees: het reservefonds) van de VvE.

Griekenland ligt op z'n rug en voor de overige PI(I)G(G)S is dat naar verluidt een kwestie van tijd. Het wachten is alleen nog maar op de dag dat ook de euro door het putje gaat. Zo'n fiasco zou nog kunnen worden voorafgegaan door een splitsing van de Einheitswährung in een noordelijke euro (de neuro) en een zuidelijke variant (inderdaad: de zeuro). Wat er verder nog ingaat als koek zijn de verhalen over een herrijzenis van de Duitse mark en de Nederlandse gulden (al dan niet in een muntunie met de Zwitserse frank). En als er dan na de bankencrisis ook nog een landencrisis ontstaat, worden de woorden van Ronald Reagan (‘you ain't seen nothing yet’) ongetwijfeld bewaarheid, zij het op een andere wijze dan The Great Communicator bedoelde.